Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 26 września 2017r. Sąd Rejonowy w Kutnie oddalił powództwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo - akcyjnej w W.

przeciwko Ł. B. o zapłatę kwoty 1253,90zł wraz odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od kwoty 1160 zł od dnia 9 września 2016r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżył go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

- art 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie , że powód nie wykazał istnienia roszczenia podczas gdy dołożył wszelkich starań załączając wszelkie dokumenty wskazując zasadność oraz wysokość roszczenia w szczególności za pomocą umowy pożyczki odnawialnej, twoich warunków umowy pożyczki;

- art 720 k.c. poprzez przyjęcie, iż powód nie udowodnił, że udzielił pożyczki pozwanemu, podczas gdy z załączonych w sprawie dokumentów bezspornie wynika, iż powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki;

- art. 233§1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie, a także wydanie wyroku sprzecznego z zasadami doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania, polegające na oddaleniu powództwa w całości, podczas gdy brak było podstaw do takiego rozstrzygnięcia;

- art.245 k.p.c. w zw. z art 308§1 k.p.c. , art.309 k.p.c. poprzez uznanie, iż kserokopie dokumentów nie potwierdzone za zgodność z oryginałem nie mogą stanowić dokumentu w znaczeniu prawa procesowego i nie mogą stanowić dowodu w sprawie, podczas gdy kserokopia jest formą technicznego odtworzenia i utrwalenia dokumentów, nie różni się zasadniczo od fotokopii, która została wymieniona w art 308 k.p.c. i jako taka może stanowić inny środek dowodowy , stanowiący podstawę do wyrokowania;

- 339§2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo, bez wykazania, że okoliczności przedstawione rzez powoda budzą uzasadnione wątpliwości, których następstwem było wydanie wyroku oddalającego powództwo w części.

Wskazując na powyższe wnosił o:

zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozwem wraz odsetkami oraz kosztami postępowania w tym kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie Sądu drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli nie przeprowadzano postępowania dowodowego. Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, przyjmuje za własne ustalenia Sądu Rejonowego stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Przechodząc do omawiania zarzutu apelacyjnego polegającego na naruszeniu przepisów prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej w miejsce swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającego na jednostronnej ocenie materiału dowodowego, to należy podnieść wbrew zarzutom skarżącego, że Sąd Rejonowy nie naruszył art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie wadliwej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. Przy ocenie materiału dowodowego sądowi przysługuje bowiem swoboda zastrzeżona treścią powołanego wyżej przepisu. W razie tylko pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego, może mieć miejsce skuteczne kwestionowanie tej swobody oceny dowodów. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Tego rodzaju uchybień, co wynika z przedstawionych wyżej rozważań, nie sposób się dopatrzyć w stanowisku Sądu Rejonowego, zaś argumenty apelującego nie wykazały, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny przedłożonych przez powoda dowodów. Prawidłowo Sąd I instancji ustalił, że powód nie przedstawił żadnego dowodu na okoliczność, że została zawarta w dniu 25.06.2015r umowa pożyczki o nr (...)przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim. Należy podnieść, że twierdzenia powoda zawarte w apelacji jakoby numer pożyczki nr (...) był tożsamy z nr (...), który jest numerem rejestracyjnym są gołosłowne. Należy podnieść, że powód na powyższe okoliczności nie zaprezentował żadnego dowodu poza własnymi twierdzeniami. Ponadto należy zważyć, że dowód przelewu kwoty 0,01zł (k.16) pochodził z daty 25.06.2015r., dotyczył wprost umowy pożyczki o nr (...) (tak zapisane było w potwierdzeniu przelewu). Brak jest jakichkolwiek dowodów na zawarcie umowy o nr. (...).Tym samym niezasadny jest również zarzut apelacyjny naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 §1 k.p.c.

