Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Katarzyna Bartosiewicz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Monika Kopczyńska

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2018 roku w Grudziądzu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...)z siedzibą we W.

przeciwko A. G. (poprzednie nazwisko L.)

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 288/18

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 13 lipca 2018 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód – (...) z siedzibą we W. wniósł przeciwko pozwanej A. G. (poprzednie nazwisko: L.) pozew o zapłatę 891,25 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 lipca 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód twierdził, że w dniu 26 marca 2013 r. pozwana zawarła z (...) S.A. umowę pożyczki, którą była zobowiązana zwrócić na warunkach wskazanych w umowie. W związku z niewywiązaniem się z umowy należność pożyczkodawcy stała się wymagalna. Pierwotny wierzyciel wzywał pozwaną do zapłaty, ale bezskutecznie. Powód twierdził, że wierzytelność z przedmiotowej umowy nabył w drodze umowy cesji zawartej w dniu 21 grudnia 2016 r. Powód wyjaśnił, że na dochodzoną należność składa się należność główna w kwocie 703,45 zł i skapitalizowane odsetki w kwocie 187,80 zł.

Postanowieniem z 14 września 2017 r. wydanym na podstawie art. 50533 § 1 k.p.c. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Grudziądzu (k. 9).

W dniu 22 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym orzekł zgodnie z treścią żądania pozwu (k. 32).

W ustawowym terminie pozwana złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżyła go w całości. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana podniosła zarzut legitymacji procesowej czynnej wskazując, że powód nie wykazał nabycia wierzytelności w drodze cesji. Pozwana zarzuciła ponadto, że umowa cesji została zawarta pod warunkiem zapłaty ceny, ale tej okoliczności powód również nie wykazał a wykaz wierzytelności miał zostać podpisany przez pełnomocnika. Pozwana podniosła również zarzut przedawnienia (k. 36-37).

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa przedłożyła umowę pożyczki, zawiadomienie o przelewie wierzytelności oraz wykaz wierzytelności stanowiący załącznik nr 6 do umowy cesji. Powód twierdził, że zgodnie z umową pożyczki pozwana była zobowiązana do zwrotu pożyczonej jej kwoty w 20 ratach miesięcznych do dnia 26 listopada 2014 r., a po tej dacie należność stała się wymagalna. Powód twierdził, że pozwana nie wywiązała się ze swojego zobowiązania, a wierzytelność wynikającą z przedmiotowej umowy nabył w drodze cesji. Dla ważności umowy przelewu wierzytelności nie jest konieczna zgoda dłużnika ani poinformowanie go o umowie, co ma znaczenie jedynie przypadku spełnienia świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela (k. 45-48).

W piśmie przygotowawczym z 4 maja 2018 r. pozwana podniosła, że roszczenie wobec niej stało się wymagalne wcześniej niż wskazywał powód. Podniosła, że zawiadomienie dłużnika o przelewie nie zostało przez nikogo podpisane, nie zawiera daty ani nazwiska osoby, która je wygenerowała. Ponadto pozwana zarzuciła, że cena nabycia została zamazana w umowie, a zatem nie wiadomo, czy została uiszczona w całości. Pozwana zakwestionowała również umocowanie M. T., która w imieniu powoda podpisała umowę cesji (k. 63).

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

W dniu 26 marca 2013 r. (...) S.A. zawarł z pozwaną umowę pożyczki w kwocie 3.635,57 zł. Pożyczka miała zostać spłacona w 20 miesięcznych ratach poczynając od 26 kwietnia 2013 r. Zgodnie z punktem 4 umowy w przypadku opóźnienia w zapłacie minimum dwóch pełnych rat po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, powód miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Po upływie okresu wypowiedzenia cała należność pożyczkobiorcy stawała się należnością przeterminowaną.

dowód: umowa pożyczki – k. 49-52

Na poczet spłaty pożyczki pozwana dokonała następujących wpłat:

- 400 zł w dniu 21 czerwca 2013 r.

- 585 zł w dniu 4 września 2013 r.

- 250 zł w dniu 6 listopada 2013 r.

- 400 zł w dniu 31 grudnia 2013 r.

- 140 zł w dniu 7 stycznia 2014 r.

- 250 zł w dniu 3 lutego 2014 r.

- 250 zł w dniu 2 marca 2014 r.

- 100 zł w dniu 7 kwietnia 2014 r.

- 150 zł w dniu 16 maja 2014 r.

- 400 zł w dniu 25 czerwca 2014 r.

