Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2014 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania C. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 15 października 2012 r. Nr (...)

w sprawie C. M. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo C. M. (1) do emerytury od dnia 15 października 2012 r.,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz C. M. (1) kwotę 77 (siedemdziesiąt siedem) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 993/12 UZASADNIENIE

Decyzją z 15 października 2012r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił C. M. (1) prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy podniósł, że do stażu pracy w szczególnych warunkach nie został zaliczony okres zatrudnienia w Odlewni (...) w S. w okresach od 19 września 1974r. do 31 lipca 1975r., od 1 sierpnia 1975r. do 31 lipca 1978r., od 1 sierpnia 1978r. do 30 czerwca 1980r., od 1 lipca 1980r. do 31 sierpnia 1987r. oraz od 1 września 1987r. do 28 lutego 1998r., gdyż w świadectwie pracy nie został przytoczony charakter pracy zgodnie z rozporządzeniem z 7 lutego 1983r., a zakład pracy nie powołał się na rozporządzenie resortowe. Ponadto wskazał, że wyrok Sądu Rejonowego z 4 lutego 2003r. w sprawie między ubezpieczonym a pracodawcą nie jest dla organu rentowego wiążący.

Odwołanie od w/w decyzji złożył C. M. (1) wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że łączny okres zatrudnienia w szczególnych warunkach – biorąc pod uwagę zapisy w świadectwie pracy i ustalenia zawarte w wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach wskazują, że posiada ponad 20-letni okres pracy w takich warunkach. Organ rentowy pomija w całości ustalenia Sądu Rejonowego nie wskazując, jakie okoliczności faktyczne pozwalają mu na kwestionowanie tych ustaleń. Ponadto wbrew twierdzeniom organu rentowego w świadectwie pracy wskazany został rodzaj pracy zgodnie z wykazem A rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1982r. (odwołanie k.1-2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony C. M. (1) w dniu (...). ukończył 60-ty rok życia. Uprzednio - w dniu 20 września 2012r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek o emeryturę z 20 września 2012r. k.1 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 27 lat, 8 miesięcy i 20 dni, z czego okresy składkowe wynoszą 27 lat, 4 miesiące i 26 dni, a okresy nieskładkowe 3 miesiące i 24 dni. Ponadto organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczony nie osiągnął wymaganego ustawą co najmniej 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy zakwestionował zapisy zawarte w przedłożonym przez ubezpieczonego świadectwie pracy w Odlewni (...) w S. w części dotyczącej wykonywania pracy w szczególnych warunkach w okresach od 19 września 1974r. do 31 lipca 1975r., od 1 sierpnia 1975r. do 31 lipca 1978r., od 1 sierpnia 1978r. do 30 czerwca 1980r., od 1 lipca 1980r. do 31 sierpnia 1987r. oraz od 1 września 1987r. do 28 lutego 1998r. podnosząc, że pracodawca nie przytoczył charakteru pracy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. (świadectwo pracy z Odlewni (...) w S. z 26 lutego 2003r. k.13 akt emerytalnych).

Z uwagi na brak wymaganego ustawą stażu pracy w warunkach szczególnych decyzją z 15 października 2012r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 15 października 2012r. k.21 akt emerytalnych).

Ubezpieczony był zatrudniony w Odlewni (...) w S. w okresie od 19 września 1974r. do 28 lutego 1998r. w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z 26 lutego 2003r. k.13 akt emerytalnych).

