Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Rej-Żuk /spr./

Sędziowie: SSO Liliana Gambal

SSO Ryszard Sułtanowski

Protokolant: Anna Delestowicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 maja 2018 r. w J.

sprawy z powództwa B. S.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w L.

o odszkodowanie

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu IV Wydziału Pracy

z dnia 30 stycznia 2018 r. sygn. akt IV P 47/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. II i III w ten sposób, że zasądza od strony pozwanej (...) Sp. z o.o. w L. kwotę 26.399,91 złotych (dwadzieścia sześć tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 91 groszy) oraz kwotę 1.530,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 150 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 120 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSO Ryszard Sułtanowski SSO Anna Rej-Żuk SSO Liliana Gambal

Sygn. akt VII Pa 20/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30.01.2018r Sąd Rejonowy w Lubaniu Wydział IV Pracy zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w L. na rzecz powódki B. S. kwotę 9.235,06 zł (dziewięć tysięcy dwieście trzydzieści pięć 06/100 złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28.12.2017 r. do dnia zapłaty i oddalił dalej idące powództwo. Koszty zastępstwa procesowego zostały wzajemnie zniesione.

Sąd Rejonowy oparł się na następująco ustalonym stanie faktycznym sprawy:

B. S. była zatrudniona w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 31.07.2015 r. na czas nieokreślony jako:

- Kierownik Przychodni (...) z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 3.000zł brutto miesięcznie,

- Pełnomocnik do spraw standaryzacji i jakości z wynagrodzeniem 2.000zł brutto miesięcznie

- i Specjalista(...)z wynagrodzeniem 2.000zł brutto miesięcznie.

Zgodnie z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. Prezesowi Zarządu podlegali bezpośrednio: Kierownik - (...) Kierownik Przychodni (...), Kierownik Zakładu (...), Kierownik Zakładu (...), główny księgowy, N., Kierownik (...) i inne podmioty określone w § 10.

Jako Kierownik Przychodni (...) podlegała służbowo Prezesowi Zarządu. W zakres jej obowiązków na tym stanowisku wchodziło: organizowanie pod względem fachowym i administracyjnym działalności podstawowej (...), planowanie i wprowadzanie bieżących zmian godzin przyjęć i pracy lekarzy, pielęgniarek i pozostałego personelu, planowanie i nadzorowanie dokumentacji pod względem merytorycznym i formalnym, organizowanie prawidłowego przepływu informacji związanego z leczeniem pacjentów, prowadzenie polityki personalnej, dbanie o dobre wyniki finansowe, organizowanie, koordynowanie i kierowanie działalnością podległych komórek, nadzór nad gospodarowaniem lekami, nadzór nad prawidłowym prowadzeniem wszelkiej ewidencji i dokumentacji medycznej.

W sierpniu 2017r. właściciel spółki, to jest Powiat (...) zobowiązał pozwaną spółkę do przedstawienia planu naprawczego, w tym zmian struktury organizacyjnej. Plan naprawczy miał zawierać przede wszystkim redukcję kosztów związanych z działalnością spółki. Dokonując analizy kosztów pozwanej spółki Prezes Zarządu przeprowadziła analizę kosztów w stosunku rocznym przy uwzględnieniu likwidacji, między innymi stanowiska Kierownika Przychodni (...), która wynosiła około 42.840 zł rocznie (kwota wynagrodzenia zasadniczego i dodatku stażowego B. S.).

Zarządzeniem nr (...) Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. z dnia 30 sierpnia 2017r. w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. w dziale IV § 10 dodano wstęp, iż Prezes Zarządu wykonuje swoje zadania przy pomocy Dyrektora(...). Dyrektor (...) nadzoruje i koordynuje pracę zakładów (...) Sp. z o.o., w § 14 wskazano, iż nadzór merytoryczny i koordynowanie działalności medycznej zakładów leczniczych spółki sprawuje Dyrektor (...) Naczelna pielęgniarka przy pomocy pielęgniarek oddziałowych i pielęgniarek koordynujących organizuje i nadzoruje pracę pielęgniarek, położnych i sekretarek medycznych, w §18 regulaminu wskazano, iż Kierownik Przychodni (...) podlega służbowo Prezesowi Zarządu, a w zakresie nadzoru nad działalnością Przychodni (...) podlega służbowo Dyrektorowi (...)

