Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 7 grudnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko D. P.:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 577 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym za opóźnienie od 26 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty z tym zastrzeżeniem, że od 1 stycznia 2016 roku wysokość odsetek nie może przekroczyć w stosunku rocznym dwukrotności wysokości odsetek ustawowych,

2.  oddalił powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 30,02 tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa zaskarżając orzeczenie w części w zakresie punktu 2. Strona skarżąca zarzuciła:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 58 k.c. w zw. z art. 720 k.c. w zw. z art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1) ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, co w konsekwencji doprowadziło Sąd I instancji do błędnego przyjęcia, że strony nie mogły w granicach swobody umów postanowić o zastrzeżeniu na rzecz pożyczkobiorcy dodatkowej usługi w postaci obsługi pożyczki w miejscu zamieszkania, jak również, że pozwana zobowiązana będzie do poniesienia kosztów windykacyjnych w kwocie ustalonej przez strony w umowie pożyczki,

2.  naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 385 ¹ § 1 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie wskutek błędnego przyjęcia, że postanowienia umowy pożyczki w zakresie dotyczącym wysokości opłaty za obsługę pożyczki w miejscu zamieszkania oraz opłat windykacyjnych wypełniają przesłanki do uznania ich za niedozwolone klauzule umowne w rozumieniu ww. przepisu, podczas gdy prawidłowa interpretacja postanowień umownych w tym zakresie prowadzi do uznania, że nie kształtują one praw I obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami ani nie naruszają rażąco jego Interesów, a tym samym przesłanki uznania ww. postanowienia umownego za niedozwolone nie zostały spełnione,

3.  naruszenie przepisów art. 328 § 2 k.p.c., które miało wpływ na treść orzeczenia, poprzez brak możliwości dokonania oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia, co w konsekwencji uniemożliwia przeprowadzenie kontroli apelacyjnej; w szczególności przez brak uwzględnienia, rozpatrzenia i wyjaśnienia przez Sąd I Instancji wszystkich przesłanek kontroli dokonywanej na podstawie przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c.,

4.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. które miało wpływ na treść orzeczenia, przez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego poprzez błędne przyjęcie, że postanowienia umowne dotyczące usługi dodatkowej obsługi pożyczki w miejscu zamieszkania i opłat windykacyjnych stanowią niedozwolone klauzule umowne.

W konkluzji strona skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej kosztów procesu za obie instancje. Ewentualnie wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i pozostawienie temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Na wstępie wyjaśnić należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹⁰ § 1 i § 2 k.p.c. orzekł na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Zaznaczyć także należy, że w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, bądź naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Natomiast, w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Zdaniem Sądu Okręgowego wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Podniesione przez stronę apelującą zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Podniesione w apelacji zarzuty są nietrafne. Wbrew zapatrywaniom strony apelującej zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd wnikliwie wziął pod uwagę wszystkie okoliczności mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nakazuje w pełni podzielić stanowisko Sądu I instancji, że przedstawione dowody nie dawały podstaw do uwzględnienia powództwa w całości.

Wbrew zarzutom podniesionym w apelacji Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny dowodów, rozpoznał sprawę co do jej istoty i wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności sprawy. W ocenie Sądu II instancji ustalenia stanu faktycznego dokonane przez Sąd Rejonowy, znajdują pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie zostały określone konsekwencje prawne z nich wynikające.

Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji nie jest sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania, czy doświadczenia życiowego i mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów, wyznaczonej art. 233 k.p.c.

Nietrafnym okazał się także zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Uzasadnienie Sądu Rejonowego co do zasady zawiera wszystkie wymagane w w/w artykule elementy, w postaci podstawy faktycznej rozstrzygnięcia to jest faktów, które Sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. W konsekwencji stwierdzić trzeba, że pisemne uzasadnienie kwestionowanego wyroku w pełni realizuje funkcje przypisywane temu dokumentowi, który pełniąc rolę sprawozdawczą przede wszystkim pozwolić ma na zrekonstruowanie rozumowania, jakie wiodło do sformułowania wniosków przyjętych przez orzekający sąd, dla możliwości ich zweryfikowania w toku kontroli instancyjnej. Tak opisanym wymogom odpowiadają pisemne motywy orzeczenia sporządzone przez Sąd Rejonowy.

Bezzasadne są także zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego.

Zgodzić należy się bowiem z Sądem I instancji, że postanowienia dotyczące obsługi pożyczki w domu, tzw. opłaty wstępnej oraz opłaty z tytułu podjętych działań windykacyjnych, stanowią niedozwolone klauzule umowne, rażąco naruszające interesy konsumenta, przy czym w materiale dowodowym brak było podstaw do przyjęcia, że tego rodzaju zapisy w umowie został uzgodnione indywidualnie z pozwanym i że pozwany miał jakikolwiek wpływ na ich treść.

Zgodnie z art. 385 ¹ k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Ustawa za nieuzgodnione indywidualnie postanowienia umowy, nakazuje traktować te, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

Nie może być wątpliwości, że pozwany w sprawie jest konsumentem, który zawarł umowę pożyczki z przedsiębiorcą.

Nie budzi również wątpliwości, że postanowienie umowne dotyczące prowizji nie dotyczyły głównych świadczeń stron. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerwca 2004 roku (I CK 635/03) pojęcie „głównych świadczeń stron” (art. 385 ¹ § 1 zd. 2 k.c.) należy interpretować raczej wąsko, w nawiązaniu do elementów przedmiotowo istotnych umowy. Opłata prowizji z całą pewnością nie należą do istoty umowy pożyczki.

W sytuacji, gdy kwota pożyczki ustalona była na 1.083,99 zł, trudno przyjąć zasadne twierdzenie, że pozwany w sposób racjonalny wyraził zgodę na pokrycie kosztów obsługi pożyczki w domu w kwocie 213 zł, w sytuacji , gdy kwota ta stanowiła prawie 20% kwoty pożyczki. Nadto, jak wynika z treści umowy pożyczki opłata ta była niezależna od nakładu pracy pożyczkodawcy i ponoszonych przez niego kosztów.

Podobnie należy ocenić przedstawione w § 7 ust. 6 umowy pożyczki koszty działań windykacyjnych. Uwzględniając realne ceny nadania przesyłki listownej, wysłania wiadomości sms, czy też wykonania połączenia telefonicznego uznać należy, że koszty tychże czynności wskazane przez pożyczkodawcę w treści umowy pożyczki są rażąco wygórowane. W stanie faktycznym sprawy w/w opłat są oderwane od rzeczywistych kosztów czynności i mają w ocenie Sądu stanowić jedynie dodatkowe źródło dochodu pożyczkodawcy (wskazuje na to wysokość poszczególnych opłat).

W tym stanie rzeczy, tego rodzaju postanowienia umowne, co słusznie uczynił Sąd Rejonowy, uznać należy za niedozwolone postanowienia umowne, które nie wiążą konsumenta (art. 385 ¹ § 1 i 2 k.c.). Sąd Okręgowy w pełni podziela w tym zakresie szerokie i wyczerpujące uzasadnienie tej kwestii zaprezentowane przez Sąd I instancji.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu