Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 27 października 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi uwzględnił powództwo w części zasądzając od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.907,08 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 listopada 2016 roku do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie powództwo oddalając.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych: Nieruchomość położona w Ł. przy ulicy (...) stanowi własność G. K.. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 18 lutego 2005 roku, w sprawie o sygn. akt: VIII C 508/04 sąd ten nakazał D. P., K. Ł., M. Ł. (1) i M. Ł. (2) opróżnienie lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w Ł. przy ulicy (...). Jednocześnie orzekł, że eksmitowanym przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego i nakazał wstrzymanie eksmisji do czasu złożenia im przez Gminę Ł. oferty zawarcia umowy najmu lokalu. Pismem z dnia 14 kwietnia 2005 roku uprzedni zarządca nieruchomości zwrócił się do pozwanego z wnioskiem o wskazanie lokalu socjalnego dla eksmitowanych lokatorów. Lokatorzy nie zamieszkują w lokalu od grudnia 2013 roku.

Powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego numer (...) przy ulicy (...). Powierzchnia lokalu wynosi 19,72 m ².

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 8 stycznia 2010 roku, w sprawie o sygn. akt VIII C 421/10 sąd ten nakazał M. S., R. S., A. S., N. S., K. S. i F. S. opróżnienie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...). Jednocześnie orzekł, że M. S., R. S., K. S. i F. S. przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego i nakazał wstrzymanie eksmisji do czasu złożenia im przez Gminę Ł. oferty zawarcia umowy najmu lokalu.

Pismem z dnia 2 marca 2010 roku uprzedni zarządca nieruchomości zwrócił się do pozwanego z wnioskiem o wskazanie lokalu socjalnego dla eksmitowanych lokatorów. Lokatorzy nie zamieszkują w lokalu od lutego 2014 roku.

Powierzchnia lokalu mieszkalnego numer (...) przy ulicy (...) wynosi 29,61m ².

W dniach 1 marca 2012 roku, 2 kwietnia 2012 roku, 2 maja 2012 roku, 1 czerwca 2012 roku, 2 lipca 2012 roku, 1 sierpnia 2012 roku, 3 września 2012 roku, 1 października 2012 roku, 2 listopada 2012 roku, 3 grudnia 2012 roku, 31 grudnia 2012 roku, 1 lutego 2013 roku, 28 lutego 2013 roku, 31 marca 2013 roku, 30 kwietnia 2013 roku, 31 maja 2013 roku, 30 czerwca 2013 roku (...) Sp. z o.o. wystawiła na rzecz powódki faktury VAT z tytułu wywozu odpadów komunalnych. Obejmowały one usługi za okres od stycznia 2012 do czerwca 2013 r. włącznie i opiewały łącznie na kwotę 5 771,52 zł.

W dniach 23 lutego 2012 roku, 25 maja 2012 roku, 31 sierpnia 2012 roku, 24 października 2012 roku, 27 lutego 2013 roku, 31 maja 2013 roku, 30 sierpnia 2013 roku27 listopada 2013 roku Zakład (...) Sp. z o.o. wystawiła na rzecz powódki faktury VAT z tytułu dostawy wody i odprowadzania ścieków na łączną kwotę 28 279,75 zł, w tym za okres od 19 listopada 2011 r. do 17 października 2012 r. na kwotę 19 885,77 zł. Faktury były wystawione dla punktu rozliczeniowego numer (...) – Słowiańska 24, zbiorczo dla całej nieruchomości.

