Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Niemczyk

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Monika Kaniowska

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2017 roku w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa N. M.

przeciwko B. M.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy, stanowiący wyrok Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5.01.2012 roku wydany w sprawie sygnatura akt I C 292/10, któremu została nadana klauzula wykonalności – co do punktu pierwszego w części dotyczącej obowiązku zapłaty przez N. M. na rzecz B. M. renty w wysokości 500,00 zł (pięćset złotych) miesięcznie do dziesiątego dnia każdego miesiąca;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego B. M. na rzecz powódki N. M. kwotę 1.517,00 zł (tysiąc pięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1341/14

UZASADNIENIE

Powódka N. M., reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła pozew przeciwko B. M. o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego – wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5 stycznia 2012 roku, sygn. akt I C 292/10, opatrzonego klauzulą wykonalności tegoż Sądu z dnia 25 lutego 2014 roku, zasądzającego od powódki N. M. na rzecz pozwanego B. M. 500 zł miesięcznie do dziesiątego dnia każdego miesiąca tytułem renty, na którą zamieniono służebność mieszkania.

Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że zobowiązanie stwierdzone opisanym powyżej tytułem wykonawczym wygasło na skutek zawarcia już po wydaniu wyroku pomiędzy stronami porozumienia z dnia 13 sierpnia 2014 roku, mocą którego B. M. zrzekł się prawa do renty (zarówno wierzytelności wymagalnych na dzień zawarcia porozumienia jak i mających powstać w przyszłości) oraz zobowiązał się m. in. do niedochodzenia od N. M. tych roszczeń z tytułu renty w drodze postępowania egzekucyjnego. W związku ze zrzeczeniem się przez B. M. roszczenia względem powódki, N. M. zrzekła się swojego roszczenia z tytułu zadośćuczynienia i zobowiązała się do cofnięcia pozwu w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Słupsku pod sygnaturą I C 1311/12. Powódka wykonała wynikające z powyżej wskazanego porozumienia zobowiązanie i cofnęła pozew w sprawie, a postępowanie przeciwko B. M. zostało umorzone.

Pozwany B. M., reprezentowany przez radcę prawnego, w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasadzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że jego oświadczenie woli znajdujące odzwierciedlenie w treści dokumentu złożone zostało w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji, a zatem powołał się na wadę oświadczenia woli wynikającą z dyspozycji art. 82 k.c., albowiem pozwany jest osobą schorowaną, z problemami natury zarówno kardiologicznej, jak i neurologicznej oraz – najprawdopodobniej i psychiatrycznej, a także nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji. W ocenie pozwanego, powódka aktywnie uczestniczyła w życiu pozwanego i znając stan zdrowia pozwanego przedłożyła mu do podpisu sporządzony przez siebie dokument. Gdyby zaś pozwany był świadomy znaczenia i skutków zawarcia porozumienia z powódką, nie złożyłby na nim podpisu. Jednocześnie pozwany podniósł, iż wskazywane przez powódkę „roszczenie z tytułu zadośćuczynienia” wynikające wyłącznie z treści żądania złożonego przez nią pozwu, co do którego w dniu zawarcia porozumienia toczyło się postępowanie przed Sądem Rejonowym w Słupsku, nawet gdyby uznano, iż istnieje ono co do zasady, z pewnością na rzecz powódki nie zostałaby zasadzona kwota w wysokości 60.000,00 złotych (k. 24 – 56)

Podczas rozprawy w dniu 19 września 2014 roku pełnomocnik powódki podtrzymał stanowisko zaprezentowane w pozwie. Ustosunkowując się twierdzeń zawartych w odpowiedzi na pozew pełnomocnik powódki wskazał, że niewiarygodne są twierdzenia, że pozwany mógł mieć problemy z rozumieniem czynności prawnych, albowiem na przeciwny wniosek wskazują podejmowane przez niego czynności w postępowaniu egzekucyjnym. Z kolei w kwestii toczącego się postępowania o zadośćuczynienie pełnomocnik powódki wskazał, że było ono już zaawansowane (po przeprowadzeniu postępowania dowodowego) (k. 61 – 62).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5.01.2012 roku Sąd Rejonowy w Słupsku w sprawie sygn. akt I C 292/10 wydał wyrok, w którym:

- w punkcie pierwszym orzekł o zamianie dożywotniej, nieodpłatnej służebności osobistej mieszkania przysługującej pozwanemu B. M., wykonanie której polega na korzystaniu z jednego pokoju (położonego na parterze) o powierzchni 30 m ² oraz ze wspólnej kuchni i łazienki w budynku mieszkalnym numer (...) położonym w S. przy ulicy majora H. S., ustanowionej w umowie darowizny z dnia 10.06.2002 roku, zawartej przed notariuszem P. G., repertorium A numer (...), wpisanej do księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Słupsku kw nr (...) - na rentę płatną na rzecz pozwanego B. M. przez powoda N. M. w wysokości 500,00 zł miesięcznie do dziesiątego dnia każdego miesiąca;

- w punkcie drugim zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 557,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z dnia 6.07.2012 roku, sygn. akt IV Ca 347/12 oddalił apelację pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku.

Postanowieniem z dnia 31.08.2012 roku Sąd Rejonowy w Słupsku nadał klauzulę wykonalności co do punktu drugiego wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5.01.2012 roku.

Postanowieniem z dnia 25.02.2014 roku Sąd Rejonowy w Słupsku nadał klauzulę wykonalności co do punktu pierwszego wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5.01.2012 roku.

(bezsporne)

N. M. w dniu 26.03.2012 wniosła pozew przeciwko B. M. o zapłatę kwoty 60.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty (sygn. akt I C 1311/12).

W dniu 13.08.2013 roku N. M. zawarła z B. M. porozumienie co do wzajemnie przysługujących im roszczeń tj.

- prawa do renty, w wysokości 500,00 zł miesięcznie, przysługującej B. M. od N. M., które wynika z wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5.01.2012 roku (sygn. akt I C 292/10);

- roszczenia z tytułu zadośćuczynienia, w wysokości 60.000,00 zł, którego N. M. dochodzi od B. M. w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Rejonowym w Słupsku w sprawie o sygnaturze akt. I C 1311/12.

W § 1 porozumienia B. M. zrzekł się prawa do renty. Zrzeczenie objęło zarówno wierzytelności już wymagalne jak i wierzytelności przyszłe. Zrzeczenie się prawa do renty jest równoznaczne ze zwolnieniem N. M. przez B. M. z długu, wynikającego z obowiązku zapłaty renty zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5 stycznia 2012r. (sygn. I C 292/10) w myśl art. 508 Kodeksu cywilnego.

W związku ze zrzeczeniem się prawa do renty, B. M. zobowiązał się nie dochodzić tego prawa od N. M. na drodze postępowania sądowego, egzekucyjnego, jak również żadnego innego postępowania, co odnosi się zarówno do wierzytelności już wymagalnych, jak i wierzytelności mających powstać w przyszłości. Ponadto B. M. uznał roszczenie z tytułu zadośćuczynienia.

W § 2 porozumienia N. M. zrzekła się roszczenia z tytułu zadośćuczynienia oraz zobowiązała się cofnąć pozew złożony w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Słupsku pod sygn. I C 1311/12, w terminie jednego tygodnia od dnia zawarcia niniejszego porozumienia. Nadto N. M. w związku ze zrzeczeniem się roszczenia z tytułu zadośćuczynienia zobowiązała się nie dochodzić tego prawa od B. M. na drodze postępowania sądowego, jak również na drodze żadnego innego postępowania. Jednocześnie N. M. przyjęła zwolnienie z długu, o którym mowa w § 1 porozumienia.

