Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2018 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa L. B.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. akt X C 1621/17,

oddala apelację.

Jacek Barczewski Agnieszka Żegarska Mirosław Wieczorkiewicz

Sygn. akt IX Ca 369/18

UZASADNIENIE

Powódka L. B. domagała się zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 17.400 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 14 kwietnia 2016 t. do dnia zapłaty i kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że dniu 21 kwietnia 2014 r. zawarła z A. O. (1) umowę najmu pojazdu zastępczego. Samochód A. O. (1) uległ poważnemu uszkodzeniu w kolizji drogowej i nie nadawał się do dalszego użytkowania. A. O. (1) w dniu 10 grudnia 2014 r. wytoczył przeciwko pozwanemu ubezpieczycielowi pozew o zapłatę. Roszczenie zostało uwzględnione w całości wyrokiem z dnia 18 stycznia 2016 r. Pojazd nie mógł zostać naprawiony w czasie trwania procesu, ponieważ stanowił dowód w sprawie (był przedmiotem oględzin). A. O. (1) przelał na powódkę wierzytelność z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Powódka zwróciła się do ubezpieczyciela o zwrot kosztów najmu, ale ten zwrócił jedynie 2.500 zł.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że nie kwestionuje dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego, a jedynie czas trwania przedmiotowej umowy. W ocenie pozwanemu, najem pojazdu zastępczego przez aż 588 dni, nie może zostać uznany za racjonalny i ekonomicznie uzasadniony. Poza tym pozwany zauważył, że powódka w żaden sposób nie wykazała, aby poszkodowany rzeczywiście poniósł koszt najmu pojazdu zastępczego.

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2017 r., Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 17.400 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty (pkt I), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt II), zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 870 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III), nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 305,22 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa (pkt IV).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 19 kwietnia 2014 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki T. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność A. O. (1). Sprawca kolizji ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. W wyniku kolizji w pojeździe powoda uszkodzeniu uległy w stopniu kwalifikującym się do wymiany: błotniki przednie- 2 szt., drzwi przednie lewe, wsporniki błotników przednich - 2 szt., krata wlotu powietrza, reflektory zespolone - 2 szt., lampa przeciwmgielna przednia prawa, zderzak przedni, wsporniki boczne zderzaka przedniego - 2 szt., krata prawa zderzaka przedniego, zbiornik spryskiwaczy, chłodnica powietrza doładowania, nadkola plastikowe przednie- 2 szt., tracza koła przedniego lewego, zaś w stopniu nadającym się do naprawy: spoiler prawy zderzaka przedniego, tarcza koła przedniego prawego, zawieszenie koła przedniego lewego. A. O. (1) pozostawił uszkodzony pojazd w warsztacie naprawczym w O. przy ul. (...).

Poszkodowany zgłosił szkodę ubezpieczycielowi. Rzeczoznawca ubezpieczyciela przeprowadził oględziny uszkodzonego pojazdu, w oparciu o które w dniu 5 maja 2014 r. sporządził kalkulację naprawy pojazdu poszkodowanego, przyjmując że szkoda w pojeździe A. O. (1) jest szkodą częściową, przy wartości rynkowej pojazdu w stanie nieuszkodzonym - 18 400 zł. Poszkodowany otrzymał od ubezpieczyciela kosztorys, z którego wynikało, że koszt naprawy jego pojazdu wyniesie 5.869,28 zł.

