Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2014r. w S.

odwołania H. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 21 marca 2013 r. (Nr (...) )

w sprawie H. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo H. K. do emerytury od dnia 15 lutego 2013 roku.

Sygn. akt: IV U 542/13 UZASADNIENIE

Decyzją z 21 marca 2013r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił H. K. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczona nie udowodniła, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnęła 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy podniósł, że udowodniony staż pracy w warunkach szczególnych obejmuje okres zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. od 22 kwietnia 1977r. do 31 grudnia 1978r., od 1 kwietnia 1979r. do 7 maja 1979r., od 1 września 1979r. do 4 października 1981r. i od 5 października 1983r. do 28 lutego 1992r. (z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych i zasiłków chorobowych po 14 listopada 1991r.) co łącznie stanowi 12 lat i 1 miesiąc. Do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach nie zaliczono okresu pracy ubezpieczonej w w/w przedsiębiorstwie od 1 marca 1992r. do 31 grudnia 2008r., gdyż w okresie tym ubezpieczona zatrudniona była równocześnie na dwóch stanowiskach tj. operator pras – tłoczarz i zgrzewacz, dlatego nie można uznać, aby spełniony był warunek zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na jednym stanowisku.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła H. K. wnosząc o jej zmianę i ustalenie jej prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazała, że zakład pracy w dokumentach wskazał dwa zawody na wypadek, gdyby zachodziła potrzeba pracy na innym wydziale, co w jej przypadku nie miało miejsca. Dlatego decyzja organu rentowego jest nieprawidłowa (odwołanie k.2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona H. K. w dniu (...). ukończyła 55-ty rok życia. W dniu 4 lutego 2013r. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek o emeryturę z 4 lutego 2013r. k.1 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczona udowodniła staż ubezpieczeniowy w wymiarze 21 lat, 10 miesięcy i 28 dni, z czego okresy składkowe wynoszą 17 lat, 10 miesięcy i 13 dni, a okresy nieskładkowe 4 lata i 15 dni. Ponadto organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczona osiągnęła staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 12 lat i 1 miesiąc z tytułu zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. k.6-9 akt emerytalnych).

Z uwagi na brak wymaganego ustawą stażu pracy w warunkach szczególnych decyzją z 21 marca 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej przyznania emerytury (decyzja z 21 marca 2013r. k.26 akt emerytalnych).

Ubezpieczona była zatrudniona w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. w okresie od 22 kwietnia 1977r. do 30 września 2011r. w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z 30 września 2011r. k.7C akt osobowych ubezpieczonej).

Zgodnie z dokumentacją zawartą w aktach osobowych ubezpieczonego, z chwilą przyjęcia do w/w przedsiębiorstwa, które początkowo działało pd nazwa Fabryka (...) Zakład Produkcji (...) w S. ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku tłoczarza w metalu (umowa o pracę na okres próbny z 21 kwietnia 1977r. k.1B akt osobowych). Na stanowisku tym ubezpieczona była zatrudniona do końca lutego 1992r., przy czym w późniejszym okresie stanowisko pracy ubezpieczonej określane było jako operator pras (kolejne umowy o pracę: z 6 maja 1977r. i 1 października 1977r. - na czas nieokreślony k.3 i 5B akt osobowych, angaże na stanowisku tłoczarza w metalu – operatora pras k.27, 30, 39, 45, 50, 51, 61, 64-66, 79 części B akt osobowych). Od 1 marca 1992r. pracodawca powierzył ubezpieczonej pracę na stanowisku operatora pras – zgrzewacza, na którym pracowała do końca zatrudnienia w powyższym przedsiębiorstwie (pismo z 21 lutego 1992r. o powierzeniu pracy na stanowisku operatora pras zgrzewacza k.101B akt osobowych). W okresie po 1 marca 1992r. ubezpieczona kilkakrotnie kierowana była do pracy porządkowych lub pracy na oddziale pracy chronionej. Z dniem 3 stycznia 1994r. ubezpieczona delegowana została do pracy na stanowisku pracownika gospodarczego na okres do 28 lutego 1994r. (pismo o delegowaniu z 23 grudnia 1993r. k.105B akt osobowych). Z dniem 1 lutego 1994r. pracodawca przerwał powyższą delegację, a zatem trwała ona 1 miesiąc (pismo z 31 stycznia 1994r. k.106B akt osobowych). Następnie z dniem 19 września 1996r. pracodawca ponownie delegował ubezpieczoną do prac porządkowych na okres do 18 października 1996r. (pismo z 23 września 1996r. k.113B akat osobowych). Kolejnymi pismami z 22 października 1996r. i 6 listopada 1996r. pracodawca przedłużył tę delegację na kolejne dwa miesiące – łącznie do 20 grudnia 1996r. (pisma o przedłużeniu delegacji k.116 i 118 części B akt osobowych). Następnie pismem z 15 października 1997r. pracodawca przeniósł ubezpieczoną do pracy na oddziale pracy chronionej na okres trzech miesięcy – od 13 października 1997r. do 12 stycznia 1998r. k.126B akt osobowych). Pismem z 13 stycznia 1998r. pracodawca przedłużył okres pracy ubezpieczonej na oddziale pracy chronionej na kolejne trzy miesiące ,tj. od 13 stycznia 1998r. do 12 kwietnia 1998r. (pismo z 13 stycznia 1998r. k.129B akt osobowych). Łącznie okres pracy ubezpieczonej przy pracach porządkowych i na oddziale pracy chronionej wyniósł 10 miesięcy.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. produkowała metalowe części do samochodów osobowych. Praca ubezpieczonej zatrudnionej na stanowisku tłoczarza w metalu – operatora pras polegała na tłoczeniu w metalu za pomocą maszyny zwanej prasą metalowych elementów do części samochodowych. Po zmianie stanowiska z operatora pras na operatora pras – zgrzewacza czynności wykonywane przez ubezpieczoną nie uległy zmianie. W dalszym ciągu pracowała ona przy tłoczeniu metalowych elementów na prasie. Dodanie do nazwy stanowiska określenia „zgrzewacz” służyło zapewnieniu pracy na zgrzewarkach na wypadek konieczności zapewnienia zastępstwa na zgrzewalni. Faktycznie zgrzewacze stanowili osobną grupę pracowników, pracowali w innym miejscu, a ubezpieczona pracowała na zgrzewarce incydentalnie – do 5 dni przez cały okres zatrudnienia. Praca przy obsłudze pras odbywała się przy drganiach i w hałasie wytwarzanym przez maszyny, wymagała od pracowników dźwigania przez cały dzień pracy dużych ciężarów – metalu, w którym tłoczone były elementy (zeznania świadków: T. R. k.22v – minuty od 5 do 15 nagrania, E. M. k.23 – minuty od 15 do 20 nagrania, A. D. k.28v – minuty od 4 do 9 nagrania, Z. K. k.29 – minuty od 9 do 15 nagrania oraz zeznania ubezpieczonej k.29-29v – minuty od 16 do 19 nagrania i k.17-17v).

