Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Wieja (spr.)

Sędziowie SO Edyta Gajgał

SO Andrzej Tekieli

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Lesława Kwapiszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2013 r.

sprawy J. Z.

oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

z powodu apelacji, wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 19 czerwca 2013 r. sygn. akt II K 184/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego J. Z.uznając apelację oskarżonego za oczywiście bezzasadną,

II.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VIKa 499/13

UZASADNIENIE

J. Z.został oskarżony o to, że w dniu 10 maja 2012r. w J., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim wprowadzeniu w błąd pracownika Hotelu (...)w J.przy ul. (...)co do zamiaru uiszczenia rachunku za wynajęcie pokoju, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 630 zł. jego właścicieli M. G.i W. G.w ten sposób, że po wynajęciu pokoju i skorzystaniu z usług hotelowych, opuszczając Hotel nie uiścił rachunku za wynajęcie pokoju, czym działał na szkodę M. G.i W. G., przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym:

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 28 lipca 2004r. w sprawie IIK 981/04 za występki z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 24 sierpnia 2005r. w sprawie IIK 920/04 za występek z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie z dnia 18 sierpnia 2009r. w sprawie VIIKo 2077/99/p

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 18 października 2005r. w sprawie IIIK 714/02 za występek z art. 286 § 1 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności

które zostały objęte wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 09 września 2011r. w sprawie VIIK 251/11, którym orzeczono karę łączną 4 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 11.05.2004r. do 28.07.2004r., od 08.09.2005r. do 06.10.2005r., od 11.10.2005r. do 16.01.2006r., od 16.07.2006r. do 04.09.2006r., od 12.09.2006r. do 21.06.2007r., od 06.07.2007r. do 19.09.2007r. i od 31.07.2011r. do 16.02.2012r.

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieliczce z dnia 28 stycznia 2011r. w sprawie IIK 422/10 za występek z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 31.01.2010r. do 31.07.2011r.

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013r. w sprawie sygn. akt IIK 184/13:

I.  uznał oskarżonego J. Z.winnym popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 9 miesięcy pozbawienia wolności,

II.  na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego J. Z.obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych M. G.i W. G.kwoty 630 złotych,

III.  na podstawie art. 624 § 1 kk zwolnił oskarżonego J. Z.od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Wyrok zaskarżył osobiście sporządzoną apelacją J. Z..

Nie sformułował zarzutów w części wstępnej, ale wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Z treści uzasadnienia złożonego środka odwoławczego wynika, że skarżący zarzuca obrazę całego przepisu art. 438 kpk, przywołując naruszenie wszystkich względnych przyczyn odwoławczych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna w stopniu oczywistym.

W zakresie kwalifikacji prawnej zachowań oskarżonego postępowanie karne wszczęto o czyn z art. 286 § 1 kk (vide k-12 akt). Pierwsze postanowienie o przedstawieniu zarzutów dotyczyło czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk (vide k-36 akt). Dopiero w kolejnym i akcie oskarżenia pojawiła się kwalifikacja z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 w zw. z art. 64 § 1 kk (vide k-101 i 111 akt). Ostatecznie jednak na posiedzeniu Sądu z dnia 19 czerwca 2013r. oskarżyciel publiczny zmodyfikował zarzut powracając do jego wersji początkowej, to jest czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk (vide k-172 odwrót akt) i taką kwalifikację przyjęto w zaskarżonym wyroku (vide k-174 odwrót akt). Zmiany kwalifikacji prawnej miały rzeczywiście miejsce, ale nie zmieniła się treść stawianego oskarżonemu zarzutu. Cały czas dotyczyła bowiem czynu z art. 286 § 1 kk. Wobec treści art. 12 kk chybiona jest argumentacja apelacji, że oskarżonemu prokurator zarzucił popełnienie więcej czynów. Przepis ten bowiem brzmi następująco „dwa lub więcej zachowań podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden (podkreślenie S.O) czyn zabroniony…”. Zasadnie odstąpiono od przyjęcia, że zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona tak zwanego czynu ciągłego, którego znamiona zawiera przepis art. 12 kk. Różne oceny prawne, jeżeli ostatecznie wracają do prawidłowej, pierwotnej kwalifikacji prawnej nie stanowią naruszenia procedury karnej.