Strony nadto oświadczyły, iż zrzeczenie się przez B. M. prawa do renty jest skuteczne pod warunkiem cofnięcia przez N. M. pozwu w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Słupsku pod sygn. I C 1311/12, w terminie jednego tygodnia od dnia zawarcia mniejszego porozumienia (§ 3 pkt 1 porozumienia).

Strony porozumienia oświadczyły, że składając podpis pod porozumieniem działają z pełnym rozeznaniem, w stanie pozwalającym na swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Nadto strony oświadczyły, że projekt porozumienia został przedstawiony B. M. trzy tygodnie przed jego podpisaniem, w celu rozważenia możliwości jego zawarcia (§ 4 porozumienia).

Paragraf 3 porozumienia pierwotnie zawierał zastrzeżenie, że B. M. treść porozumienia przedstawił swojemu pełnomocnikowi, jednakże B. M. zażądał wykreślenia tego postanowienia.

(dowód: porozumienie z dnia 13.08.2013 roku k. 9 – 10, zeznania świadka K. M. k. 97 – 98, przesłuchanie powódki N. M. złożone na rozprawie w dniu 7.12.2017 roku, czas nagrania 00:25:30 - 00:31:24, k. 396 - 397)

Na rozprawie w dniu 14.08.2013 roku w sprawie o zadośćuczynienie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Słupsku, sygn. akt I C 1311/12, pełnomocnik powódki N. M. radca prawny oświadczył, że strony zawarły porozumienie, którego odpis został złożony do akt sprawy. Pełnomocnik pozwanego B. M. - adwokat - oświadczył, że treść porozumienia nie była mu wcześniej znana, a dowiedział się wczoraj od klienta (B. M.), że zawarł porozumienie pozasądowe. Pełnomocnik pozwanego wobec treści porozumienia wyraził zgodę na cofnięcie pozwu. Sąd Rejonowy w Słupsku postanowieniem z dnia 14.08.2013 roku umorzył postępowanie w sprawie.

(bezsporne: pozew wraz z załącznikami k. 2 – 10, protokół rozprawy z dnia 14.08.2013 roku k. 108 - w aktach sprawy I C 1311/12)

W 2003 roku B. M. przebył udar mózgu niedokrwienny z niedowładem lewostronnym.

(dowód: historia choroby k. 29 – 51, 73, 86 – 87, 89)

W karcie informacyjnej leczenia szpitalnego B. M. z dnia 3.01.2012 roku wpisano o B. M.: pacjent bez ewidentnych cech zaburzeń psychicznych, stan psychiczny: świadomość jasna, orientacja pełna, tok myślenia zwarty i logiczny.

W okresie od 29.12.2012 roku do 30.12.2012 roku pozwany przebywał w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S. z powodu złego samopoczucia oraz zmęczenia. Podczas tego pobytu B. M. nie wyraził zgody na konsultacje psychiatryczną. Następnie B. M. w okresie od 3.01.2013 roku do 4.02.2013 roku ponownie przebywał w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S. z powodu posocznicy wywołanej przez bakterie szczepu E., zapalenia wsierdzia, zastawki oraz zapalenia ucha wewnętrznego, następnie z powodu infekcyjnego zapalenia wsierdzia na zastawce aortalnej, stanu po udarze mózgu niedokrwiennym oraz samoistnego nadciśnienia. Stamtąd B. M. został przewieziony do Uniwersyteckiego Centrum (...) w G., gdzie dokonano wszczepienia protezy zastawki aortalnej, protezy biologicznej ze stentem oraz plastyki zastawki mitralnej.

