KIO 1123/17
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Piotr Cegłowski
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III CZP 109/05 III CZP 111/15 KIO 1240/13 KIO 1922/16 KIO 1934/12 KIO 2138/16 KIO 2357/16 KIO 369/16 KIO 640/11 KIO 7/13 KIO 320/10 V ACa 371/07 V Ca 371/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1123/17
WYROK
z dnia 28 czerwca 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki
Protokolant: Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 czerwca 2017 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 czerwca 2017 r. przez
wykonawcę P. sp. z o.o. w W.
w postępowaniu prowadzonym przez Województwo Kujawsko-Pomorskie, Urząd
Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T.
przy udziale wykonawcy O. P. S.A. w W., zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. umarza postępowanie odwoławcze w części dotyczącej zaniechania czynności
odrzucenia oferty wykonawcy O. P. S.A. w W. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Pzp z powodu cofnięcia odwołania w tej części,
2. umarza postępowanie odwoławcze w części dotyczącej zaniechania czynności
wezwania wykonawcy O. P. S.A. w W. do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych z powodu uwzględnienia zarzutów
odwołania w tej części,
3. uwzględnia odwołanie w pozostałej części i nakazuje zamawiającemu odrzucenie
oferty wykonawcy O. P. S.A. w W. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych, której złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
4. kosztami postępowania obciąża Województwo Kujawsko-Pomorskie, Urząd
Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T. i:
4.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę P.
sp. z o.o. w W. tytułem wpisu od odwołania,
4.2. zasądza od Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T. na
rzecz wykonawcy P. sp. z o.o. w W. kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie: piętnastu
tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z
tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Toruniu.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 1123/17
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Województwo Kujawsko-Pomorskie, Urząd Marszałkowski
Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T. – prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze
zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”, którego przedmiotem jest „świadczenie usług
telekomunikacyjnych w zakresie telefonii stacjonarnej, telefonii mobilnej oraz mobilnego
dostępu do internetu”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 21 lutego 2017 r., nr 2017/S 036-065273.
26 maja 2017 r. zamawiający przesłał wykonawcy P. sp. z o.o. w W., zwanemu dalej
„odwołującym”, zawiadomienie o wyborze, w zakresie części A, jako najkorzystniejszej oferty
złożonej przez wykonawcę O. P. S.A. w W., zwanego dalej „przystępującym”.
Wobec:
a) czynności wyboru oferty przystępującego jako najkorzystniejszej w zakresie części A
zamówienia,
b) zaniechania przez zamawiającego czynności odrzucenia oferty przystępującego w
zakresie części A,
c) zaniechania przez zamawiającego czynności zwrócenia się do przystępującego o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich
istotnych części składowych
odwołujący wniósł 2 czerwca 2017 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty przystępującego
pomimo, iż jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
2) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty przystępującego
pomimo, iż zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
3) art. 90 ust. 1 ustawy Pzp przez zaniechanie zwrócenia się do przystępującego o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich
istotnych części składowych,
4) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez naruszenie zasady uczciwej konkurencji.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności obejmującej wybór oferty najkorzystniejszej;
2) powtórzenia czynności badania i oceny ofert;
3) wykonania czynności odrzucenia oferty przystępującego,
4) powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł, że zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi telekomunikacyjne. W dokumentacji
przetargowej zamawiający przewidział w ramach pakietu A (telefonia komórkowa) kryterium
oceny ofert „łączna cena oferty”, który dzielił się na sześć odrębnie punktowanych kryteriów
cenowych odnoszących się do ceny za cztery abonamenty telefoniczne oraz abonamenty za
Internet bezprzewodowy i stały adres IP. Każda z tych samodzielnych cen miała przypisaną
wagę. Odwołujący argumentował, że wykonawcy w złożonych ofertach zaproponowali
następujące ceny:
O. T-M. P.
Pa – „Klasa A” – dopłata do
abonamentu podstawowego
342,56 97,17 zł 184,50 zł
Pb – „Klasa B” – dopłata do
abonamentu podstawowego
231,86 zł 72,57 zł 98,40 zł
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł 12,30 zł 49,20 zł
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł 321,03 zł 36,90 zł
Pm – cena za internet bezprzewodowy
z modemem
11,07 zł 94,71 zł 12,30 zł
Pip – cena za stały adres IP (dla jednej
karty sim)
3,69 zł 18,45 zł 1,23 zł
Odwołujący podniósł, że w przypadku oferty przystępującego mamy do czynienia z
czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie zaoferowanych cen dla abonamentów klasy C i
D. Mamy bowiem do czynienia ze sztucznym zawyżaniem punktacji w ofercie wykonawcy, w
oderwaniu od realiów wykonywanego zamówienia. O wyborze oferty przystępującego która
jest obiektywnie droższa od oferty odwołującego zadecydowało przyznanie 13,20 punktów
(sumarycznie 26,40 punktów) za zaoferowaną cenę dla abonamentu dla klas C i D.
Odwołujący przedstawił tabelaryczne porównanie ofert odwołującego oraz przystępującego z
uwzględnieniem prognozowanej ilości usług zamawianych w postępowaniu i wywiódł, że
przy takich założeniach łączna kwota kosztów brutto w ofercie przystępującego wyniesie
376.285,92 zł, zaś w ofercie odwołującego – 309.960,00 zł.
Odwołujący powołał się na orzecznictwo Izby (m.in. wyrok z 23 marca 2016 r. sygn.
akt KIO 369/16, z 8 kwietnia 2010 r. sygn. akt KIO 320/10, z 14 czerwca 2013 r. sygn. akt
KIO 1240/13, z 26 września 2012 r. sygn. akt KIO 1934/12, z 5 kwietnia 2011 r. sygn. akt
KIO 640/11, KIO 7/13). Wywiódł, że orzecznictwo to wskazuje na konieczność odrzucania
ofert składanych w sposób wskazujących na zamiar manipulowania cenami. Argumentował,
że czynem nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli
zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy. Niewątpliwie zaoferowanie wykonania
świadczenia za nierynkową wartość wraz z zawyżeniem wartości innych cen w celu
uzyskania lepszej punktacji w ramach postępowania przetargowego, zasługuje na uznanie
za czyn nieuczciwej konkurencji. Przywołał wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia
28 czerwca 2007 V Ca 371/07 co do znaczenia pojęcia „dobre obyczaje”.
Odwołujący podniósł także, że oferta przystępującego powinna zostać odrzucona
także ze względu na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia (art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp). Mamy bowiem do czynienia z nierynkowymi stawkami
cen jednostkowych w odniesieniu do abonamentów klasy C i D. Zwracał uwagę, iż zgodnie z
treścią znowelizowanego art. 90 ust. 1 Pzp jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień. Zatem także cena jednostkowa może być
ceną rażąco niską. Zgodnie z bogatym już orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej oraz
poglądami Prezesa UZP formułowanymi także przed przedmiotową nowelizacją, ceną
rażącą niską w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp może być nie tylko cena oferowana za
wykonanie całości przedmiotu zamówienia, ale i cena jednostkowa — o ile cenę jednostkową
można uznać za samodzielną cenę będącą podstawą rozliczenia za wykonanie
wyodrębnionego elementu przedmiotu zamówienia. W niniejszym postępowaniu cena za
abonamenty jest niewątpliwie ceną samodzielną, będąca podstawą do rozliczeń. Pomimo to
zamawiający nie tylko zaniechał odrzucenia przedmiotowej oferty, ale i wezwania
przystępującego do złożenia wyjaśnień. Cena zaoferowana przez przystępującego za
abonament ma charakter ceny rażąco niskiej w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Odwołujący w trakcie posiedzenia Izby oświadczył, że cofa odwołanie w części
dotyczącej zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia
oferty przystępującego pomimo, iż zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Podtrzymał odwołanie w pozostałym zakresie. Złożył pismo procesowe, w
którym przedstawił dalszą argumentację co do zgłoszonych zarzutów. W trakcie rozprawy
przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Zamawiający oświadczył, że uwzględnia odwołanie w części dotyczącej naruszenia
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp przez zaniechanie zwrócenia się do przystępującego o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich istotnych części
składowych. W pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania. W trakcie rozprawy
przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, zachowując termin
ustawowy oraz wskazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego
zgłosił przystąpienie wykonawca O. P. S.A. w W.. Oświadczył, że nie wnosi sprzeciwu wobec
uwzględnienia przez zamawiającego odwołania w części dotyczącej naruszenia art. 90 ust. 1
ustawy Pzp przez zaniechanie zwrócenia się do przystępującego o udzielenie wyjaśnień, w
tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich istotnych części składowych. W
pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania. W trakcie rozprawy przedstawił
uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), odpowiedzi na wnioski o
wyjaśnienie treści SIWZ, modyfikacje treści SIWZ, ofertę przystępującego,
zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej, odwołanie, zgłoszenie
przystąpienia, pismo procesowe odwołującego, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia, dokumenty i stanowiska stron i uczestnika postępowania złożone w
trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz
został uiszczony od niego wpis. Nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym w charakterze
uczestnika postępowania po stronie zamawiającego wykonawcę O. P. S.A. w W., uznając,
że zostały spełnione wszystkie przesłanki formalne zgłoszenia przystąpienia wynikające z
art. 185 ustawy Pzp, zaś przystępujący wykazał interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na
korzyść zamawiającego.
W dalszej kolejności stwierdzono, że odwołujący wykazał przesłanki z art. 179 ust. 1
Pzp. Oferta odwołującego została sklasyfikowana na miejscu drugim, za oferta wybraną.