W dniu 29.09.2017r. pozwana wręczyła powódce wypowiedzenie warunków umowy o pracę w części dotyczącej stanowiska Kierownika Przychodni (...) z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31.12.2017r. Jako przyczynę wypowiedzenia pozwany wskazał zmianę struktury organizacyjnej spółki i likwidację wskazanego stanowiska pracy. Po upływie okresu wypowiedzenia, to jest od dnia 01.01.2018 r. pozwany zaproponował powódce nowe warunki pracy na stanowisku Pełnomocnika do spraw standaryzacji i jakości oraz specjalistę (...) za wynagrodzeniem w wysokości 4.000zł brutto miesięcznie oraz dodatek stażowy. Pozostałe warunki umowy o pracę nie uległy zmianie. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. pouczyło B. S., że jeżeli przed upływem połowy okresu wypowiedzenia, to jest do dnia 16.11.2017 r. nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków umowy o pracę będzie to równoznaczne z wyrażeniem zgody na proponowaną zmianę warunków umowy. W razie odmowy przyjęcia zaproponowanych warunków umowy o pracę umowa ulegnie rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia, to jest z dniem 31.12.2017 r.

Od września 2017r. etapami nastąpiła likwidacja stanowiska Kierownika Przychodni (...) w pozwanej spółce. Naczelna pielęgniarka stopniowo przejęła nadzór nad pielęgniarkami podstawowej opieki zdrowotnej i poradni specjalistycznych, który dotychczas sprawowała B. S.. Naczelna pielęgniarka w porozumieniu z Pielęgniarką koordynującą przygotowały otwarcie punktu świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Pielęgniarka naczelna ustaliła harmonogram pracy i podjęła działania związane z naborem pielęgniarek do nowej komórki organizacyjnej. Podjęła też działania związane z zabezpieczeniem pracy w punkcie szczepień w poradni dziecięcej. Do końca 2017r. naczelna pielęgniarka przejęła od B. S. wszystkie kompetencje powódki w zakresie nadzoru nad pielęgniarkami. Z tego tytułu nie wzrosło wynagrodzenie O. S. będącej naczelną pielęgniarką w pozwanej spółce. Na mocy zarządzenia nr (...) Prezesa pozwanej spółki zostało utworzone stanowisko (...). Dyrektor (...) przejął nadzór i kierowanie lekarzami, które to kompetencje uprzednio leżały w gestii Kierownika Przychodni (...), a także L. Tym samym stanowiska Kierownika Przychodni (...) a także N.uległy likwidacji. Dyrektor do spraw medycznych przejął od B. S. część jej obowiązków w zakresie koordynacji merytorycznej i organizacyjnej pracy nad personelem lekarskim. Przejmowanie obowiązków przez Dyrektora (...) także odbywało się stopniowo i do 31.12.2017 r. zakończyło się.

Zarządzeniem nr (...) Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. z dnia 22.11.2017r. w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. dokonano zmian polegających na likwidacji stanowiska Kierownika Przychodni (...) wskazując, że Prezes Zarządu jest bezpośrednim przełożonym Dyrektora (...) N. P., Kierownika Zakładu (...).

B. S. była zatrudniona w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. za miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 8.799,97zł brutto miesięcznie. Bezspornie B. S. nie była członkiem żadnego związku zawodowego ani nie zwracała się do żadnego związku zawodowego o ochronę związkową.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2015r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej specjaliście (...)przysługiwał stały dodatek do wynagrodzenia, który wynosił w okresie od 1 września 2015r. do 31 sierpnia 2016r. - 400zł, w okresie od 1 września 2016r. do 31 sierpnia 2017r. - 800zł, a w okresie od 1 września 2017r. do dnia 31 sierpnia 2018r. - 1.200zł. Tymczasem pozwany wypłacał powódce jedynie 1/3 wysokość przysługującego jej dodatku.

W celu rozliczenia kosztów na ośrodki powstawania kosztów etat B. S., która była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy jako: Kierownik Przychodni (...), Pełnomocnik do spraw standaryzacji i jakości i Specjalista (...) został podzielony: 1. POZ L. SI. 0,20 etatu; 2. POZ G.0,15 etatu; 3. POZZ. 0,05 etatu; 4. Administracja medyczna 0,40 etatu; 5. Administracja 0,20 etatu.