Powszechnie wiadomym i przyjętym jest, że osoba wyrażająca gotowość dobrowolnego poddania się karze może liczyć na łagodniejsze potraktowanie. Stąd przywołana apelacją okoliczność nie stanowi ani zaskoczenia, ani naruszenia przepisów. Oskarżony z racji swego bogatego doświadczenia ma pełną świadomość, że wnioskowany przez oskarżyciela publicznego (jak też każdego innego posiłkowego czy prywatnego) wymiar kary nie wiąże Sądu Orzekającego. Sąd ten może bowiem wymierzyć karę łagodniejszą, czy surowszą. W tym świetle zupełnie nie przekonuje wywód apelacji wskazujący na „wystraszenie się” oskarżonego „groźby” prokuratora. Brak zatem podstaw do przyjęcia, że doszło do naruszenia przepisu art. 335 § 1 kpk, gdyż J. Z. wyraził wolę i zgodę na wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy oraz wymierzenie uzgodnionej z prokuratorem kary. Uczynił to dwukrotnie. Pierwszy raz podczas składania wyjaśnień w postępowaniu przygotowawczym (k- 106 dół i 107 góra akt). Drugi raz w sądzie podczas posiedzenia z dnia 19 czerwca 2013r., gdzie dodatkowo zaakceptował modyfikację wniosku z postępowania przygotowawczego (k- 172 odwrót dół). Skarżący nie występował o sprostowanie treści przywołanych protokołów, co oznacza, że oddają one faktyczną treść wyjaśnień oskarżonego.

Nie doszło do obrazy art. 202 kpk i 215 kpk.

Autor apelacji w protokole przesłuchania, jak też na sali rozpraw, nie zgłaszał, że leczył się psychiatrycznie, czy neurologicznie. Sądowi Orzekającemu nie była też znana okoliczność uprzednich badań oskarżonego. Nie wskazuje na ich przeprowadzenie, a tym bardziej ustalenie istnienia orzeczniczo istotnych chorób J. Z. treść wcześniej wydanych wyroków skazujących. Dlatego też przy braku wątpliwości co do stanu zdrowia psychicznego oskarżonego nie było przesłanek dla dopuszczenia dowodu z opinii biegłych psychiatrów i psychologa, a zarzut apelacji w tej części jest oczywiście chybiony.

Przeprowadzone przed Sądem Odwoławczym czynności dowodowe wykluczyły, abyJ. Z.miał wiedzę o możliwości popełnienia ciężkiego przestępstwa i przekazał ją Prokuraturze Okręgowej w Legnicy. Tezie tej przeczy treść pisma Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Legnicy C. K.z dnia 14 października 2013r. (k -215 i 216 akt). Nie potwierdza jej pisemne uzasadnienie postanowienia o umorzeniu śledztwa z dnia 31 grudnia 2012r. w sprawie VDs 61/12/Sp(c) (k-217 do 235 akt) zatwierdzone przez Prokurator C. K.. Odsyłając do treści tych dokumentów podkreślić należy, że oskarżony przekazał informacje od osoby mającej status podejrzanego w sprawie, które to informacje były znane organom ścigania i nie były one istotne w rozumieniu § 4 art. 60 kk.

Niezasadny jest zarzut obrazy art. 33 kpk.

Przepis ten wskazuje który z sądów jest właściwy do rozpoznania spraw jednego oskarżonego, którego sprawy należą do właściwości różnych sądów. Nie stanowi jednak o obowiązku przekazywania tych spraw jednemu tylko sądowi. Komentatorzy wskazują na celowość takiego rozwiązania pod warunkiem jednak, że wskazany sąd ma wiedzę o toczących się przeciwko temu samemu oskarżonemu innych sprawach. Jednocześnie też przyjmuje się, że nie skorzystanie z uregulowania tego przepisu nie stanowi o jego naruszeniu. Podkreślić przy tym należy, że Sąd Rejonowy podjął próbę stosownych ustaleń ale informacja uzyskana z Sądu Okręgowego w Poznaniu nie potwierdziła treści wniosku oskarżonego z k -163 akt (vide zapisek urzędowy z k-171 akt). W tej sytuacji stwierdzić należy, że nie doszło do uchybienia przepisowi art. 33 §1 kpk.