Dalej Sąd ten ustalił, że decyzją z dnia 4 lipca 2014 r. pozwany odmówił wypłaty odszkodowania, nie przyjmując odpowiedzialności za skutki kolizji z dnia 19 kwietnia 2014 r. Pozwany wskazał, że wymienione w zgłoszeniu szkody uszkodzenia samochodu T. (...) musiały powstać w innych okolicznościach niż deklarowane przez uczestników postępowania likwidacyjnego. Pismem z dnia 25 sierpnia 2014 r. A. O. (1) wezwał pozwanego do wypłaty odszkodowania. Decyzją z dnia 23 września 2014 r., po przeprowadzeniu ponownej analizy sprawy, ubezpieczyciel podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, odmawiając wypłaty odszkodowania. W dniu 1 grudnia 2014 r. poszkodowany A. O. (1) wystąpił do Sądu Rejonowego w Olsztynie z pozwem przeciwko (...) S.A. o zapłatę kwoty 5.869,28 zł tytułem odszkodowania za uszkodzony w kolizji z dnia 19 kwietnia 2014 r. samochód marki T. (...). Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Postanowieniem z dnia 25 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych na okoliczność ustalenia, czy do zdarzenia mającego skutkować powstaniem szkody doszło w okolicznościach przedstawionych przez powoda. Biegły przeprowadził oględziny uszkodzonego pojazdu w dniu 22 lipca 2015 r. Postanowieniem z dnia 6 października 2015 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie w sprawie X C 4666/14 dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego na okoliczność ustalenia kosztów naprawy pojazdu A. O. (1), czasu niezbędnego do wykonania naprawy oraz technologicznego czasu naprawy. Biegły przeprowadził oględziny uszkodzonego pojazdu powoda w dniu 28 października 2015 r. i w dniu 1 listopada 2015 r. sporządził opinię na zlecenie Sądu, ustalając, że naprawa pojazdu powoda jest ekonomicznie nieuzasadniona, albowiem koszt naprawy tego pojazdu wyniósłby 21 022,32 zł brutto, przy wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym - 19 200 zł. Biegły określił wartość pojazdu w stanie uszkodzonym na kwotę 8 000 zł. Technologiczny czas naprawy pojazdu określił na 13 dni roboczych. Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda A. O. (1) kwotę 11.200 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 4 lipca 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.078 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrok uprawomocnił się z dniem 12 marca 2016 r. Decyzją z dnia 17 marca 2016 r. ubezpieczyciel zlecił wypłatę odszkodowania przyznanego w/w wyrokiem.

Ponadto ustalono, że w dniu 21 kwietnia 2014 r. A. O. (1) zawarł z powódką L. B. umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) za czynsz w kwocie 50 zł za dobę. Jednocześnie najemca upoważnił powódkę do odbioru należności za wynajęcie pojazdu zastępczego w związku ze szkodą z dnia 19 kwietnia 2014 r. dotyczącą pojazdu marki T. (...) o nr rej. (...). A. O. (1) nie miał w tym czasie innego samochodu. W dniu 8 lipca 2014 r. powódka podpisała z A. O. (1) aneks do umowy najmu pojazdu zastępczego z dnia 21 kwietnia 2014 r. ustalając, że ze względu na przedłużającą się wypłatę odszkodowania za uszkodzony samochód T. (...), wynajem samochodu zastępczego staje się długoterminowy, w związku z czyn czynsz najmu będzie wynosił 1.000 zł miesięcznie. Umowa została zawarta do czasu wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. Po przeprowadzeniu oględzin uszkodzonego pojazdu przez biegłego rzeczoznawcę samochodowego do sprawy X C 4666/14 i ustaleniu przez niego wysokości szkody, A. O. (1) przystąpił do naprawy pojazdu. Poszkodowany zwrócił wynajmowany pojazd powódce w dniu 30 listopada 2015 r.. Tego samego dnia zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności, mocą której przeniósł na powódkę przysługującą mu w stosunku do pozwanego (...) S.A. wierzytelność o zapłatę odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną nr (...)z dnia 19 kwietnia 2014 r.. W dniu 24 kwietnia 2017 r. A. O. (1) sprzedał samochód marki T. (...).

Na końcu ustalono, że pismem z dnia 7 kwietnia 2016 r. powódka L. B. wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 19.900 zł za wynajem pojazdu zastępczego w związku ze szkodą z dnia 19 kwietnia 2014 r. w terminie 7 dni. Decyzją z dnia 15 kwietnia 2016 r. pozwany uznał za zasadny czas najmu pojazdu zastępczego przez okres 50 dni od dnia 21 kwietnia 2014 r. do dnia 9 czerwca 2014 r. przyznając powódce zwrot kosztów najmu w kwocie 2.500 zł. Pismem z dnia 25 maja 2016 r. powódka ponownie wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 17 900 zł . Decyzją z dnia 13 czerwca 2016 r. pozwany odmówił zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego za pozostały okres - przekraczający 50 dni. Technologiczny czas naprawy pojazdu A. O. (2) wynosił 11 dni. Samochód zastępczy wynajmowany przez poszkodowanego A. O. (1) należał do niższej klasy pojazdów niż pojazd poszkodowanego uszkodzony w kolizji z dnia 19 kwietnia 2014 r.