- 181,78 zł w dniu 2 lipca 2014 r.

okoliczność niezaprzeczona

W dniu 21 grudnia 2016 r. działająca za powoda M. T. podpisała umowę cesji z (...) S.A., na mocy której na powoda miał nastąpić przelew opisanych w załączniku wierzytelności, w tym wobec pozwanej. Pełnomocnictwo do reprezentowania powoda zostało udzielone M. T. w dniu 13 grudnia 2016 r. przez U. O. i A. K., które podpisały się jako członkowie zarządu. Osoby, które udzieliły pełnomocnictwa na dzień 13 sierpnia 2015 r. widniały w Krajowym Rejestrze Sądowym K. (...) S.A. z siedzibą we W. reprezentującym powoda jako członkowie rady nadzorczej. W wyciągu z rejestru funduszy inwestycyjnych z 13 marca 2015 r. osoby te również nie były ujawnione jako członkowie zarządu towarzystwa funduszy inwestycyjnych uprawnieni do reprezentowania funduszu. Obecnie U. O. i A. K. nie pełnią funkcji członków zarządu funduszu reprezentującego powoda. Nie występują również w charakterze prokurentów. Zgodnie z umową cesji warunkiem przejścia wierzytelności na cesjonariusza było uiszczenie ceny sprzedaży. W dniu 28 grudnia 2016 r. powód przelał na rzecz cedenta kwotę 8.600.000 zł wskazując w tytule przelewu, że kwota ta stanowi cenę sprzedaży.

dowód: wyciąg z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego – k. 28

umowa przelewu wierzytelności – k. 23-37

wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji –k. 28

wyciąg z pisemnego wykazu wierzytelności - k. 54-56

zawiadomienie o przelewie – k. 53

pełnomocnictwo – k. 73

wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych – k. 19-21

informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z Krajowego Rejestru Sądowego

- k. 22

informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z Krajowego Rejestru Sądowego

- k. 77-80

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Sąd uznał dokumenty za wiarygodne ponieważ prawdziwość dokumentów nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

W przedmiotowej sprawie powód dochodził należności z tytułu umowy pożyczki twierdząc, że nabył je w drodze cesji (art. 509 § 1 k.c.). Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Skoro zatem strona powodowa powoływała się na to, że przysługuje jej roszczenie wobec pozwanej w określonej wysokości, na niej spoczywał obowiązek wskazania dowodów dla stwierdzenia tegoż faktu (art. 232 zdanie pierwsze k.p.c.). Powód dochodząc swojego roszczenia przedłożył dokumenty w postaci: wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego, umowy pożyczki, umowy cesji, wykazu wierzytelności stanowiącego załącznik do umowy cesji, pełnomocnictwa udzielonego osobie, która w imieniu powoda podpisała umowę, zawiadomienia dłużnika o przelewie oraz potwierdzenia zapłacenia ceny nabycia.

W ocenie Sądu przedłożone przez powoda dokumenty, w świetle zarzutów złożonych przez stronę pozwaną, nie były wystarczające do uznania zasadności powództwa.

W wyroku z dnia 13 czerwca 2013 r., V CSK 329/12 (Lex nr 1375500) Sąd Najwyższy wskazał, że wynikające z art. 244 § 1 k.p.c. w zw. z art. 194 ustawy z 2004 r. o funduszach inwestycyjnych domniemanie zgodności z prawdą danych ujawnionych w wyciągu funduszu sekurytyzacyjnego należy ściśle wiązać tylko z tymi okolicznościami, które według przepisów szczególnych powinny być przedmiotem zapisów w księgach rachunkowych prowadzonych przez fundusz sekurytyzacyjny. Wyciąg z ksiąg funduszu nie może zawierać innych danych ponad te, które ujawniane są w samych księgach rachunkowych według przepisów ustawy z 1994 r. o rachunkowości i przepisów wykonawczych do tej ustawy. Dane ujmowane w księgach rachunkowych funduszu oraz wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić dowód jedynie tego, że określonej kwoty wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia, np. cesji wierzytelności. Dokumenty te potwierdzają więc sam fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności. Nie stanowią one jednak dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności oraz istnienia i wysokości nabytej wierzytelności. Okoliczności te, w razie ich kwestionowania przez stronę przeciwną, powinien wykazać fundusz odpowiednimi środkami dowodowymi, zgodnie z ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c.