Odwołujący domagał się nakazania zamawiającemu odrzucenia oferty wykonawcy, którego
ofertę wybrano jako najkorzystniejszą. Ustalenie, że zamawiający z naruszeniem przepisów
ustawy zaniechał czynności odrzucenia oferty ww. wykonawcy, skutkowałoby koniecznością
nakazania zamawiającemu wykonania takiej czynności, czego efektem może być wybór
oferty odwołującego jako najkorzystniejszej. Powyższe wyczerpuje dyspozycję art. 179 ust. 1
Pzp.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest świadczenie usług telekomunikacyjnych w
zakresie telefonii stacjonarnej, telefonii mobilnej oraz mobilnego dostępu do internetu.
W pkt XIV. 1 ppkt 1.1. SIWZ zamawiający wskazał, że przy wyborze oferty, w
zakresie części 1 zamówienia - pakietu A, będzie kierował się następującymi kryteriami
oceny ofert: cena oferty 60% i jakość 40%.
W pkt XIV 1 ppkt 1.3 SIWZ przewidziano co następuje:
Punkty w zakresie kryterium „cena” zostaną obliczone wg wzoru:
Pcena = Pa + Pb + Pc + Pd + Pm+ Pip
Gdzie: P cena – łączna ocena oferty
Pa - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA A”
Pb - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA B”
Pc - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA C”
Pd - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA D”
Pm - ocena w kryterium abonament za Internet bezprzewodowy
Pip - ocena w kryterium abonament za stały adres IP dla zakupionej usługi Internetu
Pa = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA A” x 17% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pb = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA B” x 18% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pc = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA C” x 22% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pd = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA D” x 22% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pm = najniższa oferowana cena abonamentu za internet bezprzewodowy x 15% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pip = najniższa oferowana cena x 6% x 60 pkt
cena badanej oferty
W części XIV. 1 pkt 1.6 SIWZ wskazano, że:
Wyliczenie łącznej kwoty wartości oferty na okres 36 miesięcy dla telefonii komórkowej (TK)
przeprowadzone zostanie w oparciu o posiadane karty SIM (1084 w tym 225 kart dostępu
do Internetu) w oparciu o zadeklarowaną wysokość abonamentu w proporcjach podanych w
SIWZ (Pa+Pd: 10%, Pb+Pd: 20%, Pc+Pd: 30% Pd: 40% a dla Internetu proporcjonalnie Pm:
80%, Pip:20% )
TK= (859x(Pa+Pd)x10% + 859x(Pb+Pd)x20% + 859x(Pc+Pd)x30% +859xPd x 40% ) +
((225 x Pm x 80%) + 225x(Pip x 20% ))
W opisie przedmiotu zamówienia (załącznik C do SIWZ) zamawiający opisał
poszczególne zamawiane usługi. Wskazał m.in. w pkt 2, że operator zapewni takie usługi
telekomunikacyjne jak:
2.1. „KLASA A”, dopłata do abonamentu „KLASA D” wraz z dostarczeniem aparatu
telefonicznego wybranego z aktualnej, dostępnej na stronie internetowej wyłonionego
operatora, aparatów w klasie biznes. Używane aparaty zostaną zwrócone Operatorowi
po zakończeniu umowy. Klasa ta zawiera w sobie „KLASA D” oraz dodatkowo 15GB
(łącznie 20GB) transmisji danych na terenie kraju oraz 2160 minut połączeń i 12GB
transmisji danych w ramach UE do wykorzystania na każde 12 miesięcy trwania umowy.
2.2. „KLASA B”, dopłata do abonamentu „KLASA D wraz z dostarczeniem aparatu
telefonicznego wybranego z oferty przetargowej. Używane aparaty zostaną zwrócone
Operatorowi po zakończeniu umowy. Klasa ta zawiera w sobie „KLASA D” oraz
dodatkowo 10GB transmisji danych na terenie kraju, 720 minut połączeń oraz 2GB
transmisji danych na terenie UE do wykorzystania na każde 12 miesięcy trwania umowy.
2.3. „KLASA C”, dopłata do abonamentu „KLASA D wraz z dostarczeniem aparatu
telefonicznego wybranego z oferty przetargowej. Używane aparaty zostaną zwrócone
Operatorowi po zakończeniu umowy. Klasa ta zawiera w sobie „KLASA D” oraz
dodatkowo 5GB transmisji danych na terenie kraju.
2.4. „KLASA D” (podstawowy abonament bez aparatu, stały abonament z nielimitowanymi
połączeniami głosowymi na terenie kraju, bezpłatne sms-y i mms-y , 5GB transmisji
danych, bezpłatne połączenia na numery telefonów stacjonarne, 1-sekundową
taryfikację dla połączeń międzynarodowych bez dodatkowych opłat za inicjacje
połączenia (naliczanie sekundowe). W abonamencie tym zostaną wyłączone wszelkie
połączenia typu Premium czy też inne połączenia dodatkowo płatne. Na żądanie
Zamawiającego zostaną one uruchomione a rozliczane będą wg obowiązującego
cennika Operatora.
W pkt 4 załącznika C do SIWZ zamawiający wskazał, że Maksymalna ilość usług
komunikacji głosowej wynosi proporcjonalnie w stosunku do łącznej ilości użytkowanych
usług przez Usługobiorcę, w danej klasie, w ramach niniejszej umowy, z tolerancją:
4.1. 4% (±2% ) dla grupy „KLASA A”, lecz nie mniej niż 6 sztuk,
4.2. 30% (±5% ) dla grupy „KLASA B”, lecz nie mniej niż 120 sztuk,
4.3. 40% (±5% ) dla grupy „KLASA C”, lecz nie mniej niż 160 sztuk,
4.4. 25% (±5% ) dla grupy „KLASA D”, lecz nie mniej niż 100 sztuk.
W pkt 10 i 11 załącznika C do SIWZ wskazano, że:
10. Przewiduje się zmianę zakresu przedmiotu zamówienia o 15% . Zwiększenie to może
dotyczyć zakupu większej niż planowano ilości usług lub zwiększenia kosztów o koszty nie
ujęte w tej specyfikacji takich jak koszty roamingu czy też zakupu usług płatnych wg cennika
operatora
11. Usługobiorca przewiduje jako pewny zakup 500 aktywacji (usług) przewidując
jednocześnie maksymalne zwiększenie liczby aktywacji o 800 do końca trwania umowy (do
1300 aktywnych kart).
W dalszej kolejności ustalono, że do upływu terminu składania ofert swoje oferty, w
zakresie pakietu A złożyli przystępujący, odwołujący i wykonawca T-M. S.A.
Wykonawcy ci zaoferowali zamawiającemu następujące ceny:
Przystępujący T-M. Odwołujący
Pa – „Klasa A” – dopłata do
abonamentu podstawowego
342,56 97,17 zł 184,50 zł
Pb – „Klasa B” – dopłata do
abonamentu podstawowego
231,86 zł 72,57 zł 98,40 zł
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł 12,30 zł 49,20 zł
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł 321,03 zł 36,90 zł
Pm – cena za internet bezprzewodowy
z modemem
11,07 zł 94,71 zł 12,30 zł
Pip – cena za stały adres IP (dla jednej
karty sim)
3,69 zł 18,45 zł 1,23 zł
Ustalono ponadto, że 26 maja 2017 r. zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze
jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez przystępującego. Zamawiający poinformował
m.in. że w kryterium „cena” przyznał wykonawcom następującą liczbę punktów:
Przystępujący T-M. Odwołujący
Pa – „Klasa A” – dopłata do
abonamentu podstawowego
342,56 zł/ 6,59
pkt
97,17 zł / 5,40
pkt
184,50 zł /
10,20 pkt
Pb – „Klasa B” – dopłata do 231,86 zł / 6,30 72,57 zł / 3,71 98,40 zł /
abonamentu podstawowego pkt pkt 10,80 pkt
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł / 13,20
pkt
12,30 zł / 0 pkt 49,20 zł / 0
pkt
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł / 13,20
pkt
321,03 zł / 0
pkt
36,90 zł / 0
pkt
Pm – cena za internet bezprzewodowy
z modemem
11,07 zł / 9 pkt 94,71 zł / 1,05
pkt
12,30 zł /
8,10 pkt
Pip – cena za stały adres IP (dla jednej
karty sim)
3,69 zł / 1,20 pkt 18,45 zł / 0,24
pkt
1,23 zł / 3,60
pkt
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Postępowanie odwoławcze podlegało umorzeniu w części dotyczącej zaniechania
czynności wezwania przystępującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp oraz w części dotyczącej zaniechania czynności odrzucenia oferty przystępującego na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp. W pozostałej części odwołanie podlegało uwzględnieniu.
Izba postanowiła umorzyć postępowanie odwoławcze w zakresie dotyczącym
zaniechania czynności wezwania przystępującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust.
1 ustawy Pzp. Zamawiający w omawianym zakresie uwzględnił zarzuty odwołania, zaś
przystępujący po jego stronie nie wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia. Zgodnie z art. 186
ust. 4 ustawy Pzp, jeżeli uczestnik postępowania odwoławczego, który przystąpił do
postępowania po stronie zamawiającego, wniesie sprzeciw wobec uwzględnienia zarzutów
przedstawionych w odwołaniu w całości albo w części, gdy odwołujący nie wycofa
pozostałych zarzutów odwołania, Izba rozpoznaje odwołanie. Jak wynika z powyższego,
obowiązujące przepisy w takiej sytuacji uzależniają rozpoznanie odwołania od wniesienia
sprzeciwu, co nie nastąpiło.
Izba postanowiła umorzyć postępowanie odwoławcze w części dotyczącej
zaniechania czynności odrzucenia oferty przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
pzp, gdyż odwołujący w trakcie posiedzenia cofnął odwołanie w tym zakresie.
