Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2018 r. w S.

odwołania W. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 24 lipca 2017 r. Nr (...)

w sprawie W. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do renty rodzinnej

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala W. G. prawo do renty rodzinnej po zmarłym synu J. G. od dnia 01 czerwca 2017 roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. na rzecz W. G. kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 698/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lipca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 71 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 poz. 887 ze zm.) odmówił W. G. prawa do renty rodzinnej po zmarłym synu J. G.. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, iż zmarły, jako osoba zatrudniona i osiągająca z tego tytułu dochody pokrywał jedynie częściowe wydatki związane z utrzymaniem rodziny. Organ rentowy wskazał, że zmarły J. G. przyczyniałby się do utrzymania rodziców, jedynie w przypadku, gdyby wyłącznym źródłem utrzymania rodziny były jego dochody. Organ rentowy podkreślił, iż ubezpieczony prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną, która uzyskuje dochody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Odwołanie od w/w decyzji wniósł W. G. zarzucając jej naruszenie przepisu art. 71 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. Powyższe doprowadziło do odmowy przyznania mu renty rodzinnej po J. G. w sytuacji, gdy zmarły syn bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do jego utrzymania. Ponadto, W. G. zarzucił sprzeczność w ustaleniach faktycznych, będących podstawą do wydania błędnej decyzji z zebranym na etapie postępowania przed organem rentowym materiałem dowodowym (odwołanie k.1-3 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Nadto, organ rentowy stwierdził, iż odwołanie nie wnosi do sprawy żadnych nowych dowodów faktycznych i prawnych (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k. 4-5 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

W. G., ur. (...) w okresie od dnia 16 sierpnia 1990r. do dnia 31 sierpnia 2005r. był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Od 2005r. ubezpieczony podejmował jedynie prace interwencyjne na okres 6 miesięcy (pięć razy), ostatnio dwa lub trzy lata temu. Obecnie jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy, jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Nie otrzymuje żadnych świadczeń z zabezpieczenia społecznego. Ubezpieczony leczy się na nadciśnienie tętnicze oraz ma poważny niedosłuch. Ponadto, jego ogólny rozwój intelektualny jest obniżony i kształtuje się na poziomie upośledzenia w stopniu umiarkowanym (opinia psychologiczna z dnia 5 września 2017r. k. 12v akt sprawy). Orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 4 października 2017r. W. G. został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (orzeczenie z dnia 4 października 2017r. k. 22 akt sprawy). Ubezpieczony prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną M. G..

W dniu 21 czerwca 2017r. zmarł syn skarżącego J. G. (odpis skrócony aktu zgonu k.21 akt rentowych).

W dniu 29 czerwca 2017r. W. G. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o rentę rodzinną po zmarłym synu (wniosek z dnia 29 czerwca 2017r k. 1-7 akt rentowych). Po rozpoznaniu powyższego wniosku, decyzją z 24 lipca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił przyznania W. G. prawa do renty rodzinnej (decyzja z dnia 24 lipca 2017r. k. 27 akt rentowych).

Wskazać należy, iż J. G. bezpośrednio przed śmiercią mieszkał i prowadził wspólne gospodarstwo domowe z rodzicami. Zmarły syn w sposób znaczący przyczyniał się do utrzymania budżetu domowego. Kupił lodówkę, pralkę, samochód, a także wymienił okna-koszt 2.500 zł. Otrzymywane wynagrodzenie za pracę przeznaczał na zakup żywności, opału, paliwa, a także dokonywał opłat za czynsz (110 zł miesięcznie), prąd (300zł na dwa miesiące), gaz, wodę. Dodatkowo J. G. partycypował w kosztach opieki medycznej rodziców i wydatkach związanych z zakupem odzieży (zeznania ubezpieczonego W. G. k. 44-44v akt sprawy).

Na rozprawie w dniu 28 maja 2018r. świadek M. G. wskazała, iż wraz ze zmarłym synem J. G. wykupili mieszkanie na własność, a następnie wymienili instalację centralnego ogrzewania. Podkreśliła, iż bez pomocy finansowej syna nie byłoby to możliwe. Dodatkowo zeznała, iż zmarły syn dokonał zakupu pieca do mieszkania, a także piły do cięcia drewna na opał. Świadek wskazała, że nie stać ich było na ogrzewanie gazowe oraz iż to syn przywoził drewno z lasu, które później ciął na opał. Ponadto, zmarły J. G. kupił rodzicom telewizor, a także zmywarkę, by odciążyć matkę w obowiązkach domowych. Syn na co dzień robił zakupy i wspólnie z rodzicami prowadził kuchnię. W każdym miesiącu pomagał rodzicom w opłaceniu czynszu i rachunków. W ocenie M. G. zmarły syn w każdym miesiącu pół pensji przeznaczał do domowego budżetu. M. G., jak wynika z umowy z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe Nadleśnictwem S. osiąga miesięczny przychód w wysokości 2.700 zł brutto miesięcznie (umowa z dnia 5 stycznia 2018r. k. 32-33v). Jednakże, o odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne, podatku i kosztów paliwa na utrzymanie pozostaje jej jedynie około 1.100 zł (zeznania świadka M. G. k. 36v-37 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie W. G. jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 71 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 poz. 1270) rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania;

2) spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca w art. 70 ust. 1 i 2 oraz, co do wieku, również w art. 70 ust. 5.

Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego W. G. (k. 44-44v akt sprawy), a także świadka M. G. (k. 36v-37 akt sprawy), że ich zmarły syn J. G. bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do utrzymania ubezpieczonego. W okresie od dnia 16 sierpnia 1990r. do dnia 31 sierpnia 2005r. G. pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Jednakże, od tamtego czasu ubezpieczony nie pobierał żadnych świadczeń z zaopatrzenia społecznego, jak również zasiłku dla bezrobotnych. Od 2005r. W. G. pracował zarobkowo jedynie w ramach okresowych prac interwencyjnych po 6 miesięcy (ostatnio 2 lub 3 lata temu). Dlatego też, w ocenie Sądu Okręgowego syn J. G. przyczyniał się do utrzymania ubezpieczonego. Wskazać należy, iż ubezpieczony prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną, jednakże zarobki M. G. są bardzo niskie. Zdaniem Sądu Okręgowego. W niniejszej sprawie oczywiste jest, iż bezpośrednio przed śmiercią J. G. wspólnie z rodzicami prowadził gospodarstwo domowe. W każdym miesiącu część wynagrodzenia za pracę przeznaczał do domowego budżetu. Opłacał rachunki za czynsz, energię elektryczną, gaz, wodę, a także kupował opał na zimę. Dodatkowo pomógł finansowo w wykupie mieszkania na własność oraz wymianie instalacji centralnego ogrzewania. Ponadto, dokonał zakupu wielu przedmiotów do domu, między innymi: pieca, lodówki, zmywarki, telewizora, a także piły. Mając na uwadze powyższe podkreślić należy, iż z wymienionych przedmiotów korzystał nie tylko sam J. G., ale również ubezpieczony W. G. i jego żona M. G..

Sąd okręgowy podziela i przyjmuje za swoje stanowisko Sądu Najwyższego, iż renta rodzinna przysługuje rodzicom tylko wtedy, gdy sami nie mogli sobie zapewnić utrzymania i dziecko bezpośrednio przed śmiercią przyczyniało się do ich utrzymania (wyrok SN z dnia 21 listopada (...). II UK 65/11, LEX 1119697). W przedmiotowej sprawie ubezpieczony wykazał, iż syn J. G. bezpośrednio przed śmiercią w istotny sposób przyczyniał się do jego utrzymania.

Nadto, wskazać należy, że dla spełnienia przesłanki „przyczynienia się do utrzymania wystarczające jest wykazanie choćby częściowego pozostawania na utrzymaniu zmarłego. Renta rodzinna po śmierci dziecka przysługuje rodzicom tylko wtedy, gdy sami nie mogli sobie zapewnić utrzymania i dziecko bezpośrednio przed śmiercią przyczyniało się do ich utrzymania. Renta rodzinna dla rodziców nie może wynikać z samej dysproporcji i większych dochodów dziecka niż dochody rodziców. „Przyczynianie się do utrzymania rodziców" nie może być też rozumiane tylko jako poprawa standardu życia rodziców. Sytuacja taka może zachodzić, mimo że mają oni swoje utrzymanie (wyrok SA w Białymstoku z dnia 20 kwietnia 2016r. III AUa 1156/15, LEX 2063781). Dlatego też, w ocenie Sądu Okręgowego bez znaczenia pozostaje argumentacja organu rentowego, że ubezpieczony W. G. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną, która posiada stały dochód z tytuły prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto, podkreślić należy, iż miesięczny dochód M. G. to jedynie 1.100 zł. Oczywiste zatem staje się, iż wobec tak bardzo niskich zarobków rodzice nie byli w stanie prowadzić gospodarstwa domowego bez pomocy finansowej syna J. G..

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 kpc, zmieniono zaskarżoną decyzję i orzeczono jak w pkt I wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania Sąd oparł na wynikającej z art. 98 § 1 kpc zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. W konsekwencji, na podstawie art. 98 § 3 w zw. z art. 99 kpc w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r. poz. 1804), Sąd orzekł jak w pkt II wyroku.