Pismem z dnia (...).2015 r. do umowy o pracę B. S. został sporządzony aneks na mocy którego z dniem 01.09.2015 r. przyznano powódce dodatek w wysokości 133,32 zł brutto miesięcznie stanowiący osobny składnik wynagrodzenia a wynikający z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 08.09.2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14.10.2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Powyższy dodatek został przyznany B. S. od dnia 01.09.2015 r.

Pismem z dnia 31.08.2016 r. pozwana spółka zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14.10.2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w okresie od 01.09.2016 r. do 31.12.2016 r. przyznała B. S. dodatek w wysokości 320zł brutto miesięcznie.

Kwoty przyznane poszczególnym pielęgniarkom na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14.10.2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej były opiniowane przez Okręgową Izbę (...).

Pismem z dnia 15.11.2017 r. B. S. poinformowała pracodawcę, iż nie przyjmuje wypowiedzenia warunków pracy dokonanego pismem z dnia 29.09.2017 r.

Opierając się na powyższych ustaleniach Sąd Rejonowy wskazał, że powódka B. S. oparła swoje roszczenie zawarte w pozwie z 18.10.2017 r. o przepis art. 45 § 1 kp. Pierwotnie B. S. wniosła o przywrócenie do pracy w pozwanej spółce na dotychczasowych warunkach pracy i płacy. Na rozprawie w dniu 12.01.2018 r. powódka B. S. zmieniła powództwo w zakresie przywrócenia jej do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy wnosząc o zasądzenie odszkodowania.

Sąd I instancji uznał roszczenie o zasadzenie odszkodowania w związku z wadliwym rozwiązaniem umowy o pracę za wypowiedzeniem za nieuzasadnione i je oddalił. W uzasadnieniu wskazano, powołując się na okoliczności wskazane w stanie faktycznym, że przyczyna zawarta w wypowiedzeniu B. S. warunków umowy o pracę była konkretna i prawdziwa. Argumentowano, że do 01.01.2018 r. kompetencje Kierownika Przychodni (...) zostały rozdzielone na kilka stanowisk, w tym głównie na stanowisko Dyrektora do spraw medycznych i naczelną pielęgniarkę. Jednocześnie wskazane zostało, że B. S. nie była członkiem żadnego związku zawodowego ani nie zwracała się do żadnego związku zawodowego o ochronę związkową. W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy wywiódł wniosek, że skoro powódka nie była członkiem związku zawodowego i nie zwracała się o ochronę swoich praw, pozwany w niniejszej sprawie był zwolniony z obowiązku konsultacji związkowej wypowiedzenia z dnia 29.09.2017 r.

Zasądzono natomiast na rzecz powódki kwotę 9.235,06 zł tytułem wyrównania stałego dodatku do wynagrodzenia przysługującego do stanowiska specjalisty (...) uznając, że dokonywana wypłata tego dodatku w wysokości 1/3 nie była prawidłowa. Zdaniem Sądu, skoro pozwana spółka musiała zatrudniać specjalistę (...) na pełny etat to też należało uznać, że B. S. była specjalistą (...) na pełny etat.

Wobec faktu, że powódka jedynie częściowo wygrała proces Sąd na zasadzie art. 100 k.p.c. stosunkowo rozdzielił koszty wzajemnie znosząc koszty zastępstwa procesowego.

Od wyroku Sądu Rejonowego w. L. apelację złożyła powódka, zaskarżając wyrok w części tj. co do punktu II i III i zarzucając:

I. naruszenie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, które miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, to jest w szczególności przepisu art. 232 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, wybiórczej i jednostronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co w konsekwencji skutkowało błędami w ustalaniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku;

II. oparcie wyroku na błędnie ustalonym stanie faktycznym, co miało bezpośredni wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, które polegało na przyjęciu, że:

- od września 2017 roku następowała likwidacja stanowiska Kierownika Przychodni (...) w pozwanej spółce, podczas gdy do czasu wręczenia powódce wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy nie podjęto żadnych działań - ani w sferze organizacyjnej i strukturalnej pozwanej spółki, ani w sferze faktycznej - w sposób obiektywny mogących sugerować taki zamiar, a pierwsze kroki mające na celu wykazanie likwidacji tegoż stanowiska pozwana podjęła dopiero w listopadzie 2017 roku, to jest po otrzymaniu odpisu pozwu złożonego przez powódkę w przedmiotowej sprawie;

- brak jest - w sprawie podstaw do przyjęcia, iż dokonanie spornego wypowiedzenia naruszyło przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, podczas gdy przy wypowiadaniu powódce dotychczasowych warunków pracy i płacy popełniono szereg naruszeń obowiązujących w tej mierze przepisów.