(dowód: historia choroby k. 29 – 51, 73, 86 –87, 89, skierowanie k. 53)

Decyzją z dnia 29.08.2013 roku nr (...) B. M. przyznano pierwszą grupę inwalidzką ze wskazaniem, iż jest on niezdolny do samodzielnej egzystencji. Jako schorzenia B. M. wskazano: przebyte infekcyjne zapalenie wsierdzia z zajęciem zastawki leczone wszczepieniem protezy biologicznej ze stentem i niedomykalność zastawki mitralnej leczona plastyką z implantacją sztywnego pierścienia w 2013 roku oraz przebyty udar niedokrwienny mózgu z następowym niedowładem połowiczym lewostronnym, zaś jako schorzenia współistniejące wskazano: nadciśnienie tętnicze, zmniejszenie ostrości widzenia obu oczu obustronne, upośledzenie słuchu w tonach wysokich oraz zespół psychoorganiczny.

(dowód: orzeczenie nr (...) z dnia 29.08.2013 roku k. 52 i 52 v.)

Decyzją nr (...).402- (...) z dnia 14.01.2014 roku (...) Zespół (...) o Niepełnosprawności w S. orzekł, iż B. M. jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym z możliwością pracy w warunkach chronionych.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 14.01.2014 roku k. 53)

W dniu 2.06.2014 roku B. M. wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku K. B. o wszczęcie egzekucji na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5 stycznia 2012 roku, sygn. akt I C 292/10, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko N. M.. W toku tegoż postępowania egzekucyjnego dokonano zajęcia ruchomości, zaś B. M. wnosił o wyznaczenie terminu licytacji zajętych ruchomości. Następnie B. M. wniósł wniosek o wstrzymanie czynności egzekucyjnych. B. M. pismem z dnia 29.09.2016 roku wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego. W konsekwencji Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Słupsku K. B. postanowieniem z dnia 30.09.2016 roku umorzyła toczące się postępowanie egzekucyjne, zaś na mocy postanowienia z dnia 30.06.2016 roku ustaliła koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji.

(bezsporne, ponadto dowód: wniosek o wstrzymanie czynności egzekucyjnych k. 14 – 15, zawiadomienie wierzyciela z dnia 3.06.2014 roku k. 16, protokół zajęcia ruchomości z dnia 23.06.2014 roku k. 17, zeznania świadka K. B. k. 95 – 97, wniosek egzekucyjny z dnia 2.06.2014 roku k. 1 i 1 v. akt Kmp 14/14, pismo z dnia 10.06.2014 roku k. 29 akt Kmp 14/14, pismo z dnia 10.06.2014 roku k. 30 akt Kmp 14/14, wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego z dnia 29.09.2016 roku k. 62 akt Kmp 14/14, postanowienie z dnia 30.09.2016 roku k. 63 akt Kmp 14/14, postanowienie z dnia 30.09.2016 roku wraz z dowodem doręczenia)

W okresie od dnia 5.08.2014 roku do dnia 8.10.2014 roku B. M. przebywał w Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Psychiatrycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w S. z powodu otępienia naczyniowego w stopniu lekkim z odczynem depresyjnym.

(dowód: historia choroby k. 29 – 51, 73, 86 – 87, 89)

U B. M. rozpoznany jest zespół psychoorganiczny otępienny w stopniu lekkim.

W czasie podpisywania porozumienia w dniu 13.08.2013 roku stan psychiczny umożliwiał B. M. rozumienie znaczenia swego czynu oraz skutków z tym związanych.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii S. G. k. 233 – 237)

B. M. obecnie przebywa na emeryturze. W 2015 roku wyprowadził się z lokalu zamieszkiwanego razem z córką N. M.. Obecnie zamieszkuje w mieszkaniu socjalnym mieszczącym się w S. na ul. (...). Pozwany w czerwcu 2013 roku (po przebytej posocznicy) uczęszczał do Tawerny (...) w S..

(dowód: legitymacja emeryta – rencisty k. 341, dokumentacja fotograficzna k. 312, zapis elektroniczny na płycie CD k. 345, zeznanie świadka Z. M. złożone na rozprawie w dniu 6.10.2016 roku, czas nagrania 00:14:39 - 00:21:43 - k. 314; przesłuchanie powódki N. M. złożone na rozprawie w dniu 7.12.2017 roku, czas nagrania 00:54:40 - 00:59:05, k. 398)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w części zasługuje na uwzględnienie.

