Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2018 r. w Olsztynie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa H. (...)z siedzibą w W.

przeciwko M. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 21 lutego 2018 r., sygn. akt X C 344/18 upr.

oddala apelację.

SSO J. Barczewski

Sygn. akt IX Ca 963/18 upr.

UZASADNIENIE

Powód Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. P. o zapłatę kwoty 13.204,39 zł, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od wymienionych kwot.

W uzasadnieniu wskazał, że wierzytelność dochodzona przez powoda od pozwanego wynika z braku zapłaty przez pozwanego z tytułu umowy pożyczki gotówkowej zawartej 23 listopada 2009r. pomiędzy pozwanym a wierzycielem pierwotnym Bankiem (...) Spółka Akcyjna. Pozwany nie uregulował powstałego zadłużenia w terminach zawartych w umowie. W wyniku czego strona powodowa wypowiedziała umowę oraz podjęła działania windykacyjne. W dniu 23 listopada 2015 r. została zawarta umowa cesji wierzytelności pomiędzy wierzycielem pierwotnym a powodem.

Pozwany M. P., pomimo prawidłowego powiadomienia nie stawił się na rozprawę, nie złożył odpowiedzi na pozew, nie zajął stanowiska w sprawie.

Wyrokiem zaocznym z dnia 21 lutego 2018r. Sąd Rejonowy w Olsztynie w sprawie X C 344/18 oddalił powództwo.

Sąd ten ustalił, że pozwany M. P. zawarł z Bankiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. dnia 23 listopada 2009 r. umowę o kartę kredytową (...) przyznający limit kredytowy na kwotę 6.000 zł. Umowa została zawarta na okres 12 miesięcy i podlegała automatycznemu przedłużeniu na kolejne okresy 12 miesięcy.

Sąd ustalił ponadto, że powód w dniu 29 września 2017 r. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...). W dokumencie wskazano, że kwota łączna zadłużenia powoda wynosi: 13.204,39 zł, na którą składają się: należność główna w kwocie 8.997,61 zł, odsetki naliczone od dnia wystawienia wyciągu w kwocie 3.281,73 zł, opłata za obsługę oraz za czynności windykacyjne, związane z opóźnieniem w spłacie w kwocie 137,64 zł, koszty sądowo - egzekucyjne poniesione przez wierzyciela pierwotnego w kwocie 565,55 zł.

Z ustaleń Sądu wynika również, że w dniu 23 listopada 2015 r. wierzyciel pierwotny Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. oraz powód Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. zawarł umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem umowy były bezsporne i wymagalne wierzytelności pieniężne, wynikające z różnych tytułów, w tym z tytułu dokonanych przez zbywcę czynności bankowych. Aneksem nr (...) do umowy przelewu wierzytelności z dnia 23 listopada 2015r. potwierdzono, że w dniu 23 listopada 2015r. nastąpiło przeniesienie przedmiotowych wierzytelności. Natomiast Aneksem nr (...) do umowy przelewu wierzytelności z dnia 23 listopada 2015r. sprecyzowano dane oznaczonych wierzytelności.

W ocenie Sądu powód nie wykazał, aby dochodzone roszczenie, w następstwie umowy cesji, rzeczywiście mu przysługiwało, tzn. aby konkretna wierzytelność objęta była umowami cesji z dnia 23 listopada 2015 r.

Powód wniósł apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie:

1.  art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu, że powód nie zadośćuczynił spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu i nie wykazał faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym w szczególności wysokości dochodzonego roszczenia, co stoi w sprzeczności z przedłożoną do pozwu dokumentacją;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 245 k.p.c. oraz z art. 339 § 1 i 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego i dokonanie sprzecznych ustaleń faktycznych wskazując, iż nie wykazano istnienia zobowiązania oraz iż Powód nie udowodnił zawarcia umowy nabycia wierzytelności,

3.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. oraz art. 195 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego i dokonanie błędnych lub niepełnych ustaleń faktycznych, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności poprzez stwierdzenie, iż pomimo przedłożonego wyciągu z ksiąg rachunkowych, Powód nie udowodnił istnienia oraz wysokości roszczenia a dowód ten nie ma mocy prawnej dokumentów urzędowych, lecz dokumentu prywatnego;

4.  art. 232 zdanie drugie k.p.c. w związku z art. 207 § 3 k.p.c. - poprzez brak zarządzenia w przedmiocie przedłożenia przez strony pism procesowych mających na celu wyjaśnienie okoliczności faktycznych budzących wątpliwość Sądu, tym samym spowodowanie praktycznie zniweczenia roszczenia Powoda, który bez wyraźnego wezwania Sądu na gruncie art. 207 § 3 k.p.c. nie mógł w dalszym piśmie procesowym wykazać, istnienia zobowiązania.

W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty w wysokości 13.204,39 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu.

Niezależnie od podniesionych w apelacji zarzutów wskazać należy, że w dniu 9 lipca 2018r. weszły w życie zmiany wprowadzone do kodeksu cywilnego ustawą z dnia 13 kwietnia 2018r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1104).

Nowelizacja przepisów skróciła m.in. terminy przedawnienia oraz wprowadziła automatyczne badanie przedawnienia przez sąd w sprawach wytoczonych przeciwko konsumentom.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 125 § 1 k.c., skróceniu z 10 do 6 lat uległ termin przedawniania w przypadku roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, a także roszczenia stwierdzonego ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd. Jeżeli jednak stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się, tak jak dotychczas, z upływem 3 lat.

Ustawodawca wprowadził również do porządku prawnego art. 117 § 2 ¹, który stanowi, że po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.

Oznacza to, że jeśli wierzyciel będący przedsiębiorcą występuje z pozwem przeciwko konsumentowi, sąd ma obowiązek z urzędu – czyli bez zarzutu, czy wniosku ze strony konsumenta - zbadać, czy dług jest przedawniony i jeśli doszło do przedawnienia – powództwo co do zasady oddalić.

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018r. nowelizująca kodeks cywilny, zawiera szczątkowe przepisy intertemporalne, w tym art. 5 ust. 5 stanowiący, że roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie nowelizacji ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym przepisami znowelizowanymi.

Oznacza to, że w każdej obecnie toczącej się sprawie przeciwko konsumentowi sąd z urzędu rozważy, czy roszczenie uległo przedawnieniu przy zastosowaniu nowych przepisów. Nie ograniczono bowiem zastosowania przepisów nowych do spraw wszczętych po dniu 9 lipca 2018 r.

Przenosząc powyższe założenia na realia niniejszej sprawy wskazać należy, że pozwanego i poprzednika prawnego powoda łączyła „umowa o kartę kredytową”.

Według ogólnej zasady termin przedawnienia roszczenia banku wobec osoby niebędącej przedsiębiorcą wynosi trzy lata (art. 118 k.c.).

Jednakże znajduje on zastosowanie tylko wtedy, jeśli przepis szczególny nie wprowadza innego terminu przedawnienia.

Takim przepisem lex specialis, w analizowanej sprawie, jest art. 6 ustawy z dnia 12 września 2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych (obowiązujący w dacie zawarcia umowy).

Zgodnie z jego treścią roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem 2 lat.

Co prawda powyższa ustawa obowiązywała do dnia 6 października 2013 roku, jednakże zgodnie z przepisami ustawy, która uchyliła powyższą ustawę, tj. zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 2013 roku o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r., poz. 1036) do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed wejściem w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe. Tak więc w niniejszej sprawie ma zastosowanie dwuletni termin przedawnienia.

Mając zatem na uwadze datę zawarcia umowy tj. 23 listopada 2009r. termin ten zakończył się przed wszczęciem niniejszego procesu, gdyż powód w żaden sposób nie wykazał, by wierzytelność powstała w późniejszym okresie.

Ze stanowiska powoda wynika, że wierzyciel pierwotny podjął czynności przerywające biegu przedawnienia. Wystawił bowiem bankowy tytuł egzekucyjny, któremu została nadana klauzula wykonalności.

Jednakże nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Przerwanie biegu przedawnienia na skutek wszczęcia postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności jest związane tylko z podmiotami uczestniczącymi w tym postępowaniu i na podstawie tego tytułu, w granicach ukształtowanych klauzulą wykonalności (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2017 r. III CZP 17/17 LEX nr 2302761, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 roku w sprawie o sygnaturze akt III CZP 29/16 Lex nr 2067028,wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 października 2017 r. I ACa 352/17 LEX nr 2501301).

Brak dowodu wskazującego, że w niniejszej sprawie miały miejsce jakakolwiek inna okoliczność powodująca przerwanie czy zawieszenie biegu przedawnienia w rozumieniu art. 121 k.c. i art. 123 k.c.

Wskazać należy, iż zakaz dochodzenia względem konsumentów roszczeń przedawnionych nie ma charakteru bezwzględnego.

Omawiana nowelizacja wprowadziła również nowy art. 117 ¹ k.c., który określa w jakich przypadkach sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia wobec konsumenta. Sąd rozważając każdą sprawę indywidualnie, biorąc pod uwagę zasady słuszności, może nie uwzględnić przedawnienia roszczenia. Oceniając sprawę sąd bierze pod uwagę długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia oraz charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie nie wystąpiła żadna przesłanka uzasadniająca zastosowanie ww przepisu.

Nadto podzielić należy ustalenia Sądu Rejonowego, zgodnie z którymi poza wyciągiem z ksiąg funduszu powód nie przedstawił żadnego dowodu na wysokość zaległości pozwanego. Uniemożliwia to choćby ocenę zasadności żądania zasądzenia skapitalizowanych odsetek, których wysokość jest niemożliwa do zweryfikowania.

Tym samym apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Sąd Okręgowy rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym w oparciu o art. 505 ¹⁰ § 2 k.p.c. Przepis ten zezwala na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, o ile w apelacji lub odpowiedzi na apelację nie zostanie zgłoszony wniosek o przeprowadzenie rozprawy. Skarżący nie domagał się w apelacji przeprowadzenia rozprawy, zaś pozwany nie zajął stanowiska.

SSO J. Barczewski