Rozstrzyganie odwołania w części, której nie dotyczy już spór pomiędzy stronami jest
bezcelowe. Jednocześnie jednak informacja o częściowym umorzeniu postępowania
odwoławczego musi znaleźć odzwierciedlenie w sentencji orzeczenia, a nie w uzasadnieniu.
W art. 196 ust. 4 ustawy Pzp, określającym w sposób wyczerpujący elementy treści
uzasadnienia wyroku wydanego przez Izbę nie ma bowiem żadnej wzmianki o możliwości
zamieszczenia w uzasadnieniu wyroku jakiegokolwiek rozstrzygnięcia. Na powyższe
zwrócono uwagę w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r. III CZP 111/15. Sąd
ten uznał za wadliwą praktykę Izby orzekania w uzasadnieniu wyroku a nie w jego sentencji
o części zarzutów i żądań zawartych w odwołaniu. Co do konieczności zamieszczenia w
sentencji wyroku informacji o częściowym umorzeniu postępowania odwoławczego
podzielono identyczne stanowisko przedstawione w wyroku KIO z 26 października 2016 r.
wydanym w sprawie o sygn. akt KIO 1922/16, wyroku KIO z 16 grudnia 2016 r. wydanym w
sprawie o sygn. akt KIO 2138/16, wyroku KIO z 28 grudnia 2016 r. wydanym w sprawie o
sygn. akt KIO 2357/16.
Odwołanie w pozostałym zakresie podlegało merytorycznemu rozpoznaniu i okazało
się zasadne.
Stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji. Stosownie zaś do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t. jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm. )
czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami,
jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Izba uwzględniła odwołanie, gdyż stwierdziła, że potwierdziły się zarzuty naruszenia
art. 89 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 3 ust. 1 uznk i art. 7 ustawy Pzp.
Jak wynikało z postanowień SIWZ zamawiający przewidział w części 1 zamówienia
(pakiet A) dwa kryteria oceny ofert „cenę” i „jakość”. Co istotne, w analizowanej sprawie w
kryterium „ceny” przyznawano punkty w ten sposób, że stanowiły one sumę punktów
uzyskanych w odrębnie punktowanych podkryteriach cenowych (za poszczególne
abonamenty). Punkty w zakresie kryterium „cena” miały bowiem zostać obliczone wg wzoru:
Pcena = Pa + Pb + Pc + Pd + Pm+ Pip, gdzie:
P cena – łączna ocena oferty
Pa - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA A”,
Pb - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA B”,
Pc - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA C”,
Pd - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA D”,
Pm - ocena w kryterium abonament za Internet bezprzewodowy,
Pip - ocena w kryterium abonament za stały adres IP dla zakupionej usługi Internetu.
Natomiast punkty za poszczególne abonamenty miały być przyznawane odrębnie w
ten sposób, że stawki abonamentu oferty badanej były porównywane ze najniższymi
stawkami abonamentów zaoferowanymi przez wykonawców, wg wzoru:
najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA X” x X % x 60 pkt
cena badanej oferty
Odwołujący zakwestionował sposób konstrukcji cen zastosowany przez
przystępującego. Polegał on na tym, że przystępujący zaoferował zamawiającemu
abonament klasy D w cenie 0,01 zł miesięcznie, zaś abonament klasy C w cenie 0,02 zł
miesięcznie (0,01 zł za abonament podstawowy + 0,01 zł dopłaty).
Wzięto pod uwagę, że zgodnie z SIWZ, usługa grupy D, którą należało wycenić w
abonamencie grupy D miała relatywnie szeroki zakres, obejmujący znaczne pakiety
transmisji danych, a także nielimitowane połączenia, czy smsmy i mmsy. Z pkt 2 załącznika
C do SIWZ wynikało, że abonament klasy D miał obejmować stały abonament z
nielimitowanymi połączeniami głosowymi na terenie kraju, bezpłatne sms-y i mms-y , 5GB
transmisji danych, bezpłatne połączenia na numery telefonów stacjonarne, 1-sekundową
taryfikację dla połączeń międzynarodowych bez dodatkowych opłat za inicjacje połączenia
(naliczanie sekundowe). Tymczasem przystępujący wycenił wartość takiej usługi w
wysokości zaledwie 1 grosza za miesiąc.
Z kolei usługa klasy C, w świetle SIWZ miała obejmować to samo co usługa klasy D
(zawierać w sobie klasę D), a ponadto obejmować dostarczenie aparatu telefonicznego
wybranego z oferty przetargowej jak również dodatkowo 5GB transmisji danych na terenie
kraju. Ponadto, zgodnie z SIWZ, wykonawca nie miał dowolności w wyborze oferowanego
aparatu telefonicznego, gdyż musiał to być aparat o minimalnych cechach, określonych w
zał. C do SIWZ, s. 7-8. Przystępujący wycenił dopłatę na usługę klasy C na 1 grosz za
miesiąc, co po dodaniu 1 grosza za abonament klasy D, dawało łączną cenę na poziomie
zaledwie 2 groszy za miesiąc.
Nie było także sporne, że taka symboliczna wycena dotknęła usługi, która stanowiła
około 65% zakresu usługi telekomunikacyjnej. Jak bowiem wynikało z pkt 4 zał. C do SIWZ
proporcja poszczególnych usług miała wyglądać następująco.
4% (±2% ) dla grupy „KLASA A”, lecz nie mniej niż 6 sztuk,
30% (±5% ) dla grupy „KLASA B”, lecz nie mniej niż 120 sztuk,
40% (±5% ) dla grupy „KLASA C”, lecz nie mniej niż 160 sztuk,
25% (±5% ) dla grupy „KLASA D”, lecz nie mniej niż 100 sztuk.
Zasady wiedzy i doświadczenia życiowego podpowiadają, że koszty świadczenia
usług grupy C i D, o zakresie przywołanym wyżej, są na pewno większe, a już z pewnością
nie wynoszą 1 czy 2 grosze za miesiąc. Nie było przy tym sporne pomiędzy stronami, że
rzeczywiste koszty świadczenia usług klasy C i D przystępujący ujął w abonamentach grupy
A i B. Abonamenty te stanowiły odrębnie oceniane podkryteria cenowe, odnoszące się
jedynie do 35% zakresu usługi telekomunikacyjnej. Takie działanie przystępującego
sprawiło, że pozostali wykonawcy, którzy prawidłowo wycenili wartość usługi klasy C i D
odnosząc ją do rzeczywistych kosztów świadczenia tych usług, nawet na poziomach
minimalnych, czy wręcz obejmujących tylko koszty własne, nie mieli szans konkurować z
przystępującym. Biorąc pod uwagę ukształtowane w SIWZ kryteria ceny ofert, w których
porównuje się abonament badany do abonamentu najniższego, ceny ich abonamentów
zawsze musiały być porównywane do symbolicznych abonamentów zaoferowanych przez
przystępującego. W konsekwencji wykonawcy ci zawsze musieli otrzymać w tych
podkryteriach zero punktów. Jedyną szansą innych wykonawców na konkurowanie z
przystępującym było zastosowanie identycznego mechanizmu, a więc oderwanie wyceny od
rzeczywistych kosztów świadczenia usługi i zaoferowanie w niektórych, dowolnie wybranych
elementach usługi ceny symbolicznej, zaś w innych elementach usługi - ceny na poziomie
absurdalnie wysokim.
W ocenie Izby, taki mechanizm kształtowania cen godzi w kryteria oceny ofert, jakie
zamawiający ukształtował w treści SIWZ. Sprawia bowiem, że wbrew intencjom
zamawiającego kryteria oceny ofert i ich waga określone w SIWZ przestają mieć jakiekolwiek
znaczenie. Przy takim mechanizmie nie funkcjonuje bowiem zasada proporcjonalności
wynikająca ze wzorów matematycznych, jakie zamawiający chciał zastosować przyznając
punkty w poszczególnych podkryteriach oceny ofert. Zasada ta sprowadza się do tego, że
oferty mniej korzystne otrzymują proporcjonalnie mniej punktów od ofert bardziej
korzystnych. Tymczasem mechanizm zastosowany przez przystępującego tę zasadę
niweczy. W wybranych przez przystępującego podkryteriach, omawiana zasada przestaje
działać. Zamawiający zmuszany jest, wbrew swym intencjom wyrażonym w SIWZ,
przyznawać punkty poszczególnym ofertom na zasadzie zerojedynkowej tj., całość punktacji
albo nic. Przystępujący w takim układzie w omawianych podkryteriach zawsze uzyska
maksymalną liczbę punktów zaś pozostali wykonawcy, których ceny nawet znacznie się
różnią pomiędzy sobą, zawsze otrzymają zero punktów lub wartość zbliżoną do zera. Tak też
stało się w analizowanej sprawie, czego dowodem jest informacja o wyborze oferty
najkorzystniejszej z 26 maja 2017 r.
Przystępujący T-M. Odwołujący
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł / 13,20
pkt
12,30 zł / 0 pkt 49,20 zł / 0
pkt
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł / 13,20
pkt
321,03 zł / 0
pkt
36,90 zł / 0
pkt
Jak wynika z powyższego fragmentu informacji, w podkryteriach Pc i Pd wykonawcy
T – M. i odwołujący, którzy nie zaoferowali cen symbolicznych, otrzymali po 0pkt, choć
zaoferowane przez nich stawki różniły się pomiędzy sobą. Tymczasem przystępujący, bez
żadnego powodu, otrzymał w tych kryteriach maksymalną liczbę punktów. Strat, jakie oferty
te poniosły w tych podkryteriach nie da się odrobić w innych podkryteriach cenowych w
szczególności obejmujących abonamenty A i B gdzie przystępujący zaoferował z kolei
bardzo wysokie stawki, obejmujące również koszty za usługi grupy C i D. Tam bowiem oferta
przystępującego była porównywana do korzystniejszej ceny ofertowej konkurenta, która
jednak nie była symboliczna (por. punktacja przyznana ofertom w podkryterium A i B w
piśmie z 26 maja 2017 r.).
