Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2018 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: R. O. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 9 kwietnia 2018 r., znak: (...)

w sprawie: R. O. (1)

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rekompensatę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. O. (1) prawo do rekompensaty do emerytury od dnia

(...)

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 1153/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2018 r. (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu R. O. (1) prawa do emerytury z rekompensatą.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy stale i pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane (...)
w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach nie wymieniło rodzaju wykonywanej przez ubezpieczonego pracy – nie określono jej wg wykazu A, działu V i poz. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Stanowisko operatora żurawia wieżowego nie jest zgodne ze stanowiskiem podanym w świadectwie pracy z dnia 31 grudnia 1992 r. – operator żurawia wieżowego / ładowacz.

Od decyzji odwołanie wniósł ubezpieczony wskazując, że pracował od 3 maja 1976 r. do 18 października 1992 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie
i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Ubezpieczony R. O. (1) (ur. (...)) w dniu 19 lutego 2018 r. złożył wniosek o emeryturę z rekompensatą. Ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) od 1 kwietnia 1975 r. do 31 grudnia 1992 r. Początkowo, ubezpieczony pracował jako murarz-tynkarz. Następnie, ubezpieczony do ukończenia kursu, tj. do 20 grudnia 1976 r. pracował jako pomocnik operatora. Jako pomocnik operatora ubezpieczony uczył się wykonywać załadunki, rozładunki, pracował też w kabinie obsługując żuraw w obecności operatora. Od 21 grudnia 1976 r. ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku operatora żurawia wieżowego i na tym stanowisku pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy do 18 października 1992 r. W świadectwie pracy
z dnia 31 grudnia 1992 roku wpisano stanowisko operator/ładowacz, ponieważ ubezpieczony w ramach pracy operatora żurawia wieżowego ładował i rozładowywał różne materiały (m.in. wielkie płyty wywożone
z budów).

Dowód: akta organu rentowego – wniosek ubezpieczonego k. 1-3, akta sądowe – świadectwo pracy z dn. 22.01.1997 r. – k. 4, zeznania ubezpieczonego R. O. zapis AV na płycie CD k. 27, akta osobowe ubezpieczonego (świadectwo pracy, angaże, umowa o pracę).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (w szczególności dokumentacji pochodzącej z akt osobowych ubezpieczonego) oraz zeznań ubezpieczonego R. O. (1). Sąd uznał wyżej wskazane dowody za wiarygodne, ponieważ były spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały.

Odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie. Kwestią sporną było ustalenie, czy ubezpieczony legitymuje się co najmniej 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych do dnia wejścia w życie ustawy
z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat, jednak nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
W myśl art. 23 ww. ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę, a rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173
i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Artykuł 32 ust. 4 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS w zakresie rodzajów prac lub stanowisk pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach odsyła do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Jednocześnie należy zaznaczyć, iż zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 5 ustawy
o emeryturach pomostowych, rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy
w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Celem rekompensaty jest złagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach. Warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata adresowana jest wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Ww. przepis nie dotyczy każdej osoby uprawnionej do emerytury z FUS, lecz jedynie osób, które nabyły prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na wykonywanie prac w warunkach szczególnych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dn. 6 marca 2018 r., III AUa 780/17, LEX nr 2481728).

Sąd Okręgowy - w toku postępowania zainicjowanego odwołaniem - nie może ograniczyć możliwości udowodnienia, że dana praca wykonywana była
w szczególnych warunkach, jedynie do świadectw wykonywania pracy
w szczególnych warunkach wystawionych według ustalonego w przepisach wzorca, lecz powinien wszelkimi dostępnymi dowodami wskazanymi przez strony postępowania dokonać oceny faktycznie wykonywanych czynności pracowniczych w spornym okresie oraz warunków wykonywanej pracy. Zgodnie z treścią art. 473 § 1 k.p.c. w sprawach z zakresu prawa pracy
i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodów ze świadków i z przesłuchania stron. Tym samym więc w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie obowiązują ograniczenia dowodowe występujące
w postępowaniu przed organem rentowym. W niniejszej sprawie ubezpieczony wykazał, przede wszystkim dowododami z dokumentów
z akt osobowych, iż posiada co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, tj. na stanowisku operatora żurawia wieżowego, nazywanego także maszynistą żurawi wieżowych. Była to więc praca maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, czyli praca w szczególnych warunkach wskazana w wykazie A, dziale V, pod poz. 3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze. Stanowisko pracy ubezpieczonego (maszynista żurawi wieżowych) zostało także wymieniona w dziale V, poz. 3 pkt 5 wykazu, stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisku pracy w zakładach pracy, podległych ministrowi budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach. Dokumenty z akt osobowych ubezpieczonego oraz dowód z jego przesłuchania wskazują, że od momentu zdobycia uprawnień, czyli od 21 grudnia 1976 r. (ukończenia z wynikiem pozytywnym kursu maszynistów żurawi wieżowych) został zatrudniony na stanowisku operatora żurawi wieżowych i tę pracę wykonywał do 18 października 1992 r. (razem 15 lat 9 miesięcy 28 dni).

Mając na uwadze, że ubezpieczony spełnił wymóg konieczny do nabycia prawa do dochodzonego świadczenia, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu R. O. (1) prawo do rekompensaty do emerytury od dnia (...)r., o czym orzekł
w punkcie I wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Jednocześnie Sąd Okręgowy uznał, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, bowiem ustalenie to wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem i w tym przedmiocie orzekł
w punkcie II wyroku na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach
i rentach z FUS. Wydanie błędnej decyzji w sytuacji, gdy organ rentowy nie dysponował wystarczającym materiałem dowodowym pozwalającym na ustalenie prawa wnioskodawcy do żądanego świadczenia, nie skutkuje obciążeniem organu odpowiedzialnością z tego tytułu (wyrok SA w Gdańsku z dnia 08.02.2017 r., III AUa 1257/16, LEX nr 2272119).