Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 sierpnia 2018 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku Wydział II Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Piotrzkowska

Protokolant: Katarzyna Nowopolska

po rozpoznaniu w dniu 14 sierpnia 2018 roku na rozprawie

sprawy Z. M. , syna W. i R. z domu J., urodzonego dnia (...) w W.

oskarżonego o to, że:

W dniu 23.10.2017r. w G. przy ul. (...), w sklepie (...) dokonał kradzieży mienia w kwocie 3.247,99 zł z rachunku bankowego Raiffeisen P. o nr (...) 0012 0000 2645 (...) poprzez nieuprawnioną transakcję kartą płatniczą M. C. o nr (...) przy pisaną do w/w rachunku, do której znał (...), powodując stratę w wysokości 3.247,99 zł na szkodę A. B.

- tj. o przestępstwo określone w art. 279 § 1 k.k.

o r z e k a:

I.  oskarżonego Z. M. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu oskarżeniem czynu, z tym ustaleniem, iż działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyn ten kwalifikuje jako występek z art. 279 § 1 k.k. i za to, na mocy art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 1, § 2 i § 3 k.k., skazuje oskarżonego na karę roku pozbawienia wolności oraz wymierza karę 100 (sto) stawek dziennych grzywny po 10 zł (dziesięć złotych) każda stawka;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k., art. 70 § 1 k.k., art. 73 § 1 k.k., wykonanie orzeczonej wobec Z. M. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres lat 2 (dwa) tytułem próby, oddając oskarżonego pod dozór kuratora;

III.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 5 k.k. zobowiązuje oskarżonego Z. M. w okresie próby do powstrzymania się od nadużywania alkoholu;

IV.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 2 k.k., zobowiązuje oskarżonego Z. M. do przeproszenia pokrzywdzonego na piśmie w liście skierowanym do A. B., w terminie dwóch miesięcy od daty uprawomocnienia się wyroku;

V.  na podstawie art. 46 § 1 k.k., orzeka wobec oskarżonego Z. M. obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem
w części poprzez zapłatę na rzecz A. B. kwoty 2.000 zł (dwa tysiące złotych);

VI.  na podstawie art. 63 § 1 i § 5 k.k., na poczet kary grzywny zalicza oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniu 5 grudnia 2017 roku od godz. 15:40 do godz. 20:30;

VII.  zasądza tymczasowo od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. M. kwotę 738 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych) tytułem kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu Z. M.
w postępowaniu przygotowawczym i sądowym;

VIII.  na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. oraz art. 1, art. 2 ust. 1 pkt 3, art. 3 ust. 1 i art. 16 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t. jedn. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) zasądza od oskarżonego Z. M. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.601 zł 34 gr. (tysiąc sześćset jeden złotych trzydzieści cztery grosze) tytułem wydatków postępowania oraz wymierza opłatę w wysokości 380 zł (trzysta osiemdziesiąt złotych).

Sygn. akt II K 438/18

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Oskarżony Z. M. i pokrzywdzony A. B. znali się od wielu lat, niekiedy spotykali się towarzysko w mieszkaniu małżonków M., spożywali alkohol.

W dniach 22-23 października 2017 roku również doszło do takiego spotkania. Podczas kilku dni spędzonych na spożywaniu znacznych ilości alkoholu, pokrzywdzony przekazał Z. M. swoją kartę bankomatową M. C. o nr (...) wydaną do rachunku bankowego Raiffeisen P. o nr (...) 0012 0000 2645 (...) wraz z kodem (...), poinstruował jak należy jej używać, by oskarżony mógł w pobliskich sklepach kupować żywność i alkohol, które mężczyźni wspólnie konsumowali. Oskarżony przynosił zakupy i okazywał paragony. Wydatkował jednorazowo kwoty rzędu do 100 zł, sporadycznie do około 300 zł, w dniu 23 października 2017 r. w sklepie (...), Z. M. zapłacił kartą A. B. za zakupy warte 579 zł 46 gr.