W świetle art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp zamawiający dokonując oceny ofert ma
obowiązek zbadać czy ich złożenie nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji, do której odsyła ustawa Pzp, znamiona czynu nieuczciwej
konkurencji wyczerpuje m.in. takie działanie przedsiębiorcy, które jest sprzeczne z prawem
lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Jako wart przywołania należy wymienić wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z
dnia 28 czerwca 2007 V ACa 371/07 podający, iż „Dobre obyczaje to normy moralne i
obyczajowe w stosunkach gospodarczych (tzw. uczciwość kupiecka), a więc reguły
znajdujące się poza ramami systemu prawa. Wyrażają się pozaprawnymi normami
postępowania, którymi powinni kierować się przedsiębiorcy. Ich treści nie da się określić
wiążąco w sposób wyczerpujący, ponieważ kształtowane są przez ludzkie postawy
uwarunkowane zarówno przyjmowanymi wartościami moralnymi, jak i celami ekonomicznymi
i związanymi z tymi praktykami życia gospodarczego. Ocena określonego zachowania jako
naruszającego dobre obyczaje pozostawiona jest orzecznictwu, gdy istotne znaczenie mają
tu oceny zorientowane na zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania konkurencji poprzez
rzetelne i niezafałszowane współzawodnictwo."
W ocenie Izby, również w świetle jej dotychczasowego orzecznictwa, które trafnie
przywołano w odwołaniu, ustalenie odrębnie ocenianych w SIWZ cen na poziomie który
świadczy o ich oderwaniu od jakichkolwiek kosztów, wyłącznie po to aby wykorzystując
matematyczne zależności otrzymać najwyższą punktację narusza dobre obyczaje kupieckie.
Przerzucanie kosztów pomiędzy odrębnie ocenianymi cenami w ten sposób, że kształtowana
jest z jednej strony cena nierynkowa i absurdalnie wysoka, zaś z drugiej cena nierynkowa,
rażąco niska czy wręcz symboliczna ma na celu nie zaoferowanie jak najkorzystniejszych
warunków zamawiającemu, nie konkurowanie ceną, czy jakością, lecz jedynie wykorzystanie
bilansu kryteriów oceny ofert ze szkodą zarówno dla zamawiającego jak i innych
wykonawców.
Takie oszacowanie wysokości cen ma na celu doprowadzenie do sytuacji, w której ze
względu na rażąco niską cenę w którymś z kryteriów wykonawca uzyskuje maksymalną
liczbę punktów, a wykonawcy, którzy zaoferowali stawki rynkowe, nawet zbliżone do
minimów istniejących na rynku otrzymają praktycznie zerową ilość punktów. W tej sytuacji
opisane przez zamawiającego kryteria oceny ofert zostaną pozbawione jakiegokolwiek
znaczenia, kryteria te przestają praktycznie działać. W ocenie Izby takie postępowanie, choć
nienaruszające prawa, jednak w sposób ewidentny narusza dobre obyczaje kupieckie i nie
zasługuje na ochronę. Taka sytuacja oznacza wypełnienie drugiej przesłanki czynu
nieuczciwej konkurencji z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, gdyż działanie narusza interes innych
przedsiębiorców. Żaden z wykonawców, którzy kalkuluje swoje ceny w ten sposób, że odnosi
je do kosztów jakie poniesie w związku z wycenianą usługą, nie może konkurować z
wykonawcą. Nawet jeśli zaoferuje stawki, wynikające z kalkulacji jej kosztów, uwzględniając
zasadę ekwiwalentności umów wzajemnych, to i tak znajduje się bez powodu w znacznie
gorszej sytuacji. Działanie takie ogranicza bowiem rynkowe reguły uczciwego konkurowania.
Opisane działanie ewidentnie narusza również interes klienta, jakim jest
zamawiający. Zmusza go bowiem do oceniania ofert nie według kryteriów oceny ofert i ich
wagi oraz wynikającej z opisu kryteriów zasady proporcjonalności, lecz wedle reguł, które
narzuci mu wykonawca doprowadzając do wyłączenia jednego lub niektórych kryteriów.
Zaakceptowanie takich mechanizmów oznaczałoby przyzwolenie, aby w systemie zamówień
publicznych miało miejsce nie konkurowanie jakością czy ceną, ale swoista inżynieria
cenowa. Uznanie, że opisane wyżej działanie nie stanowi podstawy do odrzucenia oferty
jako czynu nieuczciwej konkurencji opisanego w art. 3 ust. 1 uznk, prowadziłoby do
wynaturzeń pozbawiających sensu ekonomicznego cały system zamówień publicznych.
Nie zmienia tej oceny fakt, że w tej konkretnej sprawie, przy korzystnym zbiegu
okoliczności oferta przystępującego może się okazać ofertą ekonomicznie korzystniejszą od
oferty odwołującego. Rzeczywiście, przy założeniu, zgodnie z którym w trakcie realizacji nie
ulegnie zmniejszeniu ilość przeszacowanych przez niego usług w grupach A i B i nie
wzrośnie wolumen wycenionych symbolicznie usług grupy C i D, jego oferta może okazać się
korzystniejsza ekonomicznie. Powyższe wynikało z zestawienia sporządzonego przez
przystępującego i złożonego na rozprawie. W ocenie Izby o naganności postępowania
przystępującego świadczy sam mechanizm zastosowany przez przystępującego. Nawet
gdyby założyć, że akurat w tym przypadku wyłączenie działania niektórych kryteriów nie
doprowadziłoby do wyboru oferty mniej korzystnej ekonomicznie, co jest najczęstszym
efektem takich manipulacji, to nie jest to okoliczność mogąca zmienić sposób kwalifikacji
zachowania przystępującego.
Oceny Izby nie zmienia także ewentualny fakt, że w innym postępowaniu
prowadzonym przez innego zamawiającego to jest Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa
Rolniczego w M. odwołujący mógł dopuścić się podobnej praktyki. Na tę okoliczność
przystępujący złożył dowody w postaci wyciągu z oferty odwołującego z 8 lipca 2014 r. na
świadczenie usług telekomunikacyjnych dla ww. podmiotu i fragment SIWZ z tego
postępowania. Izba w wyniku analizy ww. dowodów stwierdziła, że nie może ustalić z całą
pewnością, iż odwołujący dopuścił się podobnego działania w przywoływanym
postępowaniu, gdyż nie złożono pełnej treści SIWZ, w tym opisu przedmiotu zamówienia i
postanowień wzoru umowy. Nawet jednak gdyby się okazało, że odwołujący miał się
dopuścić w przeszłości analogicznej praktyki, to nie oznacza jeszcze, że zachowanie
przystępującego w obecnym postępowaniu nie wypełnia znamion czynu nieuczciwej
konkurencji, o którym mowa w art. 3 ust. 1 uznk.
Biorąc powyższe pod uwagę, odwołanie w części rozpatrywanej merytorycznie
podlegało uwzględnieniu.
Stosownie do art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 3 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do uwzględnienia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby
zawarte w pkt 1, 2 i 4 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło odpowiednio
umorzenia postępowania i kosztów postępowania, a zatem było postanowieniem. O tym, że
orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest postanowieniem przesądził Sąd
Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05 (OSN 2006/11/182). Z powołanego
przepisu art. 192 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz wydawania przez Izbę orzeczenia o
charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok. Z uwagi zatem na zbieg w jednym
orzeczeniu rozstrzygnięć o charakterze merytorycznym (3 sentencji) i formalnym (pkt 1, 2, 4
sentencji), całe orzeczenie musiało przybrać postać wyroku.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Z ww.
przepisu wynika, że powodem uwzględnienia odwołania może być stwierdzenie jedynie
kwalifikowanego naruszenia ustawy Pzp, a mianowicie takiego, które wywiera lub może
wywrzeć istotny wpływ na wynik postępowania. A contrario, stwierdzenie braku naruszenia
lub naruszenia niekwalifikowanego, musi skutkować oddaleniem odwołania. Naruszenie art.
89 ust. 1 pkt 3 Pzp polegające na zaniechaniu czynności odrzucenia oferty przystępującego
ma wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, gdyż zamawiający wybrał jako
najkorzystniejszą ofertę, która powinna zostać odrzucona.
W świetle art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może -
jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego nie została zawarta - nakazać wykonanie
lub powtórzenie czynności zamawiającego lub nakazać unieważnienie czynności
zamawiającego. W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu odrzucenie oferty
przystępującego w sposób wskazany w sentencji, z przyczyn omówionych w odwołaniu. Izba
nie nakazała zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
gdyż zamawiający, po wniesieniu odwołania, takiego unieważnienia dokonał.
Wobec powyższego, na podstawie art. 192 ust. 1 i art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp,
orzeczono jak w pkt 3 sentencji.
Zgodnie z art. 192 ust. 9 ustawy Pzp, w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 192 ust. 10 ustawy Pzp, strony ponoszą koszty postępowania odwoławczego
stosownie do jego wyniku, z zastrzeżeniem art. 186 ust. 6. Jak wskazuje się w
piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów postępowania odwoławczego
stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza, że „obowiązuje w nim,
analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za wynik procesu, według
której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę „przegrywającą” sprawę (por. art.
98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192 ustawy - Prawo zamówień
publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M. Prawo zamówień
publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
W analizowanej sprawie odpowiedzialność za wynik postępowania odwoławczego
ponosił zamawiający, zatem to tę stronę Izba obciążyła kosztami postępowania
odwoławczego.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania orzeczono stosownie do
wyniku postępowania - na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o
przepisy § 5 ust. 2 pkt 1, § 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238 ze
zm.).
