Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 05 marca 2015 r. ( data według prezentaty biura podawczego Sądu) powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 4.428,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto powód domagał się od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 10 lipca 2014 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki A. o nr rej. (...), użytkowany przez D. D. (1), natomiast odpowiedzialność za to zdarzenie ponosi pozwane Towarzystwo (...) na podstawie umowy ubezpieczenia OC, stwierdzonej polisą o nr (...), wiążącej pozwane Towarzystwo (...) ze sprawcą tego zdarzenia - K. P.. W trakcie naprawy uszkodzonego pojazdu, D. D. (1) korzystał z pojazdu zastępczego na podstawie umowy najmu, w okresie od dnia 17 lipca 2014 r. do dnia 01 sierpnia 2014 r. – tj. przez 15 dni. Koszt jaki poszkodowany poniósł w związku z wynajęciem przedmiotowego pojazdu wyniósł 4.428,00 zł. Na podstawie umowy przelewu z dnia 17 lipca 2014 r. poszkodowany przelał na rzecz powoda wierzytelność, jaka przysługiwała mu w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Wezwanie do zapłaty powyższej kwoty, jakie powód wystosował do pozwanego Towarzystwa (...), okazało się bezskuteczne, gdyż wezwany odmówił zapłaty.

( pozew – k. 3-5).

Postanowieniem z dnia 13 marca 2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt IX GC 896/15 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, Wydział IX Gospodarczy uznał się niewłaściwym i przekazał niniejszą sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy-Mokotowa w W.. ( postanowienie – k. 36-38).

W dniu 13 lipca 2015 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w W. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt II Nc 15235/15, w którym uwzględnił w całości żądanie pozwu z dnia 05 marca 2015 r. ( nakaz zapłaty – k. 47).

Powyższy nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym został w całości zaskarżony sprzeciwem wniesionym w dniu 02 września 2015 r. ( data według nadania przesyłki poleconej) przez pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W.. Jednocześnie pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Ustosunkowując się do twierdzeń zawartych w pozwie, pozwany przyznał w pierwszej kolejności, iż w dniu 10 lipca 2014 r. doszło do zdarzenia drogowego, którego sprawcę łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia OC, stwierdzona polisą o nr (...). Pozwany wskazał, że właścicielem uszkodzonego pojazdu marki A. o nr rej. (...) jest D. D. (2), a nie D. D. (1).

Podniósł, że zarówno w umowie najmu pojazdu zastępczego, jak i umowie cesji wierzytelności, o których mowa w pozwie – oświadczenia złożył wyłącznie D. D. (1). Tymczasem załączone do akt sprawy dokumenty nie zawierają jakiegokolwiek pełnomocnictwa udzielonego D. D. (1) przez poszkodowanego D. D. (2) do zawierania umowy najmu pojazdu zastępczego a tym bardziej do zawarcia w imieniu poszkodowanego umowy cesji wierzytelności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Wprawdzie z dokumentów dołączonych do pozwu wynika, że D. D. (1) jest współwłaścicielem pojazdu uszkodzonego wskutek zdarzenia drogowego z dnia 10 lipca 2014 r., niemniej jednak okoliczności tej nie potwierdza kopia dowodu rejestracyjnego tego pojazdu.

Wobec tego, zdaniem pozwanego, D. D. (1) nie był uprawniony do skutecznego zawarcia umowy najmu i umowy przelewu wierzytelności z powodem, tj. umów, z których ten obecnie wywodzi skutki prawne i w oparciu o które konstruuje swoje roszczenie.

Ponadto pozwany zarzucił, że zastosowana w umowie najmu pojazdu zastępczego stawka dobowa jest rażąco wygórowana i odbiega od stawek występujących w lipcu 2014 roku na rynku lokalnym. W tym stanie rzeczy, w ocenie pozwanego roszczenie powoda jest sprzeczne z przepisem art. 5 k.c.

(sprzeciw –k. 50-56).

Do zamknięcia rozprawy w dniu 06 lipca 2017 r. stanowiska stron procesu nie uległy zmianom. ( protokół rozprawy z dnia 06.07.2017 r. – k. 154).