Zupełnie chybiony jest wywód apelacji o obowiązku sądu modyfikacji kary ze względu na zmianę zarzutu przez prokuratora. Jak wykazano wyżej owa modyfikacja sprowadzała się do wyeliminowania z kwalifikacji prawnej czynu przepisu art. 12 kk. Oskarżony nadal stał pod zarzutem dokonania oszustwa w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64 § 1 kk. Co więcej, będąc obecny na posiedzeniu zgodził się na zmianę proponowaną przez prokuratora i nie zgłaszał wniosku o zmianę kary. Miał bowiem pełną świadomość, że wnioskowana zmiana ma charakter głównie prawny, formalny i nie wpływa w sposób rzeczywisty na treść stawianego zarzutu, a tym samym nie stanowi okoliczności mogącej wpłynąć na wymiar kary.

Zupełnie nieuprawnione jest stwierdzenie apelacji odnoszące się do warunków, jakie muszą być spełnione, aby zastosować instytucję przewidzianą przepisem art. 335 kpk. Warunki te zawarte są w treści przywołanego przepisu. Nie ma wśród nich badania przez biegłych, czy odebrania oświadczenia o popełnieniu przestępstwa przez inne osoby. Dla przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych muszą zaistnieć przesłanki z art. 202 kpk, a ich w sprawie nie było. Dowody przeprowadzone przez Sąd Odwoławczy wykluczyły, aby J. Z. miał wiedzę o poważnym przestępstwie popełnionym przez inne osoby, o jakim stanowi przepis art. 60 § 4 kk. Oświadczenie oskarżonego zostało prawidłowo ocenione przez prokuratora prowadzącego postępowanie w tej innej sprawie jako nie stanowiące istotnego dowodu i wcześniej nie znanego. Wykluczonym zatem było sięganie po instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary przewidzianą § 4 art. 60 kk. Niezrozumiały jest dla Sądu II instancji kolejny zarzut o rozpoznanie wniosku, jego uzasadnienie i danie możliwości złożenia zażalenia. Można domniemywać, że chodzi o wniosek dotyczący przepisu art. 33 § 1 kpk, ale jak wykazano wyżej skarżący błędnie ten przepis rozumie, zaś na ewentualną decyzję wydaną na jego (przepisu) podstawie zażalenie nie przysługuje.

Na uwzględnienie nie zasługiwał wniosek o uznanie zarzucanego oskarżonemu czynu jako wypadku mniejszej wagi. Nie może w tej kwestii decydować wyłącznie relatywnie niewielka wartość przedmiotu przestępstwa. Istotne są pozostałe okoliczności towarzyszące popełnieniu czynu, a te nie pozwalają na podzielenie wniosku apelującego. Jak trafnie zauważył Sąd Rejonowy J. Z.miał pełną świadomość braku pieniędzy na opłatę należności za usługę hotelową. Nie znajdował się w żadnej nadzwyczajnej sytuacji życiowej, rodzinnej czy innej, która determinowała go do takiego zachowania. Nadto już wcześniej dopuszczał się podobnych czynów, był za nie karany, w tym na bezwzględne kary pozbawienia wolności. Mimo tych okoliczności świadomie po raz kolejny naruszył przepis art. 286 § 1 kk. Deklaracja o chęci uregulowania należności pozostaje gołosłowna, gdyż od daty czynu minęło ponad półtora roku. Skarżący nie wskazuje na choćby jakąkolwiek spłatę szkody, zaś w aktach brak dowodów na potwierdzenie spełnienia tego zobowiązania przez J. Z.. Przedstawione okoliczności wykluczają możliwość zakwalifikowania działań oskarżonego z § 3 art. 286 kk.