Zgodnie z dokumentacją zawartą w aktach osobowych ubezpieczonego, z chwilą przyjęcia do w/w przedsiębiorstwa ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku ślusarza (pismo o przyjęciu do pracy z 19 września 1974r. k.41 akt osobowych). W dniu 28 lipca 1975r. przełożony ubezpieczonego wystąpił o podwyższenie wynagrodzenia ubezpieczonemu wg 6 kategorii zaszeregowania wskazując, że ubezpieczony wykonuje czynności spawacza (wniosek o przeszeregowanie z 28 lipca 1975r. k.45 akt osobowych). Stosownie do powyższego wniosku, pismem z 1 sierpnia 1975r. pracodawca podwyższył wynagrodzenie ubezpieczonemu wskazując jako stanowisko jego pracy „spawacz” (pismo z 1 sierpnia 1975r. k.43 akt osobowych). W kolejnych dokumentach osobowych (złożonych na kartach 43 i 48 akt osobowych) pracodawca określał stanowisko pracy ubezpieczonego jako „spawacz”, a następnie jako „spawacz gazowy – ślusarz” oraz „spawacz elektryczny ręczny” (angaże z lat 1978-1987 – k.49, 50, 51, 53, 54, 55, 57, 58, 65, 67, 68). Od 1 lutego 1985r. pracodawca powierzył ubezpieczonemu funkcję brygadzisty (pismo z 14 lutego 1985r. k.63 akt osobowych). Funkcję tę pełnił do 31 sierpnia 1987r. (pismo pracodawcy o zwolnieniu z funkcji brygadzisty k.69 akt osobowych). W latach 1988-1992 (ustanie stosunku pracy) pracodawca określał stanowisko pracy ubezpieczonego jako „ślusarz remontowy” (angaże na k.70, 71, 73, 74, 78-87, 92-94 akt osobowych). Od 1 lipca 1997r. do 28 lutego 1998r. ,tj. do końca zatrudnienia ubezpieczony ponownie pełnił funkcję brygadzisty (pismo z 30 czerwca 1997r. o powierzeniu funkcji brygadzisty k.93 akt osobowych).

Przez około rok od początku zatrudnienia, kiedy zakład pracy nie uruchomił jeszcze produkcji, ubezpieczony pracował jako ślusarz przy produkcji skrzyń formierskich. Następnie, aż do końca zatrudnienia był zatrudniony w oddziale głównego mechanika, w brygadzie utrzymania ruchu. Zadaniem brygady utrzymania ruchu było utrzymanie w ruchu wszelkich urządzeń wykorzystywanych w procesie odlewania staliwa poprzez usuwanie pojawiających się awarii. Brygada ubezpieczonego składała się z sześciu pracowników. Ubezpieczony był jedynym spawaczem w brygadzie. Do jego zadań należało spawanie uszkodzonych elementów urządzeń znajdujących się na hali produkcyjnej ,tj. m.in. oczyszczarek, suszarek, kruszarek, pieców, rurociągów stalowych, którymi przesyłany był piasek do produkcji, suwnic (jeżeli nieobecny był spawacz z brygady dotyczącej obsługi suwnic). Ubezpieczony był spawaczem gazowym i elektrycznym. Przed przystąpieniem do spawania ubezpieczony niejednokrotnie musiał oczyścić szlifierką miejsce, które miało być zespawane albo wyciąć element, który miał następnie przyspawać, w miejscu, które uległo uszkodzeniu. W czasie, kiedy ubezpieczonemu powierzono funkcję brygadzisty jego praca nie uległa zmianie. Jako spawacz rozdzielał rano pracę między pracowników brygady i następnie przystępował do swojej pracy przy usuwaniu awarii za pomocą spawania (zeznania świadków: M. D. k.22v – minuty od 3 do 10 nagrania, S. W. k.23-23v – minuty od 10 do 25 nagrania, Z. P. k.29v oraz zeznania ubezpieczonego k.59-60 – minuty od 14 do 30 nagrania). Ubezpieczony legitymuje się książką spawacza wystawioną przez Spółdzielnię Pracy (...) w W. w dniu 9 czerwca 1975r. (kopia z książki spawacza k.52).