Przewodniczący: ………………….…
WYROK
z dnia 28 czerwca 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki
Protokolant: Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 czerwca 2017 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 czerwca 2017 r. przez
wykonawcę P. sp. z o.o. w W.
w postępowaniu prowadzonym przez Województwo Kujawsko-Pomorskie, Urząd
Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T.
przy udziale wykonawcy O. P. S.A. w W., zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. umarza postępowanie odwoławcze w części dotyczącej zaniechania czynności
odrzucenia oferty wykonawcy O. P. S.A. w W. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Pzp z powodu cofnięcia odwołania w tej części,
2. umarza postępowanie odwoławcze w części dotyczącej zaniechania czynności
wezwania wykonawcy O. P. S.A. w W. do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych z powodu uwzględnienia zarzutów
odwołania w tej części,
3. uwzględnia odwołanie w pozostałej części i nakazuje zamawiającemu odrzucenie
oferty wykonawcy O. P. S.A. w W. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych, której złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
4. kosztami postępowania obciąża Województwo Kujawsko-Pomorskie, Urząd
Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T. i:
4.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę P.
sp. z o.o. w W. tytułem wpisu od odwołania,
4.2. zasądza od Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T. na
rzecz wykonawcy P. sp. z o.o. w W. kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie: piętnastu
tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z
tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Toruniu.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 1123/17
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Województwo Kujawsko-Pomorskie, Urząd Marszałkowski
Województwa Kujawsko-Pomorskiego z siedzibą w T. – prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze
zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”, którego przedmiotem jest „świadczenie usług
telekomunikacyjnych w zakresie telefonii stacjonarnej, telefonii mobilnej oraz mobilnego
dostępu do internetu”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 21 lutego 2017 r., nr 2017/S 036-065273.
26 maja 2017 r. zamawiający przesłał wykonawcy P. sp. z o.o. w W., zwanemu dalej
„odwołującym”, zawiadomienie o wyborze, w zakresie części A, jako najkorzystniejszej oferty
złożonej przez wykonawcę O. P. S.A. w W., zwanego dalej „przystępującym”.
Wobec:
a) czynności wyboru oferty przystępującego jako najkorzystniejszej w zakresie części A
zamówienia,
b) zaniechania przez zamawiającego czynności odrzucenia oferty przystępującego w
zakresie części A,
c) zaniechania przez zamawiającego czynności zwrócenia się do przystępującego o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich
istotnych części składowych
odwołujący wniósł 2 czerwca 2017 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty przystępującego
pomimo, iż jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
2) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty przystępującego
pomimo, iż zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
3) art. 90 ust. 1 ustawy Pzp przez zaniechanie zwrócenia się do przystępującego o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich
istotnych części składowych,
4) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez naruszenie zasady uczciwej konkurencji.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności obejmującej wybór oferty najkorzystniejszej;
2) powtórzenia czynności badania i oceny ofert;
3) wykonania czynności odrzucenia oferty przystępującego,
4) powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł, że zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi telekomunikacyjne. W dokumentacji
przetargowej zamawiający przewidział w ramach pakietu A (telefonia komórkowa) kryterium
oceny ofert „łączna cena oferty”, który dzielił się na sześć odrębnie punktowanych kryteriów
cenowych odnoszących się do ceny za cztery abonamenty telefoniczne oraz abonamenty za
Internet bezprzewodowy i stały adres IP. Każda z tych samodzielnych cen miała przypisaną
wagę. Odwołujący argumentował, że wykonawcy w złożonych ofertach zaproponowali
następujące ceny:
O. T-M. P.
Pa – „Klasa A” – dopłata do
abonamentu podstawowego
342,56 97,17 zł 184,50 zł
Pb – „Klasa B” – dopłata do
abonamentu podstawowego
231,86 zł 72,57 zł 98,40 zł
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł 12,30 zł 49,20 zł
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł 321,03 zł 36,90 zł
Pm – cena za internet bezprzewodowy
z modemem
11,07 zł 94,71 zł 12,30 zł
Pip – cena za stały adres IP (dla jednej
karty sim)
3,69 zł 18,45 zł 1,23 zł
Odwołujący podniósł, że w przypadku oferty przystępującego mamy do czynienia z
czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie zaoferowanych cen dla abonamentów klasy C i
D. Mamy bowiem do czynienia ze sztucznym zawyżaniem punktacji w ofercie wykonawcy, w
oderwaniu od realiów wykonywanego zamówienia. O wyborze oferty przystępującego która
jest obiektywnie droższa od oferty odwołującego zadecydowało przyznanie 13,20 punktów
(sumarycznie 26,40 punktów) za zaoferowaną cenę dla abonamentu dla klas C i D.
Odwołujący przedstawił tabelaryczne porównanie ofert odwołującego oraz przystępującego z
uwzględnieniem prognozowanej ilości usług zamawianych w postępowaniu i wywiódł, że
przy takich założeniach łączna kwota kosztów brutto w ofercie przystępującego wyniesie
376.285,92 zł, zaś w ofercie odwołującego – 309.960,00 zł.
Odwołujący powołał się na orzecznictwo Izby (m.in. wyrok z 23 marca 2016 r. sygn.
akt KIO 369/16, z 8 kwietnia 2010 r. sygn. akt KIO 320/10, z 14 czerwca 2013 r. sygn. akt
KIO 1240/13, z 26 września 2012 r. sygn. akt KIO 1934/12, z 5 kwietnia 2011 r. sygn. akt
KIO 640/11, KIO 7/13). Wywiódł, że orzecznictwo to wskazuje na konieczność odrzucania
ofert składanych w sposób wskazujących na zamiar manipulowania cenami. Argumentował,
że czynem nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli
zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy. Niewątpliwie zaoferowanie wykonania
świadczenia za nierynkową wartość wraz z zawyżeniem wartości innych cen w celu
uzyskania lepszej punktacji w ramach postępowania przetargowego, zasługuje na uznanie
za czyn nieuczciwej konkurencji. Przywołał wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia
28 czerwca 2007 V Ca 371/07 co do znaczenia pojęcia „dobre obyczaje”.
Odwołujący podniósł także, że oferta przystępującego powinna zostać odrzucona
także ze względu na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia (art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp). Mamy bowiem do czynienia z nierynkowymi stawkami
cen jednostkowych w odniesieniu do abonamentów klasy C i D. Zwracał uwagę, iż zgodnie z
treścią znowelizowanego art. 90 ust. 1 Pzp jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień. Zatem także cena jednostkowa może być
ceną rażąco niską. Zgodnie z bogatym już orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej oraz
poglądami Prezesa UZP formułowanymi także przed przedmiotową nowelizacją, ceną
rażącą niską w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp może być nie tylko cena oferowana za
wykonanie całości przedmiotu zamówienia, ale i cena jednostkowa — o ile cenę jednostkową
można uznać za samodzielną cenę będącą podstawą rozliczenia za wykonanie
wyodrębnionego elementu przedmiotu zamówienia. W niniejszym postępowaniu cena za
abonamenty jest niewątpliwie ceną samodzielną, będąca podstawą do rozliczeń. Pomimo to
zamawiający nie tylko zaniechał odrzucenia przedmiotowej oferty, ale i wezwania
przystępującego do złożenia wyjaśnień. Cena zaoferowana przez przystępującego za
abonament ma charakter ceny rażąco niskiej w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Odwołujący w trakcie posiedzenia Izby oświadczył, że cofa odwołanie w części
dotyczącej zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia
oferty przystępującego pomimo, iż zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Podtrzymał odwołanie w pozostałym zakresie. Złożył pismo procesowe, w
którym przedstawił dalszą argumentację co do zgłoszonych zarzutów. W trakcie rozprawy
przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Zamawiający oświadczył, że uwzględnia odwołanie w części dotyczącej naruszenia
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp przez zaniechanie zwrócenia się do przystępującego o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich istotnych części
składowych. W pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania. W trakcie rozprawy
przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, zachowując termin
ustawowy oraz wskazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego
zgłosił przystąpienie wykonawca O. P. S.A. w W.. Oświadczył, że nie wnosi sprzeciwu wobec
uwzględnienia przez zamawiającego odwołania w części dotyczącej naruszenia art. 90 ust. 1
ustawy Pzp przez zaniechanie zwrócenia się do przystępującego o udzielenie wyjaśnień, w
tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny oraz ich istotnych części składowych. W
pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania. W trakcie rozprawy przedstawił
uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), odpowiedzi na wnioski o
wyjaśnienie treści SIWZ, modyfikacje treści SIWZ, ofertę przystępującego,
zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej, odwołanie, zgłoszenie
przystąpienia, pismo procesowe odwołującego, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia, dokumenty i stanowiska stron i uczestnika postępowania złożone w
trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz
został uiszczony od niego wpis. Nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym w charakterze
uczestnika postępowania po stronie zamawiającego wykonawcę O. P. S.A. w W., uznając,
że zostały spełnione wszystkie przesłanki formalne zgłoszenia przystąpienia wynikające z
art. 185 ustawy Pzp, zaś przystępujący wykazał interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na
korzyść zamawiającego.
W dalszej kolejności stwierdzono, że odwołujący wykazał przesłanki z art. 179 ust. 1
Pzp. Oferta odwołującego została sklasyfikowana na miejscu drugim, za oferta wybraną.
Odwołujący domagał się nakazania zamawiającemu odrzucenia oferty wykonawcy, którego
ofertę wybrano jako najkorzystniejszą. Ustalenie, że zamawiający z naruszeniem przepisów
ustawy zaniechał czynności odrzucenia oferty ww. wykonawcy, skutkowałoby koniecznością
nakazania zamawiającemu wykonania takiej czynności, czego efektem może być wybór
oferty odwołującego jako najkorzystniejszej. Powyższe wyczerpuje dyspozycję art. 179 ust. 1
Pzp.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest świadczenie usług telekomunikacyjnych w
zakresie telefonii stacjonarnej, telefonii mobilnej oraz mobilnego dostępu do internetu.
