Postanowienie

IV Ca 14/14

Podstawa prawna:

art. 221 kc

Powołane przepisy:

  1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 - art. 13; art. 13 § 2; art. 382; art. 386; art. 386 § 1; art. 520; art. 520 § 1; art. 520 § 2) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  2. Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388 - art. 2; art. 2 ust. 2; art. 2 ust. 3; art. 5; art. 5 ust. 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  3. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 - art. 206; art. 211) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
Zmiana rodzaju orzeczenia z "Postanowienie, Uzasadnienie" na "Postanowienie".
Automatyczne korekty wprowadzone przez system SAOS w czasie importu orzeczenia z zewnętrznego systemu

Dodatkowe informacje:

  • Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
    II CKN 704/97

Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ca 14/14

POSTANOWIENIE

Dnia 7 lutego 2014r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariola Watemborska ( spr.)

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk, Mariusz Struski

Protokolant: sekr. sąd. Barbara Foltyn

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2014r.

w Słupsku

na rozprawie

sprawy z wniosku A. M.

z udziałem: T. K., T. M., G. M., I. K. i Z. S. (1)

A

o zniesienie współwłasności

na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 13 września 2013r. w sprawie INs 775/12

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 1 ten sposób, że:

1.  znieść współwłasność zabudowanej nieruchomości, położonej w S. przy ul. (...), o powierzchni (...) m 2, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr KW (...), poprzez:

a)  ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), obejmującego pomieszczenia położone na parterze budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...)(pow.(...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)), (...)(pow. (...) m ( 2)), (...)(pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)) oraz pomieszczenia przynależne położone w poziomie piwnicy oznaczone symbolami (...) (pow.(...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)), o łącznej powierzchni (...)m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...) - wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.:

b)  ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), obejmującego pomieszczenia położone na(...)budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...)(pow.(...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...)(pow. (...)m ( 2)), (...)(pow. (...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)) oraz pomieszczenie przynależne położone w poziomie (...) oznaczone symbolem (...)(pow. (...)m ( 2)) wraz z garażem (pow. (...)m ( 2 )– oznaczonym na mapie ewidencyjnej dołączonej do opinii biegłego R. M. k. (...) akt symbolem t 2002 ), o łącznej powierzchni (...)m m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...), wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.;

c)  ustanowienie odrębnej własności lokalu użytkowego nr(...), obejmującego pomieszczenia położone w suterenie budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...) (pow.(...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)), (...)(pow. (...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)) oraz pomieszczenie przynależne położone w poziomie (...) oznaczone symbolem (...) (pow. (...)m ( 2)) o łącznej powierzchni (...)m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...), wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.;

d)  ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), obejmującego pomieszczenia położone na poddaszu budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...)(pow. (...)m ( 2)), (...)(pow.(...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)), o łącznej powierzchni(...)m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...), wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.; ;

2)  przyznać lokal nr (...) opisany w pkt 1a sentencji na współwłasność po (...) Z. S. (1) i T. K. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...);

3)  przyznać lokal nr (...) opisany w pkt 1b sentencji na własność A. M. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...);

4)  przyznać lokal nr (...)opisany w pkt 1c sentencji na współwłasność po (...) G. M. i T. M. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...);

5)  przyznać lokal nr (...) opisany w pkt 1d sentencji na własność I. K. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...);

6)  oddalić w pozostałej części wniosek o zniesienie współwłasności nieruchomości;

II.  uznać, że wnioskodawca i uczestnicy postępowania ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane z ich udziałem w sprawie.