Podczas gdy A. B. spożywał w mieszkaniu oskarżonego alkohol, Z. M. w dniu 23 październiika 2017 roku udał się do Centrum Handlowego (...) przy ul. (...) i w sklepie (...) dokonał zakupu przy użyciu przekazanej mu przez pokrzywdzonego celem nabycia alkoholu i żywności karty bankomatowej, telefonu komórkowego za kwotę 3.247 zł 99 gr. Transakcja zabezpieczona była kodem (...), który oskarżony znał. Użycie karty bankomatowej w takim celu nie zostało uzgodnione lub zaakceptowane przez A. B., oskarżony nie poinformował pokrzywdzonego
o transakcji, nie okazał mu telefonu i nie uzyskał akceptacji transakcji po jej dokonaniu. Użytą kartę zwrócił. Nabytym telefonem korówkowym oskarżony rozdysponował według swego uznania. Pokrzywdzonemu nie zwrócił ani telefonu, ani jego równowartości.

(dowód: protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie k. 3-5

kopie dokumentów k. 8-11, 13, 21-24

pismo sklepu k. 20

protokół zatrzymania rzeczy wraz z załącznikami k. 26-31, 32

protokół zatrzymania osoby k. 34

protokół przeszukania k. 37-38

protokół przeszukania osoby k. 40-41)

Przesłuchany w postępowaniu przygotowawczym w charakterze podejrzanego Z. M. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu
i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Przesłuchany przez Prokuratora oświadczył, iż sprawa nie jest do końca wyjaśniona.

Z. M. przesłuchany na rozprawie głównej w charakterze oskarżonego nie przyznał się do popełnienia zarzucanego przestępstwa i wyjaśnił, że pokrzywdzony powiedział, aby M. kupił żonie prezent na rocznicę ślubu. Oskarżony znał (...) do karty A. B..

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego Z. M. – k. 46-49, 66-67, 119-120)

Z uwagi na uzasadnione wątpliwości co do poczytalności oskarżonego, został on
w toku postępowania przygotowawczego poddany badaniu sądowo-psychiatrycznemu przez dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. W złożonej opinii pisemnej biegli stwierdzili,
że Z. M. nie jest chory psychicznie ani upośledzony umysłowo; rozpoznano u niego objawy otępienne, zaburzenie osobowości w sferze charakteru oraz w wywiadzie – skłonność do spożywania alkoholu – bez cech uzależnienia. Warunki art. 31 § 1 i § 2 k.k. nie znajdują zastosowania. Stan psychiczny oskarżonego nie pozwala mu na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny.

(dowód: opinia sądowo – psychiatryczna – k. 88-89,

opinia sądowo-psychologiczna – k. 91-93)

Z. M. nie był dotychczas karany sądownie.

(dowód: dane o karalności – k. 57)

Sąd zważył, co następuje:

Orzekając w niniejszej sprawie Sąd oparł się przede wszystkim na zeznaniach pokrzywdzonego A. B., a także na licznych dokumentach, protokołach oraz opiniach biegłych psychiatrów i psychologa, w niewielkiej części również na wyjaśnieniach oskarżonego. Taki materiał dowodowy jawi się – zdaniem Sądu – jako spójny i logiczny, pozwalający w sposób pełny i wiążący określić podstawy oraz rozmiar odpowiedzialności karnej oskarżonego Z. M. w odniesieniu do zarzucanego mu czynu.

Przy ustaleniu przebiegu zdarzenia Sąd w znacznej mierze oparł się na zeznaniach pokrzywdzonego A. B., uznając je za w pełni wiarygodne i odzwierciedlające rzeczywisty stan rzeczy. Pokrzywdzony przedstawił okoliczności znajomości z oskarżonym oraz potwierdził fakt przekazania mu swej karty do bankomatu wraz z kodem (...), jednakże wyłącznie w celu kilkakrotnego zrobienia zakupów spożywczych i alkoholu w związku ze wspólnymi spotkaniami towarzyskimi. Wymieniony kategorycznie zaprzeczył, aby wyraził zgodę bądź zaakceptował po fakcie, zakup przez Z. M. w dniu
23 października 2017 roku, telefonu komórkowego.

