Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2018r. w S.

odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 11 maja 2017 r. Nr (...)

w sprawie M. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo M. C. do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 16 marca 2017 roku do dnia 31 marca 2020 roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. na rzecz M. C. kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 468/17 UZASADNIENIE

Decyzją z 11 maja 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.57 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił M. C. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wskazując, że komisja lekarska ZUS stwierdziła, iż jest trwale częściowo niezdolny do pracy, a niezdolność do pracy powstała w dzieciństwie, a nie w okresie ubezpieczenia.

Odwołanie od w/w decyzji złożył M. C., reprezentowany przez pełnomocnika, wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczony zarzucił organowi rentowemu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę decyzji, a mianowicie błędne przyjęcie, że nie jest on całkowicie niezdolny do pracy oraz że niezdolność do pracy nie powstała w okresie ubezpieczenia. Wskazując na powyższe wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych celem ustalenia, czy jest niezdolny do pracy, a jeżeli tak, to w jakim stopniu, od kiedy i czy jest to niezdolność trwała, czy okresowa (odwołanie k.1-4 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując że zaskarżona decyzja wydana została na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 25 kwietnia 2017r., która stwierdziła, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy od dzieciństwa. Tym samym nie spełnia on ustawowego warunku przyznania prawa do renty, aby niezdolność do pracy powstała w okresie ubezpieczenia albo nie później niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.6-7 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony M. C. urodził się w dniu (...) Od dziecka był osobą niepełnosprawną z powodu przepukliny oponowo-rdzeniowej, skoliozy kręgosłupa oraz dysplazji stawów biodrowych z pęcherzem neurogennym wymagającym samocewnikowania się. W związku z takim stanem zdrowia, od 1 października 2003r. ubezpieczony był uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy i uprawniony do renty socjalnej (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności i decyzja z 1 października 2003r. o przyznaniu renty socjalnej k.6-7 akt o rentę socjalną). Prawo do renty socjalnej było przedłużane ubezpieczonemu na kolejne okresy, po raz ostatni do 30 września 2013r. (decyzja z 28 września 2010r. o przyznaniu renty socjalnej do 30 września 2013r. k.114 akt o rentę socjalną). Decyzją z 7 listopada 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej od 1 października 2013r. wskazując, że komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z 4 listopada 2013r. nie stwierdziła u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy (orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 4 listopada 2013r. k.143 akt o rentę socjalną i decyzja z 7 listopada 2013r. o odmowie ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej od 1 października 2013r. k.144 akt o rentę socjalną).

W 2007r. ubezpieczony ukończył 5-letnie studia na kierunku matematyka uzyskując tytuł zawodowy magistra (zaświadczenie (...) Przyrodniczo-Humanistycznego w S. z 26 stycznia 2017r. k.8 akt o rentę z tytułu niezdolności do pracy za wnioskiem z 27 lutego 2017r., zwanych dalej aktami rentowymi). Po ukończeniu studiów, jesienią 2007r. ubezpieczony rozpoczął pracę w Centrum (...) Sp. z o.o. w W.. Pracował w charakterze konsultanta telefonicznego. Było to zatrudnienie na podstawie umowy zlecenie i trwało do jesieni 2011r. (zaświadczenia o zatrudnieniu na potrzeby rozliczenia renty socjalnej k.52 i 84 akt o rentę socjalną). Ubezpieczony wykonywał tę pracę przez 4 do 6 godzin dziennie, na siedząco (wyjaśnienia ubezpieczonego k.104-104v akt sprawy). Następnie, od 1 lutego 2012r. ubezpieczony podjął pracę w (...) Sp. z o.o. w S. na stanowisku specjalisty ds analiz i wykonywał ją do 4 lipca 2016r., przy czym od 1 maja 2015r. doszło do zmiany organizacyjnej po stronie pracodawcy – w miejsce (...) Sp. z o.o. powstała (...) Sp. Jawna (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 24 lutego 2017r. oraz świadectwo pracy z 3 sierpnia 2016r. k.7 i 9-10 akt rentowych). Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, zatrudnienie to ustało na skutek rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w trybie art.53§1 pkt 1 lit. b kp. Jako osoba niepełnosprawna ubezpieczony pracował po 7 godzin dziennie. Była to praca umysłowa, głównie siedząca (wyjaśnienia ubezpieczonego k.104v akt sprawy). W okresie tego zatrudnienia - w latach 2015-2016r. ubezpieczony przeszedł kilkuetapowe leczenie operacyjne deformacji koślawej lewej kości udowej sposobem Ilizarowa polegające na rekonstrukcji wielotkankowej kończyny dolnej lewej i stabilizacji aparatem Ilizarowa, następnie przemontowaniu aparatu Ilizarowa i na końcu usunięciu aparatu Ilizarowa z lewej kości udowej. W związku z w/w leczeniem, w okresie od 21 marca 2016r. do 15 marca 2017r. ubezpieczony był uprawniony do świadczenia rehabilitacyjnego (decyzje z 1 marca 2016r. i 6 września 2016r. o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego (k.4-7 akt o świadczenie rehabilitacyjne).

