Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie w V Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Rafał Pawliczak

Protokolant: apl. adw. Anna Augustyniak

przy udziale prokuratora Kazimierza Prawuckiego

po rozpoznaniu w dniach 21 grudnia 2017 r., 15 marca 2018r., 29 marca 2018r., 19 kwietnia 2018r., 22 maja 2018 r. sprawy:

A. B. (1)

syna P. i J. urodzonego (...) w S.

oskarżonego o to, że:

I. w okresie od 21 lipca 2014 r. do 18 listopada 2015 r. w S., udzielił pomocnictwa M. Ż. (1), poprzez jej fikcyjne zatrudnienie w firmie (...) oraz wprowadzenie w błąd co do wysokości uzyskiwanego przez nią z tego tytułu wynagrodzenia, która następnie na tej podstawie usiłowała doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział S. w celu wyłudzenia zawyżonych świadczeń w postaci zasiłku chorobowego w wysokości 34 920,06 zł za okres od 12.07.2014 r. do 19.11.2014 r., zasiłku macierzyńskiego w wysokości 83 348,72 zł za okres od 20.11.2014 r. do 18.11.2015 r., składek emerytalnych w wysokości 16 269,67 zł oraz składek rentowych w wysokości 6 667,90 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnięto z uwagi na wyniki postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w ZUS, skutkującego wydaniem decyzji obniżającej podstawę wymiaru składek z tytułu zatrudnienia u płatnika składek - A. B. (1) do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę,

tj. o czyn z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

oraz M. Ż. (1)

córki K. i S. urodzonej (...) w W.

oskarżonej o to, że:

II. w okresie od 21 lipca 2014 r. do 18 listopada 2015 r. w S., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłowała doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział S. w celu wyłudzenia zawyżonych świadczeń w postaci zasiłku chorobowego w wysokości 34 920,06 zł za okres od 12.07.2014 r. do 19.11.2014 r., zasiłku macierzyńskiego w wysokości 83 348,72 zł za okres od 20.11.2014 r. do 18.11.2015 r., składek emerytalnych w wysokości 16 269,67 zł oraz składek rentowych w wysokości 6 667,90 zł, poprzez wprowadzenie w błąd pracowników tego urzędu co do faktycznego zatrudnienia oraz wysokości uzyskiwanego z tego tytułu wynagrodzenia, lecz zamierzonego celu nie osiągnęła z uwagi na wyniki postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w ZUS, skutkującego wydaniem decyzji obniżającej podstawę wymiaru składek z tytułu zatrudnienia u płatnika składek - A. B. (1) do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę,

tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

I.  uznaje oskarżonych A. B. (1) oraz M. Ż. (1) za winnych tego, że w okresie od 3 lipca 2014 r. do dnia 14 stycznia 2015 r. w S., działając wspólnie i w porozumieniu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu, usiłowali doprowadzić i doprowadzili Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa w ten sposób, że zawarli umowę o pracę, na podstawie której M. Ż. (2) została zobowiązana do świadczenia pracy na stanowisku menagera na rzecz A. B. (1) za miesięcznym wynagrodzeniem 9 951,11 zł brutto, przy czym umowa została zawarta dla pozoru, bowiem strony nie zamierzały zrealizować jej postanowień, a następnie, wprowadzili w błąd pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych co do istnienia stosunku pracy wynikającego z umowy w celu wyłudzenia zasiłku z tytułu choroby za okres od dnia 21.07.2014 r. do 19.11.2014 r. w kwocie 34920,06 zł, zasiłku z tytułu macierzyństwa za okres od 20.11.2014 r. do 18.11.2015 r. w kwocie 83348,72 zł, składek emerytalnych w kwocie 16269,67 zł oraz składek rentowych w wysokości 6667,90 zł, jednakże na skutek zakwestionowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysokości zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wyłudzili jedynie świadczenia w kwocie 5895,04 zł, 14542, 34 zł, 2838,66 zł i 1163,39 zł, czym działali na szkodę Skarbu Państwa – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych tj. popełnienia czynu z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za jego popełnienie, na podstawie art. 286 § 1 kk, przy zastosowaniu art. 37 a kk, wymierza każdemu z oskarżonych karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 20 (dwadzieścia) zł,