Sąd Rejonowy wskazał, że wszystkie okoliczności rozpoznawanej sprawy prowadzą do wniosku, że okres najmu pojazdu zastępczego przez okres od dnia 21 kwietnia 2014 r. do dnia 30 listopada 2015 r. był celowy i ekonomicznie uzasadniony. W ocenie Sądu I instancji, to nie zaniedbanie i zaniechanie po stronie poszkodowanego, lecz nielojalna i niefrasobliwa postawa pozwanego sprawiły, że okres najmu pojazdu zastępczego przedłużył się. Pozwany początkowo - w toku postępowania likwidacyjnego - w ogóle kwestionował swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 19 kwietnia 2014 r. i odmówił pozwanemu wypłaty jakiejkolwiek kwoty odszkodowania. W tych okolicznościach, nie można było oczekiwać od poszkodowanego, że przystąpi do naprawy pojazdu. Przy odmownej decyzji pozwanego, poszkodowany musiał wstrzymać się z naprawą pojazdu do czasu rozstrzygnięcia samej kwestii odpowiedzialności ubezpieczyciela. Chcąc wykazać, że szkoda powstała w okolicznościach na jakie wskazywał, poszkodowany musiał pozostawić pojazd w stanie uszkodzonym co najmniej do czasu przeprowadzenia oględzin przez biegłych sądowych. Natychmiastowe przystąpienie do naprawy pojazdu uniemożliwiłoby ubezpieczycielowi, a następnie Sądowi rzetelne ustalenie zakresu uszkodzeń, a poszkodowanego naraziłoby na ryzyko otrzymania niepełnego odszkodowania. Poszkodowany przystąpił do naprawy pojazdu po sporządzeniu opinii przez biegłego rzeczoznawcę samochodowego w sprawie X C 4666/14. Wówczas dopiero- po korzystnych dla niego ustaleniach biegłego z zakresu rekonstrukcji drogowych i oszacowaniu szkody przez biegłego rzeczoznawcę, mógł oczekiwać, że otrzyma odszkodowanie od ubezpieczyciela. Wówczas również, uszkodzony pojazd przestał być dowodem potrzebnym dla rozstrzygnięcia w sprawie X C 4666/14. Sąd I instancji zwrócił również uwagę na to, że poszkodowany nie czekał z naprawą pojazdu, a tym samym ze zwróceniem samochodu zastępczego, do czasu wypłaty odszkodowania przez pozwanego, co nastąpiło dopiero w marcu 2016 r. Wobec powyższego, roszczenie powódki zostało uwzględnione w całości. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., a o nieuiszczonych kosztach sądowych na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając rozstrzygnięcie Sądu I instancji w części, tj. w zakresie pkt I wyroku oraz w zakresie kosztów postępowania.

Powód zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie:

1.  233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów a w konsekwencji przyjęcie, że powódka udowodnił zasadność wynajmu pojazdu przez okres 588 dni:

a.  poprzez przyjęcie wbrew zasadom doświadczenia życiowego, logiki, dowolną ocenę materiału dowodowego, przejawiająca się w uznaniu, iż okres 588 dni w okolicznościach niniejszej sprawy jest okresem celowym i uzasadnionym najmu, mimo iż poszkodowany posiadał drugi pojazd, którym mógł się poruszać,

b.  nadto uznanie, że pozostawienie pojazdu w stanie uszkodzonym do czasu wydania opinii przez biegłego sądowego w sprawie o sygn. akt X C 4666/14 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Olszynie było celowe i niezbędne dla udowodnienia roszczenia poszkodowanego w tamtym postępowaniu, podczas gdy w toku postępowania likwidacyjnego wykonano bogatą i niezbędną dokumentację dla potrzeb postępowania, biegły sądowy byłby wstanie wydać opinię bez dokonywania oględzin pojazdu poszkodowanego, jak również poszkodowany nie złożył wniosku o zabezpieczenie dowodu w postaci dokonania oględzin pojazdu przez biegłego sądowego, co byłoby wystarczające dla celów dowodowych,

c.  poprzez dowolną, wbrew zasadom logiki, pobieżną ocenę opinii biegłego rzeczoznawcy, w konsekwencji uznanie, iż okres najmu 588 dni nie jest nadmierny, mimo iż z opinii biegłego wynika, iż technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu powoda to zaledwie 11 dni roboczych, a pozwana uznała za zasadny okres najmu wynoszący aż 50 dni co decydowanie pozwalało na dokonanie naprawy pojazdu w tym na przeprowadzenie wszelkich czynności około naprawczych;