Jak stanowi art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane.

Niekwestionowane w sprawie było to, że pozwany dysponuje tytułem wykonawczym przeciwko powódce N. M., który może skierować do egzekucji komorniczej.

Bezsporne w sprawie było to, że w dniu 13.08.2013 roku N. M. i B. M. zawarli porozumienie po powstaniu tytułu egzekucyjnego, w którym pozwany oświadczył, że zrzeka się prawa do renty.

Sporne w sprawie było to, czy B. M. podpisując porozumienie znajdował się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli.

Ciężar wykazania tej okoliczności, zgodnie z przepisem art. 6 k.c., spoczywał na pozwanym. Pozwany temu obowiązkowi nie sprostał.

W myśl art. 82 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Zgodnie z ugruntowanym poglądem orzecznictwa i doktryny czynność prawna nieważna na podstawie art. 82 nie może być konwalidowana ani podlegać konwersji. Czynność prawna dokonana w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji lub wyrażenie woli jest bezwzględnie nieważna. Na taką nieważność może powołać się każda osoba, która ma w tym interes prawny. Art. 82 k.c. reguluje dwie grupy stanów faktycznych powodujących wady oświadczenia woli, a mianowicie stan wyłączający świadomość oraz stan wyłączający swobodę. Przyczyny wyłączenia świadomości lub swobody mają charakter drugorzędny, a z punktu widzenia skutków prawnych są bez znaczenia; ważny jest skutek, a nie przyczyna tych zaburzeń psychicznych. Wyłączenie świadomości lub swobody musi wynikać z przyczyny wewnętrznej, a więc ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła. Do najczęstszych przyczyn wad oświadczeń woli zaliczyć można m.in: zaburzenia psychiczne, niezależnie od ich podłoża, zespół otępienny, wyczerpanie organizmu i siły woli spowodowane długotrwałą chorobą, stany depresyjne i maniakalne, alkoholizm, narkomania, stan po podaniu silnych leków psychotropowych, zatrucie toksycznymi substancjami, gorączka, hipnoza, agonia. Zaburzenie czynności psychicznych, o jakim mowa w art. 82, należy oceniać wyłącznie na moment składania przez daną osobę oświadczenia woli, natomiast nie w odniesieniu do dłuższego okresu. Nadto podmiot zawierający umowę z osobą, która znajdowała się w stanie określonym w art. 82 k.c. nie może powoływać się na swoją niewiedzę w tym zakresie (Komentarz do art. 82 Kodeksu Cywilnego, Aleksandra Janas, stan prawny na dzień 01.01.2018 roku).

W niniejszej sprawie na potwierdzenie zasadności swoich twierdzeń, powódka zawnioskowała m.in. o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków osobach K. M. - matki powódki i byłej żony pozwanego, M. G. - sąsiadki stron, K. B. - komornika prowadzącego egzekucję w sprawie Kmp 14/14 oraz Z. M. - brata pozwanego, a także z dokumentów zawartych w aktach komorniczych Kmp 14/14, dokumentów zawartych w aktach I C 1311/12, dokumentacji medycznej oraz dowodu z przesłuchania stron. Z kolei strona pozwana wniosła o przeprowadzeniu dowodu w postaci przesłuchania świadka B. G. - lekarza psychiatry oraz z opinii biegłego z zakresu psychiatrii i neurologii.