II.  na podstawie art. 627 kpk, art. 633 kpk zasądza od każdego oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe spowodowane jego udziałem w sprawie, w tym, na podstawie art. 3 ust. 1 Ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., Nr 49 poz. 223 ze zm.), opłatę w kwocie 300 (trzystu) zł.

sygn. akt V K 1162/17

UZASADNIENIE

A. B. (1) prowadzi od wielu lat działalność gospodarczą, od kilkunastu lat jest też zatrudniony w (...) sp. z o.o. jako kierownik oddziału firmy. Pracę w spółce (...) wykonuje w pełnym wymiarze, w 2014 r. uzyskiwał wynagrodzenie w kwocie 3000 zł netto. Działalność gospodarcza A. B. (1) w latach 2012-2014 przyniosła straty.

dowód: zeznania A. T. k. 169-170

zeznania podatkowe k. 133-139

informacje biura rachunkowego k. 524-527, 552-553

wyjaśnienia oskarżonego k. 166

M. Ż. (1) posiada wykształcenie w dziedzinie turystyki i rekreacji. Wykonywała pracę jako kelnerka, stażysta, przedstawiciel handlowy, zastępca kierownika monitoringu, redaktor w czasopiśmie o nurkowaniu.

W dniu 13 maja 2014 r. M. Ż. (1) i A. B. (1) podpisali umowę o pracę na okres próbny. W dniu 27 maja 2014 r. wymienieni podpisali umowę o pracę na czas nieokreślony. Zgodnie z zawartymi umowami M. Ż. (1) miała wykonywać pracę dla A. B. (2) na stanowisku menagera za wynagrodzeniem 9951, 11 zł brutto.

M. Z. została zgłoszona przez A. B. (2) w dniu 3 lipca 2014 r. do ubezpieczenia społecznego od dna 13 maja 2014 r. Wówczas zostało przedłożone zaświadczenie o niezdolności do pracy z powodu choroby.

W dniu 14 stycznia 2015 r. M. Ż. (1) wniosła o wypłatę zasiłku macierzyńskiego.

Umowy o pracę zostały zwarte przez wymienionych dla pozoru, bowiem nie zamierzali zrealizować ich postanowień. Ich zawarcie posłużyło do wprowadzenia w błąd pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych co do istnienia stosunku pracy wynikającego z umowy w celu wyłudzenia zasiłku z tytułu choroby za okres od dnia 21.07.2014 r. do 19.11.2014 r. w kwocie 34920,06 zł, zasiłku z tytułu macierzyństwa za okres od 20.11.2014 r. do 18.11.2015 r. w kwocie 83348,72 zł, składek emerytalnych w kwocie 16269,67 zł oraz składek rentowych w wysokości 6667,90 zł.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował wysokość zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, co spowodowało, że M. Ż. (1) i A. B. (1) wyłudzili jedynie świadczenia w kwocie 5895,04 zł, 14542, 34 zł, 2838,66 zł i 1163,39 zł

dowód;

umowa o pracę k. 541- 542, 556

życiorys k. 545-547

dyplom k. 550

decyzja k. 499-501

zawiadomienie k. 1-2

dokumenty przedłożone do ZUS k. 13-26

A. B. (1) i M. Ż. (1) nie byli dotychczas karani. M. Ż. (1) utrzymuje siebie i syna z wynagrodzenia za pracę w kwocie 3000 zl miesięcznie. A. B. (1) z pracy na stanowisku kierownika oddziału i działalności gospodarczej uzyskuje dochód w tej samej wysokości.

dowód: dane o oskarżonych k. 40, 41, 166

A. B. (1) i M. Ż. (1) nie przyznali się do zarzuconych im czynów. Złożyli wyjaśnienia, z których wynikało, że poznali się w czasie, w którym A. B. (1) naprawiał piec w mieszkaniu M. Ż. (1). A. B. (1) wyjawił, że poszukuje menadżera do prowadzenia swojej firmy. Ż. zaproponowała swoją osobę do tej roli. Ż. miała wykonywać pracę w swoim domu. Ż. przed zatrudnieniem poinformowała B., że jest w ciąży. Oskarżeni przedstawili również w jaki sposób Ż. wykonywała pracę (k. 166-168).

