Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 552/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 27 września 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo K. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W. przeciwko K. K. o zapłatę kwoty 1 399,62 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 lipca 2016 roku do dnia zapłaty.

Powyższy wyrok wynikał z uznania za niezasadne żądanie zapłaty należności wynikających z łączących strony umowy pożyczki. Sąd I instancji ocenił, że zgromadzony
w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył dowodów na niewywiązanie się przez pożyczkobiorcę z warunków umowy. Zdaniem Sądu zastrzeżenie w umowie pożyczki opłaty operacyjnej w wysokości przekraczającej kapitał pożyczki jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta. W rezultacie, biorąc pod uwagę wysokość dokonanej przez pozwaną dotychczas spłaty oraz abuzywny charakter wzmiankowanej opłaty Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że pozwana zaspokoiła w całości wierzytelność powoda.

W apelacji od przedmiotowego wyroku powód podniósł następujące zarzuty:

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sporu, a to;

- okoliczności wynikających z treści zawartej na piśmie umowy pożyczki w zakresie ustalenia warunków związanych z całkowitą kwotą pożyczki oraz całkowitym kosztem pożyczki, a także pozostałymi jej warunkami;

- naruszenia art. 232 k.p.c. - poprzez naruszenie zasady kontradyktoryjności;

- naruszenia art. 339 § 2 k.p.c. poprzez odmowę przyznania za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie oraz pismach procesowych powoda, a także poprzez nieuzasadnione uznanie, że twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych budzą uzasadnione wątpliwości, podczas gdy z treści tego przepisu wynika domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych, które może być obalone jeżeli okoliczności te budzą uzasadnione wątpliwości;

- naruszenia art. 385 1 k.c. - poprzez uznanie, iż zapisy umowy pożyczki dot. opłaty operacyjnej są sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszają interesy konsumenta;

- naruszenia art. 58 k.c. - poprzez uznanie, iż zapisy umowy pożyczki dot. opłaty operacyjne są sprzeczne z przepisami prawa i zmierzają do ich obejścia.

W konkluzji powód sformułował wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie roszczenia na rzecz powoda zgodnie z żądaniem pozwu; ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, w celu przeprowadzenia w całości postępowania dowodowego. Ponadto skarżący wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest niezasadna.

Ustalenia faktyczne, jak również ocena prawna przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przez Sąd Rejonowy, znajdują pełną akceptację Sądu Okręgowego.

Ustosunkowując się do poszczególnych zarzutów apelacji w pierwszej kolejności należy wskazać, iż całkowicie chybiony jest zarzut naruszenia art. 232 k.p.c. Zachodzi potrzeba wyjaśnienia, że wskazany przepis jest adresowany do stron postępowania, gdyż określa ich obowiązki w zakresie wykazywania faktów, z których wywodzą skutki prawne. Przepisu tego Sąd Rejonowy nie mógł zatem naruszyć w sposób i w formie zarzucanej przez skarżącego. Na marginesie dostrzec jednocześnie trzeba, iż skarżący konstruując powyższy zarzut zdaje się nie dostrzegać różnicy między dowodem i wynikającą z niego w ocenie strony okolicznością faktyczną, a ustaleniami faktycznymi dokonywanymi przez sąd. Oczywiście, do stron należy inicjatywa dowodowa, rzeczą sądu jest natomiast ocena dowodów, pozwalająca na poczynienie ustaleń, które niejednokrotnie mogą doprowadzić do wydania orzeczenia niezgodnego ze stanowiskiem strony, na wniosek której ww. dowody przeprowadzono. W niniejszej sprawie sąd nie przeprowadził żadnego dowodu z urzędu, ani tym bardziej nie zarządzał żadnego dochodzenia w celu uzupełnienia materiału dowodowego. Sąd Rejonowy wydając zaskarżone rozstrzygnięcie oparł się w całości na materiale dowodowym zgromadzonym przez powoda – to sam skarżący przedłożył sądowi dowody, które pozwoliły sądowi na oddalenie powództwa, czym Sąd rozpoznał sprawę co do istoty.

Chybiony jest także zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. W tym miejscu zachodzi potrzeba wyjaśnienia, iż przywołany przepis stanowi jakimi dyrektywami powinien kierować się Sąd dokonując ustaleń faktycznych będących wynikiem oceny dowodów. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. skarżący powinien zatem wykazać posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że doszło do rażącego naruszenia ustanowionych w tym przepisie zasad oceny wiarygodności i mocy dowodów, a nie wówczas gdy będzie dążył jedynie do przeforsowania własnej oceny prawnej. Powołane w apelacji wywody w żadnej mierze nie konkretyzują jakim zasadom oceny dowodów Sąd I instancji uchybił. Co więcej, pozwany nie wskazał nawet w jakim zakresie poczynione w sprawie ustalenia faktyczne nie odpowiadają zgromadzonemu materiałowi dowodowemu.

Nie można podzielić zarzutu naruszenia art. 339 § 2 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego argumentacja przytoczona dla jego uzasadnienia wskazuje, iż skarżący w sposób niedostatecznie wnikliwy zapoznał się z motywami zaskarżonego wyroku. Powód naruszenia wskazanego przepisu upatruje w nieuwzględnieniu przez Sąd jego twierdzeń
o okolicznościach faktycznych przedstawionych w pozwie pomimo, że gdy wyrok zapadł
w warunkach zaoczności. Tymczasem, wbrew odmiennej ocenie powoda, częściowo oddalenie powództwa nie jest konsekwencją zakwestionowania przez Sąd Rejonowy twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie, a jedynie wynikiem uznania za abuzywne postanowień umowy, na jakich oparto żądanie pozwu tym w zakresie.

Przechodząc do rozważań nad zarzutami naruszenia prawa materialnego, w ramach których skarżący polemizuje z dokonaną przez Sąd I instancji oceną wysokości zastrzeżonej w umowie pożyczki opłaty operacyjnej przez pryzmat przepisu art. 385 1 k.c. wyrazić należy przekonanie, iż stanowisko skarżącego jest pozbawione racji. Zdaniem Sądu Okręgowego
w konkretnym stanie faktycznym zastrzeżona w umowie stron opłata operacyjna w wysokości 3 375,32 złotych przy kwocie pożyczki 2 200 złotych, jest rażąco wygórowana i stanowiłaby dla pozwanej zbyt znaczące obciążenie. Warto podkreślić, że powód nie zdołał wykazać co wchodzi w skład tejże opłaty oraz że znajduje ona pokrycie w rzeczywiście poniesionych przez niego i uzasadnionych kosztach. W konsekwencji uznać trzeba, iż zmierza ona w istocie do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. Opłata operacyjna w postaci przyjętej przez strony w niniejszej sprawie w praktyce nie różniła się od zastrzeżenia odsetek, gdyż zobowiązaniu do zapłaty tejże opłaty nie odpowiadało przy tym żadne inne zobowiązanie powodów jak tylko oddanie kapitału do dyspozycji pozwanego. Prawidłowości powyższej oceny w niczym nie zmienia fakt, iż omawiana opłata została ukształtowana w taki sposób, iż nadano jej cechę samodzielności i zdefiniowano ją w postaci konkretnej kwoty należnej za cały okres, a nie poprzez określenie stopy procentowej, pozwalającej tę kwotę należną dopiero ustalić, albowiem nie zmienia to istoty tego zobowiązania.

Z przedstawionych powyżej powodów Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.