Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 lipca 2016 r. (data prezentaty), sprecyzowanym na rozprawie w dniu 16 maja 2017 r., J. W., działając poprzez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego obciążającego J. W. względem A. W., ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 31 stycznia 2013 r., wydanego w sprawie XXIV C 338/12 (pozew – k. 3-8; modyfikacja powództwa – k. 348).

Pismem z dnia 10 stycznia 2017 r. (data wpływu) A. W., działając poprzez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła odpowiedź na pozew, w której wniosła o oddalenie powództwa w całości (odpowiedź na pozew – k. 33-37).

Pismem z dnia 14 listopada 2016 r. (data prezentaty) A. W., działając poprzez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zmianę wyroku rozwodowego orzeczonego przez Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 31 stycznia 2013 r., w sprawie XXIV C 338/12, poprzez podwyższenie zasądzonej od J. W. na rzecz A. W. obowiązku alimentacyjnego z kwoty po 1 000 zł miesięcznie do kwoty po 3 000 zł miesięcznie. Jednocześnie wniesiono o udzielenie zabezpieczenia, poprzez zobowiązanie J. W. do łożenia na rzecz A. W., na czas trwania postępowania, alimentów w wysokości po 3 000 zł miesięcznie. Pozew ten został zarejestrowany pod sygnaturą V RC 768/16 (pozew A. W. – k. 149-152).

Postanowieniem z dnia 25 listopada 2016 r. tutejszy Sąd oddalił wniosek A. W. o udzielenie zabezpieczenia (postanowienie z dnia 25 listopada 2016 r. – k. 178-179).

Pismem z dnia 11 stycznia 2017 r. (data wpływu) J. W., działając poprzez profesjonalnego pełnomocnika, złożył odpowiedź na pozew A. W., w której wniósł o oddalenie powództwa w całości (odpowiedź na pozew J. W. – k. 275-287).

Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2017 r. tutejszy Sąd połączył sprawę V RC 768/16, toczącą się z powództwa A. W., ze sprawą V RC 479/16, toczącą się z powództwa J. W., do wspólnego rozpoznania (postanowienie z dnia 16 stycznia 2017 r. – k. 329).

Na dzień zakończenia rozprawy strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie (protokół rozprawy z dnia 16 maja 2017 r. – k. 348).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. W. zawarł w dniu 11 czerwca 1988 r. związek małżeński z A. W.. Ze związku tego małżeństwo posiada jedynego syna, obecnie pełnoletniego M. W. (1). Małżeństwo to zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 31 stycznia 2013 r., wydanego w sprawie XXIV C 338/12, poprzez rozwód z winy J. W.. Jednocześnie ustalono obowiązek alimentacyjny powoda na rzecz pozwanej w kwocie po 1 000 zł miesięcznie (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 31 stycznia 2013 r., sygn. akt XXIV C 338/12 – k. 12-13).

Od lipca 2012 r. przeciwko J. W. prowadzone jest przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w W. postępowanie egzekucyjne pod sygnaturą Kmp 8/12 (zeznania J. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 333; zeznania J. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 344).

Pomiędzy stronami postępowania toczy się przed Sądem Rejonowym w Płońsku, pod sygnaturą I Ns 394/13, postępowanie o podział majątku wspólnego. W skład tego majątku wchodzi m. in. nieruchomość gruntowa zabudowana położona w miejscowości P., o nr ewidencyjnym 67/3 i powierzchni 0,16 ha o wartości 99 628 zł (okoliczności bezsporne, a ponadto: operat szacunkowy z dnia 24 kwietnia 2015 r. – k. 319-320; zeznania A. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 347).

Pozwany łożył na utrzymanie pełnoletniego syna, M., alimenty w kwocie po 500 złotych miesięcznie. Obowiązek ten, na skutek ugody zawartej przed tutejszym Sądem w dniu 20 kwietnia 2016 r. w sprawie V RC 559/15, wygasł z dniem 30 września 2016 r., tj. z dniem zakończenia przez M. W. (1) ostatniego roku studiów magisterskich. Syn nie utrzymuje kontaktów z J. W.. Obecnie M. W. (2) pozostaje na własnym utrzymaniu (protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2016 r. wraz z ugodą, sygn. akt V RC 559/15 – k. 14-15; zeznania J. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 333; zeznania A. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 334; zeznania J. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 343).

W chwili wydawania pierwszego orzeczenia dotyczącego alimentów, sytuacja stron wyglądała następująco:

Powód/pozwany wzajemny J. W. miał 51 lat. Pracował w firmie (...) na stanowisku technika logistyki. Uzyskiwał z tego tytułu miesięczne wynagrodzenie w wysokości 5 770,76 zł netto. Posiadał 370 883 akcji tej firmy o wartości 80 000 zł (k. 181 dołączonych akt XXIV C 338/12).

Pozwana/powódka wzajemna A. W. miała 51 lat. Posiadała mieszkanie położone przy ul. (...) w W.. Mieszkała z dorosłym synem. Utrzymywała się z alimentów w wysokości 2 500 zł, płatnych na rzecz jej oraz syna (k. 181 dołączonych akt XXIV C 338/12).

Aktualna sytuacja stron wygląda następująco:

Powód/pozwany wzajemny J. W. ma 55 lat. Z zawodu jest technikiem mechanikiem. Pracuje w firmie (...) jako operator wózka widłowego. Otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 8 828,92 zł brutto, 6 218,38 zł netto zł miesięcznie. W 2014 r. uzyskał łączny dochód netto w wysokości 72 740,32 zł, w 2015 r. – 73 734,32 zł, zaś w 2016 r. – 68 295,31 zł. Mieszka w W., w lokalu położonym przy ul. (...), a który należy do jego matki (zaświadczenie z dnia 20 grudnia 2016 r. – k. 302, 303; pismo z dnia 08 marca 2017 r. – k. 338; zeznania J. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 343).

Jest właścicielem 82 361 akcji firmy (...) o wartości 24 080,44 zł. W okresie od 2014 r. do 2016 r. nie wypłacano mu dywidendy z tytułu tych akcji – dywidenda była reinwestowana. Oprócz tego na swoim koncie posiada kwotę 9 000 dolarów (pismo z dnia 20 grudnia 2012 r. – k. 124; zeznania J. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 333; pismo z dnia 08 marca 2017 r. – k. 338; zeznania J. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 343).

Swój miesięczny koszt utrzymania określa na kwotę około 5 000 zł, na kwotę tę składają się: czynsz – 500 zł; prąd – 65 zł; gaz – 15 zł; telefon komórkowy – 200 zł; telefon stacjonarny – 100 zł; Internet – 45 zł; bilet miesięczny – 110 zł; wyżywienie – 1 000 zł; lekarstwa i lekarze – 500 zł; ubranie i obuwie – 500 zł; środki czystości – 200 zł; rozrywka – 300 zł; alimenty 1 100 zł; oszczędności – 1 000 zł. Nie posiada żadnych zobowiązań finansowych (zeznania J. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 333; zeznania J. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 343).

Posiada problemy z kręgosłupem w części szyjnej. Korzysta również z pomocy gastrologa. Jest pod stałą opieką lekarza kardiologa (zaświadczenie z dnia 14 grudnia 2016 r. – k. 305; zeznania J. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 343).

W 2014 r. osiągnął dochód w wysokości 87 747,49 zł, w 2015 r. – 88 987,82 zł (deklaracja podatkowa pozwanego za 2014 r. – k. 290-295; deklaracja podatkowa pozwanego za 2015 r. – k. 296-301).

Pozwana A. W. ma 55 lat. Posiada wykształcenie średnie. Od 2002 roku nie pracuje. Opiekuje się swoimi rodzicami. Mieszka sama. Utrzymuje się z alimentów, jakie otrzymuje od byłego męża (zeznania A. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 334; pismo z dnia 06 marca 2017 r. – k. 340; zeznania A. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 345, 347).

Jest właścicielem mieszkania o powierzchni 36 m ², położonego w W. przy ul. (...). W 2010 r. nabyła, wespół z synem M. W. (1), w drodze dziedziczenia, działkę, którą sprzedała za kwotę 215 000 zł. Z kwoty tej zakupiła również samochód M. Lancer o wartości 110 000 zł. Na rzecz swoich rodziców przekazała darowiznę w łącznej wysokości 19 200 zł. Otrzymuje wsparcie finansowe od swoich rodziców. Nie otrzymuje wsparcia finansowego od syna (akt notarialny z dnia 22 maja 2007 r. – testament, rep. A 3007/2007 – k. 58-59v, 198-199; akt notarialny z dnia 01 czerwca 2010 r. – umowa sprzedaży, rep. A 4911/2010 – k. 60-64, 200-204; polecenie przelewu – k. 65, 71; zeznania A. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 334).