Na gruncie tak zaprezentowanego materiału dowodowego należy z całą stanowczością stwierdzić, iż brak jest podstaw do przyjęcia, iż pozwany w dacie zawarcia porozumienia z dnia 13.08.2013 roku znajdował się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, a w konsekwencji by czynność ta była nieważna. Jak bowiem wynika z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, pozwany w okresie zawarcia przedmiotowego porozumienia, choć zmagał się z zaburzeniami koncentracji i pamięci, schorowany był jedynie fizycznie, nie posiadał problemów w komunikacji, wypowiadał się logicznie, wnikliwe przeczytał zaprezentowaną treść porozumienia oraz zaproponował nawet naniesienie na nim poprawki. Pozwany wniosek egzekucyjny wypełnił bez większych problemów. W ocenie Sądu zeznania tychże świadków i powódki były szczere, logiczne i wzajemnie ze sobą korespondujące, a zatem brak było podstaw do odmowy nadania im waloru wiarygodności.

Z kolei z załączonych akt komorniczych wynika, w trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygnaturą akt Kmp 14/14 pozwany podjął szereg czynności i nie miał najmniejszych trudności z formułowaniem swoich wniosków, zaś z przedłożonej dokumentacji medycznej wynika, że co prawda pozwany niegdyś leczył się psychiatrycznie i w roku 2013 roku zmagał się z szeregiem chorób, jednakże schorzenia te co do zasady nie wpływały znacząco na stan jego świadomości.

W celu ustalenia stanu psychicznego pozwanego na moment podpisania porozumienia kluczowy okazał się dowód z opinii biegłego z zakresu psychiatrii S. G., z której wynikało, iż B. M. zmaga się zespołem psychoorganicznym otępiennym w stopniu lekkim, a w czasie podpisywania porozumienia w dniu 13 sierpnia 2013 roku stan psychiczny umożliwiał mu rozumienie znaczenia swego czynu oraz skutków z tym związanych. Sąd nie znajduje podstaw do zanegowania przyjętych przez biegłego założeń oraz wyprowadzonych zeń wniosków. Byłoby to możliwe tylko w razie uznania, że opinia biegłego jest nierzetelna, nielogiczna, bądź wewnętrznie sprzeczna. Taka sytuacja nie zachodzi w niniejszej sprawie. Co prawda strona pozwana nie tylko wniosła zarzuty do przedmiotowej opinii, ale i wniosła o powołanie kolejnego biegłego, jednakże przeprowadzenie jej okazywało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie pozwanego, albowiem pozwany nie stawiał się na badania.

Podkreślić przy tym należy, że w sprawie o zadośćuczynienie (sygn. akt I C 1311/12) B. M. był reprezentowany przez adwokata, z którym kontaktował się w dacie podpisania porozumienia informując pełnomocnika o jego zawarciu. W konsekwencji pełnomocnik pozwanego na rozprawie następnego dnia wyraził zgodę na cofnięcie pozwu. Gdyby B. M. w dacie podpisania porozumienia znajdował się w stanie wyłączającym jego świadomość, to z pewnością nie zawiadomiłby o tym fakcie swojego pełnomocnika. Jednocześnie gdyby stan psychiczny pozwanego nie pozwalał na świadome powzięcie decyzji, to z pewnością ten stan psychiczny uniemożliwiałby bądź utrudniał przekazanie tych informacji adwokatowi. Okoliczności te potwierdzają przeczą stanowisku pozwanego jakoby w dacie 13.08.2013 roku znajdował się w stanie uniemożliwiającym świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli.

W konsekwencji uznać należało, że pozwany nie sprostał ciążącemu na nim obowiązku dowodowemu, wynikającemu z podniesionych przez niego twierdzeń.

W kwestii ustalenia stanu psychicznego pozwanego znamienne także było również, iż pełnomocnik pozwanego w toku procesu o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności przyznał to, że pozwany podejmował próby zawarcia kolejnych ugód z powódką, uzależnionych od rozliczenia kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości położonej w M..

Ustalenia faktyczne i oparte na nich rozstrzygnięcie nie pozostaje w sprzeczności z opinią biegłego sądowego neurologa T. Ż. (k. 200 - 202), który w opinii stwierdził, że B. M. miał ograniczenie co najmniej miernego stopnia zrozumienie i znaczenie czynu jak również skutków odległych.