W konkluzji wniesiono o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki odszkodowania w kwocie 26.399,91 zł z tytułu nieuzasadnionego i naruszającego przepisy o wypowiadaniu umów o pracę wypowiedzenia umowy;

- zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania wedle norm przepisanych za obie instancje.

W uzasadnieniu apelacji wskazano na nieprawidłowe przyjęcie przez Sąd I instancji, że likwidacja stanowiska Kierownika Przychodni (...) następowała od września 2017 roku. Zarzucono, że Sąd w żaden sposób nie odniósł się do tego, dlaczego pominął dowody oferowane przez powódkę, a w szczególności jej zeznania, a także zeznania świadka - (...) - W. K., świadka C. R., co jest sprzeczne z wymogami nałożonymi na Sąd zgodnie z normą przepisu art. 328 § 2 kpc, zgodnie z którym uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Naruszenie to jest o tyle istotne, iż należyta ocena całokształtu materiału dowodowego prowadzi do wniosku, iż do czasu wręczenia powódce wypowiedzenia zamieniającego nie było żadnych przygotowań do likwidacji stanowiska Kierownika Przychodni (...), nie było o tym mowy, a co za tym idzie, nie czyniono w tym kierunku żadnych przygotowań. Zdaniem powódki o braku podjęcia jakichkolwiek kroków zmierzających do likwidacji stanowiska Kierownika(...) świadczą następujące okoliczności. Do listopada 2017 roku, a zatem do czasu doręczenia pozwanej odpisu pozwu w przedmiotowej sprawie, nie uwzględniono likwidacji tego stanowiska w żądnym dokumencie, nie zmieniono zakresu czynności powódki ani faktycznie nie wskazano powódce na to, że ma przekazywać obowiązki, nie zorganizowano też żadnego spotkania z personelem, na którym doszło by do przekazania pracownikom przychodni, że dotychczasowe czynności, które wykonywała powódka, będzie wykonywał ktoś inny. Powódka, do czasu wręczenia jej wypowiedzenia, o likwidacji stanowiska kierownika Przychodni (...) w ogóle nie słyszała.

Zarzucono także wybiórczą i jednostronną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a zatem obrazą przepisu art. 233 § 1 k.p.c., nakazującego Sądowi dokonanie swobodnej, a nie dowolnej oceny dowodów i wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Wskazany zarzut argumentowano pominięciem dowodów z dokumentów, ich interpretacji niezgodnej ze wskazaniami zasad doświadczenia życiowego, a także pominięciem zeznań świadków W. K., C. R. oraz zeznań samej powódki

Strona pozwana nie wnosiła odpowiedzi na apelację. Pełnomocnik strony na rozprawie przed Sądem II instancji w dniu 16.05.2018r wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki była uzasadniona.

Na wstępie wskazać należy, że sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji (art. 378 § 1 k.p.c.) na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym (art. 382 k.p.c.) z tym zastrzeżeniem, że przed sądem pierwszej instancji powinny być przedstawione wyczerpująco kwestie sporne, zgłoszone fakty i dowody, a prezentacja materiału dowodowego przed sądem drugiej instancji ma miejsce wyjątkowo (art. 381 k.p.c.).

Podkreślić również należy, że prawidłowe rozstrzygnięcie każdej sprawy uzależnione jest od spełnienia przez sąd orzekający dwóch naczelnych obowiązków procesowych, tj. przeprowadzenia postępowania dowodowego w sposób określony przepisami kodeksu postępowania cywilnego oraz dokonania wszechstronnej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Rozstrzygnięcie to winno przy tym znajdować oparcie w przepisach prawa materialnego, adekwatnych do poczynionych ustaleń faktycznych. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia ma natomiast na celu ustalenie, czy w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania sąd pierwszej instancji sprostał tym wymogom. Istotą postępowania apelacyjnego jest zbadanie zasadności zarzutów skierowanych przeciwko orzeczeniu sądu pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie Sądu I instancji w przedmiotowej sprawie, w zakresie objętym apelacją, nie było prawidłowe pomimo, że postępowanie dowodowe przeprowadzone zostało właściwie i w niezbędnym do rozstrzygnięcia zakresie.