Swoje łączne koszty utrzymania określa na kwotę 3 000 zł. Do swoich kosztów utrzymania zalicza: czynsz – 500 zł; ubezpieczenie – 83 zł; NFZ – 46,80 zł; bilet – 250 zł (na 3 miesiące); telewizja – 43 zł; ubezpieczenie mieszkania – 120 zł; koszty leczenia – 400 zł. Nie jest w stanie wskazać swoich kosztów wyżywienia, ubrań oraz środków czystości (zeznania A. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 334; zeznania A. W. z dnia 16 maja 2017 r. – k. 345-346).

Leczy się w związku z chorobami kolan. Posiada również problemy z kręgami szyjnymi (zaświadczenie lekarskie – k. 131; skierowanie do szpitala – k. 135; zeznania A. W. z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 334).

W 2014 r. osiągnęła dochód w wysokości 3 600 zł, w 2015 r. – 3 600 z; (deklaracja podatkowa pozwanej za 2014 r. – k. 39-42; deklaracja podatkowa pozwanej za 2015 r. – k. 43-46).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach przedmiotowej sprawy, jak również zeznań stron postępowania: powoda/pozwanego wzajemnego J. W. (k. 333-334, 343-345) oraz pozwanej/powódki wzajemnej A. W. (k. 334, 345-348). Sąd opierał się również na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy rozwodowej XXIV C 338/12, w tym w szczególności wyroku (k. 174) oraz jego uzasadnieniu (k. 178-186). Sąd zasadniczo dał wiarę zeznaniom, jakie strony postępowania złożyły w przedmiotowej sprawie w zakresie w jakim pokrywały się one z dokumentami złożonymi przez strony postępowania do akt przedmiotowej sprawy – w szczególności, że zeznania te nie były kwestionowane w toku postępowania. Sąd dał również wiarę dokumentom, jakie obie strony złożyły do akt sprawy – nie były one bowiem przez strony kwestionowane.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie tutejszego Sądu, zarówno powództwo o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, jak i powództwo o podwyższenie alimentów nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 60 § 2 k.r.o., jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, Sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Zgodnie z art. 60 § 3 kro obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

W myśl art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami ma uzasadnienie w istniejącym wcześniej stosunku małżeństwa. Muszą wystąpić przesłanki polegające na niedostatku, braku wyłącznej winy rozkładu pożycia po stronie małżonka uprawnionego, wystąpieniu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do świadczenia w odpowiednim zakresie, które w niniejszej sprawie zaistniały.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie jest to, że powód/pozwany wzajemny J. W. został uznany za wyłącznie winnego rozkłady pożycia małżeńskiego z pozwaną/powódką wzajemną. Niewątpliwie, mając na uwadze brak żadnych dochodów osiąganych przez pozwaną/powódkę wzajemną, J. W. znajduje się w lepszej sytuacji finansowej i materialnej niż była żona.

J. W. w dalszym ciągu pracuje – osiąga z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 6 218,38 zł. Zważyć w tym miejscu należy, iż z zaświadczeń wydanych przez pracodawcę brak jest wskazań, aby wynagrodzenie to było objęte jakąkolwiek egzekucją komorniczą – w tym zakresie tutejszy Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda/pozwanego wzajemnego. Sąd nie dał również wiary kosztom utrzymania, jakie zostały przedstawione przez powoda/pozwanego wzajemnego – w ocenie tutejszego Sądu, wskazywana kwota 5 000 zł jest rażąco wygórowana. W ocenie Sądu, zasadna kwota – kierując się zasadami doświadczenia życiowego – winna wynosić na poziomie kwoty około 3 600 zł (wliczając w to kwotę alimentów). Wskazać w tym miejscu należy, iż powód nie udowodnił w szczególności potrzeby łożenia tak wysokich kwot na telefon komórkowy (jak również na utrzymanie jednocześnie telefonu komórkowego i stacjonarnego). Nadto wskazać należy, iż J. W. nie udowodnił wszystkich ponoszonych przez siebie kosztów utrzymania. Z uwagi na powyższe, tut. Sąd doszedł do przekonania, iż posiada on środki pozwalające mu na dalsze łożenie na rzecz byłej żony – A. W.. Nie ma w przedmiotowej sprawie również znaczenia okoliczność, iż pozwana/powódka wzajemna otrzymała spadek, który następnie spieniężyła. Dokonując bowiem analizy uzasadnienia wyroku rozwodowego z dnia 31 stycznia 2013 r., nie sposób bowiem nie zauważyć, iż już Sąd Okręgowy w Warszawie wiedział o tej okoliczności, lecz pomimo to uznał za stosowne nałożenie na J. W. obowiązku alimentacyjnego w kwocie po 1 000 zł miesięcznie.