W dniu 27 lutego 2017r. ubezpieczony wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 27 marca 2017r. ustalił, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika z 27 marca 2017r. k.13 akt rentowych). Na skutek sprzeciwu ubezpieczonego od powyższego orzeczenia lekarza orzecznika ubezpieczony skierowany został na badanie przez komisję lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 25 kwietnia 2017r. ustaliła, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy, przy czym niezdolność ta powstała w dzieciństwie (sprzeciw ubezpieczonego od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS k.74 akt rentowych – tom dokumentacji medycznej i orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 25 kwietnia 2017r. k.18 akt rentowych). Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją z 11 maja 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wskazując, że stwierdzona u ubezpieczonego częściowa niezdolność do pracy nie powstała w okresie ubezpieczenia (albo nie później niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia) a w dzieciństwie (decyzja z 11 maja 2017r. k.20 akt rentowych).

Ubezpieczony cierpi na wrodzoną skoliozę kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego leczoną operacyjnie z pozostawieniem zniekształcenia osi kręgosłupa i przewlekłym zespołem bólowym, na zmiany zniekształcające lewego kolana z przykurczem zgięciowo-wyprostnym i koślawością, zmiany zwyrodnieniowe bioder w przebiegu dysplazji z ograniczeniem ruchów, a ponadto na nadciśnienie tętnicze WHO, pęcherz neurogenny w przebiegu przepukliny oponowo-rdzeniowej, samocewnikowanie oraz kamicę nerkową lewostronną i nawracające infekcje dróg moczowych. W związku z w/w schorzeniami narządu ruchu oraz schorzeniami urologicznymi ubezpieczony pozostaje pod opieką neurologa i urologa. Z powodu pęcherza neurogennego samocewnikuje się. W 1984r. ubezpieczony przebył leczenie operacyjne prawego biodra – osteotomię derotacyjną prawej kości udowej, a w 1997r. leczenie operacyjne skoliozy kręgosłupa ze stabilizacją Th8-L4 sposobem Harrington-Wisconsin. W latach 90-tych ubezpieczony przeszedł wydłużenie lewej kości udowej metodą Ilizarowa, a w latach 2015-2016 przeszedł kilkuetapowe leczenie operacyjne deformacji koślawej lewej kości udowej sposobem Ilizarowa polegające na rekonstrukcji wielotkankowej kończyny dolnej lewej i stabilizacji aparatem Ilizarowa, następnie przemontowaniu aparatu Ilizarowa i na końcu usunięciu aparatu Ilizarowa z lewej kości udowej. Badanie ortopedyczno-neurologiczne ubezpieczonego na potrzeby wydania opinii wykazało zniekształcenie osi kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego z ograniczeniem ruchomości oraz skrócenie długości i wychudzenie mięśni lewej kończyny dolnej, ograniczenie zakresu ruchów bioder we wszystkich płaszczyznach, koślawe zniekształcenie lewego kolana z przykurczem zgięciowo-wyprostnym. Powyższe zniekształcenia oraz ograniczenia ruchomości kręgosłupa, bioder i lewego kolona znajdują potwierdzenie w obiektywnych badaniach obrazowych. Przedstawione schorzenia narządu ruchu czynią ubezpieczonego niezdolnym do pracy związanej z aktywnością ruchową ,tj. chodzeniem, pozycją stojącą. Ponadto z powodu przewlekłych dolegliwości bólowych karku, kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego ubezpieczony jest niezdolny do wykonywania zatrudnienia związanego z długotrwałą pozycją siedzącą. Powyższe czyni ubezpieczonego całkowicie niezdolnym do pracy od 16 marca 2017r. ,tj. od zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego do 31 marca 2020r. Stwierdzona niezdolność do pracy ma swoje źródło w schorzeniach istniejących u ubezpieczonego od dzieciństwa, jednakże w okresie zatrudnienia ubezpieczonego doszło u niego do istotnego pogorszenia stanu zdrowia sprowadzającego całkowitą niezdolność do pracy (opinia biegłych ortopedy, neurologa, kardiologa, urologa i lekarza medycyny pracy k.74 akt sprawy oraz uzupełniająca opinia w/w biegłych k.89 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego M. C. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.57 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz.748 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w czasie zatrudnienia, albo nie poźniej niż w ciągu 18 miesięcy od ustania zatrudnienia, przy czym ostatniego wymogu nie stosuje do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. W myśl art.12 ust.1, 2 i 3 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Rozstrzygnięcie sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony M. C. jest niezdolny do pracy, a dokładniej, czy ubezpieczony - co do którego organ rentowy stwierdził istnienie u niego częściowej niezdolności do pracy - stał się niezdolny do pracy w okresie ubezpieczenia, czy też niezdolność ta istnieje u ubezpieczonego od dzieciństwa – jak ustalił organ rentowy. Konieczne stało się również ustalenie w jakim stopniu ubezpieczony jest niezdolny do pracy, gdyż ubezpieczony nie zgodził się ze stwierdzeniem organu rentowego o częściowej niezdolności do pracy. Wskazać należy, że w okolicznościach sprawy niesporne jest, iż ubezpieczony legitymuje się 5-letnim okresem ubezpieczenia w dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę.