Sygn. akt IV Ca 14/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. M. wniósł o zniesienie współwłasności nieruchomości zabudowanej, położonej w S. przy ul. (...), o powierzchni (...)m ( 2), oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr KW (...), a której współwłaścicielami w częściach ułamkowych są wnioskodawca A. M. w (...), uczestnicy postępowania: W. C. w(...), E. M. w (...), J. K. w (...)i Z. S. (1) w (...) przez podział tejże nieruchomości w ten sposób, że:

- wyłącznymi współwłaścicielami lokalu mieszkalnego nr (...), położonego na (...) budynku, o łącznej pow. (...)m ( 2), wraz z udziałem wynoszącym (...) części we własności części budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we własności gruntu, na którym znajduje się przedmiotowy lokal mieszkalny stają się W. C. w (...)części i Z. S. (1) w (...)części. Do lokalu tego przynależą dwa pomieszczenia znajdujące się w (...) budynku, oznaczone symbolami (...) o pow. (...)m ( 2) i (...) o pow. (...)m ( 2) oraz część gruntu o pow. (...)m ( 2) i o pow. (...)m ( 2), oznaczonych kolorem żółtym na mapie;

- wyłącznym właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...), położonego na (...) piętrze budynku, o łącznej pow. (...)m ( 2), wraz z udziałem wynoszącym (...) części we własności części budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we własności gruntu, na którym znajduje się budynek mieszkalny, staje się A. M., który dokonuje nabycia do majątku odrębnego w drodze surogacji. Do lokalu przynależy pomieszczenie oznaczone symbolem (...)o pow. (...)m ( 2), położone w piwnicy budynku oraz część gruntu o pow. (...) m ( 2) i o pow. (...) m ( 2) zabudowanej garażem oznaczonym kolorem zielonym na mapie;

- wyłącznym właścicielem lokalu niemieszkalnego nr (...) położonego w suterenie budynku, o łącznej pow. użytkowej(...) m ( 2), wraz z udziałem wynoszącym (...) we własności części budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we własności gruntu, na którym znajduje się budynek mieszkalny obejmujący przedmiotowy lokal, staje się E. M.. Do lokalu przynależy pomieszczenie oznaczone symbolem(...)o pow. (...)m ( 2), położone w (...)budynku;

- wyłącznym właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na (...) o łącznej powierzchni (...) m ( 2) wraz z udziałem wynoszącym (...) części we własności części budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we własności gruntu, na którym znajduje się budynek obejmujący przedmiotowy lokal jest J. K.. Do lokalu przynależy część gruntu o pow.(...)m ( 2), oznaczona kolorem czerwonym na mapie.

Ponadto wnioskodawca wniósł o zasądzenie na jego rzecz od uczestników postępowania zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, iż przedmiotowa nieruchomość stanowi w częściach ułamkowych współwłasność wszystkich uczestników i wnioskodawcy, a w budynku znajdują się cztery wyodrębnione lokale, co umożliwia podział nieruchomości w sposób w/w, a zniesienie współwłasności uzasadnione jest koniecznością sprawowania należytego zarządu nieruchomością i związanych z tym kosztów oraz ustalania obciążeń podatkowych. Ponadto wnioskodawca wskazał, iż zniesieniu współwłasności we wskazany we wniosku sposób sprzeciwia się jedynie E. M..

Na rozprawie w dniu 15 października 2010 roku wnioskodawca wskazał, iż nie może być mowy o dopłatach, ponieważ udziały nie zmieniły się. W. S. i Z. S. (1) wniosły o zniesienie współwłasności gruntu oraz o ustalenie kwestii związanych z korzystaniem z pomieszczeń wspólnych, przynależnych do lokali oraz swobodnego dostępu do nieruchomości od ulicy, gdyż wnioskodawca postawił garaż, który koliduje ze swobodnym korzystaniem z podwórza. J. K. podniosła, iż nie ma możliwości korzystania z piwnicy w domu i musi korzystać z komórki na podwórzu, do której jest utrudniony dostęp przez garaż.

Pełnomocnik wnioskodawcy podniósł, iż nie ma możliwości, by uczestniczki korzystały z piwnic w zakresie odpowiadającym ich udziałom, a to ze względu na odrębny lokal mieszkalny w piwnicy i ta sama sytuacja dotyczy strychu.