Wersja oskarżonych w ocenie Sądu jest nieprawdopodobne w świetle zasad doświadczenia życiowego w stopniu, który zwalnia od analizowania innych dowodów.

Nie jest w najmniejszym stopniu prawdopodobne aby osoba o warunkach osobistych A. B. (1), czyli dojrzały mężczyzna posiadający właściwe rozeznanie w stosunkach społecznych, wykonujący pracę na stanowisku kierowniczym zdecydował się zatrudnić M. Ż. (1) na stanowisku menadżera swojej firmy, którego zadaniem było podjęcie działań w celu rozwoju firmy, przez co należy zrozumieć zwiększenie jej dochodowości w sytuacji:

1.  w której M. Ż. (1) nie miała żadnego doświadczenia na podobnym stanowisku,

2.  wcześniej nie była znana oskarżonemu,

3.  nie została przez nikogo polecona,

4.  A. B. (2) utrzymywał się z wynagrodzenia w kwocie 3000 zł miesięcznie, a miał ponosić koszty zatrudnienia M. Ż. (1) w kwocie wyższej niż 10 000 zł miesięcznie,

5.  działalność gospodarcza A. B. (3) od lat przynosiła straty,

6.  zatrudnienie M. Ż. (1) nie było dokonane po to aby uzyskać intratny kontrakt.

W dodatku, we wskazanych okolicznościach, A. B. (1) przed zatrudnieniem dowiedział się, że M. Ż. (1) jest w ciąży. Nie mógł zatem przewidzieć jak długo będzie wdrażała opracowaną przez siebie strategię rozwoju firmy. Zatrudnił więc osobę na stanowisku trudnym do bezzwłocznego zastąpienia, która miała wdrażać autorską strategię rozwoju w sytuacji, w której każdego dnia mogła z powodów dotyczących ciąży być niezdolna do pracy, wiedząc, w dodatku, że zaprzestanie jej wykonywania w okresie połogu, porodu i wczesnego macierzyństwa. B. przy tych wszystkich okolicznościach zdecydował się zatrudnić Ż. za wynagrodzeniem stanowiącym trzykrotność jego miesięcznych dochodów.

Powyższa analiza uprawnia zatem do ustalenia, że z powodu nieprawdopodobieństwa takiej sytuacji zatrudnienie M. Ż. (1) nie nastąpiło, a zawarta pomiędzy nimi umowa była pozorna.

Powyższe okoliczności miały wpływ na ocenę dowodów przedstawionych przez M. Ż. (3) w postępowaniu przed ZUS. Co więcej , należy stwierdzić, ze M. Ż. (1) nie miała kwalifikacji aby sporządzić przedstawione wówczas biznesplan i kosztorys. Nie posiadała wykształcenia w tym kierunku, nie ukończyła specjalistycznego szkolenia. Nie wykonywała wcześniej pracy związanej ze sporządzaniem takich dokumentów. W tych okolicznościach Sąd uznał, że wskazane dokumenty zostały wytworzone jedynie na użytek postępowania. Do takiego wniosku uprawnia również twierdzenie, że kosztorys miał być sporządzony dla K. D. (k. 185 i n.). K. D. był rażąco niekonsekwentny co do kwestii kosztorysu, co nasuwa poważne wątpliwości co do wiarygodności jego zeznań (k. 601 v, 619, 88 v). Zasady doświadczenia życiowego wskazują również, że wykonawca nie sporządzałby nieodpłatnie kosztorysu w sytuacji, w której zleceniodawca poinformowałby go o niemożności zrealizowania inwestycji, a tak było w tym przypadku. K. D. przed nawiązaniem współpracy miał poinformować oskarżoną o tym, że uzyskał informacje o niemożności podłączenia nieruchomości do kanalizacji i twierdził, że oskarżona miała zorientować się czy sytuacja się zmieniła.

Zeznania świadków nie potwierdziły, że umowa zawarta między oskarżonymi była rzeczywista.