Sąd Rejonowy w pewnym zakresie dokonał niewłaściwych ustaleń faktycznych, a w związku z tym, zdaniem Sądu Okręgowego, dokonana następnie ocena prawna nie była prawidłowa.

Sąd drugiej instancji ma prawo dokonania własnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zmiany ustaleń faktycznych stanowiących podstawę wydania wyroku bez przeprowadzania postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia, aniżeli zawarte w wyroku pierwszoinstancyjnym, chyba że szczególne okoliczności wymagają ponowienia lub uzupełnienia tego postępowania (wyrok Sądu Najwyższego z 23 marca 1999 r., III CZP 59/98, OSNC 1999, nr 7-8, poz. 124).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, niepubl., również wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00, OSNC 2000, nr 10, poz. 189; wyrok SN z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99, OSNAPiUS 2000, nr 19, poz. 732). Według orzeczenia SN z dnia 24 marca 1999 r., I PKN 632/98 (OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 382), przy ocenie mocy i wiarygodności dowodów sąd bierze pod rozwagę nie tylko „materiał dowodowy”, ale także wyjaśnienia informacyjne stron, oświadczenia, zarzuty przez nie zgłaszane, zachowanie się stron podczas procesu, przejawiające się np. w odmowie lub utrudnieniach w przeprowadzeniu dowodów itp., stanowiące „zebrany materiał” w rozumieniu art. 233 § 1 k.p.c.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy (dla uporządkowania treści uzasadnienia i przedstawionej w dalszej części argumentacji), że istotą sporu w niniejszej sprawie, było ustalenie czy dokonane powódce wypowiedzenie warunków pracy i płacy, które doprowadziło do rozwiązania stosunku pracy, było dokonane w sposób prawidłowy, a w szczególności czy wskazana przyczyna wypowiedzenia była konkretna i rzeczywista.

Na czas orzekania w sprawie przez Sąd Rejonowy tj. na dzień 30.01.2018r niewątpliwie stanowisko pracy powódki - kierownik Przychodni (...) – było zlikwidowane. Jednakże przypomnienia wymaga, że zasadą jest, że istnienie przyczyn uzasadniających wypowiedzenie umowy o pracę ocenia się według chwili dokonania wypowiedzenia. Oznacza to, że przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie powinna być faktem dokonanym w dacie składania oświadczenia. Ma to istotne znaczenie z różnych powodów, a w szczególności w odniesieniu do pracownika ma jednoznacznie wskazywać powód, dla którego pracodawca wypowiada umowę. Przyczyna ma być nie tylko konkretna, ale i rzeczywista. Nie może być tak, że w prawdzie przyczyna zwolnienia jest konkretnie wyartykułowana, ale jednocześnie nie jest rzeczywista. Pracownik ograniczony jest terminami, w których ma prawo odwołać się do Sądu, dlatego zapoznając się z treścią oświadczenia pracodawcy powinien mieć przekonanie czy wskazana przyczyna wypowiedzenia jest rzeczywista, tak aby mógł podjąć decyzję czy godzi się z wypowiedzeniem czy też kwestionuje je i składa pozew w Sądzie. Także Sąd bada na datę złożenia wypowiedzenia jego prawidłowość. Okoliczności niewskazane w wypowiedzeniu lub zdarzenia zaistniałe później, a w szczególności te które mają miejsce już w czasie trwania procesu, nie mogą zaważyć na rozstrzygnięciu, nawet jeżeli są bardzo doniosłe i same w sobie uzasadniałyby wypowiedzenie.

Od wskazanej wyżej zasady został przyjęty w orzecznictwie Sądu Najwyższego pewien wyjątek, który można było rozważać w niniejszej sprawie.