Uczestnik postępowania E. M. w odpowiedzi na wniosek wskazał, że zaproponowany plan podziału nieruchomości jest dla niego krzywdzący i nie odpowiada stanowi prawnemu. Wniósł przy tym o wydzielenie mu (...)m 2 działki - zgodnie z posiadanym przez niego udziałem i płaconym podatkiem.

Uczestniczki postępowania W. S. i Z. S. (1) w piśmie z dnia 13 października 2010 roku wskazały, iż zaproponowany sposób zniesienia współwłasności budynku jest krzywdzący i nie odpowiada stanowi prawnemu. W ich ocenie podział współwłasności powinien nastąpić z uwzględnieniem stosownej dopłaty i rzeczywistych udziałów uczestniczek. Nadto wniosły o powiększenie przeznaczonego dla nich ogródka w gruncie. Wskazały, że wjazd na teren nieruchomości, dostęp do klatki głównej, dostęp do piwnicy i podwórza, winny być wydzielone i ustalone, jako współwłasność wszystkich uczestników postępowania w częściach równych oraz wniosły o wydzielenie na poddaszu pomieszczenia wspólnego służącego, jako suszarnia. Wniosły też o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania.

Uczestniczka J. K. złożyła wniosek o zwolnienie jej od kosztów sądowych w postaci zaliczki na wydatki na biegłego.

Postanowieniem dnia 5 marca 2012 roku Sąd I instancji wezwał I. K. do udziału w niniejszej sprawie.

Postanowieniem dnia 20 kwietnia 2012 roku Sąd zawiesił postępowanie w sprawie.

Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2012 roku Sąd podjął zawieszone postępowanie, z udziałem G. M. i T. M. - jako następców prawnych zmarłego uczestnika postępowania E. M. oraz z udziałem T. K. - jako następcy prawnego zmarłej uczestniczki postępowania W. S..

Na rozprawie w dniu 31 października 2012 roku pełnomocnik Z. S. (1) wskazał, iż uczestniczki postępowania wolałyby, by grunt też został podzielony, nie tylko budynek.

Na rozprawie w dniu 3 września 2013 roku wnioskodawca i uczestnicy postępowania - poza nieobecnym uczestnikiem postępowania T. M., który w niniejszej sprawie nie zawarł żadnego stanowiska - wnieśli o zniesienie współwłasności budynku, poprzez wyodrębnienie lokali mieszkalnych, jako odrębnej własności oraz udziału w częściach niewydzielonych budynku i nieruchomości proporcjonalnie do udziałów bez spłat i dopłat.

Postanowieniem z dnia Sąd Rejonowy w Słupsku oddalił wniosek o zniesienie współwłasności (punkt 1 sentencji) i stwierdził, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie we własnym zakresie (punkt 2 sentencji). Nadto nakazał ściągnąć od wnioskodawcy A. M. i uczestników postępowania T. K., G. M., I. K. i Z. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Słupsku po 165,12 zł, tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania (punkt 3 sentencji).

Powyższe orzeczenie zostało oparte na następujących ustaleniach. M. S. w drodze umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego w dniu (...)roku nabył udział w przedmiotowej nieruchomości w wysokości (...) W umowie sprzedaży zapisano, iż M. S. przysługuje użytkowanie mieszkania położonego na (...), składającego się z dwóch pokoi z używalnością wspólnej kuchni i łazienki oraz pralni, jednej piwnicy pod tym mieszkaniem, położonej od strony północnej i przynależnym do tego udziału częścią ogródka i podwórza przed oknami tego mieszkania.

W. C. w drodze umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego w dniu (...)roku nabyła udział w przedmiotowej nieruchomości w wysokości (...). W umowie tej zapisano, iż w jej ramach W. C. przysługuje użytkowanie mieszkania położonego na (...), składającego się z dwóch pokoi z używalnością wspólnej kuchni na parterze, łazienki i przedpokoju oraz piwnicy położonej pod kuchnią od strony podwórka, korzystanie ze wspólnej pralni, położonej w piwnicy w ramach potrzeb oraz użytkowanie ogródka położonego przy ulicy w granicach (...)m długości i (...)m szerokości.

