Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Gliwice-Zachód w Gliwicach Agnieszki Schwarz-Rasińskiej

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2018 r. sprawy

J. M. s. S. i J., ur. (...) w G.

oskarżonego z art. 284§1 kk, art. 284§1 kk w zw. z art. 294§1 kk w zw. z art 12 kk, 276 kk

na skutek apelacji obrońcy oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 23 lutego 2018 roku

sygn. akt IV K 179/17

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od oskarżonego J. M. na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 (dwadzieścia) złotych i obciąża go opłatą w kwocie 350 (trzysta pięćdziesiąt) złotych za II instancję.

SSO del. Karina Maksym SSA Wojciech Kopczyński SSA Wiesław Kosowski

Sygn. akt II AKa 224/18

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Gliwicach, wyrokiem z dnia 23 lutego 2018 r. w sprawie o sygn. akt IV K 179/17, uznał oskarżonego J. M. za winnego popełnienia następujących przestępstw:

- z art. 284 § 1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 16 października 2013 r. w G. przywłaszczył powierzone na przechowanie pieniądze, pochodzące ze sprzedaży nieruchomości położonej w miejscowości S., stanowiącą działkę nr (...) o pow. 0,0405 ha i działkę nr (...) o powierzchni 0,0513 ha w kwocie 22.950 zł, czym działał na szkodę M. M., za co na mocy art. 284 § 1 k.k. skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. polegającego na tym, że w okresie od dnia 17 kwietnia 2014 r. do dnia 7 listopada 2014 r. w G., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przywłaszczył powierzone mu na przechowanie pieniądze, stanowiące mienie znacznej wartości, a pochodzące ze sprzedaży nieruchomości położonej w miejscowości S. przy ulicy (...), stanowiące zabudowaną działkę o nr (...) o pow. 0,1074 ha, w łącznej kwocie 220.000 zł, w tym w dniu 17 kwietnia 2014 r. kwotę zadatku w wysokości 110.000 zł wpłaconą przy zawarciu umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości, zaś w dniu 7 listopada 2014 r. kwotę stanowiącą zapłatę pozostałej ceny za sprzedaż własności nieruchomości w wysokości 110.000 zł, czym działał na szkodę M. M., za co na mocy art. 294 § 1 k.k. skazał go na karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności,

- z art. 276 k.k. polegającego na tym, że w okresie od końca 2014 r. do dnia 9 czerwca 2016 r. w G., ukrywał dokumenty należące do M. M. w postaci wypisów z aktu notarialnego o numerze rep A 5120/2013, zawartego w dniu 10 lipca 2013 r. przed notariuszem I. S., dotyczącego umowy darowizny nieruchomości, wypisów z aktu notarialnego o numerze rep A 7196/2013, zawartego w dniu 16 października 2013 r. przed notariuszem I. S., dotyczącego umowy sprzedaży działki, wypisu z aktu notarialnego o numerze rep A 2662/2014, zawartego w dniu 17 kwietnia 2014 r. przed notariuszem A. P., dotyczącego umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości, którymi to nie miał prawa wyłącznie rozporządzać, za co na mocy art. 276 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł.

Następnie na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 r., w zw. z art. 4 § 1 k.k. Sąd Okręgowy orzekł wobec oskarżonego J. M. karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres 4 lat tytułem próby (na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.).

Nadto, na mocy art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r., Sąd Okręgowy orzekł wobec oskarżonego J. M. obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz M. M. kwoty 242.950 zł i obciążył oskarżonego w części kosztami sądowymi.

Apelację wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżając wyrok w całości i stawiając następujące zarzuty:

1)  obrazy przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

a)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. – poprzez dowolną ocenę zebranego materiału dowodowego, wbrew wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego,

b)  art. 74 §1 k.p.k. w zw. z art. 5 §1 k.p.k. poprzez uznanie przez Sad, że nie przyznanie się oskarżonego do popełnienia zarzucanych mu przestępstw i skorzystanie z prawa do milczenia stanowi pośrednio o jego winie,

c)  art. 366 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie wyjaśnienia przez sąd meriti wszystkich nader istotnych okoliczności sprawy,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych z podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, a to:

a)  polegający na dowolnym przyjęciu, że M. M. przekazał J. M. wskazane w wyroku pieniądze,

b)  polegający na dowolny przyjęciu, że pomimo skutecznego odwołania darowizny nie doszło do zmiany istotnych okoliczności w sprawie,

c)  polegający niewyjaśnieniu celowości, realności i zasadności zakupu przez pokrzywdzonego połowy domu należącego do R. M..

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca oskarżonego J. M. wniósł o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zarzuty podniesione w apelacji nie okazały się zasadne, a wyrok, jako w pełni prawidłowy został utrzymany w mocy.