Z zeznań K. D., A. P. i Z. D. wynika, że spotkali się raz lub dwa z oskarżoną. Zeznania K. D. wskazują, że oskarżona potwierdziła jego informacje o niemożności podłączenia nieruchomości do kanalizacji. Spotkał się z nią dwa, trzy razy, nie przekazała mu żadnego opracowania.

Zeznania Z. D. wskazują, ze oskarżona wypytywała go o możliwości jego firmy, mimo, że od lat współpracował oskarżonym.

Z zeznań A. P. wynika jedynie, że oskarżona była w hurtowni w czasie, w którym rozmawiał z oskarżonym.

Zeznania Z. G. były bez znaczenia. Okoliczność, ze oskarżony zastanawiał się nad zatrudnieniem menadżera nie potwierdza zatrudnienia oskarżonej.

Wskazane zeznania zaważyły na ustaleniu przez ZUS, że oskarżona wykonywała pracę dla skarżonego, jednak rodzaj i nakład pracy nie odpowiadała wynagrodzeniu oskarżonej.

Sąd nie dokonał takiej oceny. To, że oskarżona uczestniczyła w czterech spotkaniach, nie wskazuje na to, że pracowała dla B.. Strony miały świadomość pozorności umowy oraz konieczności zabezpieczenia możliwości przedstawienia dowodów na wykonywanie pracy. Dlatego oskarżona spotkała się z wymienionymi osobami. Żaden z tych dowodów nie wskazywał, że oskarżona podjęła czynności, które mogłyby, nawet w przyszłości, doprowadzić do opisywanej przez oskarżonego zmiany w działaniu firmy, a więc do osiągniecia celu, dla którego oskarżona miała zostać zatrudniona.

Co więcej, należy zauważyć, że zatrudnienie oskarżonej za najniższe wynagrodzenie nie jest również prawdopodobne. Oskarżona nie realizowała czynności, które przysporzyły dochodu oskarżonemu, a wyplata minimalnego wynagrodzenia i zapłata dodatkowych obciążeń związanych z wynagrodzeniem powodowałaby, że oskarżony, zarabiając 3000 zł znalazłby się na skraju ubóstwa. Oskarżony miałby zatrudnić oskarżoną wiedząc, ze jest w ciąży oraz, że w sytuacji problemów z ciążą będzie wypłacał jej wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy przez okres 35 dni.

Ważąc zatem okoliczności wynikające z omówionych zeznań i kładąc na drugiej szali wnioski wynikające z oceny wyjaśnień oskarżonych Sąd uznał, że zeznania świadków nie podważają przyjętych wniosków.

Nie jest wykluczone, jak zauważono wyżej, że strony pozorowały wykonywanie pracy przez oskarżoną, dlatego Sąd, nie posiadając ku temu podstaw, nie ocenił wskazanych zeznań za fałszywe (poza zeznaniami dotyczącymi kosztorysu dla K. D.).

W ten sposób Sąd ocenił natomiast zeznania brata oskarżonego R. B.. Wymieniony dążył do uwolnienia brata od odpowiedzialności, opisał wykonywanie pracy przez oskarżona w sposób odbiegający od wyjaśnień oskarżonych, z których wynikało, ż oskarżona miała pracować przed wszystkim w domu. Co więcej, wątpliwe wydaje się, aby w warunkach hurtowni świadek mógł sprawdzić poprawność kilkudziesięciostronowych kosztorysów.

Omówione okoliczności doprowadziły Sąd do powzięcia przekonania, że oskarżeni zawarli umowę o pracę dla pozoru w celu wyłudzenia od Skarbu Państwa nienależnych oskarżonej świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa.