W. C. w (...) roku zawarła związek małżeński z M. S. i od tej pory nosiła nazwisko S..

Nieruchomość objęta wnioskiem położona jest w S. przy ul. (...) i ma powierzchnię (...)m ( 2). Dla nieruchomości tej Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą pod nr KW nr (...). W ewidencji gruntów nieruchomość ta figuruje pod nr działki (...). Nieruchomość ta zabudowana jest budynkiem mieszkalnym. Współwłaścicielami tej nieruchomości na dzień złożenia wniosku byli: w (...)części W. C., w (...)części E. M., w (...)części J. K., w (...)części A. M., w (...)części Z. S. (1)

W kwietniu 2008 roku została sporządzona inwentaryzacja budynku, w której zestawiono powierzchnie poszczególnych pomieszczeń i lokali wraz z rzutami poszczególnych kondygnacji.

Urząd Miejski w S. wystawił zaświadczenia odnośnie poszczególnych lokali, z których wynika, iż lokale nr (...) w budynku przy ul. (...) w S. są samodzielnymi lokalami mieszkalnymi w rozumieniu art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z 24.06.1994 r. o własności lokali, natomiast lokal nr (...) jest samodzielnym lokalem innym niż mieszkalny w rozumieniu art. 2 ustawy o własności lokali.

Strony nie porozumiały się co do sposobu podziału nieruchomości i każda z nich domagała się dokonania podziału przy uwzględnieniu swojego interesu przy przyznawaniu nie tylko lokali, które zajmują, ale także, w zakresie pomieszczeń przynależnych, co do sposobu korzystania z których jest spór. A. M. zaproponował podział działki na mapie. E. M. również zaproponował swój podział, żądając wydzielenia mu gruntu o pow.(...)m 2.

Prezydent Miasta S. wydał w dniu 6 lutego 2009 roku decyzję na nazwisko Ł. M., o określeniu podatku od nieruchomości za 2009 rok, przy przyjęciu (...) gruntu, jako podstawy opodatkowania.

Prezydent Miasta S. wydał w dniu 20 stycznia 2010 roku decyzję na nazwisko Z. S. (1) o określeniu podatku od nieruchomości za 2010 rok, przy przyjęciu(...)gruntu, jako podstawy opodatkowania.

Prezydent Miasta S. wydał w dniu 20 stycznia 2010 roku decyzję na nazwisko W. C. o określeniu podatku od nieruchomości za 2010 rok, przy przyjęciu (...) gruntu, jako podstawy opodatkowania.

Obecnie jest sześciu współwłaścicieli nieruchomości.

W dniu 2 kwietnia 2011 roku zmarła uczestniczka postępowania J. K.. Spadek po niej nabyła w całości na podstawie testamentu notarialnego córka I. K..

W dniu 20 kwietnia 2012 roku zmarła uczestniczka postępowania W. S.. Na podstawie testamentu spadek po W. S. nabyła córka T. K. w całości.

W dniu 20 kwietnia 2012 roku zmarł E. M.. Na podstawie ustawy spadek po nim nabyli G. M. i T. M. po (...) części każdy z nich.

Wnioskodawca A. M. jest współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości w (...)części nieruchomości, Z. S. (1) w (...)części, I. K. w (...)części, T. K. w (...)części, G. M. w (...)części i T. M. w (...)części.

Brak jest możliwości zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), poprzez dokonanie fizycznego podziału tej nieruchomości na działki odpowiadające udziałom stron oraz uwzględniające dotychczasowy sposób korzystania przez strony postępowania, a także mające dostęp do drogi publicznej i o takiej powierzchni, która zapewni swobodny dostęp do budynku, w którym wyodrębnionoby odrębne lokale mieszkalne, odpowiadające ilości i udziałom wszystkich aktualnych współwłaścicieli. W budynku tym można wyodrębnić jedynie trzy lokale mieszkalne (z tym, że do jednego - lokalu nr (...) brak możliwości przydzielenia lokalu przynależnego) oraz jeden lokal, który nie może być lokalem mieszkalnym, który jednakże użytkowany jest, jako lokal mieszkalny.