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Wyłącznym właścicielem pojazdu marki A. o nr rej. (...) jest D. D. (2). ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: kopia dowodu rejestracyjnego pojazdu – k. 68 a także w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

W dniu 15 września 2010 r. D. D. (2) udzielił swojemu bratu – D. D. (1) pełnomocnictwa do reprezentowania go przed organami administracji samorządowej, zakładami energetyki, gazownictwa i innymi dostawcami mediów, zarządem Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w W.) – w sprawach dotyczących D. D. (2) oraz odbierania korespondencji kierowanej do D. D. (2). ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: pełnomocnictwo z podpisem notarialnie poświadczonym z dnia 15.09.2010 r. – k. 24 a także w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

W dniu 10 lipca 2014 r. w W., na odcinku jezdni mostu G.-R. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki A. o nr rej. (...), użytkowany wówczas przez D. D. (1) – brata D. D. (2). Odpowiedzialność za tą kolizję drogową ponosi pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, stwierdzonej polisą o nr (...), zawartej z K. P., sprawcą tej kolizji drogowej. ( okoliczność bezsporna, a nadto dowody: historia naprawy pojazdu – k. 23; oświadczenie sprawcy kolizji, dokumentacja likwidacji szkody, kalkulacja szkody w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

Szkoda powstała w pojeździe marki A. o nr rej. (...) została zgłoszona pozwanemu (...) S.A. z siedzibą w W.. Szkodzie został przypisany nr (...). ( okoliczność bezsporna a nadto akta szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

Kolejno, w dniu 14 lipca 2014 r. D. D. (2) udzielił D. D. (1) pełnomocnictwa, na podstawie którego upoważnił brata do likwidacji szkody komunikacyjnej w pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W.. Pełnomocnictwo obejmowało faktyczne wykonanie naprawy pojazdu marki A. o nr rej. (...), finansowe rozliczenie szkody z pozwanym Towarzystwem (...) oraz dokonywanie wobec pozwanego Towarzystwa (...) wszelkich czynności prawnych i faktycznych związanych ze sprawą, a w szczególności: udział w oględzinach technicznych pojazdu, składanie wobec zakładu ubezpieczeń oświadczeń woli, prawo do pełnego wglądu do dokumentów sprawy ubezpieczeniowej, odbiór odszkodowania finansowego od pozwanego Towarzystwa (...) z tytułu szkody powstałej w przedmiotowym pojeździe oraz składanie wniosków i skarg do właściwych organów, w tym do pozwanego Towarzystwa (...). ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: pełnomocnictwo z dnia 14.07.2014 r. – k. 25 - a także w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

W dniu 18 lipca 2014 r. uszkodzony pojazd marki A. o nr rej. (...) został oddany do (...) s.c. Blacharstwo-Lakiernictwo, Mechanika-Holowanie” w W.. Stan, w jakim znajdował się pojazd po kolizji z dnia 10 lipca 2014 r. nie pozwalał na użytkowanie go na drogach publicznych. ( okoliczność bezsporna, a nadto historia naprawy pojazdu – k. 23 – a także w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

Na podstawie umowy najmu zawartej z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. (dalej „powód”) w dniu 17 lipca 2014 r., D. D. (1) wynajął od powoda pojazd marki P. (...) o nr rej. (...). Strony umowy najmu umówiły się, że stawka dobowa za najem pojazdu zastępczego wynosi kwotę 295,20 zł brutto, a więc kwotę 240,00 zł netto. Wynajęty pojazd zastępczy należał do tej samej klasy, co uszkodzony pojazd marki A. o nr rej. (...), tj. do segmentu D.

W § 15 umowy najmu strony umówiły się również, że najemca przeniesie na rzecz wynajmującego wierzytelność z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu, przysługującą najemcy w stosunku do pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W.. Najemca zobowiązał się zawrzeć z wynajmującym umowę cesji wierzytelności przysługującej najemcy z powyższego tytułu i poinformować o dokonaniu tej cesji pozwane Towarzystwo (...).

Strony uzgodniły, że wszelkie roszczenia wynajmującego względem najemcy zostaną zaspokojone w powyższy sposób. Podpisy pod umową złożyli D. D. (1) oraz upoważniony przez powoda pracownik – A. K.. ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: umowa najmu – k. 19-20; pełnomocnictwa udzielone przez powoda – k. 26 i k. 27 - a także w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

Kolejno, w tym samym dniu powód oraz D. D. (1) zawarli umowę, na podstawie której miało dojść do cesji wierzytelności przysługującej D. D. (1) wobec (...) S.A. z siedzibą w W. z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Podpis pod umową złożyli D. D. (1) oraz upoważniony przez powoda pracownik – A. K.. ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: umowa cesji wierzytelności – k. 28; pełnomocnictwa udzielone przez powoda – k. 26 i k. 27 - a także w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

D. D. (1) – jako najemca, używał wynajęty pojazd marki P. (...) o nr rej. (...) w okresie od dnia 17 lipca 2014 r. do dnia 01 sierpnia 2014 r. – tj. przez 15 dni. ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: pisemne oświadczenie najemcy o długości trwania najmu – k. 17; oświadczenie najemcy o zasadności najmu – k. 15; protokół zdawczo-odbiorczy wynajętego pojazdu – k. 22).