Jeżeli zaś chodzi o zarzut naruszenia art. 339§2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, to należy podnieść , że zgodnie z treścią art. 339 § 1 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, Sąd wyda wyrok zaoczny, zaś zgodnie z § 2 w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Sąd nie może przyjąć za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli budzą one wątpliwości. W sformułowaniu art. 339 § 2 k.p.c. obowiązującym do dnia 5 lutego 2005 r., była mowa o przyjęciu za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli "nie budzą one uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy". Zmiana ta ilustruje stanowisko ustawodawcy w przedmiocie roli prawdy materialnej w procesie cywilnym (patrz. A. Jakubecki, Naczelne zasady postępowania cywilnego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego (w:) Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd katedr postępowania cywilnego w Zakopanem (7-9 października 2005 r.), Kraków 2006, s. 363). Podkreślić jednak trzeba, że punktem odniesienia dla owych "wątpliwości", które budzą przytoczone przez powoda okoliczności, w istocie rzeczy jest prawda (tak też B. B., Metodyka..., s. 225). Zmiana brzmienia przepisu podkreśliła natomiast to, że ocena zgodności z prawdą twierdzeń powoda następuje na podstawie materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Takie ujęcie nie oznacza wszakże, że sąd nie może powziąć wątpliwości co do twierdzeń powoda także w świetle faktów powszechnie znanych albo znanych sądowi urzędowo. Należy tu przytoczyć, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego Izba Cywilna z dnia 31 marca 1999 (...)
przewidziane w art. 339 § 2 KPC domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por, uzasadnienie SN z 18.2.1972 r., III CRN 539171, OSNCP 1972, z. 7-8, poz.150).

Przepis art. 339 § 2 k.p.c. przewiduje domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy (wyr. SN z 6.6.1997 r., I CKU 87/97, Prok. i Pr. 1997 - wkładka, Nr 10, poz. 44). Oznacza to, że sąd wydając wyrok zaoczny nie dokonuje weryfikacji prawdziwości twierdzeń o faktach przytoczonych przez powoda, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W świetle przedstawionych przez powoda dowodów, należy uznać, że twierdzenia budziły uzasadnione wątpliwości. Powód wywodził swoje roszczenie z umowy pożyczki zawartej w dniu 25.06.2015r o nr (...) w drodze internetowej pomiędzy (...) Finanse Spółką z o.o. w W.. (...) Finanse Spółka z o.o. jako (...) spółki z o.o. sp. jawnej wniósł wkład pakietu wierzytelności mu przysługujących z tytułu zawartych umów do spółki (...) z o.o. sp. jawnej. Później ta spółka zawarła umowę cesji z powodem dnia 27 maja 2016r., na mocy której powód miał nabyć wierzytelność względem pozwanego z tejże umowy o nr (...).

Stosownie zaś do art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, stąd też to powód powinien udowodnić istnienie dochodzonej wierzytelności, okoliczności jej powstania oraz wysokość.

Sąd nie ma obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy 232 k.p.c.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne .

Jeżeli chodzi o rozkład ciężaru dowodu, to powód powinien udowodnić fakty pozytywne, które stanowią podstawę jego powództwa, tj. okoliczności prawo tworzące, a pozwany, jeżeli faktów tych nie przyznaje, ma obowiązek udowodnienia okoliczności niweczących prawo powoda.

Innymi słowy mówiąc ten, kto występuje z roszczeniem powołując się na przysługujące mu prawo obowiązany jest udowodnić okoliczności uzasadniające to żądanie, a ten, kto odmawia uczynienia zadość temu żądaniu musi udowodnić fakty wskazujące na to, że takie uprawnienie żądającemu nie przysługuje.

W niniejszej sprawie zatem to powód winien dowieść, że po pierwsze powstała wierzytelność przysługująca wcześniejszemu wierzycielowi oraz jej wysokość, a po drugie, iż skutecznie nabył tę wierzytelności od poprzednika prawnego.

Podkreślić trzeba, iż znajdujące się w aktach sprawy dokumenty w postaci pism stanowiących wezwania do zapłaty, powiadomienie o cesji, wydruki plików o nazwie „ Twoje warunki umowy pożyczki w V. .pl” zostały dołączone jedynie w formie kserokopii, niepoświadczonych za zgodność z oryginałem. Co prawda art. 128 k.p.c. pozwala na dołączenie do pisma procesowego odpisów załączników (np. ich kserokopii), zamiast załączników w oryginale. Z przepisu art. 129 k.p.c. wynika jednak, że najpóźniej na rozprawie strona obowiązana jest okazać sądowi oryginały tych dokumentów, natomiast na żądanie przeciwnika obowiązana jest uczynić to jeszcze przed rozprawą. Ustawodawca posługując się pojęciem dokumentu rozumiał przez to oryginał dokumentu. Tam gdzie oryginał może być zastąpiony przez odpis (np. odbitkę ksero), ustawodawca wyraźnie to zaznaczył.

W uchwale z dnia 29 marca 1994 r., III CZP 37/94 (OSNCP 1994, nr 11, poz. 206), Sąd Najwyższy stwierdził, że niepoświadczona podpisem strony kserokopia nie jest dokumentem. Warunkiem, zatem uznania kserokopii za dokument jest umieszczone na niej i zaopatrzone podpisem poświadczenie jej zgodności z oryginałem. Stąd wskazane powyżej kserokopie dokumentów niepotwierdzone za zgodność z oryginałem nie mogą być uznane za dokumenty w znaczeniu prawa procesowego i nie mogą stanowić dowodu w sprawie.