Jak wskazał Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 11.08.2016r (II PK 246/15) prawdziwą (rzeczywistą) przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nie tylko przyczyna istniejąca już w dacie dokonania wypowiedzenia, ale też taka, która wprawdzie jeszcze nie zaistniała (nie ziściła się), l ecz jest wystąpienie w nieodległej przyszłości (w szczególności w okresie wypowiedzenia lub bezpośrednio po jego upływie) jest pewne.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy podkreślić należy, że najważniejsze dla rozstrzygnięcia było ustalenie, czy w dacie dokonywania powódce wypowiedzenia zmieniającego oświadczeniem z dnia 29.09.2017r, likwidacja zajmowanego przez nią stanowiska kierownika Przychodni (...), była pewna. Czy proces likwidacji został rozpoczęty, konsekwentnie realizowany i zaawansowany w takim stopniu, że także powódka nie powinna była mieć co do tego wątpliwości, że wykluczenie tego stanowiska ze strukturze organizacyjnej jest tylko kwestią nieodległego czasu.

Przechodząc do rozważań nad zarzutami apelacyjnymi wskazać należy, że uzasadnione były, w ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty apelacji odnoszące się do naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., którymi kwestionowano pogląd Sądu Rejonowego, że likwidacja stanowiska pracy powódki w zakresie kierownika Przychodni (...) miała miejsce już od września 2017r. Przy czym zaznaczenia wymaga, że Sąd I instancji nawet nie sprecyzował od jakiego momentu tego miesiąca, w jego przekonaniu, ta likwidacja się rozpoczęła. Nie wskazano w szczególności czy czas ten przypadał przed czy po wręczeniu B. S. wypowiedzenia zmieniającego.

Sąd przekroczył granicę swobodnej oceny dowodów z uwagi na to, że przyjął za twierdzeniami strony pozwanej zawartym w pozwie, że w sierpniu 2017r właściciel spółki tj. Powiat (...) zobowiązał do przedstawienia planu naprawczego strony pozwanej, w oparciu o zmiany struktury organizacyjnej, a w dalszej kolejności, że decyzji o likwidacji zapadła przed wręczeniem powódce wypowiedzenia i była realizowana od września 2017r. Jak wynika z analizy treści uzasadnienia, Sąd Rejonowy nie wskazał nawet na podstawie jakich dowodów poczynił takie ustalenia – nie podano w tym zakresie dowodów. Okoliczności tych nie mógł Sąd przyjąć jako przyznane zgodnie z art. 230 k.p.c. ponieważ powódka konsekwentnie zaprzeczała i starała się wykazywać, że do podjęcia procesu likwidacji jej stanowiska nie doszło przed wręczeniem jej wypowiedzenia, a dopiero w listopadzie już po doręczeniu pozwu stronie przeciwnej. W takiej sytuacji ciężar dowodu (art. 6 k.c.) w zakresie wykazania, że likwidacja stanowiska powódki była pewna już w dacie wręczenia jej wypowiedzenia, spoczywał na stronie pozwanej. Temu jednak strona ta, zdaniem Sądu Okręgowego, nie sprostała. Za niewystarczające należało bowiem uznać powołanie się na bliżej niesprecyzowane, a w szczególności nieprzedstawione rzekome zobowiązanie ze strony Powiatu (...) do przedstawienia planu naprawczego. Nie zaoferowano także żadnej dokumentacji np. z wymiany pism, z których wynikałoby, że Powiatowi (...) przedstawiono chociażby zarys planu naprawczego obejmującego m.in. likwidację stanowiska powódki. Nie można bezkrytycznie było przyjąć, że przekonywującymi dowodami w tym zakresie mogły być: Zarządzenie nr (...) Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. z dnia 30 sierpnia 2017r. w sprawie zmiany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. (k. 71-72 akt sprawy) czy pismo z dnia 13.09.2017r (k. 63 akt sprawy) kierowane do powódki. Wskazane zarządzenie jest dowodem jedynie na to, że w strukturze organizacyjnej pojawia się nowe stanowisko tj. Dyrektora (...) co miało znaczenie dla powódki takie, że jej stanowisko - Kierownika Przychodni (...) - od tej pory podlegało służbowo Prezesowi Zarządu, a w zakresie nadzoru nad działalnością Przychodni (...) podlegało służbowo Dyrektorowi do spraw medycznych. Pismo z dnia 13.09.2017r nie wprowadza żadnych nowych treści, a potwierdza jedynie poczynione zmiany organizacyjne. Wydaje się, że logiczne, racjonalne i czytelne byłoby, skoro wedle twierdzeń strony pozwanej likwidacja stanowiska powódki i rozdzielenie jej obowiązków miało wiązać się z nowo utworzonym stanowiskiem Dyrektora(...) aby już w zarządzeniu z 30 sierpnia 2017r powołując to stanowisko, dano temu wyraz wskazując na jedynie czasowy charakter dalszego funkcjonowania stanowiska Kierownika Przychodni (...), wobec mających nastąpić kompleksowo zmian.