Wyjaśnienia oskarżonego Z. M. jedynie w niewielkim stopniu zasługują na wiarę i w tym jedynie zakresie też posłużyły do ustalenia stanu faktycznego niniejszej sprawy. W części również Sąd uznał je za realizację przyjętej przez oskarżonego linii obrony, co wyjaśniono w dalszej części uzasadnienia.

Sąd uznał również za wiarygodne dokumenty zgromadzone w aktach sprawy,
a w szczególności protokół zatrzymania osoby, pisemne opinie biegłych, dokumentację medyczną oskarżonego i inne, z uwagi na to, że zostały one sporządzone przez uprawnione do tego osoby, prawidłowo pod względem formalnym, a ich treść koresponduje z zeznaniami pokrzywdzonego oraz wyjaśnieniami Z. M. w zakresie, w jakim Sąd dał im wiarę. Przede wszystkim uwzględniono wnioski jasnej i wyczerpującej opinii sądowo – psychiatrycznej oraz sądowo-psychologicznej odnośnie osoby Z. M., które zostały oparte na aktualnej wiedzy w wymienionych dziedzinach, analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy i w toku postępowania nie były kwestionowane. Opinie te zawierają zgodne z wiedzą fachową i precyzyjne konkluzje, znajdujące oparcie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Czyn oskarżonego Z. M. godzi w cudze mienie i stosunki majątkowe. Sąd nie dopatrzył się okoliczności wyłączających przypisanie temu oskarżonemu winy. W konsekwencji Sąd uznał, że zachowanie się Z. M. wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania,
w przekonaniu Sądu, zachodzą wszelkie przesłanki odpowiedzialności karnej oskarżonego.

Przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. stanowi kwalifikowaną postać kradzieży, w której znamieniem kwalifikującym jest sposób działania sprawcy, to jest włamanie. Z utrwalonej linii orzeczniczej, jak i doktryny wynika, iż kradzież z włamaniem zachodzi wtedy, gdy jej sprawca zabiera mienie w celu przywłaszczenia w następstwie usunięcia przeszkody materialnej, będącej częścią konstrukcji pomieszczenia zamkniętego lub specjalnym zamknięciem tego pomieszczenia utrudniającym dostęp do jego wnętrza (tak wyrok SN z 18 grudnia 2002 r., III KKN 423/00, LEX nr 75463). Pokonanie zabezpieczenia elektronicznego za pomocą kodu dostępu, w tym kodu (...) wraz z kartą bankomatową, wyczerpuje znamiona występku opisanego w art. 279 § 1 k.k. oskarżony Z. M. przyznał, iż znał kod (...) do karty bankomatowej A. B. i jej wcześniej, za zgodą pokrzywdzonego, używał, nabywając żywności i alkohol. Oskarżony tłumaczył, iż pokrzywdzony chciał zrobić prezent małżonkom M. na rocznicę ślubu, stąd rzekomo oskarżony dokonał zakupu telefonu komórkowego. Powyższym wyjaśnieniom Sąd nie dał wiary, albowiem pokrzywdzony zaprzeczył, by miał wiedzę o nabyciu przez oskarżonego przy użyciu karty bankomatowej A. B. wraz z kodem (...) telefonu komórkowego, tym bardziej, aby wyraził zgodę na powyższe bądź ten stan rzeczy akceptował. Oskarżony, na prośbę A. B., jeszcze przed dniem 23 października 2017 roku wprawdzie używał karty bankomatowej pokrzywdzonego w celu dokonania zakupów alkoholu i żywności podczas spotkań towarzyskich, jednakże każdorazowo rozliczał się z pokrzywdzonym, pokazując rachunki za zakupy, czynił to w pobliskich sklepach i zakupy dotyczyły konkretnego asortymentu artykułów spożywczych, który pokrzywdzony spożywał wraz z małżonkami M. i które widział. Mógł zatem łatwo skontrolować czynności podjęte przez oskarżonego. Nadto wydatkowane kwoty nie przekraczały jednorazowo 10-200, maksymalnie 600 zł. O zakupie telefonu komórkowego oskarżony nie poinformował pokrzywdzonego, nie przedstawił mu dowodu zakupu ani nie okazał telefonu. Nie mógł być to zatem prezent dla żony Z. M. od A. B., w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego byłoby to niedorzeczne, nadto w takim przypadku pokrzywdzony zawiadamiając organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, z całą pewnością wskazałby osobę, którą o kradzież z włamaniem podejrzewa, co nie miało miejsca. Gdyby telefon miał być prezentem, tym bardziej z okazji rocznicy ślubu, byłby to przedmiot bardziej adekwatny do okazji, przede wszystkim zaś, mimo zażyłości stron – mniej kosztowny i oskarżony od razu powiedziałby o nim A. B..