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (okoliczność niesporna).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie C. M. (1) podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek oraz spełnił przesłankę ogólnego stażu ubezpieczenia. Ubezpieczony podnosił, że posiada 15-letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych z tytułu pracy w Odlewni (...) w S. w okresie od 19 września 1974r. do 28 lutego 1998r. w charakterze spawacza w dziale głównego mechanika w brygadzie utrzymania ruchu. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, że w okresie zatrudnienia w w/w Przedsiębiorstwie, z wyłączeniem jednakże pierwszego roku pracy kiedy ubezpieczony pracował przy produkcji skrzyń formierskich, praca ubezpieczonego polegała na spawaniu gazowym i elektrycznym w ramach utrzymania urządzeń wykorzystywanych w procesie odlewania staliwa. Na taki charakter pracy ubezpieczonego wskazują zarówno dowody z dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego oraz z zeznań świadków w osobach współpracowników ubezpieczonego z okresu jego zatrudnienia w przedmiotowym przedsiębiorstwie i wreszcie z zeznań samego ubezpieczonego. Jak wynika z przedstawionych wyżej ustaleń faktycznych w umowie o pracę stanowisko pracy ubezpieczonego określone zostało jako ślusarz, ale już od 1 sierpnia 1975r. w dokumentacji osobowej stanowisko to określane było jako spawacz i terminologii tej pracodawca używał do 1987r., by następnie bez zmiany charakteru pracy ubezpieczonego stanowisko to określać ślusarz remontowy. Ze spójnych i logicznych zeznań świadków oraz zeznań ubezpieczonego wynika, że od 1975r. aż do chwili ustania stosunku pracy ubezpieczony pracował przy utrzymaniu w ruchu wszelkiego rodzaju urządzeń wykorzystywanych w procesie produkcji i znajdujących się na hali produkcyjnej m.in. oczyszczarek, suszarek, pieców, rurociągów i innych, przy czym do obowiązków ubezpieczonego należało wykonywanie prac spawalniczych, które były jednym ze sposobów usuwania awarii urządzeń. Z uwagi na to, że czynności spawalnicze były wykonywane przez ubezpieczonego w ramach naprawy – wymiany zużytych części urządzeń do obowiązków ubezpieczonego należało nie tylko stricte spawanie, ale również przygotowanie się do tej czynności poprzez oczyszczenie elementów, które miały być zespawane lub wycięcie potrzebnego elementu, który miał być wspawany w miejscu tego wymagającym (głównie dotyczyło to części rurociągów, którymi transportowany był piasek). Dlatego też mogły być dni, w których ubezpieczony nie wykonywał czynności spawalniczych przez 8 godzin dziennie, ale np. przez 6 lub 7 godzin dziennie. W ocenie Sądu, podobnie jak i biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy czynności przygotowawcze, które w ramach swojego stanowiska wykonywał ubezpieczony nie podważają ustaleń, że ubezpieczony wykonywał pracę polegającą na spawaniu gazowym i elektrycznym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (opinia biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w osobie H. M. k.35-36). Przygotowanie miejsca (powierzchni) spawania czy materiału potrzebnego do spawania jest wpisane w pracę spawacza i stanowi warunek prawidłowego wykonania czynności spawania. Dlatego nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, że okoliczność, iż ubezpieczony wykonywał tego rodzaju czynności obok samego spawania wyklucza uznanie pracy ubezpieczonego na stanowisku spawacza jako wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (vide: pismo organu rentowego z 4 grudnia 2013r. zawierające zastrzeżenia do opinii biegłego k.44). Należy zgodzić się z organem rentowym, że czynności spawalnicze ubezpieczonego były wykonywane w ramach procesu naprawy urządzeń, a nie w procesie produkcji, jak to ma miejsce w przypadku spawaczy pracujących np. przy montażu konstrukcji stalowych. Zauważyć jednak należy, że w wykazie A dział XIV poz.12 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskazano na „prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym” bez rozróżnienia na prace spawalnicze polegające na naprawie i prace spawalnicze wykonywane w procesie produkcji. Co więcej nie posłużono się wąskim pojęciem „spawanie”, ale szerszym pojęciem „prace przy spawaniu”. Niezależenie od tego w ocenie Sądu Okręgowego z uwagi na to, że praca ubezpieczonego polegała na spawaniu, ale w ramach zadania jakim było utrzymanie urządzeń produkcyjnych w ruchu, to pracę tę zakwalifikować należy również jako: bieżącą konserwację agregatów i urządzeń na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, o której mowa w wykazie A dział XIV poz.25 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. Nie ulega wątpliwości, że praca, którą ubezpieczony wykonywał jako spawacz wykonywana była na hali produkcyjnej odlewni będącej stale w ruchu – na której praca odbywała się bez przerwy – na trzy zmiany. Prace przy odlewaniu staliwa mieszczą się bez wątpienia w katalogu prac wykonywanych w szczególnych warunkach (vide: wykaz A załącznika do w/w rozporządzenia – prace wymienione w dziale III poz.10, 67). Resumując, biorąc pod uwagę okres zatrudnienia ubezpieczonego w Odlewni (...) w S. w okresie od 1 sierpnia 1975r. do 28 lutego 1998r. stwierdzić należało, że ubezpieczony spełnił do dnia 1 stycznia 1999r. przesłankę 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art.477.14§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że C. M. (1) przysługuje prawo do emerytury od 15 października 2012r., kiedy ubezpieczony ukończył 60-ty rok życia.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art.98§1 i 3 kpc Sąd zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kwotę 77 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w tym 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.