Należy podkreślić, iż powód był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie było zatem żadnych przeszkód, aby poświadczył on za zgodność wyżej wskazane kserokopie dokumentów w trybie art. 129 k.p.c.

Ponadto w aktach sprawy brak jest nie tylko umowy o nr (...) ani też żadnego dowodu, że umowa taka w ogóle została zawarta. Brak jest również regulaminu lub innych dokumentów wskazujących istnienie i wysokość zobowiązania, zasad obciążenia pozwanego dochodzoną kwotą przez pierwotnego wierzyciela, daty wymagalności świadczenia, sposobu i okresu wyliczenia odsetek. Powód, jako nabywca wierzytelności winien dysponować całością dokumentacji związanej z nabytą wierzytelnością i jako profesjonalista w swej dziedzinie, winien wykazać to w postępowaniu sądowym. Co prawda powód załączył dowód w postaci kserokopii umowy odnawialnej pożyczki jednakże należy zważyć, że przedmiotowa umowa jest standardowym drukiem umowy, nie zawierała numeru ani podpisu pozwanego. Jak wynika z jej postanowień stanowiła kredyt konsumencki zawierany na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 roku, Nr 126, poz. 715). Powód nie załączył również potwierdzenia doręczenia pozwanemu samej umowy, a co więcej, również dowodów doręczenia wezwań do zapłaty, załączył tylko kserokopie wezwań nawet nie potwierdzone przez pełnomocnika za zgodność z oryginałem. W tej sytuacji należy skonstatować, iż powód nie wykazał faktu zawarcia z pozwanym umowy pożyczki w dniu 25 czerwca 2015r. o nr (...), na którym to opiera roszczenie sformułowane w pozwie. Sąd Rejonowy prawidłowo odniósł się do materiału dowodowego zaprezentowanego przez powoda i uznał, że twierdzenia powoda budzą uzasadnione wątpliwości w zakresie żądania objętego pozwem. Oceny tej nie zmienia również okoliczność, iż w treści umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 30 maja 2016roku znajduje się oświadczenie pierwotnego wierzyciela, że przedmiotem umowy są niesporne i wymagalne wierzytelności pieniężne. Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z przepisem art. 516 k.c. zbywca wierzytelności ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje. Oznacza to, że samo oświadczenie cedenta nie może być wyłącznym dowodem potwierdzającym wymagalność wierzytelności przysługującej powodowi, skoro ustawodawca przewidział odpowiedzialność cedenta za wady prawne cedowanej wierzytelności, w tym w zakresie zarówno faktu istnienia wierzytelności, jak i jej rozmiaru określonego w umowie.

Co się zaś tyczy zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 6 k. c. to należy uznać go również za niezasadny. Należy podnieść, że gospodarzem procesu cywilnego jest powód, który – kierując do sądu określone żądanie – ma obowiązek wykazać jego zasadność. Nie czyniąc tego naraża się na negatywne konsekwencje procesowe. Ciężar wykazania okoliczności, z których strona powodowa wywodziła skutki prawne spoczywał zgodnie z art. 6 k.c. na niej. Strona powodowa nie wykazała w odpowiednim momencie inicjatywy dowodowej. Trzeba pamiętać, że powód trudni się profesjonalnie działalnością gospodarczą, której standardy wymagają zachowania pełnej dokumentacji dotyczącej konkretnej wierzytelności i zaprezentowania jej Sądowi w sposób nie budzący wątpliwości, zwłaszcza w odniesieniu do konsumenta. Skoro powód tego nie uczynił naraził się na nie uwzględnienie powództwa. Należy bowiem pamiętać, że gospodarzem procesu cywilnego jest powód, który – kierując do sądu określone żądanie – ma obowiązek wykazać jego zasadność, w przypadku wyroku zaocznego wskazując jedynie wszelkie niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie. Nie czyniąc tego naraża się na negatywne konsekwencje procesowe.

W przedmiotowej sprawie, strona powodowa nie uczyniła więc zadość tym obowiązkom. W konsekwencji, zasadnie Sąd Rejonowy przyjął, iż żądanie pozwu podlegało oddaleniu, jako nie udowodnione. Tym samym Sąd I instancji nie naruszył art 720 k.c.

Sąd Okręgowy uznał, że zasadnie Sąd Rejonowy nie przyjął za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie, bowiem budziły one uzasadnione wątpliwości w zakresie żądania i dlatego też na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. art. 505 ¹⁰ §1 i 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.