Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 sierpnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Wiesława Stachowiak (spr.)

Sędziowie: SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał

Protokolant: st. insp. sąd. Dorota Cieślik

po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2018 r. w Poznaniu

sprawy A. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o przywrócenie prawa do renty

na skutek apelacji A. L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 20 czerwca 2017 r. sygn. akt IV U 1948/16

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 06.06.2016 r. (znak:(...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawczyni A. L. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. W uzasadnieniu wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 06.05.2016 r. uznała, iż wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni domagała się przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, z uwagi na brak poprawy jej stanu zdrowia.

Wyrokiem z dnia 20 czerwca 2017r., w sprawie o sygn. akt IV U 1948/16, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze oddalił odwołanie.

U podstaw powołanego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Wnioskodawczyni A. L., urodzona (...), wykształcenie średnie, pracowała jako sprzątaczka, pracownik obsługi klienta, pracownik restauracji, obecnie zatrudniona jako kasjerka w pełnym wymiarze czasu pracy. Była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 03.07.2013r. do 31.03.2016 r.

W dniu 18.03.2016 r. wnioskodawczyni wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie prawa do pobieranego świadczenia na dalszy okres.

Wobec zgłoszonego wniosku przeprowadzone zostały badania, w wyniku których lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 20.04.2016 r. stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

Z uwagi na wniesiony w terminie sprzeciw od tego orzeczenia sprawa została przekazana do rozpatrzenia komisji lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 06.05.2016 r. podtrzymała stanowisko lekarza orzecznika ZUS.

W opinii biegłych sądowych ortopedy, neurologa i lekarza medycyny pracy rozpoznano u wnioskodawczyni:

- stan po operacyjnym leczeniu zespołu cieśni obu nadgarstków – niewielkie osłabienie siły lewej dłoni,

- stan po leczeniu operacyjnym obu stawów łokciowych – przepuklina nadkłykci lewego stawu łokciowego,

- zespół bólowy oraz zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego, bez ograniczenia funkcji narządu ruchu,

- astmę oskrzelową w wywiadzie, bez zaburzeń wentylacji i objawów niewydolności oddechowej,

- stan po usunięciu wyrostka robaczkowego,

- stan po usunięciu jajowodu prawego.

W opinii biegłych wnioskodawczyni nie jest całkowicie ani częściowo niezdolna do pracy, a w stanie zdrowia ubezpieczonej wystąpiła poprawa.

Stan funkcjonalny układu ruchu i układu nerwowego wnioskodawczyni jest dobry. Nie stwierdzono istotnych ograniczeń zakresu ruchów stawów ani ostrych objawów rozciągowych, czy ubytkowych ze strony układu nerwowego. Stopień zaawansowania schorzeń jest niewielki i nie uzasadnia uznania niezdolności do pracy. Aktualnie nie stwierdzono patologii w zakresie prawej kończyny górnej, a stopień zaawansowania schorzenia i stwierdzone obecnie objawy zaburzenia funkcji lewej kończyny górnej są wyrażane w stopniu niepowodującym częściowej niezdolności do pracy. Poprawa stanu zdrowia wynika z zakończenia procesu leczenia pooperacyjnego, wygojenia się zmian i odzyskania zadowalającej sprawności kończyn górnych.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że odwołanie okazało się niezasadne.

Sąd Okręgowy powoływał następnie przepisy art. 12, art. 13, art. 57 ust. 1, art. 59 ust. 1 i art. 107 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wskazując, że jedyną okolicznością, z powodu której pozwany organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres, była okoliczność, że wnioskodawczyni odzyskała zdolność do pracy.

Zdaniem Sądu Okręgowego przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe pozwoliło ustalić, że stanowisko organu rentowego jest trafne, bowiem ze względu na rozpoznane schorzenia i nasilenie dolegliwości, wnioskodawczyni nie jest od 01.04.2016 r., choćby częściowo niezdolna do pracy zgodnej z kwalifikacjami.

Sąd Okręgowy ustalił, że zasadniczy problem zdrowotny odwołującej A. L. dotyczy schorzeń układu ruchu, tj. kończyn górnych oraz kręgosłupa, a w ostatnim okresie kończyn dolnych. Stopień zaawansowania schorzeń jest niewielki i nie uzasadnia uznania niezdolności do pracy.

Powyższe Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wydanych w sprawie opinii biegłych sądowych lekarzy: neurologa, ortopedy i specjalisty medycyny pracy, uzasadnionych wynikami badań przedmiotowych oraz wynikami badań z dokumentacji leczenia wnioskodawczyni. Biegli nie negowali zgłaszanych przez ubezpieczona dolegliwości, jednak w ich ocenie stan funkcjonalny układu ruchu i układu nerwowego jest dobry i nie uzasadnia uznania niezdolności do pracy.

W konsekwencji nie zachodzi przesłanka konieczna dla przywrócenia wnioskodawczyni prawa do renty.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniosła odwołująca, zarzucając, że nie zgadza się z wyrokiem, ponieważ nie uwzględniono wszystkich podnoszonych przez nią argumentów. W uzasadnieniu wskazywała, że ze względu na schorzenie lewej ręki była ostatnio hospitalizowana, a nadto cierpi na zapalenie stawu kolanowego, co w znacznym stopniu utrudnia jej przemieszczanie się. Argumentowała również, że z uwagi na istniejące schorzenia nie ma pewności co do woli kontunuowania zatrudnienia przez dotychczasowego pracodawcę.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 1 sierpnia 2018r. odwołująca oświadczyła, że obecnie już nie pracuje.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji odwołującej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom apelującej Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawnych. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd pierwszej instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy wskazał, jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Sąd Apelacyjny ustalenia Sądu I instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776 oraz z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 233/09, LEX nr 585720 i z dnia 24 września 2009 r., II PK 58/09, LEX nr 558303).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było ustalenie czy odwołująca spełnia przesłanki do przywrócenia prawa od renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazane w art. 61 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. czy nadal jest osobą niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej.