W dniu 29 sierpnia 2014 r. powód wystawił na rzecz D. D. (2) fakturę VAT o nr (...) za najem pojazdu, opiewającą na kwotę 4.428,00 zł brutto. Wartość ta uwzględniała dobową stawkę za najem pojazdu zastępczego w wysokości 240,00 zł netto oraz 15 dni okresu tego najmu. ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: faktura VAT - k. 21).

Pismem nadanym w placówce pocztowej w dniu 29 sierpnia 2014 r. powód wezwał pozwane (...) S.A. z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 4.428,00 zł, wynikającej z faktury VAT o nr (...), powołując się jednocześnie na cesję wierzytelności, jaka przysługiwała poszkodowanemu właścicielowi pojazdu marki A. o nr rej. (...) D. D. (2) z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu. ( okoliczność bezsporna, a nadto dowód: wezwanie do zapłaty – k. 29; potwierdzenie nadania wezwania do zapłaty – k. 30).

Pozwane (...) S.A. z siedzibą w W. odmówiło wypłaty żądanej kwoty tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu. ( okoliczność bezsporna, a nadto decyzja w aktach szkody nr 0004199214 na płycie CD – k. 72).

Zaistnienie kolizji z dnia 10 lipca 2014 r. i szkody w pojeździe D. D. (2), a także przebieg postępowania likwidacyjnego Sąd ustalił w oparciu o okoliczności niesporne w toku procesu, a wynikające z przedstawionych przez strony dokumentów zawartych w aktach sprawy oraz aktach postępowania likwidacyjnego. Sąd uznał, że dowody z tych dokumentów tworzą spójny, niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to w pełni zasługujący na wiarę materiał dowodowy.

Ponadto, Sąd ostatecznie nie dokonywał ustaleń na podstawie zeznań D. D. (2) oraz dowodu z opinii biegłego, gdyż uznał je za bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy w świetle art. 227 k.p.c.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód, opierając się o przepisy art. 436 § 2 k.c. oraz art. 361 § 1 i § 2 k.c. a także przepis art. 509 k.c. dowodził, że na mocy umowy przelewu nabył od D. D. (2) - poszkodowanego wskutek kolizji drogowej 10 lipca 2014 r. - wierzytelność wobec pozwanego Towarzystwa (...) z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, wskutek czego ten wymieniony jako ostatni, został wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem - tj. pozwanym Towarzystwem (...), a w jego sytuację prawną wszedł powód. Z kolei pozwane Towarzystwo (...) kwestionowało fakt przejścia opisanych wyżej uprawnień z poszkodowanego na powoda, wywodząc tym samym, iż powód nie posiada legitymacji procesowej do dochodzenia takiego roszczenia w niniejszym procesie.

W ocenie Sądu, zarzut pozwanego odnośnie braku legitymacji procesowej powoda okazał się słuszny. Sąd uznał, że w okolicznościach niniejszej sprawy cesja wierzytelności z tytułu odszkodowania przysługującego poszkodowanemu na rzecz powoda z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego jest nieskuteczna.

Przez legitymację procesową rozumie się materialnoprawne uprawnienie strony do występowania w konkretnym procesie. Wynika ona ze stosunku prawnego łączącego strony procesowe. Innymi słowy powód i pozwany muszą być związani prawnomaterialnie z przedmiotem procesu. Legitymację procesową powoda określa się jako czynną, a brak owej legitymacji prowadzi do oddalenia powództwa. Dla rozstrzygnięcia czy podmiotowi wnoszącemu pozew przysługuje legitymacja procesowa czynna koniecznym jest odwołanie się do norm prawa materialnego.

Wedle art. 353 § 1 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Uprawnienie wierzyciela określa się pojęciem wierzytelności. Wierzytelność jest prawem podmiotowym, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi.

Zgodnie z art. 509 § 1 kc, przelew jest umową, z mocy której wierzyciel (cedentem) przenosi na nabywcę (cesjonariusza) wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika (debitora). Umową cesji dotychczasowy wierzyciel przenosi więc wierzytelność na nowego wierzyciela. Podstawowym wynikiem przelewu wierzytelności jest sukcesyjne wstąpienie cesjonariusza w miejsce cedenta. Nabycie wierzytelności może nastąpić zatem tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim przysługiwała zbywcy, gdyż brak wierzytelności czyni umowę o przelew wierzytelności nieskuteczną prawnie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03 października 2014 r., sygn. V CSK 620/13 niepubl. i powołane tam orzecznictwo).

Sąd stwierdził, że w przedmiotowej sprawie powód uzasadniając swoją legitymację procesową czynną powołał się na umowę przelewu wierzytelności zawartą w dniu 17 lipca 2014 r. z D. D. (1). Jednakże, D. D. (1) nie był właścicielem uszkodzonego pojazdu marki A. o nr rej. (...), który stanowił wyłączną własność D. D. (2). Z rzeczonej umowy nie wynikało także, aby D. D. (1) występował w imieniu D. D. (2). Wobec tego to wyłącznie D. D. (2) posiadał uprawnienie do zawarcia z powodem umowy cesji wierzytelności przysługującej D. D. (2) wobec pozwanego Towarzystwa (...) z tytułu uszkodzenia pojazdu marki A. o nr rej. (...).

Skoro natomiast D. D. (1) nie był uprawniony do zawarcia z powodem umowy przelewu wierzytelności z dnia 17 lipca 2014 r., to umowa ta nie wywołuje skutków prawnych w postaci wstąpienia powoda w prawa i obowiązki poszkodowanego właściciela pojazdu marki A. o nr rej. (...).

Tym samym powód w niniejszej sprawie nie posiadał legitymacji procesowej do wystąpienia z przedmiotowym roszczeniem przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...).

Należy wskazać, że brak jest ograniczeń, co do możliwości zawierania umów cywilnoprawnych za pośrednictwem pełnomocników, z tym, iż należy mieć na względzie przepis art. 99 § 1 k.c. który oznacza, iż pełnomocnictwo winno być udzielone w tej samej formie, co dana czynność prawna, gdy dla jej (tzn. czynności prawnej) zastrzeżona jest ta szczególna forma, zaś pełnomocnictwo ogólne winno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie. Jednocześnie zgodnie z art. 103 § 1 k.c. jeżeli pełnomocnik nie ma umocowania lub przekroczy jego zakres ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w imieniu której umowa została zawarta. Analiza dokumentów przedstawionych do akt niniejszej sprawy, a także dokumentów zgromadzonych w trakcie postępowania likwidacyjnego prowadzi do wniosku, iż D. D. (2) jak dotąd nie potwierdził faktu udzielenia takiego pełnomocnictwa D. D. (1) w świetle art. 103 § 1 k.c.

W świetle powyższych przepisów, Sąd doszedł do przekonania, że pełnomocnictwa udzielone przez D. D. (2) jego bratu – D. D. (1) – w dniach 15 września 2010 r. oraz dniu 14 lipca 2014 r. nie zawierały umocowania do zawarcia umowy cesji wierzytelności, jaka ewentualnie przysługiwała poszkodowanemu wobec pozwanego Towarzystwa (...) z tytułu zwrotu kosztów najmu zastępczego. Co więcej, należy stwierdzić, że na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez D. D. (2), D. D. (1) nie był uprawniony do zawarcia umowy pojazdu zastępczego w imieniu poszkodowanego właściciela pojazdu A.. W tym stanie rzeczy, należy przyjąć, że D. D. (1) zawarł umowę najmu tego pojazdu w imieniu własnym.

Ostatecznie więc Sąd uznał, iż umowa cesji została nieskutecznie zawarta, a powodowi nie przysługiwała legitymacja do dochodzenia w niniejszym postępowaniu roszczeń z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

Z tych wszystkich względów zbędną okazała się analiza celowości

i uzasadnionych kosztów najmu pojazdu zastępczego.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Zważywszy, iż powództwo zostało oddalone w całości, za stronę przegrywającą niniejszy proces należało uznać powoda, w związku z czym winien on zwrócić pozwanemu Towarzystwu (...) całość poniesionych kosztów procesu. Szczegółowe wyliczenie tych kosztów, Sąd pozostawił referendarzowi sądowemu, na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.