Uznając oskarżonego Z. M. za winnego zarzucanego mu oskarżeniem czynu, Sąd na mocy art. 279 § 1 k.k. skazał go na karę roku pozbawienia wolności.

Przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. zagrożone jest karą od roku do 10 lat pozbawienia wolności, zatem wymierzona kara mieści się w najniższych granicach zagrożenia ustawowego. Orzekając karę pozbawienia wolności w tym wymiarze Sąd wziął pod uwagę stosunkowo znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu, jakiego dopuścił się Z. M., wyrażający się przede wszystkim w godzeniu w mienie o niemałej wartości należące do pokrzywdzonego. Rozmiar doznanej przez A. B. szkody stanowił równowartość kwoty 3.247 zł 99 gr. Z. M. w sposób jaskrawy wystąpił przeciwko obowiązującym normom prawnym oraz społecznym, działając w okolicznościach świadczących o zuchwałości i poczuciu bezkarności sprawcy tym bardziej, że czyny
o podobnej motywacji, obliczone na łatwe zdobycie mienia niemałej wartości, są popełniane stosunkowo często. Popełniony czyn dokonany był na szkodę bliskiego znajomego,
a oskarżony wykorzystał zaufanie A. B. oraz jego dobrą sytuację finansową.

Dodatkową okolicznością było działanie z niskich pobudek, z chęci zysku. Jednocześnie stopień winy oskarżonego należy uznać za dość znaczny. Nadto zdarzenie
z dnia 23 października 2017 r. nie pozostało bez ujemnych skutków dla pokrzywdzonego, dla jego stanu posiadania. Szkoda do tej pory nie została naprawiona w żadnej części. Powyższe świadczy o pewnej demoralizacji, degradacji oskarżonego, braku poszanowania dla norm prawnych i zasad współżycia społecznego, a pośrednio także o konieczności ostrożnego stosowania środków probacyjnych. Istnieje więc znaczny rozdźwięk pomiędzy zachowaniem powinnym, a przedsięwziętym przez Z. M.. Analizując cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do sprawcy Sąd nie znalazł okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, Sąd zważył też na potrzeby w zakresie świadomości prawnej społeczeństwa, a to w celu unaocznienia, że za czyny o tak wysokiej społecznej szkodliwości, zasługują na przykładne ukaranie.