Sąd Rejonowy dokonał również oceny, uznając, iż przedłożone przez stronę powodową dowody w postaci zestawienia rozliczeń należności za wywóz odpadów oraz dostawę wody okazały się niewystarczające dla stwierdzenia należności za lokal numer (...) w zakresie kosztów wywozu odpadów komunalnych oraz dostawy wody i odprowadzania ścieków. W zakresie należności za wodę Sąd I Instancji podkreślił, iż z twierdzeń powódki wynika, że w przedmiotowych lokalach są zainstalowane wodomierze. Znając zatem wynik ich odczytu za okres objęty powództwem oraz stawkę opłaty (która nie była raczej kwestionowana, wynika zresztą z faktur dostawcy usług) można by ustalić wysokość należności z tego tytułu. Problem jednak w tym, że powódka nie złożyła dowodu w postaci dokumentu odczytu wodomierzy, poprzestając jedynie na zapiskach w w/w rozliczeniu. Odnośnie zaś rozliczenia z tytułu wywozu śmieci trzeba zgodzić się, że ustalona suma opłat z tego tytułu za okres objęty pozwem wynika ze złożonych faktur, jednak z uwagi na brak wykazania okoliczności, jaka ilość osób zamieszkiwała w nieruchomości w tym okresie, nie jest możliwe zweryfikowanie rozliczenia powódki. Wpisanie do tego rozliczenia liczby 29 nie wynika z żadnego obiektywnego dowodu, z żadnego dokumentu (listy) administratora, a biorąc pod uwagę twierdzenia pełnomocnika powódki na rozprawie w dniu 7 czerwca 2017 r. („kontakt z lokatorami ma się cały czas na bieżąco, więc wiadomo kto mieszka, a kto nie mieszka”), rodzą się wątpliwości, czy powódka w ogóle ma ścisłą wiedzę na temat ilości zamieszkujących na nieruchomości osób. Niezależnie od powyższego, w jakiś sposób powódka musiała przecież dokonywać wyliczenia zaliczek na koszty wywozu śmieci w tamtym okresie, musiała zatem przyjmować jakąś ilość osób do tych wyliczeń. Przedstawienie tego wyliczenia pozwoliłoby na zweryfikowanie ilości osób, a tym samym możliwe byłoby ustalenie rzeczywistej szkody powódki z tego tytułu.

Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw czynszu najmu celem ustalenia wysokości zużycia wody i pozostałych opłat w przedmiotowych lokalach w spornym okresie. Dowód z opinii biegłego jest wskazany tam, gdzie do ustalenia jakiejś okoliczności wymagane są wiadomości specjalne, np. do ustalenia wysokości stawki czynszu (ta jednak nie była w sprawie kwestionowana). Ustalenie jednak wysokości opłat za wodę czy śmieci takich wiadomości nie wymaga, wystarczające są tu bowiem proste działania matematyczne, o ile dowiedzione są dane bazowe. Biegły sam z siebie nie ustali tych opłat jeśli nie będzie znał ilości osób czy wartości odczytów. Dowód ten był zatem nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy, stąd wniosek ten został oddalony.

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd I instancji podkreślił, iż podstawą prawną roszczenia właściciela o odszkodowanie z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego jest art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U.2016.1610 t.j.). zgodnie z którym jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze od gminy, na podstawie art. 417 § 1 k.c.

Zdaniem Sądu I Instancji zasadny okazał się być zarzut przedawnienia roszczenia. Zgodnie z art. 442 ¹ § 1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę . Biorąc pod uwagę niniejszy stan faktyczny należy stwierdzić, że powódka w dacie wymagalności comiesięcznej opłaty za korzystanie z lokalu (tj. z upływem 10. dnia każdego kolejnego miesiąca), w sytuacji, gdy lokatorzy zajmujący przedmiotowe lokale bez tytułu prawnego nie uiszczali żadnych kwot, pozwany zaś nie dostarczał lokalu socjalnego umożliwiającego zwolnienie tych lokali, niewątpliwie miała świadomość, że powoduje to szkodę w jej majątku, która z każdym miesiącem ulega powiększeniu. W związku z powyższym roszczenie o odszkodowanie za okres obejmujący 3 lata wstecz od daty wniesienia pozwu (tj. za okres do lutego 2013 r. włącznie) uległo przedawnieniu.