Strona pozwana zaprzeczała skuteczności dokonania cesji wierzytelności podnosząc zarzut braku legitymacji procesowej czynnej i wyraźnie kwestionowała umocowanie osoby, która w imieniu powoda podpisała umowę cesji. W judykaturze i doktrynie przyjmuje się na ogół, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu, albo nieistnieniu indywidualno - konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Wobec faktu, iż legitymacja procesowa stanowi przesłankę materialnoprawną, sąd dokonuje oceny w zakresie jej istnienia w chwili orzekania co do istoty. Brak legitymacji procesowe,j zarówno czynnej, jak i biernej, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo. W zakresie wykazania swojej legitymacji czynnej, ciężar dowodu spoczywał na stronie powodowej. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że powódka nie wykazała, iż posiada legitymację procesową czynną, co Sąd zobowiązany był zbadać z urzędu, niezależnie od podniesionych przez pozwaną zarzutów. Powódka przedłożyła umowę, z której wywodziła swoją legitymację procesową czynną. Nie wykazała jednak, że podmioty ją zawierającą były należycie reprezentowane, a w konsekwencji, że doszło do przeniesienia wierzytelności na powódkę. W imieniu działającego za powoda K. (...) S.A. umowę podpisała M. T., która działała na mocy pełnomocnictwa udzielonego jej przez U. O. i A. K.. Powód nie wykazał jednak, aby osoby te były w chwili zawierania umowy uprawnione do reprezentacji wskazanego towarzystwa funduszy inwestycyjnych, a tym samym powoda. Z przedłożonych przez powoda dokumentów nie wynika, aby pełniły one funkcje członków zarządu K. (...). Co więcej, dokumenty te wskazują, że osoby, które udzieliły pełnomocnictwa, były wpisane jako członkowie organu nadzoru – rady nadzorczej (k. 22). W odpowiedzi na wyraźny i konkretny zarzut dotyczący umocowania M. T. strona powodowa reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika powinna przedłożyć dokumenty wykazujące umocowanie pełnomocnika tj. pełnomocnictwo oraz dokumenty potwierdzające, że zostało ono udzielone przez osoby uprawnione do reprezentacji powoda. Powód ograniczył się jednak do przedłożenia pełnomocnictwa, które jest niewystarczające do uznania, że zostało ono skutecznie udzielone. Przedłożona przez powoda na wcześniejszym etapie informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRS nie potwierdza, że pełnomocnictwo zostało podpisane przez członków zarządu. Z informacji tej wynika jedynie, że kilka miesięcy przed udzieleniem pełnomocnictwa udzielające je osoby były ujawnione w KRS jako członkowie rady nadzorczej. Brak jest jakichkolwiek dokumentów potwierdzających, że w dniu 21 grudnia 2016 r. U. O. i A. K. były uprawnione do reprezentacji K. (...) S.A. we W.. Powód mógł wykazać tę okoliczność przedkładając uchwałę o powołaniu wymienionych wyżej osób na członków zarządu lub pełny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego spółki akcyjnej reprezentującej powoda. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie (art. 38 k.c.). Ocena dokumentu pochodzącego od osoby prawnej obejmuje także badanie umocowania osób działających za tę osobę i dokonujących w jej imieniu czynności prawnej. W konsekwencji uznać należy, że powód nie wykazał nabycia wierzytelności w stosunku do pozwanej, wynikającej z umowy pożyczki z 26 marca 2013 r. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne zgodnie z art. 6 k.c. (wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76). W przedmiotowej sprawie ciężar dowodu spoczywał zatem na stronie powodowej. Należy wskazać, iż kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby to strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Brak zatem było podstaw do tego, aby Sąd z urzędu dopuszczał i przeprowadzał dowody potwierdzające skuteczność umowy cesji. Sąd umożliwił powodowi sanowanie występujących braków zobowiązując go do złożenia pisma stanowiącego odpowiedź na podniesione przez pozwaną zarzuty pod rygorem zwrotu pisma oraz uznania późniejszych twierdzeń i dowodów za spóźnione. Co prawda powód złożył pismo przygotowawcze, ale nie wyjaśnił w nim kwestii związanych z umocowaniem osób, które udzieliły pełnomocncitwa procesowego M. T.. Do momentu zamknięcia rozprawy powód nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzająch to umocowanie.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że strony umowy cesji uzależniły przejście wierzytelności na nabywcę od uiszczenia ceny. Mimo podniesienia zarzutu przez pozwaną, powód nie wykazał, aby cena nabycia wierzytelności została uiszczona w całości. Powód przedłożył potwierdzenie przelewu, ale nie wiadomo, jaką cenę przewidywała umowa. Wysokość ceny została bowiem w umowie zakryta. Wystarczającego dowodu na przeniesienie wierzytelności nie stanowi zawiadomienie o przelewie wierzytelności. Nie wiadomo bowiem, w jakiej dacie i przez kogo zawiadomienie to zostało wygenerowane.

Pozostałe zarzuty podniesione przez pozwaną nie zasługiwały na uwzględnienie. Ostatecznie powód przedłożył brakujący wyciąg z wykazu wierzytelności. Pozwana nie wykazała zaś, aby roszczenie powoda stało się wymagalne wcześniej niż w listopadzie 2014 r. Z historii wpłat dokonanych przez pozwaną wynika, że w początkowym okresie trwania umowy zaistniały podstawy do wypowiedzenia umowy, ale żadna ze stron nie przedłożyła dokumentów potwierdzających, że do wypowiedzenia umowy doszło. Sam fakt dokonania zapłaty rat z opóźnieniem nie skutkował natychmiastową wymagalnością pozostałej kwoty pożyczki.

Mając na uwadze powyższe, powództwo jako nieudowodnione, podlegało oddaleniu (punkt I sentencji wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powód przegrał sprawę, a zatem powinien zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty procesu, na które składało się wynagrodzenie adwokata w wysokości 270 zł oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł. Wysokość wynagrodzenia adwokata ustalono na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.).