Ponadto, obok kary pozbawienia wolności, Sąd wymierzył oskarżonemu Z. M., działającemu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, który nadto korzyść taką osiągnął, karę 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość stawki na kwotę minimalną przewidzianą w ustawie. Orzeczenie kary majątkowej w niewielkim wymiarze jest celowe nawet, gdyż oskarżony osiąga stałe dochody, nie ma nikogo na utrzymaniu. Zdaniem Sądu, w odniesieniu do sankcji majątkowych za tego typu jak przypisane oskarżonemu przestępstwa, istotna jest również odpowiednio wyważona dolegliwość finansowa, mająca niewątpliwie charakter represji, ale również o istotnym znaczeniu wychowawczym. Kara ta pozwoli przy tym unaocznić sprawcy rzeczywistą szkodliwość popełnionego przestępstwa, zaś wymierzając stawki dzienne grzywny, Sąd kierował się wyżej wskazanymi dyrektywami wymiaru kary, szczególnie zaś wziął pod uwagę wartość bezprawnych korzyści, które oskarżony osiągnął z przestępstwa i działanie na szkodę osoby dobrze znanej, przyjaciela domu. Ustalając wysokość każdej ze stawek dziennych na poziomie minimalnej ustawowej kwoty, Sąd zważył na dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne oraz stosunki majątkowe, a także obciążenie obowiązkiem odszkodowawczym na rzecz pokrzywdzonego.

Wykonanie wymierzonej Z. M. kary pozbawienia wolności Sąd warunkowo zawiesił na okres 2 lat tytułem próby. Zdaniem Sądu, warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności w całości spełni cele kary. Przede wszystkim oskarżony nie był uprzednio karany sądownie, a orzeczenie bezwzględnej kary pozbawienia wolności wobec niekaranego sprawcy przestępstwa byłoby w rozpatrywanym przypadku nader surowe i przekraczałoby stopień społecznej szkodliwości czynu. Już sama świadomość wydanego wyroku skazującego i orzeczenia kary winna odnieść pożądany
i oczekiwany skutek wychowawczy, a także zaspokoić społeczne poczucie sprawiedliwości
i szeroko rozumiane cele ogólnoprewencyjne. Dozór kuratora pozwoli powyższe przewidywania sprawdzić.

Z uwagi na treść opinii sądowo-psychiatrycznej i rozpoznaną u Z. M. skłonność do spożywania alkoholu, zasadne było zobowiązanie oskarżonego do powstrzymania się od nadużywania alkoholu w okresie próby związanym
z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności.

Sąd zobowiązał oskarżonego Z. M. do pisemnego przeproszenia pokrzywdzonego A. B., co dodatkowo wzmocni oddziaływanie kary. W ocenie Sądu wystarczającym jest przeproszenie pokrzywdzonego poprzez wysłanie listu skierowanego do A. B.. Brak jest argumentów przemawiających za angażowaniem w rozpoznawaną sprawę szerszej społeczności, nieznającej stron i niezainteresowanej rozwiązaniem istniejących pomiędzy nimi nieporozumień. Jednocześnie wspomniany obowiązek nie przekracza stopnia winy oskarżonego oraz uwzględnia stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu.

Na zasadzie art. 46 § 1 k.k., w pkt V wyroku, orzeczono o obowiązku naprawienia przez oskarżonego Z. M. szkody wyrządzanej przestępstwem w części, zgodnie z żądaniem pokrzywdzonego. Wskazana kwota nie przekracza równowartości skradzionego mienia, zaś szkoda nie została dotychczas naprawiona. Sąd kierował się względami celowości, przede wszystkim bowiem jednym z głównych zadań prawa karnego, jakim jest kompensowanie szkód poniesionych przez pokrzywdzonego przestępstwem.

Na poczet orzeczonej kary grzywny Sąd zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zgodnie z treścią protokołu zatrzymania osoby.

Sąd zasądził tymczasowo od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. M. koszty obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu w niniejszym postępowaniu wedle norm przepisanych i przy uwzględnieniu zaliczki na poczet podatku od towarów
i usług, albowiem nie zostały uiszczone w całości ani w części.

Na podstawie przepisów szczegółowo powołanych w pkt VIII wyroku, Sąd wymierzył oskarżonemu Z. M. na rzecz Skarbu Państwa stosowną opłatę oraz obciążył wydatkami postępowania w całości, kierując się nadto zasadą,
że każdy, kto przez swoje zachowanie spowodował wszczęcie postępowania karnego, zobowiązany jest do poniesienia jego kosztów.