W ocenie Sądu Apelacyjnego argumentacja przedstawiona przez skarżącą nie wskazuje na żadne okoliczności, które mogłyby podważyć prawidłowość wyroku Sądu Okręgowego, w szczególności odwołująca nie zakwestionowała skutecznie ustalenia przez Sąd I instancji braku dalszej niezdolności do pracy, poczynionego w oparciu o prawidłowo ocenioną opinię biegłych: ortopedy, neurologa i lekarza medycyny pracy.

Apelująca zarzucała „nieuwzględnienie wszystkich jej argumentów” dotyczących schorzeń kończyn górnych i stawu kolanowego, które w jej ocenie uniemożliwiają jej dalsze wykonywanie pracy (ostatnio pracowała w (...)).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, powyższy zarzut nie jest zasadny, a biegli ortopeda, neurolog i lekarz medycyny pracy w sposób właściwy i kompleksowy dokonali oceny schorzeń odwołującej z punktu widzenia przesłanek niezdolności do pracy, uwzględniając poziom jej kwalifikacji zawodowych oraz dotychczas wykonywaną pracę.

W opiniach biegłych wskazano, że stopień zaawansowania schorzeń kończyn górnych oraz kręgosłupa, a w ostatnim okresie kończyn dolnych jest niewielki i nie uzasadnia uznania niezdolności do pracy. Odwołująca z powodu rozpoznanych schorzeń stawów łokciowych i obustronnego zespołu cieśni nadgarstka była leczona operacyjnie i w związku z przebytym leczeniem rehabilitowana. Uprzedni okres niezdolności do pracy wiązał się z wczesnym okresem pooperacyjnym i koniecznością gojenia zmian. Aktualnie nie stwierdzono jednak patologii w zakresie prawej kończyny górnej, a stopień zaawansowania schorzenia i stwierdzone obecnie objawy zaburzenia funkcji lewej kończyny górnej są wyrażane w stopniu niepowodującym częściowej niezdolności do pracy.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ocenę opinii biegłych dokonaną w tym zakresie przez Sąd Okręgowy, uznając tym samym, że opinie te wyjaśniały w sposób miarodajny sporną w niniejszej sprawie kwestię przesłanki niezdolności odwołującej do pracy.

Wskazać należy, że w postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga wiadomości specjalnych, a zatem dopuszczenia dowodu z opinii biegłego sądowego. W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych. Jednak w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy ostatecznie zawsze decyduje sąd, gdyż niezdolność do pracy, jako przesłanka renty, ma tu znaczenie prawne (art. 12 i 13 ustawy o emeryturach i rentach z FUS), tak Sąd Najwyższy w wyroku z 3 września 2009 r. (sygn. III UK 30/09, LEX nr 537018).

Z powyższych przepisów należy wyprowadzić wniosek, że niezdolność do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia nie jest wystarczającą przesłanką nabycia prawa do renty, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowania, że mimo upośledzenia sprawności organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po przekwalifikowaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2007 r., II UK 156/06, OSNP 2008/3-4/45 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 sierpnia 2007 r., III AUa 1300/06, Lex nr 339737). Zmiany w organizmie powodujące przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku nie przesądzają o niezdolności do pracy, nawet częściowej, jeżeli została zachowana zdolność do wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 marca 2007 r., I UK 299/06, OSNP 2008/7-8/112).

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, dopuszczając dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii i medycyny pracy, a zatem biegłych o specjalnościach odpowiadających schorzeniom, z powodu których orzeczono poprzednio częściową niezdolność do pracy. Wszyscy biegli byli zgodni, że w stanie zdrowia odwołującej wystąpiła poprawa, a stan funkcjonalny układu ruchu i układu nerwowego wnioskodawczyni jest dobry. Nie stwierdzono istotnych ograniczeń zakresu ruchów stawów ani ostrych objawów rozciągowych, czy ubytkowych ze strony układu nerwowego. Stopień zaawansowania schorzeń jest niewielki i nie uzasadnia uznania niezdolności do pracy.

Uwzględniając powyższe wyniki postępowania dowodowego przeprowadzonego przed Sądem Okręgowym, Sąd Apelacyjny uznał, że odwołująca nie jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu powołanego wyżej art. 12 ustawy emerytalnej. Sąd Apelacyjny zwraca też uwagę, że o częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2000r., sygn. II UKN 113/00, OSNP 2002/14/343).

Podkreślić należy, że istnienie schorzeń powodujących nawet konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu Apelacyjnego, zarzuty apelującej nie mogły zasługiwać na uwzględnienie, a przyjęcie przez Sąd Okręgowy, że decyzja organu rentowego była słuszna, trzeba uznać za prawidłowe i mające odzwierciedlenie w ustalonym stanie faktycznym.

Konkludując, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. apelację oddalił, nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia.