Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2018 roku w S.

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Subfunduszu KI 1 w W.,

przeciwko M. Z.,

przy udziale interwenienta ubocznego Stowarzyszenia Pomocy Dłużnikom z siedzibą w G.,

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  przyznaje interwenientowi ubocznemu Stowarzyszeniu Pomocy Dłużnikom z siedzibą w G. od powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego-Subfunduszu KI 1 w W. kwotę 917 (dziewięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego

Sygn. akt I C 1682/17

UZASADNIENIE

Powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty - Subfundusz KI 1 z siedzibą w W. ( (...) 713) w pozwie przeciwko M. Z. domagał się zasadzenia kwoty 2.602,65 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od naliczonymi od kwoty 1.538,47 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie naliczonymi od kwoty 1.064,18 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto, domagał się zasądzenia kosztów procesu w wysokości 717 złotych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 600 złotych.

W uzasadnieniu żądania podniósł, że wierzytelność dochodzona pozwem wynikła z braku zapłaty przez pozwaną należności wynikającej z umowy kredytu o nr (...) zawartej pomiędzy pozwaną a (...) Bank S.A. (będącym poprzednikiem prawnym (...) Bank S.A.) w dniu 27 sierpnia 2007 roku. Z dniem 4 stycznia 2010 roku nastąpiło połączenie (...) Bank S.A. z (...) Bank S.A. Powstała w wyniku połączenia (...) Bank S.A wstąpiła z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank S.A. Z dniem 1 czerwca 2012 roku nastąpiło zaś przeniesienie całego majątku (...) Bank S.A. z siedzibą w W. na (...) Bank S.A. z siedziba w W.. (...) Bank S.A. z dniem połączenia wstąpił zaś we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank S.A. i z dniem 1 czerwca 2012 roku (...) Bank S.A. zmienił nazwę na (...) Bank S.A. Powód wierzytelność zaś wynikającą z umowy kredytu wyżej wskazanej nabył na podstawie umowy o przelew wierzytelności zawartej z poprzednim wierzycielem w dniu 8 marca 2012 roku. Powód twierdził, że na kwotę dochodzoną w niniejszym postępowaniu składają się kwoty:

- 1.064,18 złotych tytułem niespłaconej kwoty kapitału,

-542,32 złote tytułem odsetek karnych naliczonych przez bank od kwoty niespłaconego kapitału na dzień 29 lutego 2012 roku,

- 50,70 złotych tytułem odsetek umownych naliczonych przez poprzedniego wierzyciela,

- 945,45 złotych tytułem odsetek karnych naliczonych od kwoty niespłaconego kapitału w okresie od dnia 1 marca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku wg stopy odsetek umownych stanowiących 4-krotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym oraz w okresie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu wg odsetek umownych nie większej niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie.

Sąd Rejonowy w Szczytnie w dniu 14 listopada 2017 roku wydał nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym przeciwko M. Z. (sygn. akt I Nc 1082/17)

W ustawowym terminie sprzeciw od nakazu zapłaty wniosło Stowarzyszenie Pomocy Dłużnikom z siedzibą w G. zgłaszając jednocześnie swój udział w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej.

Strona pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, a podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia wniosła o oddalenie powództwa, o zasądzenie dla pozwanej zwrotu kosztów procesu oraz przyznanie od powoda na rzecz interwenienta ubocznego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu strona pozwana wskazała, że wierzytelność objęta żądaniem pozwu wynikająca z umowy zwartej dnia 27 sierpnia 2007 roku uległa przedawnieniu z upływem 3 lat od daty wymagalności roszczenia. Wierzytelność wynikająca z umowy stała się wymagalna najpóźniej z dniem wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przez wierzyciela pierwotnego, co miało miejsce 27 sierpnia 2009 roku. Strony nie dokonywały żadnych czynności, które mogłyby prowadzić do ewentualnego przerwania biegu przedawnienia.

Powód w piśmie procesowym stanowiącym odpowiedź na sprzeciw od nakazu zapłaty stanął na stanowisku, że złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wywołało skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia. Następnie, złożenie wniosku przez wierzyciela pierwotnego o wszczęcie i przeprowadzenie postepowania egzekucyjnego przeciwko pozwanej również spowodowało przerwę w biegu przedawnienia. Bieg przedawnienia przerwany na skutek złożenia wniosku o wszczęcie postepowania egzekucyjnego biegnie zaś na nowo od daty prawomocnego umorzenia egzekucji.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana (...) Bank S.A. z siedziba w K. w dniu 23 sierpnia 2007 roku zawarli umowę kredytu nr (...). N. jej podstawie pozwana otrzymała określoną w umowie kwotę kredytu, którą zobowiązała się spłacić w miesięcznych ratach.

(dowód: umowa kredytu k. 37)

Dnia 27 sierpnia 2009 roku (...) Bank S.A. w K. wystawił przeciwko M. Z. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...).