W tym stanie rzeczy Sąd przypisał obojgu oskarżonym, że w okresie od 3 lipca 2014 r. do dnia 14 stycznia 2015 r. w S., działając wspólnie i w porozumieniu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu, usiłowali doprowadzić i doprowadzili Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa w ten sposób, że zawarli umowę o pracę, na podstawie której M. Ż. (2) została zobowiązana do świadczenia pracy na stanowisku menagera na rzecz A. B. (1) za miesięcznym wynagrodzeniem 9 951,11 zł brutto, przy czym umowa została zawarta dla pozoru, bowiem strony nie zamierzały zrealizować jej postanowień, a następnie, wprowadzili w błąd pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych co do istnienia stosunku pracy wynikającego z umowy w celu wyłudzenia zasiłku z tytułu choroby za okres od dnia 21.07.2014 r. do 19.11.2014 r. w kwocie 34920,06 zł, zasiłku z tytułu macierzyństwa za okres od 20.11.2014 r. do 18.11.2015 r. w kwocie 83348,72 zł, składek emerytalnych w kwocie 16269,67 zł oraz składek rentowych w wysokości 6667,90 zł, jednakże na skutek zakwestionowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysokości zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wyłudzili jedynie świadczenia w kwocie 5895,04 zł, 14542, 34 zł, 2838,66 zł i 1163,39 zł.

Oskarżeni działając wspólnie i w porozumieniu usiłowali wprowadzić organ wypłacający świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego w błąd co do zatrudnienia oskarżonej i wykonywania pracy przez okres wymagany do nabycia prawa do świadczeń. Działali w celu osiągniecia korzyści majątkowej , którą stanowiłyby nienależne świadczenia wypłacone przez ZUS na skutek niekorzystnego rozporządzenia mieniem i częściowo, wobec wypłaty świadczenia, cel swój osiągnęli. Poszczególnych zachowań dopuszczali się w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. Działając w opisany sposób wyczerpali znamiona czynu zabronionego z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk.

Oskarżeni swoim czynem okazali brak poszanowania dla zasad porządku prawnego. Naruszyli dobro o fundamentalnym znaczeniu dla społeczeństwa. Powyższy fakt oznacza, że podejmując zamiar dokonania przypisanego czynu mieli świadomość jego znaczenia. Mimo tego, mając nie skrępowaną możliwość wyboru zachowania zgodnego z porządkiem prawnym, podjęli decyzję przestępnego działania. Zaznaczyć trzeba, że w ich motywacji (pobudkach) nie można odnaleźć żadnej okoliczności, która pozwałaby nie oceniać takiej decyzji z całą dezaprobatą. Przeciwnie, oskarżeni pozostawali w bardzo dobrej sytuacji majątkowej, a oskarżona otrzymała świadczenia z ubezpieczeń społecznych z tytułu pracy u innego pracodawcy.

Społeczny osąd ich decyzji musi być więc ujemny.

W świetle powyższego są winni występku, który został im przypisany.

Rozważając pod kątem dyrektyw art. 53 kk kwestię wymiaru kary dla oskarżonej Sąd jako okoliczności obciążające uwzględnił:

- dużą wartość mienia, które zamierzali wyłudzić i wartość mienia, które wyłudzili,

- działalnie w porozumieniu,

- przebiegłość działania, które podjęli w celu upozorowania istnienia tytułów do wypłaty świadczeń,

- wielość zachowań podjętych w celu uzyskania kolejnych świadczeń.

Ustalając rozmiar kary Sąd dążył również do tego, aby zostali ukarani taką karą, która mogłaby wywołać w ich świadomości oraz w świadomości społecznej, refleksję nad sumą ujemnych następstw związanych z popełnieniem przestępstwa.

Sąd miał również na uwadze niekaralność oskarżonych i incydentalny w ich życiu charakter popełnionego czynu.

Uwzględniając powyższe za właściwą karę Sąd uznał karę grzywny w rozmiarze 150 stawek dziennych grzywny po 20 zł.

W ocenie Sądu tak ukształtowana kara pozwoli na wpojenie oskarżonym podstawowych norm społecznych, takich jak konieczność przestrzegania porządku prawnego. Będzie ona czynnikiem odstraszającym ich oraz ewentualnych naśladowców ich zachowania od popełniania podobnych czynów. Ponadto kara ta pozwoli na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa, przekona o nieuchronności kary za popełnione przestępstwo, sprawiedliwej reakcji sądów oraz umocni pożądaną w społeczeństwie postawę poszanowania prawa.

Wartość stawki na 20 zł została ustalona w oparciu o analizę możliwości zarobkowych oskarżonych

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie przepisów wskazanych w wyroku.