Oceniając ustalony w sprawie stan faktyczny, Sąd I instancji w pierwszej kolejności wskazał, że wnioskodawca A. M. wystąpił o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), a pozostali uczestnicy (poza E. M., a po jego zgonie poza T. M. - jednym z jego następców prawnych) przychylili się do tego wniosku co do zasady. Wszyscy uczestnicy postępowania, łącznie z wnioskodawcą wnosili przy tym o dokonanie zniesienia współwłasności poprzez fizyczny podział rzeczy, wykluczając inne możliwości. Po sporządzeniu opinii przez biegłego geodetę wszyscy uczestnicy, poza T. M., wnieśli o zniesienie współwłasności jedynie budynku poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali, zgodnie z udziałami.

Sąd Rejonowy zauważył, że na podstawie obowiązujących przepisów zobowiązany był ustalić, czy w ogóle możliwe jest dokonanie podziału przedmiotu współwłasności między stronami poprzez podział fizyczny nieruchomości i wyodrębnienie mniejszych nieruchomości zgodnie z wielkością udziałów posiadanych przez wnioskodawcę i uczestników postępowania, które zachowywałyby swoją funkcję społeczno–gospodarczą, a podział ten nie był sprzeczny z przepisami ustawy (art. 5 ustawy o własności lokali) oraz odpowiadały udziałom stron we współwłasności. Podniósł, że ze sporządzonej na potrzeby postępowania opinii biegłego z zakresu budownictwa wynika, iż w przedmiotowym budynku da się wyodrębnić jedynie 3 lokale mieszkalne i 1 lokal niemieszkalny, który nie może stanowić samodzielnego lokalu mieszkalnego. Przy czym tylko co do jednego lokalu strony wyraziły zgodę by pozostawał we współwłasności dwóch osób (lokal nr (...) mieszkalny - W. S. (potem jej następcy prawnemu T. K.) i Z. S. (1). Strony nie przewidywały, by jakikolwiek lokal przypadał T. M., który swój udział wywodził od zmarłego E. M., jako jeden z dwóch jego następców prawnych. Strony nie chciały także spłat i dopłat, wykluczając tym samym ze współwłasności T. M. i nie biorąc pod uwagę jego udziału we współwłasności. Nadto chciały, by przyznać im na własność nie tylko wyodrębnione lokale, ale także pomieszczenia przynależne, czy nawet użytkowanie ogródka.

Sąd I instancji zauważył, że ze wszystkich sporządzonych do akt opinii, zarówno biegłego z zakresu budownictwa, jak i biegłego z zakresu geodezji wynika, iż brak jest możliwości fizycznego podziału przedmiotowej nieruchomości zgodnie z udziałami stron. Ponadto jakikolwiek podział, pomijając fakt, iż nie odzwierciedlałby udziałów stron (a strony nie przewidywały możliwości spłaty i dopłaty, nie miały również jednolitego stanowiska co do części nieruchomości, które chciały dla siebie na wyłączną własność i co do tego istniał spór), to także nie byłby uzasadniony z punktu widzenia społeczno–gospodarczego przeznaczenia nieruchomości, gdzie ich byt samodzielny byłby uzasadniony. Zatem ewentualny podział byłby sprzeczny z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali.

Sąd podkreślił również, że z opinii biegłego z zakresu budownictwa jasno wynika, iż w przedmiotowym budynku istnieje możliwość wyodrębnienia tylko 3 lokali mieszkalnych i jednego niemieszkalnego, co do którego przeznaczenia nie została określona jego funkcja. Lokal ten zagospodarowany jest jak mieszkanie, ale nie może stanowić odrębnego lokalu mieszkalnego w świetle przepisów prawa. Ponadto brak jest tylu lokali, ilu współwłaścicieli, tzn. 6 osób, a 5 lokali (mimo iż do jednego lokalu strony chciały ustalić współwłasność dwóch współwłaścicieli).