W pkt XIV. 1 ppkt 1.1. SIWZ zamawiający wskazał, że przy wyborze oferty, w
zakresie części 1 zamówienia - pakietu A, będzie kierował się następującymi kryteriami
oceny ofert: cena oferty 60% i jakość 40%.
W pkt XIV 1 ppkt 1.3 SIWZ przewidziano co następuje:
Punkty w zakresie kryterium „cena” zostaną obliczone wg wzoru:
Pcena = Pa + Pb + Pc + Pd + Pm+ Pip
Gdzie: P cena – łączna ocena oferty
Pa - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA A”
Pb - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA B”
Pc - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA C”
Pd - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA D”
Pm - ocena w kryterium abonament za Internet bezprzewodowy
Pip - ocena w kryterium abonament za stały adres IP dla zakupionej usługi Internetu
Pa = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA A” x 17% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pb = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA B” x 18% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pc = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA C” x 22% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pd = najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA D” x 22% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pm = najniższa oferowana cena abonamentu za internet bezprzewodowy x 15% x 60 pkt
cena badanej oferty
Pip = najniższa oferowana cena x 6% x 60 pkt
cena badanej oferty
W części XIV. 1 pkt 1.6 SIWZ wskazano, że:
Wyliczenie łącznej kwoty wartości oferty na okres 36 miesięcy dla telefonii komórkowej (TK)
przeprowadzone zostanie w oparciu o posiadane karty SIM (1084 w tym 225 kart dostępu
do Internetu) w oparciu o zadeklarowaną wysokość abonamentu w proporcjach podanych w
SIWZ (Pa+Pd: 10%, Pb+Pd: 20%, Pc+Pd: 30% Pd: 40% a dla Internetu proporcjonalnie Pm:
80%, Pip:20% )
TK= (859x(Pa+Pd)x10% + 859x(Pb+Pd)x20% + 859x(Pc+Pd)x30% +859xPd x 40% ) +
((225 x Pm x 80%) + 225x(Pip x 20% ))
W opisie przedmiotu zamówienia (załącznik C do SIWZ) zamawiający opisał
poszczególne zamawiane usługi. Wskazał m.in. w pkt 2, że operator zapewni takie usługi
telekomunikacyjne jak:
2.1. „KLASA A”, dopłata do abonamentu „KLASA D” wraz z dostarczeniem aparatu
telefonicznego wybranego z aktualnej, dostępnej na stronie internetowej wyłonionego
operatora, aparatów w klasie biznes. Używane aparaty zostaną zwrócone Operatorowi
po zakończeniu umowy. Klasa ta zawiera w sobie „KLASA D” oraz dodatkowo 15GB
(łącznie 20GB) transmisji danych na terenie kraju oraz 2160 minut połączeń i 12GB
transmisji danych w ramach UE do wykorzystania na każde 12 miesięcy trwania umowy.
2.2. „KLASA B”, dopłata do abonamentu „KLASA D wraz z dostarczeniem aparatu
telefonicznego wybranego z oferty przetargowej. Używane aparaty zostaną zwrócone
Operatorowi po zakończeniu umowy. Klasa ta zawiera w sobie „KLASA D” oraz
dodatkowo 10GB transmisji danych na terenie kraju, 720 minut połączeń oraz 2GB
transmisji danych na terenie UE do wykorzystania na każde 12 miesięcy trwania umowy.
2.3. „KLASA C”, dopłata do abonamentu „KLASA D wraz z dostarczeniem aparatu
telefonicznego wybranego z oferty przetargowej. Używane aparaty zostaną zwrócone
Operatorowi po zakończeniu umowy. Klasa ta zawiera w sobie „KLASA D” oraz
dodatkowo 5GB transmisji danych na terenie kraju.
2.4. „KLASA D” (podstawowy abonament bez aparatu, stały abonament z nielimitowanymi
połączeniami głosowymi na terenie kraju, bezpłatne sms-y i mms-y , 5GB transmisji
danych, bezpłatne połączenia na numery telefonów stacjonarne, 1-sekundową
taryfikację dla połączeń międzynarodowych bez dodatkowych opłat za inicjacje
połączenia (naliczanie sekundowe). W abonamencie tym zostaną wyłączone wszelkie
połączenia typu Premium czy też inne połączenia dodatkowo płatne. Na żądanie
Zamawiającego zostaną one uruchomione a rozliczane będą wg obowiązującego
cennika Operatora.
W pkt 4 załącznika C do SIWZ zamawiający wskazał, że Maksymalna ilość usług
komunikacji głosowej wynosi proporcjonalnie w stosunku do łącznej ilości użytkowanych
usług przez Usługobiorcę, w danej klasie, w ramach niniejszej umowy, z tolerancją:
4.1. 4% (±2% ) dla grupy „KLASA A”, lecz nie mniej niż 6 sztuk,
4.2. 30% (±5% ) dla grupy „KLASA B”, lecz nie mniej niż 120 sztuk,
4.3. 40% (±5% ) dla grupy „KLASA C”, lecz nie mniej niż 160 sztuk,
4.4. 25% (±5% ) dla grupy „KLASA D”, lecz nie mniej niż 100 sztuk.
W pkt 10 i 11 załącznika C do SIWZ wskazano, że:
10. Przewiduje się zmianę zakresu przedmiotu zamówienia o 15% . Zwiększenie to może
dotyczyć zakupu większej niż planowano ilości usług lub zwiększenia kosztów o koszty nie
ujęte w tej specyfikacji takich jak koszty roamingu czy też zakupu usług płatnych wg cennika
operatora
11. Usługobiorca przewiduje jako pewny zakup 500 aktywacji (usług) przewidując
jednocześnie maksymalne zwiększenie liczby aktywacji o 800 do końca trwania umowy (do
1300 aktywnych kart).
W dalszej kolejności ustalono, że do upływu terminu składania ofert swoje oferty, w
zakresie pakietu A złożyli przystępujący, odwołujący i wykonawca T-M. S.A.
Wykonawcy ci zaoferowali zamawiającemu następujące ceny:
Przystępujący T-M. Odwołujący
Pa – „Klasa A” – dopłata do
abonamentu podstawowego
342,56 97,17 zł 184,50 zł
Pb – „Klasa B” – dopłata do
abonamentu podstawowego
231,86 zł 72,57 zł 98,40 zł
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł 12,30 zł 49,20 zł
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł 321,03 zł 36,90 zł
Pm – cena za internet bezprzewodowy
z modemem
11,07 zł 94,71 zł 12,30 zł
Pip – cena za stały adres IP (dla jednej
karty sim)
3,69 zł 18,45 zł 1,23 zł
Ustalono ponadto, że 26 maja 2017 r. zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze
jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez przystępującego. Zamawiający poinformował
m.in. że w kryterium „cena” przyznał wykonawcom następującą liczbę punktów:
Przystępujący T-M. Odwołujący
Pa – „Klasa A” – dopłata do
abonamentu podstawowego
342,56 zł/ 6,59
pkt
97,17 zł / 5,40
pkt
184,50 zł /
10,20 pkt
Pb – „Klasa B” – dopłata do 231,86 zł / 6,30 72,57 zł / 3,71 98,40 zł /
abonamentu podstawowego pkt pkt 10,80 pkt
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł / 13,20
pkt
12,30 zł / 0 pkt 49,20 zł / 0
pkt
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł / 13,20
pkt
321,03 zł / 0
pkt
36,90 zł / 0
pkt
Pm – cena za internet bezprzewodowy
z modemem
11,07 zł / 9 pkt 94,71 zł / 1,05
pkt
12,30 zł /
8,10 pkt
Pip – cena za stały adres IP (dla jednej
karty sim)
3,69 zł / 1,20 pkt 18,45 zł / 0,24
pkt
1,23 zł / 3,60
pkt
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Postępowanie odwoławcze podlegało umorzeniu w części dotyczącej zaniechania
czynności wezwania przystępującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp oraz w części dotyczącej zaniechania czynności odrzucenia oferty przystępującego na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp. W pozostałej części odwołanie podlegało uwzględnieniu.
Izba postanowiła umorzyć postępowanie odwoławcze w zakresie dotyczącym
zaniechania czynności wezwania przystępującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust.
1 ustawy Pzp. Zamawiający w omawianym zakresie uwzględnił zarzuty odwołania, zaś
przystępujący po jego stronie nie wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia. Zgodnie z art. 186
ust. 4 ustawy Pzp, jeżeli uczestnik postępowania odwoławczego, który przystąpił do
postępowania po stronie zamawiającego, wniesie sprzeciw wobec uwzględnienia zarzutów
przedstawionych w odwołaniu w całości albo w części, gdy odwołujący nie wycofa
pozostałych zarzutów odwołania, Izba rozpoznaje odwołanie. Jak wynika z powyższego,
obowiązujące przepisy w takiej sytuacji uzależniają rozpoznanie odwołania od wniesienia
sprzeciwu, co nie nastąpiło.
Izba postanowiła umorzyć postępowanie odwoławcze w części dotyczącej
zaniechania czynności odrzucenia oferty przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
pzp, gdyż odwołujący w trakcie posiedzenia cofnął odwołanie w tym zakresie.
Rozstrzyganie odwołania w części, której nie dotyczy już spór pomiędzy stronami jest
bezcelowe. Jednocześnie jednak informacja o częściowym umorzeniu postępowania
odwoławczego musi znaleźć odzwierciedlenie w sentencji orzeczenia, a nie w uzasadnieniu.