Powódce natomiast należało się odszkodowanie za okres od 1 marca 2013 roku do 30 września 2013 roku z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego dla eksmitowanych z lokalu numer (...) oraz za okres od 1 marca 2013 roku do 31 sierpnia 2013 roku w przypadku lokalu numer (...). Wysokość zasądzonej kwoty oparta została na wskazanej przez powódkę i niekwestionowanej przez pozwanego stawce czynszu w wysokości 12 zł za metr kwadratowy powierzchni każdego z lokali oraz na powierzchniach lokali wynikających wprost z zawartych na te lokale umów najmu. Dla lokalu numer (...) przy ulicy (...) odszkodowanie wynosi: 29,61 m ² * 12 zł * 7 miesięcy = 2.487,24 zł; dla lokalu numer (...) wynosi: 19,72 m ² * 12 zł * 6 miesięcy = 1.419,84 zł. Łącznie należne powódce odszkodowanie stanowi kwotę 3.907,08 zł.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Powódka dochodziła bowiem także odszkodowania w postaci opłat niezależnych od właściciela tj. za wywóz odpadów komunalnych, dostawy wody i odprowadzanie ścieków. W przedmiotowej sprawie powódka nie udowodniła wysokości dochodzonych roszczeń, a zatem nie sprostała ciężarowi dowodowemu wyrażonemu w art. 6 k.c., o czym była mowa powyżej. Powództwo zatem w zakresie obejmującym odszkodowanie z tytułu rozliczenia wody i śmieci należało oddalić, także za okres nieobjęty przedawnieniem. O odsetkach sąd orzekł w oparciu o treść art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeśli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Na podstawie art. 455 k.c. z kolei, jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W niniejszej sprawie pozwany dowiedział się o kierowanym przeciw niemu roszczeniu w dniu doręczenia odpisu pozwu, tj. 22 listopada 2016 r., najwcześniej zatem mógł spełnić świadczenie w tym właśnie dniu, a zatem opóźnienie ze spełnieniem tego świadczenia należy liczyć od dnia 23 listopada 2016 r. i także też należało zasądzić odsetki ustawowe za opóźnienie, oddalając żądanie powódki także w zakresie odsetek za dzień 22 listopada.

Od powyższego wyroku powódka wniosła apelację, zaskarżając powyższy wyrok w części w zakresie pkt. 2 co do kwoty 3.595,27 zł.

Powódka zarzuciła wyrokowi:

1.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 6 k.c. przez błędną jego wykładnię, skutkujące przyjęciem, że powódka nie udowodniła swojego roszczenia;

2.  naruszenie prawa procesowego mające zasadniczy wpływ na treść rozstrzygnięcia tj art. 278 §1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Mając na uwadze powyższy zarzut powódka wniosła o zmianę wyroku i zasądzenie na jej rzecz dodatkowej kwot y 3.595,27 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 listopada 2016 roku do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny.

Już na wstępie należy wskazać, iż Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie nie naruszył zasady zawartej w art. 233 § 1 k.p.c., który nakazuje, aby sąd oceniał wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd Rejonowy wydając wyrok wziął pod uwagę zebrane dowody i przeanalizował je, wskazując, jakie okoliczności uznał za udowodnione i na jakich w tej mierze oparł się dowodach a na jakich nie mógł się oprzeć. Przedstawione przez Sąd Rejonowy w tej kwestii argumenty oraz tok myślowy zasługują na aprobatę i uznanie.

Zdaniem Sądu Okręgowego ze zgromadzonego materiału dowodowego Sąd Rejonowy wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena Sądu pierwszej instancji nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać. Należy podkreślić, iż tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

Odnosząc się do zarzutów apelacji to należy stwierdzić, iż w rozpoznawanej sprawie okazały się one niezasadne. Wbrew twierdzeniom apelującej nie doszło do naruszenia przez Sąd I Instancji przepisu art. 6 k.c. i art. 278 k.p.c.

Wysokość odszkodowania z tytułu wywozu śmieci oraz zużycia wody, nie została przez powódkę udowodniona. Rozważania w powyższym zakresie należy rozpocząć od przypomnienia, iż w myśl treści przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. Reguła ta znajduje również swój procesowy odpowiednik w treści art. 232 k.p.c., w świetle którego to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że powód, jako strona inicjująca proces, jest obowiązany do udowodnienia wszystkich twierdzeń pozwu, w oparciu o które sformułował swe roszczenie. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, zadaniem sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ( por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/ 6-7/76). Podkreślić jednak należy, że dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony ani materialnoprawnym, ani procesowym, a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym i w konsekwencji sąd nie może nakazać, czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu i tylko od woli strony zależy, jakie dowody sąd będzie prowadził. Jeżeli strona uważa, że do udowodnienia jej twierdzeń wystarczy określony dowód i dlatego nie przytacza innych dowodów, to jej błąd nie jest usprawiedliwiony, sama ponosi winę niezgłoszenia dalszych dowodów i nie może zarzucać nieuzasadnionego uniemożliwienia wykazania jej praw. To zatem powódka winna w przedmiotowej sprawie wykazać, że poniosła szkodę z tytułu opłat za wywóz śmieci i zużycia wody, a także (a wtym przypadku przede wszystkim) udowodnić jej wysokość. W ocenie Sądu Okręgowego powinności tej powódka jednak nie sprostała. Zarówno z treści uzasadnienia pozwu, nie wynika, w oparciu o jakie kryteria powódka wyliczyła wysokość spornego odszkodowania. Podkreślić wymaga w tym miejscu, iż kryteria te powinny być wykazane odpowiednimi dowodami. W przypadku, kiedy strona pozwana kwestionuje tego rodzaju okoliczności, to nie jest wystarczające ograniczenie się do sporządzenia prywatnego rozliczenia, w którym znajdą się pewne wartości, bez możliwości zweryfikowania ich za pomocą dokumentów źródłowych.

Sama powódka przyznała, iż lokale były wyposażone w liczniki zużycia wody. Wobec powyższego skoro strona pozwana od samego początku kwestionowała takie prywatne wyliczenie , to obowiązkiem powódki było dostarczyć tego rodzaju dokumenty źródłowe tak, aby móc ocenić wartości zużycia wody przez mieszkańców tych lokali. Jednakże powódka tego nie uczyniła, mimo, że jej pełnomocnik na terminie rozprawy w dniu 7 czerwca 2017 roku przyznał, iż dysponuje taki odczytami. Nadto pełnomocnikowi powódki został udzielony termin na złożenie ewentualnych wniosków dowodowych, mimo to, pełnomocnik powódki tego nie uczynił. Dopiero na ostatnim terminie rozprawy pełnomocnik ponownie wnosił o udzielenie mu terminu na złożenie tych dokumentów. Kolejne odroczenie rozprawy w tym przypadku spowodowałoby nieuzasadnione przedłużenie postępowania.

Podobne stanowisko należy zając w zakresie odszkodowania za wywóz odpadów. Powódka nie przedstawiła żadnego obiektywnego środka dowodowego, z którego wynikałaby liczba mieszkańców tej nieruchomości. Liczba ta była istotna dla określenia wysokości kosztów odprowadzania tych odpadów, które powinny obciążać osoby eksmitowane a tym samym pozwaną Gminę.

Natomiast przedłożone rozliczenia mają moc dokumentów prywatnych. Formalna moc dowodowa takich dokumentów, jak stanowi art. 245 k.c., ogranicza się do domniemania, że osoba która podpisała taki dokument złożyła oświadczenie nim objęte. Tylko w takim zakresie dokument ten nie budzi wątpliwości Sądu. Natomiast materialna moc dowodowa tych dokumentów bez poparcia go odpowiednimi dokumentami źródłowymi jest nikła.

Wobec powyższego brak obiektywnych dokumentów źródłowych przy jednoznacznym stanowisku pozwanego, który kwestionował prywatne wyliczenia powódki, nie pozwalał na ustalenie należnego odszkodowania powódki od pozwanej gminy. Brak tych danych czynił zupełnie bezprzedmiotowy wniosek o przeprowadzenie opinii biegłego na okoliczność wyliczenia wysokości zużycia wody i wywóz odpadów. Biegły nie mając danych źródłowych nie mógłby w sposób obiektywny wydać opinii. Natomiast gdyby te dane były (zostałby udowodnione) to wystarczyłoby przeprowadzić nieskomplikowane wyliczenia matematyczne, bez konieczności korzystania z wiadomości specjalnych.

Wobec powyższego, nie znając tej podstawy z uwagi na jej niewykazanie, Sąd Okręgowy uznał, iż żądanie pozwu nie zostało w sposób należycie udowodnione i jako takie powinno podlegać oddaleniu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powódki

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c, zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 450 zł. Powyższa kwota obejmuje wynagrodzenie pełnomocnika z wyboru 450 zł (§ 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804)

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.