W celu zweryfikowania ustaleń organu rentowego w przedmiocie istnienia u ubezpieczonego niezdolności do pracy oraz daty powstania tej niezdolności Sąd dopuścił dowód z opinii zespołu biegłych lekarzy z zakresu ortopedii, neurologii, kardiologii, urologii oraz medycyny pracy. Sporządzona na tę okoliczność opinia zespołu biegłych dała podstawy do ustalenia, że z powodu poważnych i pogłębiających się schorzeń narządu ruchu ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy i niezdolność ta istnieje od 16 marca 2017r. ,tj. od dnia następnego po zakończeniu świadczenia rehabilitacyjnego, a przewidywany termin jej trwania to 31 marca 2020r. Z opinii tej wynika ponadto, że całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy ma wprawdzie swoje źródło w schorzeniach istniejących u ubezpieczonego od dzieciństwa ,tj. w przepuklinie oponowo-rdzeniowej oraz wrodzonej skoliozie kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego i dysplazji stawów biodrowych z pęcherzem neurogennym, jednakże – jak ustalili biegli - w okresie zatrudnienia ubezpieczonego, które trwało od 2007r. do 2016r. (vide: ustalenia faktyczne) doszło do istotnego pogorszenia stanu zdrowia ubezpieczonego, co uzasadnia stwierdzenie, że całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy powstała w okresie ubezpieczenia M. C.. Wyrazem pogorszenia stanu zdrowia ubezpieczonego jest postępująca deformacja kręgosłupa i przykurczu zgięciowo-wyprostnego lewego kolana oraz upośledzenia wydolności chodu (vide: opinia biegłych k.74). Powyższe schorzenia, które na przestrzeni wielu lat wymagały od ubezpieczonego przejścia szeregu zabiegów operacyjnych, w tym trzech związanych z leczeniem deformacji lewej kości udowej w latach 2015-2016, powodują, że ubezpieczony jest w ocenie biegłych całkowicie niezdolny do pracy, gdyż nie może wykonywać pracy wymagającej aktywności ruchowej ,tj. chodzenia i stania, ale również pracy związanej z długotrwałą pozycją siedzącą. Analizując powyższą opinię biegłych Sąd doszedł do przekonania, że stanowi ona wiarygodny dowód w sprawie, gdyż wydana została przez specjalistów z zakresu schorzeń występujących u ubezpieczonego, a ponadto poprzedzona była analizą dokumentacji medycznej ubezpieczonego i jego badaniem. Opinia jest spójna i należycie uzasadniona. Zauważyć należy, że ubezpieczony ma wykształcenie wyższe z zakresu matematyki i w sferze intelektualnej nie utracił zdolności do wykonywania pracy zgodnej ze zdobytymi kwalifikacjami. Okoliczność ta nie podważa jednak ustaleń biegłych co do istnienia u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy. Wykonywanie każdej pracy umysłowej wymaga bowiem również pewnej ogólnej sprawności fizycznej. Tymczasem ubezpieczony nie tylko nie może wykonywać pracy wymagającej chodzenia, czy stania, ale również pracy wymagającej długotrwałej pozycji siedzącej. Z ustaleń Sądu wynika, że dotychczasowa praca ubezpieczonego była pracą umysłową, wykonywaną głównie właśnie w pozycji siedzącej. Skoro zaś, w ocenie biegłych, ubezpieczony nie może wykonywać pracy wymagającej długotrwałego siedzenia, to mimo intelektualnej zdolności do wykonywania pracy umysłowej, ubezpieczony pracy takiej nie może wykonywać. Nie ulega wątpliwości, że praca biurowa zasadniczo wymaga długotrwałego siedzenia. Reasumując, skoro ubezpieczony nie może wykonywać pracy siedzącej, jak również pracy wymagającej aktywności fizycznej (stania, chodzenia), to ustalenie biegłych, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy jest przekonujące. Oceny tej nie zmienia argument, że praca biurowa może, a nawet powinna być przez pracowników na krótko przerywana w celu zmiany pozycji ciała – wstanie z miejsca, przejście określonego dystansu.

Sąd nie przychylił się do wniosku organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego zespołu biegłych zgłoszonego w piśmie z 28 czerwca 2018r. (k.96-97 akt sprawy). W ocenie Sądu zawarte w w/w piśmie zastrzeżenia do opinii dotychczasowych biegłych stanowią polemikę z prawidłowymi ustaleniami i wnioskami biegłych, a ponadto zawierają wewnętrzną sprzeczność. Organ rentowy prezentuje w nich stanowisko, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy, co w myśl definicji ustawowej oznacza, że jest osobą, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dalej zaś argumentuje, że ubezpieczony może podjąć pracę koncepcyjną – umysłową, do której ma kwalifikacje, co czyni go częściowo niezdolnym do pracy. Skoro wg organu rentowego ubezpieczony może wykonywać pracę zgodną z posiadanymi kwalifikacjami to niezrozumiałe jest jednoczesne twierdzenie organu rentowego, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wynikiem sprawy na podstawie art.98§1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc oraz §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz.1804 ze zm.).