Wbrew wywodom apelacji art. 286 § 1 kk nie stanowi czynu znacznej wagi, ale jest wersją podstawową. Dopiero przy oszustwie w stosunku do mienia znacznej wartości w grę wchodzi przepis art. 294 § 1 kk przewidujący surowszą karę. Nie było podstaw do stosowania tego przepisu i dlatego pozostała kwalifikacja podstawowa z art. 286 § 1 kk.

Zasadnie Sąd Orzekający przyjął, że J. Z.jest sprawcą zdemoralizowanym. Był 19 razy karany za czyny przeciwko mieniu. Odbywał wielokrotnie kary pozbawienia wolności. Czynu ze sprawy niniejszej dopuścił się w okresie próby wyznaczonej postanowieniem o warunkowym przedterminowym zwolnieniu z odbywania jednej z poprzednich kar. Postanowienie zapadło 16 lutego 2012r. i wyznaczało dwuletni okres próby, a w niespełna dwa miesiące po jego wydaniu oskarżony popełnił występek, za który aktualnie odpowiada. Łączna ocena tych faktów uprawniała Sąd I instancji do przyjęcia, że oskarżony jest sprawcą zdemoralizowanym. Nie zmienia tej oceny nawet procesowe potwierdzenie dobrej opinii apelującego z miejsca zamieszkania.

Z przedstawionych względów, zdaniem Sądu Odwoławczego, żaden z zarzutów apelacji nie zasługiwał na uwzględnienie. Skarżący poza przywołanym pkt 1 art. 438 kpk nie przedstawił żadnych argumentów na potwierdzenie obrazy przepisów prawa materialnego. Sąd II instancji z urzędu takiej obrazy nie dostrzega. Jak wykazano wyżej oczywiście bezzasadne były zarzuty wskazujące na obrazę przepisów proceduralnych w stopniu mającym wpływ na treść wyroku. Sąd Rejonowy nie dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych. J. Z.przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, a owo przyznanie znalazło pełne i pewne potwierdzenie w pozostałych zgromadzonych w sprawie dowodach. Z tego względu ten zarzut złożonego środka odwoławczego jest oczywiście bezzasadny. Wymierzonej karze nie sposób skutecznie zarzucić rażącej niewspółmierności. Mimo szeregu okoliczności obciążających trafnie wskazanych w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku kara została orzeczona w zdecydowanie dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Wielokrotna uprzednia karalność J. Z., znacznie wykraczająca poza prawidłowo przypisane mu działanie w warunkach art. 64 § 1 kk, jak też popełnienie czynu w dwa miesiące po opuszczeniu zakładu karnego wobec zastosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia z dwuletnim okresem próby, wykluczały możliwość przyjęcia pozytywnej prognozy co do zachowań oskarżonego w przyszłości. Swym czynem rażąco naruszył podstawy udzielonego mu przedterminowego zwolnienia, w tym zakładaną nim pozytywną prognozę. W takich realiach nie dziwi wymierzenie apelującemu kary bezwzględnego pozbawienia wolności. Skoro zatem żaden z zarzutów apelacji nie został uwzględniony, to cały środek odwoławczy, łącznie z jego wnioskiem końcowym, uznano za oczywiście bezzasadny. Jeżeli chodzi o dopisek dotyczący obrońcy z wyboru, to obowiązkiem oskarżonego było poinformować organy ścigania, a później Sąd o tym, że takiego obrońcę J. Z.ustanowił. Brak stosownej informacji wykluczył możliwość udziału obrońcy w postępowaniu. W tym stanie rzeczy zaskarżony wobec J. Z.wyrok utrzymano w mocy. Oskarżony jest aktualnie pozbawiony wolności, nie ma majątku, a ciąży na nim obowiązek utrzymania 12-letniego dziecka. Okoliczności te zdecydowały o zwolnieniu J. Z.od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i obciążenie nimi Skarbu Państwa (art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk).

ah