Na wstępie należy zauważyć, że Sąd I instancji zgromadził w sprawie pełny materiał dowodowy nie wymagający poszerzenia ani uzupełnienia. Wykonał przy tym wszystkie zalecenia Sadu odwoławczego zawarte w uzasadnieniu orzeczenia uchylającego poprzedni wyrok skazujący J. M. i przekazujący sprawę do ponownego rozpoznania. Zgromadzone dowody Sąd poddał wnikliwej ocenie zgodnej z dyspozycjami art. 7 k.p.k. Na podstawie prawidłowo ocenionych dowodów ustalił stan faktyczny nie popełniając w tym zakresie żadnych błędów.

Z taką sytuacją mamy do czynienia na kanwie niniejszej sprawy. Sąd I instancji ujawnił
w toku rozprawy głównej całokształt okoliczności sprawy, rozważył wszystkie okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść J. M. oraz ocenił poszczególne dowody zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, czemu dał wyraz w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Podkreślenia wymaga, że Sąd meriti niezmiernie szczegółowo przeanalizował zeznania wszystkich świadków. Odniósł się do pojawiających się rozbieżności, jak te dotyczące kwot wskazywanych przez pokrzywdzonego, czy też tego co prezentowali na rozprawie świadkowie S. i P. Zgodzić należy się, iż ich zeznania maja w zasadzie charakter pomocniczy. Ocena zgromadzonych dowodów, jaką zaprezentował w pisemnych motywach wyroku Sąd I instancji jest w pełni przekonująca, a przedstawione motywy zasługują na pełną aprobatę.

Obrońca w swej apelacji w żaden sposób nie zdołał wytknąć, gdzie w tej ocenie miałyby tkwić błędy natury logicznej, czy też sprzeczności z doświadczeniem życiowym.

Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 26 lipca 2017r., sygn.. akt II KK 180/17, ustanowiony w art. 7 k.p.k. obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę dotyczy nie tylko sądu orzekającego. Także skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego zanegowania jej i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonego. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy - w szczególności logicznego rozumowania - oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy. Za oczywiście niewystarczające należy tu także uznać samo przeciwstawienie dowodom, na których oparł się sąd orzekający, występujących w sprawie dowodów przeciwnych, jeśli przy tym nie zostanie wykazane, że to właśnie owe dowody przeciwne, ocenione w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, winny uzyskać walor wiarygodności, zaś dowody stanowiące podstawę ustaleń sądu, w świetle tych samych zasad, są tego waloru pozbawione.

Tak natomiast postąpił obrońca stawiając zarzuty obrazy art. 7 k.p.k. Ograniczył się bowiem tylko do zanegowania oceny dowodów dokonanej przez Sąd, gdyż jego zdaniem należało dać wiarę dowodom obrony. Jak już była mowa, nie wykazał jednak, by dokonując oceny Sąd dopuścił się błędów logicznych lub też nie opierał się na doświadczeniu życiowym.

Wbrew zarzutom Sad meriti w pełni również wyjaśnił kwestię związaną z zakupem przez pokrzywdzonego od matki połowy domu. Zgodzić należy się z podniesiona argumentacją, że była to czynność pozorna. Tym bardziej jednak uwiarygadnia do zeznania M. M.. Z uwagi na sprzedaż nieruchomości podarowanej przez dziadka w ciągu 5 lat od umowy musiałby zapłacić podatek. Nie miał natomiast na niego środków, gdyż pieniądze zabrał oskarżony. Co więcej pokrzywdzony konsekwentnie wskazywał, iż chciał kupić mieszkanie. To zwalniałoby go od konieczności zapłacenia podatku. Pieniądze ze sprzedaży nieruchomości obiecywał, że przekaże właśnie na zakup tego mieszkania. Jednak później odwlekał nie tylko zwrot pieniędzy, ale nawet nie chciał oglądać potencjalnych mieszkań do zakupienia.

Prawidło oceniony materiał dowodowy skutkował prawidłowymi ustaleniami w zakresie stanu faktycznego. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych stanowi tu tylko gołosłowną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu.

Kary, jakie zostały wymierzone oskarżonemu, zarówno jednostkowe, jak i łączna absolutnie nie mogą zostać uznane za kary surowe. Przy uwzględnieniu stopnia społecznej szkodliwości czynów, który jest znaczny. Trzeba bowiem pamiętać, że w odniesieniu do przestępstw przywłaszczenia mienia mamy do czynienia ze znacznymi kwotami, a ponadto oskarżony dopuścił się czynów na szkodę najbliższej osoby, to jest syna. Dodatkowo kara łączna pozbawienia wolności nie będzie wykonywana w sposób efektywny. Sąd bowiem warunkowo zawiesił jej wykonanie na 4 letni okres próby.

Z uwagi na złożony wniosek o naprawienie szkody, stosownie do treści art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r., prawidłowo Sąd Okręgowy orzekł wobec oskarżonego J. M. obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz M. M. kwoty 242.950 zł.

SSA Wiesław Kosowski SSA Wojciech Kopczyński SSO del. Karina Maksym