Reasumując, Sąd Rejonowy stwierdził, że podział przedmiotowej nieruchomości był niemożliwy z uwagi na niemożność samodzielnego funkcjonowania wyodrębnionych nieruchomości: tj.: a) brak powierzchni działki zbędnej do korzystania, która mogłaby stać się przedmiotem podziału, b) brak wystarczającego dostępu do nieruchomości pozostającej we współwłasności zabudowanej budynkiem mieszkalnym z wydzielonymi lokalami mieszkalnymi (np. umożliwiającego wykonanie koniecznego remontu), c) brak możliwości wydzielenia nieruchomości zgodnie z udziałami, d) wydzielenie w końcu odrębnych nieruchomości w taki sposób, by uwzględniały interes wszystkich zainteresowanych (spór o pomieszczenia przynależne i ogródki) e) brak odpowiedniej liczby lokali mieszkalnych (jedynie 3), przy 6 uczestnikach (nawet przy uwzględnieniu możliwości postawieniu jednego lokalu mieszkalnego we współwłasności dwóch osób), f) brak woli innego dokonania zniesienia współwłasności, niż podział poprzez wyodrębnienie odrębnej własności lokali, g) nie przewidywanie żadnych spłat i dopłat - przy nie zachowaniu udziałów.

Z uwagi na brak woli stron w tym zakresie i dotychczasowy sposób korzystania z tej nieruchomości, w ocenie Sądu nie zasadnym było przyznawanie całej nieruchomości jednej ze stron (wobec braku w ogóle takiej woli stron postępowania) z obowiązkiem spłaty pozostałych, albo sprzedania stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Sąd Rejonowy podkreślił, że w myśl art. 206 k.c., każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Zatem, mimo braku możliwości zniesienia współwłasności w drodze jej fizycznego podziału, strony mogą zgodnie ustalić (a w przypadku braku takiej zgody, wystąpić na drogę sądową) nowy sposób korzystania z przedmiotowej nieruchomości, uwzględniający ich aktualne potrzeby.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd I instancji uznał, iż wniosek o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej przy ul. (...) w S. poprzez dokonanie jej fizycznego podziału, należało oddalić.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o treść art. 520 § 1 i 2 k.p.c.

Nadto obciążył po (...)kosztami sądowymi powstałymi w sprawie, tj. kosztem opinii biegłych strony, jako bezpośrednio zainteresowane wynikiem postępowania (tj. A. M., T. K., G. M., I. K. i Z. S. (1)). Koszt opinii biegłych wyniósł w sumie (...)i został pomniejszony o kwotę(...)zł. z zaliczek wpłaconych przez strony w toku postępowania na poczet opinii biegłych. Zatem koszt poniesiony przez Skarb Państwa z tytułu opinii biegłych to kwota 825,64 zł, podzielona na 5 części wyniosła 165,12 zł i kwotą tą należało obciążyć ww. osoby, jako najbardziej zainteresowane. Sąd nie obciążał kosztami uczestnika postępowania T. M., który został wezwany do udziału w sprawie, jako następca prawny E. M., ponieważ żadne koszty nie powstały na skutek jego działania.

Wnioskodawca A. M. zaskarżył powyższe postanowienie apelacją, domagając się jego zmiany, poprzez uwzględnienie złożonego przez niego wniosku o zniesienie współwłasności. Skarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie art. 211 k.c. i przepisów ustawy o własności lokali.