Zdaniem Sądu Okręgowego pierwsze niebudzące wątpliwości dowody na zamiar przeprowadzenia likwidacji stanowiska Kierownika Przychodni (...) to:

- protokół z dnia 15 listopada 2017r w sprawie likwidacji stanowiska Kierownika Przychodni (...) oraz przekazania obowiązków Dyrektorowi (...) w szczególności sprawy związanej z funkcjonowaniem (...) (k.124-125 akt sprawy),

- pismo z dnia 21.11.2017r ( k. 126 akt sprawy) kierowane do powódki wskazujące, że przekazywanie przez nią obowiązków będzie następowało etapowo do końca grudnia 2017r ,

- Zarządzenie nr(...) Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. z dnia 22.11.2017r. w sprawie zmiany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. (k. 64-66 akt sprawy), w którym zarządzono likwidację stanowiska Kierownika Przychodni (...) oraz w nowy sposób określono zakres zadań Dyrektora (...) i N.. Co warte także zauważenia - w § 2 wpisano, że rozporządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania, a zatem z tym dniem zlikwidowano stanowisko powódki.

W kontekście oceny mocy powyższych dowodów, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, wskazać należy, że powstały one w tygodniu poprzedzającym pierwszy termin rozprawy, który odbył się 24.11.2017r.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższych ustaleń nie mogły zmienić zeznania przesłuchanych w charakterze świadków (zeznających w dniu 12.01.2018r) O. S. (N.), która nie była w stanie podać kiedy odbywały się te spotkania u pani prezes na których informowano, że zachodzą zmiany organizacyjne w tym dotyczące powódki oraz M. K. (...)), który wprawdzie dość obszernie wypowiadał się o zmianach jakie zaszły, ale nie wynikały z tych zeznań takie informacje, które pozwoliłyby stwierdzić w sposób pewny że przed wręczeniem powódce wypowiedzenia zapadła ostateczna (pewna) decyzja o likwidacji stanowiska Kierownika Przychodni (...). Zeznania w tym zakresie były ogólnikowe. Jednoznacznie oceniając zeznania tego świadka nie sposób pomijać faktu, że musiał on od września współpracować z powódką i musiała mu ona przekazywać informacje ponieważ była już wówczas jego podwładną zgodnie z Zarządzeniem nr (...) Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. z dnia 30 sierpnia 2017r. w sprawie zmiany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L..

Także zeznania świadków W. K., B. K. i C. R. nie wskazują, a wręcz zaprzeczają temu, aby we wrześniu 2017r było wiadome, że stanowisko zajmowane przez powódkę jest w trakcie likwidacji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że dokonane powódce wypowiedzenie zmieniające z dnia 29.09.2017r powoływało się na przyczynę, która na ten czas nie mogła być uznana za rzeczywistą. Strona pozwana nie dowiodła, że zapadła już wówczas znana powódce decyzja o likwidacji stanowiska i że likwidacja na ten czas była już pewna. W konsekwencji należało uznać, że powództwo o zasądzenie odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę było uzasadnione. Dlatego też Sąd II instancji zmienił na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zaskarżony wyrok w II i III w ten sposób, że zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 26.399,91 zł tytułem odszkodowania oraz kwotę 1530 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość odszkodowania odpowiada trzymiesięcznemu wynagrodzeniu liczonemu od wszystkich stanowisk zajmowanych przez powódkę, ponieważ pomimo wypowiedzenia zmieniającego warunki zatrudnienia, doszło do rozwiązania całego stosunku pracy ( art. 42 § 1 k.p. w zw. z art. 45 § 1 k.p. w zw z art. 47 ¹ k.p.). Koszty zastępstwa procesowego dla powódki za I instancję wyliczono w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. §2 pkt. 4 w zw. § 9 ust. 1 pkt. 2 ( w zakresie kosztów związanych z dochodzonym dodatkiem – kwota 1350 zł) oraz § 9 ust. 1 pkt. 1 (180 zł) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie. Łącznie 1530 zł.

Orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej wydano na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie.

SSO Liliana Gambal SSO Anna Rej-Żuk SSO Ryszard Sułtanowski