W art. 196 ust. 4 ustawy Pzp, określającym w sposób wyczerpujący elementy treści
uzasadnienia wyroku wydanego przez Izbę nie ma bowiem żadnej wzmianki o możliwości
zamieszczenia w uzasadnieniu wyroku jakiegokolwiek rozstrzygnięcia. Na powyższe
zwrócono uwagę w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r. III CZP 111/15. Sąd
ten uznał za wadliwą praktykę Izby orzekania w uzasadnieniu wyroku a nie w jego sentencji
o części zarzutów i żądań zawartych w odwołaniu. Co do konieczności zamieszczenia w
sentencji wyroku informacji o częściowym umorzeniu postępowania odwoławczego
podzielono identyczne stanowisko przedstawione w wyroku KIO z 26 października 2016 r.
wydanym w sprawie o sygn. akt KIO 1922/16, wyroku KIO z 16 grudnia 2016 r. wydanym w
sprawie o sygn. akt KIO 2138/16, wyroku KIO z 28 grudnia 2016 r. wydanym w sprawie o
sygn. akt KIO 2357/16.
Odwołanie w pozostałym zakresie podlegało merytorycznemu rozpoznaniu i okazało
się zasadne.
Stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji. Stosownie zaś do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t. jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm. )
czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami,
jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Izba uwzględniła odwołanie, gdyż stwierdziła, że potwierdziły się zarzuty naruszenia
art. 89 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 3 ust. 1 uznk i art. 7 ustawy Pzp.
Jak wynikało z postanowień SIWZ zamawiający przewidział w części 1 zamówienia
(pakiet A) dwa kryteria oceny ofert „cenę” i „jakość”. Co istotne, w analizowanej sprawie w
kryterium „ceny” przyznawano punkty w ten sposób, że stanowiły one sumę punktów
uzyskanych w odrębnie punktowanych podkryteriach cenowych (za poszczególne
abonamenty). Punkty w zakresie kryterium „cena” miały bowiem zostać obliczone wg wzoru:
Pcena = Pa + Pb + Pc + Pd + Pm+ Pip, gdzie:
P cena – łączna ocena oferty
Pa - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA A”,
Pb - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA B”,
Pc - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA C”,
Pd - ocena w kryterium abonament za abonament telefoniczny „KLASA D”,
Pm - ocena w kryterium abonament za Internet bezprzewodowy,
Pip - ocena w kryterium abonament za stały adres IP dla zakupionej usługi Internetu.
Natomiast punkty za poszczególne abonamenty miały być przyznawane odrębnie w
ten sposób, że stawki abonamentu oferty badanej były porównywane ze najniższymi
stawkami abonamentów zaoferowanymi przez wykonawców, wg wzoru:
najniższa oferowana cena abonamentu „KLASA X” x X % x 60 pkt
cena badanej oferty
Odwołujący zakwestionował sposób konstrukcji cen zastosowany przez
przystępującego. Polegał on na tym, że przystępujący zaoferował zamawiającemu
abonament klasy D w cenie 0,01 zł miesięcznie, zaś abonament klasy C w cenie 0,02 zł
miesięcznie (0,01 zł za abonament podstawowy + 0,01 zł dopłaty).
Wzięto pod uwagę, że zgodnie z SIWZ, usługa grupy D, którą należało wycenić w
abonamencie grupy D miała relatywnie szeroki zakres, obejmujący znaczne pakiety
transmisji danych, a także nielimitowane połączenia, czy smsmy i mmsy. Z pkt 2 załącznika
C do SIWZ wynikało, że abonament klasy D miał obejmować stały abonament z
nielimitowanymi połączeniami głosowymi na terenie kraju, bezpłatne sms-y i mms-y , 5GB
transmisji danych, bezpłatne połączenia na numery telefonów stacjonarne, 1-sekundową
taryfikację dla połączeń międzynarodowych bez dodatkowych opłat za inicjacje połączenia
(naliczanie sekundowe). Tymczasem przystępujący wycenił wartość takiej usługi w
wysokości zaledwie 1 grosza za miesiąc.
Z kolei usługa klasy C, w świetle SIWZ miała obejmować to samo co usługa klasy D
(zawierać w sobie klasę D), a ponadto obejmować dostarczenie aparatu telefonicznego
wybranego z oferty przetargowej jak również dodatkowo 5GB transmisji danych na terenie
kraju. Ponadto, zgodnie z SIWZ, wykonawca nie miał dowolności w wyborze oferowanego
aparatu telefonicznego, gdyż musiał to być aparat o minimalnych cechach, określonych w
zał. C do SIWZ, s. 7-8. Przystępujący wycenił dopłatę na usługę klasy C na 1 grosz za
miesiąc, co po dodaniu 1 grosza za abonament klasy D, dawało łączną cenę na poziomie
zaledwie 2 groszy za miesiąc.
Nie było także sporne, że taka symboliczna wycena dotknęła usługi, która stanowiła
około 65% zakresu usługi telekomunikacyjnej. Jak bowiem wynikało z pkt 4 zał. C do SIWZ
proporcja poszczególnych usług miała wyglądać następująco.
4% (±2% ) dla grupy „KLASA A”, lecz nie mniej niż 6 sztuk,
30% (±5% ) dla grupy „KLASA B”, lecz nie mniej niż 120 sztuk,
40% (±5% ) dla grupy „KLASA C”, lecz nie mniej niż 160 sztuk,
25% (±5% ) dla grupy „KLASA D”, lecz nie mniej niż 100 sztuk.
Zasady wiedzy i doświadczenia życiowego podpowiadają, że koszty świadczenia
usług grupy C i D, o zakresie przywołanym wyżej, są na pewno większe, a już z pewnością
nie wynoszą 1 czy 2 grosze za miesiąc. Nie było przy tym sporne pomiędzy stronami, że
rzeczywiste koszty świadczenia usług klasy C i D przystępujący ujął w abonamentach grupy
A i B. Abonamenty te stanowiły odrębnie oceniane podkryteria cenowe, odnoszące się
jedynie do 35% zakresu usługi telekomunikacyjnej. Takie działanie przystępującego
sprawiło, że pozostali wykonawcy, którzy prawidłowo wycenili wartość usługi klasy C i D
odnosząc ją do rzeczywistych kosztów świadczenia tych usług, nawet na poziomach
minimalnych, czy wręcz obejmujących tylko koszty własne, nie mieli szans konkurować z
przystępującym. Biorąc pod uwagę ukształtowane w SIWZ kryteria ceny ofert, w których
porównuje się abonament badany do abonamentu najniższego, ceny ich abonamentów
zawsze musiały być porównywane do symbolicznych abonamentów zaoferowanych przez
przystępującego. W konsekwencji wykonawcy ci zawsze musieli otrzymać w tych
podkryteriach zero punktów. Jedyną szansą innych wykonawców na konkurowanie z
przystępującym było zastosowanie identycznego mechanizmu, a więc oderwanie wyceny od
rzeczywistych kosztów świadczenia usługi i zaoferowanie w niektórych, dowolnie wybranych
elementach usługi ceny symbolicznej, zaś w innych elementach usługi - ceny na poziomie
absurdalnie wysokim.
W ocenie Izby, taki mechanizm kształtowania cen godzi w kryteria oceny ofert, jakie
zamawiający ukształtował w treści SIWZ. Sprawia bowiem, że wbrew intencjom
zamawiającego kryteria oceny ofert i ich waga określone w SIWZ przestają mieć jakiekolwiek
znaczenie. Przy takim mechanizmie nie funkcjonuje bowiem zasada proporcjonalności
wynikająca ze wzorów matematycznych, jakie zamawiający chciał zastosować przyznając
punkty w poszczególnych podkryteriach oceny ofert. Zasada ta sprowadza się do tego, że
oferty mniej korzystne otrzymują proporcjonalnie mniej punktów od ofert bardziej
korzystnych. Tymczasem mechanizm zastosowany przez przystępującego tę zasadę
niweczy. W wybranych przez przystępującego podkryteriach, omawiana zasada przestaje
działać. Zamawiający zmuszany jest, wbrew swym intencjom wyrażonym w SIWZ,
przyznawać punkty poszczególnym ofertom na zasadzie zerojedynkowej tj., całość punktacji
albo nic. Przystępujący w takim układzie w omawianych podkryteriach zawsze uzyska
maksymalną liczbę punktów zaś pozostali wykonawcy, których ceny nawet znacznie się
różnią pomiędzy sobą, zawsze otrzymają zero punktów lub wartość zbliżoną do zera. Tak też
stało się w analizowanej sprawie, czego dowodem jest informacja o wyborze oferty
najkorzystniejszej z 26 maja 2017 r.
Przystępujący T-M. Odwołujący
Pc – „Klasa C” – dopłata do
abonamentu podstawowego
0,01 zł / 13,20
pkt
12,30 zł / 0 pkt 49,20 zł / 0
pkt
Pd – „Klasa D” – cena za abonament
podstawowy
0,01 zł / 13,20
pkt
321,03 zł / 0
pkt
36,90 zł / 0
pkt
Jak wynika z powyższego fragmentu informacji, w podkryteriach Pc i Pd wykonawcy
T – M. i odwołujący, którzy nie zaoferowali cen symbolicznych, otrzymali po 0pkt, choć
zaoferowane przez nich stawki różniły się pomiędzy sobą. Tymczasem przystępujący, bez
żadnego powodu, otrzymał w tych kryteriach maksymalną liczbę punktów. Strat, jakie oferty
te poniosły w tych podkryteriach nie da się odrobić w innych podkryteriach cenowych w
szczególności obejmujących abonamenty A i B gdzie przystępujący zaoferował z kolei
bardzo wysokie stawki, obejmujące również koszty za usługi grupy C i D. Tam bowiem oferta
przystępującego była porównywana do korzystniejszej ceny ofertowej konkurenta, która
jednak nie była symboliczna (por. punktacja przyznana ofertom w podkryterium A i B w
piśmie z 26 maja 2017 r.).