Ubezpieczona nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego (okoliczność niesporna).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie H. K. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 20 lat kobieta), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczona spełnia przesłankę wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczona osiągnęła wymagany ustawą wiek oraz spełniła przesłankę ogólnego stażu ubezpieczenia. Ubezpieczona podnosiła, że posiada 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, gdyż pracę taką wykonywała przez cały okres zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.. Tymczasem organ rentowy zaliczył ubezpieczonej okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 12 lat i 1 miesiąc, przyjmując jako podstawę swoich ustaleń wystawione przez pracodawcę ubezpieczonej świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach na przestrzeni od 22 kwietnia 1977r. do 28 lutego 1992r. (wyłączając okresy urlopów bezpłatnych i zasiłków chorobowych) – świadectwa k.6, 7, 8 i 9 akt emerytalnych. Organ rentowy nie uwzględnił natomiast okresu pracy w szczególnych warunkach od 1 marca 1992r. do 31 grudnia 1998r. ujętego w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z 30 września 2011r. złożonym na k.10 akt emerytalnych wskazując, że z uwagi na nazwę wskazanego stanowiska pracy ,tj. operator pras – tłoczarz i zgrzewacz ubezpieczona nie mogła na żadnym z tych stanowisk wykonywać pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, że stanowisko organu rentowego było błędne. Z ustaleń Sądu opartych o spójne i logiczne zeznania świadków pracujących razem z powódką w zakwestionowanym okresie, a także o zeznania samej ubezpieczonej wynika, że od 1 marca 1992r. praca ubezpieczonej nie uległa zmianie. W dalszym ciągu, aż do końca zatrudnienia w przedsiębiorstwie, pracowała ona jako tłoczarz w metalu przy obsłudze prasy. Sporadycznie, w wymiarze nieprzekraczającym kilku dni, pracowała na zgrzewarce w ramach zastępstwa nieobecnego zgrzewacza. Zmiana nazwy stanowiska, która nastąpiła od 1 marca 1992r. nie wiązała się zatem ze zmianą pracy ubezpieczonej, ale wynikała z potrzeb organizacyjnych pracodawcy, który mógł swobodnie przesuwać pracownika w razie nieobecności innego pracownika. Taka nazwa stanowiska miała również znaczenie przy badaniach lekarskich pracowników. Praca przy tłoczeniu metalu jest zaliczana do pracy w warunkach szczególnych o czym stanowi wykaz A dział III poz.45 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Uznany przez organ rentowy staż pracy ubezpieczonej w szczególnych warunkach wynosi 12 lat i 1 miesiąc. Okres pracy ubezpieczonej w takich samych warunkach trwający od 1 marca 1992r. do 31 grudnia 1998r. wynosi 6 lat i 10 miesięcy, a po odjęciu 10 miesięcy pracy w ramach prac porządkowych i na oddziale pracy chronionej wynosi 6 lat. Pomniejszając ten okres następnie o czas przebywania ubezpieczonej (na przestrzeni od 1 marca 1992r. do 31 grudnia 1998r.) na urlopach bezpłatnych i zasiłkach chorobowych, który wg wykazu na świadectwie pracy wynosi łącznie 1 rok i blisko 4 miesiące okres pracy w szczególnych warunkach w w/w okresie wynosi przeszło 4 lata. Uzasadnione jest zatem stwierdzenie, że do 1 stycznia 1999r. ubezpieczona udowodniła 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach. Na marginesie wskazać również należy, że praca zgrzewacza polegająca na zgrzewaniu za pomocą maszyny zgrzewarki elementów metalowych również zaliczana jest do pracy w szczególnych warunkach w ramach prac ujętych w wykazie A dział XIV poz.12 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art.477.14§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że H. K. przysługuje prawo do emerytury od 15 lutego 2013r., kiedy ubezpieczona ukończyła 55-ty rok życia.