Uczestniczki postępowania T. K. i Z. S. (1) poparły apelację wniesioną przez wnioskodawcę.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 31 stycznia 2014 roku uczestnik postępowania T. M. oświadczył, iż zgadza się, by w wyniku zniesienia współwłasności spornej nieruchomości, wraz z bratem G. M., stał się współwłaścicielem wyodrębnionego dla nich lokalu. Stwierdził przy tym, że nie żąda w związku z tym żadnych spłat ani dopłat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Wskazać należy, że bacząc na treść art. 382 k.p.c., sąd II instancji ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1998 r., II CKN 704/97 - za pośrednictwem Systemu Informacji Prawnej Lex). Sąd II instancji nie ogranicza się zatem tylko do kontroli sądu I instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a rozważając wyniki postępowania przed sądem I instancji, władny jest ocenić je samoistnie. Postępowanie apelacyjne jest więc przedłużeniem postępowania przeprowadzonego przez pierwszą instancję, co oznacza, że nie toczy się on na nowo.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi rozpoznającemu apelację na konstatację, że dokonane przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie, jak i wnioski wywiedzione z przeprowadzonego postępowania dowodowego prowadzące do wydania zaskarżonego postanowienia nie były całkowicie prawidłowe. Sąd Okręgowy władny był zatem do innej, niż Sąd Rejonowy, oceny merytorycznej zgłaszanych przez uczestników wniosków. Czyni to w konsekwencji zarzuty apelacji zasadnymi.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że w toku postępowania wszyscy uczestnicy (jako ostatni uczynił to T. M. na rozprawie apelacyjnej) wnieśli o zniesienie współwłasności spornej nieruchomości, poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali oraz udziałów w częściach niewydzielonych budynku i nieruchomości, proporcjonalnie do posiadanych przez nich udziałów, bez jednoczesnego ustalania spłat i dopłat. Uczestniczki postępowania Z. S. (1) i T. K. wyraziły zgodę na ustanowienie na ich rzecz odrębnej własności jednego, wspólnego lokalu. Podobnie uczynili uczestnicy G. M. i T. M..

Oznaczało to, że aby uczynić zadość żądaniom wszystkich uczestników postępowania, niezbędnym było ustanowienie w ramach zniesienia współwłasności, prawa własności czterech odrębnych lokali, z których jeden przypadłby wspólnie Z. S. (2) i T. K., drugi A. M., trzeci wspólnie G. M. i T. M., a czwarty I. K.. Co istotne, zniesienie współwłasności opisanej wyżej nieruchomości zabudowanej budynkiem mogło nastąpić w drodze ustanowienia odrębnej własności lokali, z pozostawieniem współwłasności gruntu oraz części budynku przeznaczonych do wspólnego użytku właścicieli lokali (Komentarz do art. 212 Kodeksu cywilnego. K. Pietrzykowski – za pośrednictwem Systemu Informacji Prawnej Legalis).

Jak wynika z treści sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania opinii biegłego z zakresu budownictwa i zarządzania nieruchomościami, uwzględniając posiadane przez uczestników postępowania udziały we współwłasności i istniejący w usytuowanym na nieruchomości budynku układ pomieszczeń, możliwe było wydzielenie następujących, odrębnych od siebie lokali wraz z udziałami we współwłasności nieruchomości wspólnej (grunt + niewydzielone części budynku):

⚫

lokal mieszkalny nr (...), usytuowany na (...), obejmujący pomieszczenia oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami(...)(pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)) oraz pomieszczenia przynależne położone w poziomie piwnicy oznaczone symbolami (...) (pow. (...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)) – łącznie(...)m ( 2) wraz z udziałem wynoszącym (...);

⚫

lokal mieszkalny oznaczony nr (...), usytuowany na (...) piętrze, obejmujący pomieszczenia oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...)(pow.(...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)),(...)(pow. (...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)), (...)(pow.(...)m ( 2)) i (...)(pow.(...)m ( 2)) oraz pomieszczenie przynależne położone w poziomie (...) oznaczone symbolem (...) (pow. (...)m ( 2)) wraz z garażem (pow. (...)m ( 2)) – łącznie (...)m ( 2) wraz z udziałem wynoszącym (...);

⚫

lokal niemieszkalny nr(...), usytuowany w suterenie, obejmujący pomieszczenia oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...)(pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow.(...)m ( 2)),(...)(pow. (...)m ( 2)) i(...)(pow. (...)m ( 2)) oraz pomieszczenie przynależne położone w poziomie piwnicy oznaczone symbolem(...)(pow. (...)m ( 2)) – łącznie (...)m ( 2) wraz z udziałem wynoszącym (...);

⚫

lokal mieszkalny nr (...), usytuowany na poddaszu, obejmujący pomieszczenia oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...) (pow.(...)m ( 2)),(...)(pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...)(pow. (...)m ( 2)) i(...)(pow. (...)m ( 2)) – łącznie (...)m ( 2) wraz z udziałem wynoszącym (...).