(dowód: bankowy tytuł egzekucyjny k 38)

Z dniem 4 stycznia 2010 roku nastąpiło połączenie (...) Bank S.A. z (...) Bank S.A. i w myśl art. 494 § 1 k.s.h. z dniem polaczenia (...) Bank S.A. wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank S.A.

(dowód: odpis pełny z KRS nr (...) k. 20-29)

(...) Bank S.A. w W. w dniu 31 maja 2010 roku złożył wniosek o wszczęcie postepowania egzekucyjnego przeciwko pozwanej na podstawie tytułu egzekucyjnego - bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia 27 sierpnia 2009 roku zaopatrzonego w klauzule wykonalności nadaną dnia 5 maja 2010 roku.

(dowód: wniosek egzekucyjny k. 1 akt Km 1103/10)

Z dniem 1 czerwca 2012 roku nastąpiło przeniesienie całego majątku (...) Bank S.A. w W. na (...) Bank S.A. z siedzibą w W. i w myśl art. 494 § 1 k.s.h. z dniem polaczenia (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank S.A. Z dniem 1 czerwca 2012 roku (...) Bank S.A. zmieniła nazwę na (...) Bank S.A.

(dowód: odpis pełny z KRS nr (...) k. 28-34)

Powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w (...) Bank S.A. w W. w dniu 8 marca 2012 roku zawarli umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem były wierzytelności określone w Załączniku nr 1 do umowy.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 16-19)

Dnia 8 marca 2012 roku (...) Bank S.A. w W. skierował do pozwanej zawiadomienie o cesji wierzytelności wynikającej z umowy kredytu (...), a powód pismem z dnia 28 sierpnia 2017 roku skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty kwoty 2.558,51 złotych

(dowód: zawiadomienie k. 40, wezwanie do zapłaty k. 41-42)

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szczytnie postanowieniem z dnia 13 grudnia 2017 roku umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia częściowej bezskuteczności egzekucji.

(dowód: postanowienie Komornika przy SR w Szczytnie z dnia 13 grudnia 2017 roku k. 38 akt Km 1103/10)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl przepisu art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Nabywca wierzytelności (cesjonariusz) w wyniku przelewu wierzytelności nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim istniała ona w chwili zawarcia umowy o jej przeniesienie. Na nabywcę wierzytelności przechodzi więc ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela ( wyrok SN z dnia 5 września 2001 roku, I CKN 379/00).

Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała okoliczność wykazania przez stronę powodową faktu nabycia wierzytelności wobec pozwanej wywodzonej z określonego stosunku prawnego, jej istnienia i wysokości. Zgodnie z art. 509 k.c., aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób oznaczona, zindywidualizowana – poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność.

W warunkach niniejszej sprawy jako niewątpliwy uznać należy fakt zawarcia przez (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty ( (...) 713) (...) Bank S.A. w W. w dniu 8 marca 2012 roku umowy przelewu wierzytelności. Z umowy tej wynika, że jej przedmiotem były wierzytelności skonkretyzowane w załączniku nr 1 do umowy. Złożone przez powoda dokumenty w postaci umowy kredytu nr (...) zawartej w dniu 23 sierpnia 2007 roku pomiędzy pozwaną (...) Bank S.A. z siedziba w K., bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) stanowią dowód, że pozwana zawarła z (...) Bank S.A. z siedziba w K. umowę kredytu i że wierzytelność wynikająca z tej umowy w dniu 27 sierpnia 2009 roku (tj. w dniu wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego) istniała i była wymagalna, a nadto, że tytuł ten nadawał się do wykonania w drodze egzekucji. Pozwana dokumentów tych nie kwestionowała.

Powyższe jednakże nie mogło stanowić podstawy do uwzględnienia powództwa, albowiem pozwana podniosła zarzut przedawnienia, który w ocenie Sądu jest zarzutem skutecznym.

Zgodnie z art. 117 § 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. W myśl natomiast art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata.

W przedmiotowej sprawie poza sporem jest, że roszczenie o zwrot kwoty udzielonego kredytu i należności z nim związanych jest roszczeniem z działalności gospodarczej, co uzasadnia przyjęcie 3-letniego terminu przedawnienia.

Zgodnie z przepisem art. 120 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W doktrynie wymagalność roszczenia utożsamiana jest z chwilą, z której upływem wierzyciel może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia a więc w momencie upływu terminu na jaki umowa została zawarta, ewentualnie upływu okresu wypowiedzenia umowy kredytu. Powód, mimo że twierdził, ze umowa kredytu została wypowiedziana okoliczności tej w żaden sposób nie wykazał.