Stan wyłączający swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli może być rozumiany tylko jako stan, w którym możliwość wolnego wyboru jest całkowicie wyłączona. (tak komentarz S. R. i R. T. do art. 82 k.c., lex). Z opinii biegłego sądowego T. Ż. nie wynika, aby pozwany znajdował się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli. W związku z powyższym również ta opinia nie stanowi dowodu na poparcie twierdzeń pozwanego.

Uznając zatem, że oświadczenie B. M., zawarte w porozumieniu z dnia 13.08.2013 roku, nie było obarczone wadą oświadczenia woli, konieczne okazało się ustalenie, czy forma, w której porozumienie z dnia 13.08.2013 roku, w którym zawarto zrzeczenie się prawa do renty przez pozwanego oraz przyjęcie tego zrzeczenia przez powódkę zostało zawarte była wystarczająca dla tego rodzaju czynności (zwykła forma pisemna).

Na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 5.01.2012 roku, sygn. akt I C 292/10, doszło do zamiany dożywotniej, nieodpłatnej służebności osobistej przysługującej pozwanemu B. M., na rentę płatną na rzecz pozwanego B. M. przez powódkę N. M. w wysokości 500,00 zł.

W razie zamiany służebności osobistej na rentę służebność ta wygasa (tak E. Gniewek (w:) System prawa prywatnego, t. 4, 2005, s. 441; A. Wąsiewicz (w:) System prawa cywilnego, t. II, 1977, s. 720).

Z mocy wyroku wydanego w sprawie I C 292/10 służebność osobista wygasła, albowiem została zamieniona na rentę.

W konsekwencji uznać należało, że zawarcie porozumienia, które w swojej treści zawierało m.in. zrzeczenie się prawa do renty przez pozwanego (§ 1 pkt 1 porozumienia) oraz przyjęcie zwolnienia z długu przez powódkę (§ 2 pkt 5 porozumienia) - w formie zwykłej pisemnej było wystarczające dla ważności tejże czynności. Z kolei wobec spełnienia wszystkich przesłanek zwolnienia z długu, o których mowa w art. 805 k.c. doszło do wygaśnięcia zobowiązania powódki względem pozwanego z tytułu renty.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, uznać należy, iż powódka wykazała, że po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaistniało zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie w zakresie obowiązku zapłaty kwoty 500,00 zł tytułem renty wygasło.

Wobec powyższego sąd na podstawie przepisu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. pozbawił w części wykonalności tytułu wykonawczy wydany przez Sąd Rejonowy w Słupsku w sprawie I C 292/10, w części dotyczącej obowiązku zapłaty przez N. M. na rzecz B. M. renty w wysokości 500,00 zł miesięcznie, o czym orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

Powódka w ramach niniejszego postępowania domagała pozbawienia tytułu wykonawczego w całości. Zamiana przysługującej pozwanemu służebności na rentę miała charakter konstytutywny i nie nadawała się do wykonania. Ponadto powódka była wierzycielem, a nie dłużnikiem w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie drugim wyroku, który stanowił o kosztach postępowania. Z tego względu żądanie przez wierzyciela pobawienia tytułu wykonawczego wykonalności jest bezpodstawne, a poza tym nie zasługuje na uwzględnienie w oparciu o fakt zawarcia porozumienia z dnia 13.08.2013 roku.
Wobec powyższego sąd powództwo oddalił w pozostałym zakresie, o czym orzekł w punkcie drugim sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono jak w punkcie trzecim sentencji wyroku na podstawie art. 100 k.p.c., albowiem powódka wygrała sprawę w przeważającej części.

Na zasądzone koszty procesu składają się: 300,00 zł - tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł - tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz 1.200 zł - tytułem wynagrodzenia radcy prawnego (§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013.490 t.j.).