Zgodę na częściowe zniesienie współwłasności według powyższych ustaleń wyrazili wszyscy uczestnicy postępowania. Jednocześnie, w świetle art. 211 k.c., brak było przeciwwskazań do jego przeprowadzenia.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone postanowienie w punkcie 1 sentencji (punkt 1 sentencji niniejszego postanowienia) w ten sposób, że zniósł współwłasność zabudowanej nieruchomości, położonej w S. przy ul. (...), o powierzchni (...) m 2, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr KW (...), poprzez:

a)  ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), obejmującego pomieszczenia położone na parterze budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...) (pow.(...)m ( 2)),(...)(pow.(...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)) i(...)(pow.(...)m ( 2)) oraz pomieszczenia przynależne położone w poziomie piwnicy oznaczone symbolami (...) (pow. (...)m ( 2)) i(...)(pow. (...)m ( 2)), o łącznej powierzchni (...)m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...) - wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.:

b)  ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), obejmującego pomieszczenia położone na piętrze budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...) (pow.(...)m ( 2)),(...)(pow.(...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)) i (...)(pow.(...)m ( 2)) oraz pomieszczenie przynależne położone w poziomie piwnicy oznaczone symbolem (...) (pow. (...)m ( 2)) wraz z garażem (pow.(...)m ( 2 )– oznaczonym na mapie ewidencyjnej dołączonej do opinii biegłego R. M. k. 206 akt symbolem t 2002), o łącznej powierzchni (...)m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...), wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.;

c)  ustanowienie odrębnej własności lokalu użytkowego nr (...), obejmującego pomieszczenia położone w suterenie budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)) i(...)(pow.(...)m ( 2)) oraz pomieszczenie przynależne położone w poziomie piwnicy oznaczone symbolem (...) (pow. (...)m ( 2)) o łącznej powierzchni (...)m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...), wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.;

d)  ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), obejmującego pomieszczenia położone na poddaszu budynku, oznaczone w dokumencie inwentaryzacji budynku symbolami (...) (pow. (...)m ( 2)), (...)(pow. (...)m ( 2)), (...) (pow. (...)m ( 2)),(...)(pow. (...)m ( 2)) i (...) (pow. (...)m ( 2)), o łącznej powierzchni (...)m ( 2) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym (...), wyodrębnionym zgodnie ze stanowiącą integralną część niniejszego postanowienia opinią biegłego sądowego T. P. z dnia 30 sierpnia 2011 roku i inwentaryzacją budynku mieszkalnego z kwietnia 2008 roku, sporządzoną przez inż. E. S.; ;

Sąd Okręgowy przyznał:

- lokal nr (...) opisany w pkt 1a sentencji na współwłasność po (...) Z. S. (1) i T. K. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...);

- lokal nr (...) opisany w pkt 1b sentencji na własność A. M. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...);

- lokal nr 2a opisany w pkt 1c sentencji na współwłasność po (...) G. M. i T. M. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...);

- lokal nr (...) opisany w pkt 1d sentencji na własność I. K. wraz ze związanym z nim udziałem we współwłasności budynku i urządzeń nienależących wyłącznie do użytku właścicieli lokali i we współwłasności gruntu, wynoszącym (...).

Sąd jednocześnie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił w pozostałej części wniosek o zniesienie współwłasności nieruchomości jako bezzasadny.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art.520 § 1 k.p.c. (punkt 2 sentencji).

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13