Strona powodowa w piśmie procesowym stanowiącym odpowiedź sprzeciw od nakazu zapłaty, powoływała się na przerwanie biegu przedawnienia w wyniku złożenia przez wierzyciela pierwotnego wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a następnie złożenia przez niego wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Sąd Najwyższy w uchwale podjętej w dniu 9 czerwca 2017 roku w sprawie III CZP 17/17 stwierdził, że wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia objętego tym tytułem wobec cesjonariusza niebędącego bankiem. Sąd ten podkreślił, że w przypadku zmiany pomiotu w zobowiązaniu, co następuje m.in. w wypadku cesji wierzytelności nowy podmiot wstępuje w miejsce dotychczasowego wierzyciela, przyjmując na siebie wszystkie skutki czynności wymienionych w art. 123 § 1 pkt 1 k.c., których stroną był jego poprzednik prawny. Nie ulega wątpliwości, że pogląd ograniczający przerwę biegu przedawnienia wyłącznie do relacji inter partes tych czynności ma jedynie na celu zwężenie tego skutku do osób, w stosunku do których czynności te w istocie zmierzały do dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.c., nie zaś do ich następców prawnych. Reguły te nie mają jednak zastosowania do przerwy biegu przedawnienia, która została spowodowana dochodzeniem roszczenia na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego. Stanowisko Sądu Najwyższego w tym zakresie zostało sformułowane w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 roku, III CZP 29/16, w której przyjęto, że w razie cesji wierzytelności przerwa biegu przedawnienia wywołana złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji na podstawie takiego tytułu zachowa swój skutek wyłącznie wobec cesjonariuszy mogących posłużyć się bankowym tytułem egzekucyjnym. W pozostałych sytuacjach przerwę biegu przedawnienia uznaje się za niebyłą, zatem bieg terminu przedawnienia w stosunku do nabywcy wierzytelności podlega zasadom ogólnym. Na wyjątkowy z tego punktu widzenia charakter bankowego tytułu egzekucyjnego zwrócił także uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 26 października 2016 r., III CZP 60/16. Jak stwierdzono, w odniesieniu do tego tytułu zachodzi wyjątek od zasady, zgodnie z którą nabywca wierzytelności przejmuje ją w takiej postaci, w jakiej przysługiwała ona zbywcy. Jeżeli podstawę przerwy biegu przedawnienia stanowiła czynność związana z bankowym tytułem egzekucyjnym, skutki tej przerwy są uzależnione od charakteru podmiotu, który nabył wierzytelność. Może on powołać się na przerwanie biegu przedawnienia przez cedenta jedynie wtedy, gdy sam może posłużyć się w obrocie bankowym tytułem egzekucyjnym.

Przy przyjęciu, że wierzytelność wynikająca z umowy kredytu stała się wymagalna najpóźniej z dniem wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, roszczenie uległo przedawnieniu z dniem 27 sierpnia 2012 roku. Tak więc w momencie zawarcia umowy przelewu wierzytelność wynikająca z umowy kredytu nie była przedawniona, ale z momentem zawarcia umowy przelewu wierzytelności skutki w postaci przerwy biegu ich przedawnienia, wynikające z wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przez zbywcę wierzytelności, nadania mu klauzuli wykonalności, a nawet wszczęcia postępowania egzekucyjnego przestały być aktualne w stosunku do nabywcy – powoda, który dodatkowo, jako podmiot niebędący bankiem nie mógł i nie może korzystać z bankowego tytułu egzekucyjnego oraz związanych z nim uprawnień oraz korzyści.

Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

W momencie zawarcia umowy przelewu wierzytelność wynikająca z umowy kredytu nie była przedawniona, ale na skutek własnych zaniechań powód doprowadził do przedawnienia nabytego roszczenia. Pozwana, podnosząc zarzut przedawnienia skutecznie uchyliła się od obowiązku spełnienia świadczenia objętego pozwem, dlatego też powództwo jako przedawnione zostało oddalone (art. 509 k.c. w zw. z art. 117 § 2 k.c.)

Sąd na podstawie art. 107 zd. 3 k.p.c. i § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (j.t. Dz.U. 2018r., poz. 265) przyznał od powoda na rzecz interwenienta ubocznego koszty procesu stanowiące wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego w sprawie oraz koszty uiszczonej opłaty od pełnomocnictwa. Zgodnie z art. 107 zd. 3 k.p.c. sąd może przyznać interwenientowi ubocznemu koszty interwencji od przeciwnika zobowiązanego do zwrotu kosztów przy spełnieniu przesłanek z art. 98 § 1 i art. 109 (por. postanowienie SN z dnia 8 czerwca 1973 r., II CZ 75/73, OSNC 1974, nr 1, poz. 38; postanowienie SN z dnia 11 listopada 1975 r., III PR 106/75, OSP 1976, z. 12, poz. 227). Podkreśla się, iż Sąd może przyznać koszty interwencji od przeciwnika zobowiązanego do zwrotu kosztów na rzecz interwenienta ubocznego, jeżeli przyczynił się do rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy (postanowienie SN z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 141/11, LEX nr 1215162). W przedmiotowym postępowaniu na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy wpływ miało skuteczne złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty na rzecz pozwanej przez interwenienta ubocznego i podniesienie zarzutu przedawnienia roszczenia.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S.,(...)