Pozwana/powódka wzajemna A. W. nie pracuje. Niewątpliwie, znajduje się ona w gorszej sytuacji finansowej, w porównaniu do sytuacji byłego męża. Niemniej jednak, w ocenie tutejszego Sądu nie przesądza to o potrzebie podwyższenia alimentów, jakie A. W. otrzymuje w obecnej chwili. Przede wszystkim za niezasadne należałoby uznać obciążenie J. W. kosztami całościowego utrzymania byłej żony, w sytuacji kiedy ta nie próbuje dołożyć wszelkich starań aby podjąć, chociażby dorywczo pracę, co niewątpliwie (wraz z otrzymywaniem świadczenia alimentacyjnego od J. W.), pozwoliłoby jej polepszyć jej możliwości finansowe. W szczególności nie przedstawiła ona żadnego zaświadczenia, które wskazywałoby na to, że jest ona niezdolna do świadczenia pracy lub wskazywałoby na jakiekolwiek ograniczenia w pracy. Wskazać w tym miejscu należy, iż niezasadnym jest – w ocenie tutejszego Sądu – na powoływanie w tym zakresie zaświadczeń lekarskich odnoszących się do posiadanych schorzeń. Zasady doświadczenia życiowego wskazują bowiem, iż oczywistym jest, że człowiek wraz z postępującym wiekiem coraz częściej korzysta z pomocy lekarzy specjalistów, niemniej jednak nie przesądza to automatycznie o braku możliwości jednoczesnego podejmowania pracy zarobkowej.

Wskazania w tym miejscu wymaga to, iż od wydania wyroku rozwodowego w przedmiotowej sprawie minęło już ponad 4 lata. W ocenie tutejszego Sądu jest to okres wystarczający, aby móc ponownie podjąć kroki celem własnego utrzymania się, nie zaś w liczyć aby były mąż pokrywał te koszty w całości.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, tutejszy Sąd, działając na zasadzie wyrażonej w art. 60 § 1 k.r.o. w zw. z art. 60 § 3 k.r.o., orzekł jak w punkcie 1 i 2 wyroku.

O kosztach postępowania sądowego w zakresie powództwa o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego oraz powództwa o podwyższenie alimentów, Sąd orzekł na zasadzie wyrażonej w art. 102 k.p.c., stosownie do którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle. W przedmiotowej sprawie powództwo o ustalenie wygaśnięcia obowiązków alimentacyjnego zostało przez J. W. opłacone w całości. Jednocześnie powód, wobec oddalenia powództwa, przegrał w tym zakresie postępowanie, należało więc zatem dojść do przekonania, iż koszty tego powództwa zostały uiszczone w całości. Z kolei w zakresie powództwa o podwyższenie alimentów wskazać należy, iż z uwagi na niewątpliwie trudną sytuację finansową A. W., jak również z uwagi na to, że i ona przegrała wniesione przez siebie powództwo, zasadnym jest przejęcie w tym zakresie kosztów na rachunek Skarbu Państwa.

Z uwagi na powyższe, Sąd, o kosztach postępowania sądowego, działając na zasadzie wyrażonej w art. 102 k.p.c., orzekł jak w punkcie 3 i 4 wyroku.

Jednocześnie, wobec tego, iż obie strony postępowania były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników procesowych, tutejszy Sąd doszedł do przekonania, iż zasadnym jest wzajemne zniesienie kosztów zastępstwa procesowego pomiędzy stronami – o czym w punkcie 5 wyroku.