W świetle art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp zamawiający dokonując oceny ofert ma
obowiązek zbadać czy ich złożenie nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji, do której odsyła ustawa Pzp, znamiona czynu nieuczciwej
konkurencji wyczerpuje m.in. takie działanie przedsiębiorcy, które jest sprzeczne z prawem
lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Jako wart przywołania należy wymienić wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z
dnia 28 czerwca 2007 V ACa 371/07 podający, iż „Dobre obyczaje to normy moralne i
obyczajowe w stosunkach gospodarczych (tzw. uczciwość kupiecka), a więc reguły
znajdujące się poza ramami systemu prawa. Wyrażają się pozaprawnymi normami
postępowania, którymi powinni kierować się przedsiębiorcy. Ich treści nie da się określić
wiążąco w sposób wyczerpujący, ponieważ kształtowane są przez ludzkie postawy
uwarunkowane zarówno przyjmowanymi wartościami moralnymi, jak i celami ekonomicznymi
i związanymi z tymi praktykami życia gospodarczego. Ocena określonego zachowania jako
naruszającego dobre obyczaje pozostawiona jest orzecznictwu, gdy istotne znaczenie mają
tu oceny zorientowane na zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania konkurencji poprzez
rzetelne i niezafałszowane współzawodnictwo."
W ocenie Izby, również w świetle jej dotychczasowego orzecznictwa, które trafnie
przywołano w odwołaniu, ustalenie odrębnie ocenianych w SIWZ cen na poziomie który
świadczy o ich oderwaniu od jakichkolwiek kosztów, wyłącznie po to aby wykorzystując
matematyczne zależności otrzymać najwyższą punktację narusza dobre obyczaje kupieckie.
Przerzucanie kosztów pomiędzy odrębnie ocenianymi cenami w ten sposób, że kształtowana
jest z jednej strony cena nierynkowa i absurdalnie wysoka, zaś z drugiej cena nierynkowa,
rażąco niska czy wręcz symboliczna ma na celu nie zaoferowanie jak najkorzystniejszych
warunków zamawiającemu, nie konkurowanie ceną, czy jakością, lecz jedynie wykorzystanie
bilansu kryteriów oceny ofert ze szkodą zarówno dla zamawiającego jak i innych
wykonawców.
Takie oszacowanie wysokości cen ma na celu doprowadzenie do sytuacji, w której ze
względu na rażąco niską cenę w którymś z kryteriów wykonawca uzyskuje maksymalną
liczbę punktów, a wykonawcy, którzy zaoferowali stawki rynkowe, nawet zbliżone do
minimów istniejących na rynku otrzymają praktycznie zerową ilość punktów. W tej sytuacji
opisane przez zamawiającego kryteria oceny ofert zostaną pozbawione jakiegokolwiek
znaczenia, kryteria te przestają praktycznie działać. W ocenie Izby takie postępowanie, choć
nienaruszające prawa, jednak w sposób ewidentny narusza dobre obyczaje kupieckie i nie
zasługuje na ochronę. Taka sytuacja oznacza wypełnienie drugiej przesłanki czynu
nieuczciwej konkurencji z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, gdyż działanie narusza interes innych
przedsiębiorców. Żaden z wykonawców, którzy kalkuluje swoje ceny w ten sposób, że odnosi
je do kosztów jakie poniesie w związku z wycenianą usługą, nie może konkurować z
wykonawcą. Nawet jeśli zaoferuje stawki, wynikające z kalkulacji jej kosztów, uwzględniając
zasadę ekwiwalentności umów wzajemnych, to i tak znajduje się bez powodu w znacznie
gorszej sytuacji. Działanie takie ogranicza bowiem rynkowe reguły uczciwego konkurowania.
Opisane działanie ewidentnie narusza również interes klienta, jakim jest
zamawiający. Zmusza go bowiem do oceniania ofert nie według kryteriów oceny ofert i ich
wagi oraz wynikającej z opisu kryteriów zasady proporcjonalności, lecz wedle reguł, które
narzuci mu wykonawca doprowadzając do wyłączenia jednego lub niektórych kryteriów.
Zaakceptowanie takich mechanizmów oznaczałoby przyzwolenie, aby w systemie zamówień
publicznych miało miejsce nie konkurowanie jakością czy ceną, ale swoista inżynieria
cenowa. Uznanie, że opisane wyżej działanie nie stanowi podstawy do odrzucenia oferty
jako czynu nieuczciwej konkurencji opisanego w art. 3 ust. 1 uznk, prowadziłoby do
wynaturzeń pozbawiających sensu ekonomicznego cały system zamówień publicznych.
Nie zmienia tej oceny fakt, że w tej konkretnej sprawie, przy korzystnym zbiegu
okoliczności oferta przystępującego może się okazać ofertą ekonomicznie korzystniejszą od
oferty odwołującego. Rzeczywiście, przy założeniu, zgodnie z którym w trakcie realizacji nie
ulegnie zmniejszeniu ilość przeszacowanych przez niego usług w grupach A i B i nie
wzrośnie wolumen wycenionych symbolicznie usług grupy C i D, jego oferta może okazać się
korzystniejsza ekonomicznie. Powyższe wynikało z zestawienia sporządzonego przez
przystępującego i złożonego na rozprawie. W ocenie Izby o naganności postępowania
przystępującego świadczy sam mechanizm zastosowany przez przystępującego. Nawet
gdyby założyć, że akurat w tym przypadku wyłączenie działania niektórych kryteriów nie
doprowadziłoby do wyboru oferty mniej korzystnej ekonomicznie, co jest najczęstszym
efektem takich manipulacji, to nie jest to okoliczność mogąca zmienić sposób kwalifikacji
zachowania przystępującego.
Oceny Izby nie zmienia także ewentualny fakt, że w innym postępowaniu
prowadzonym przez innego zamawiającego to jest Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa
Rolniczego w M. odwołujący mógł dopuścić się podobnej praktyki. Na tę okoliczność
przystępujący złożył dowody w postaci wyciągu z oferty odwołującego z 8 lipca 2014 r. na
świadczenie usług telekomunikacyjnych dla ww. podmiotu i fragment SIWZ z tego
postępowania. Izba w wyniku analizy ww. dowodów stwierdziła, że nie może ustalić z całą
pewnością, iż odwołujący dopuścił się podobnego działania w przywoływanym
postępowaniu, gdyż nie złożono pełnej treści SIWZ, w tym opisu przedmiotu zamówienia i
postanowień wzoru umowy. Nawet jednak gdyby się okazało, że odwołujący miał się
dopuścić w przeszłości analogicznej praktyki, to nie oznacza jeszcze, że zachowanie
przystępującego w obecnym postępowaniu nie wypełnia znamion czynu nieuczciwej
konkurencji, o którym mowa w art. 3 ust. 1 uznk.
Biorąc powyższe pod uwagę, odwołanie w części rozpatrywanej merytorycznie
podlegało uwzględnieniu.
Stosownie do art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 3 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do uwzględnienia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby
zawarte w pkt 1, 2 i 4 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło odpowiednio
umorzenia postępowania i kosztów postępowania, a zatem było postanowieniem. O tym, że
orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest postanowieniem przesądził Sąd
Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05 (OSN 2006/11/182). Z powołanego
przepisu art. 192 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz wydawania przez Izbę orzeczenia o
charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok. Z uwagi zatem na zbieg w jednym
orzeczeniu rozstrzygnięć o charakterze merytorycznym (3 sentencji) i formalnym (pkt 1, 2, 4
sentencji), całe orzeczenie musiało przybrać postać wyroku.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Z ww.
przepisu wynika, że powodem uwzględnienia odwołania może być stwierdzenie jedynie
kwalifikowanego naruszenia ustawy Pzp, a mianowicie takiego, które wywiera lub może
wywrzeć istotny wpływ na wynik postępowania. A contrario, stwierdzenie braku naruszenia
lub naruszenia niekwalifikowanego, musi skutkować oddaleniem odwołania. Naruszenie art.
89 ust. 1 pkt 3 Pzp polegające na zaniechaniu czynności odrzucenia oferty przystępującego
ma wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, gdyż zamawiający wybrał jako
najkorzystniejszą ofertę, która powinna zostać odrzucona.
W świetle art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może -
jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego nie została zawarta - nakazać wykonanie
lub powtórzenie czynności zamawiającego lub nakazać unieważnienie czynności
zamawiającego. W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu odrzucenie oferty
przystępującego w sposób wskazany w sentencji, z przyczyn omówionych w odwołaniu. Izba
nie nakazała zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
gdyż zamawiający, po wniesieniu odwołania, takiego unieważnienia dokonał.
Wobec powyższego, na podstawie art. 192 ust. 1 i art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp,
orzeczono jak w pkt 3 sentencji.
Zgodnie z art. 192 ust. 9 ustawy Pzp, w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 192 ust. 10 ustawy Pzp, strony ponoszą koszty postępowania odwoławczego
stosownie do jego wyniku, z zastrzeżeniem art. 186 ust. 6. Jak wskazuje się w
piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów postępowania odwoławczego
stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza, że „obowiązuje w nim,
analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za wynik procesu, według
której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę „przegrywającą” sprawę (por. art.
98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192 ustawy - Prawo zamówień
publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M. Prawo zamówień
publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
W analizowanej sprawie odpowiedzialność za wynik postępowania odwoławczego
ponosił zamawiający, zatem to tę stronę Izba obciążyła kosztami postępowania
odwoławczego.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania orzeczono stosownie do
wyniku postępowania - na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o
przepisy § 5 ust. 2 pkt 1, § 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238 ze
zm.).
Przewodniczący: ………………….…