2.  art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c., polegające na uznaniu, że powódka wykazała, zasadność i celowość najmu pojazdu zastępczego przez okres aż 588 dni,

3.  art. 361 § 1 i 2 k.c., polegające na obciążeniu pozwanego odpowiedzialnością przekraczającą normalne następstwa działania, z którego szkoda wynikła oraz uznanie odpowiedzialności pozwanego w wysokości przekraczającej wysokość szkody i ekonomicznie uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego.

Mając powyższe na uwadze, pozwany wniósł o:

1.  zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w również w tej części,

2.  zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w obu instancjach według norm przepisanych.

W odpowiedzi powód wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

W ocenie Sądu Okręgowego wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ustalenia i wywody zostały przeprowadzone na podstawie poprawnej analizy dowodów oraz podanej tam podstawy prawnej, których ocena nie wykazała błędów natury faktycznej, czy logicznej, jak również jurydycznej. Sąd I instancji wskazał, jakie fakty uznał za potrzebne do ukierunkowanego we wniosku i żądanego rozstrzygnięcia oraz na jakich przesłankach oparł swoją decyzję.

W konsekwencji ustalenia te i oceny Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, zwracając uwagę, że nie ma wobec tego potrzeby procesowej przeprowadzania na nowo w uzasadnieniu tego orzeczenia oceny każdego ze wskazanych wywodów, a wystarczy odnieść się do tych ustaleń i ocen, które zostały zakwestionowane w apelacji (wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 1998 r., III CKN 650/98, Legalis nr 362243, wyrok Sądu Najwyższego z 27 listopada 2003 r., II UK 156/03, Lex nr 390069, wyrok Sądu Najwyższego z 9 lutego 2012 r., III CSK 179/11, Lex nr 1165079).

Na etapie postępowania apelacyjnego, pozwany - tak jak w postępowaniu przed Sądem I instancji - kwestionował czas trwania umowy najmu pojazdu zastępczego.

Wymieniona kwestia była przedmiotem wielokrotnych wypowiedzi Sądu Najwyższego, który na tle rozpoznawanych spraw z zakresu szkód komunikacyjnych, próbował systemowo rozstrzygać spory występujące przy wypłacie odszkodowania za najem pojazdu zastępczego.

Zasadnicze znaczenie w tej kwestii ma uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. w której wskazano, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia oc posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego oraz nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (III CZP 5/11, Lex nr 1011468).

Nie ulega przy tym wątpliwości, że celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego, kształtują się inaczej w przypadku szkody całkowitej i szkody częściowej.

W przypadku szkody całkowitej (auto nie nadaje się do naprawy), postulat pełnego odszkodowania przemawia za zwrotem wydatków poniesionych na najem pojazdu zastępczego, za okres między dniem zniszczenia samochodu a dniem, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do dnia zapłaty odszkodowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03, Legalis nr 57306).

Natomiast w przypadku szkody częściowej (auto nadaje się do naprawy), poszkodowany może żądać od zakładu ubezpieczeń zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego poniesionych jedynie w okresie koniecznej i niezbędnej naprawy samochodu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 r., II CK 494/03, Legalis nr 67722). Należy jednak i w tym przypadku przyjąć, że refundacja kosztów najmu pojazdu zastępczego nie może przekraczać okresu od wystąpienia zdarzenia do czasu przyznania odszkodowania.

W rozpoznawanej sprawie, samochód A. O. (1) nadawał się do naprawy, a najem pojazdu zastępczego trwał od 21 kwietnia 2014 r. do dnia 30 listopada 2015 r. (588 dni).

W ocenie pozwanego ubezpieczyciela, najem pojazdu zastępczego przez okres 588 dni w okolicznościach niniejszej sprawy nie był ekonomicznie uzasadniony, ponieważ: w toku postępowania likwidacyjnego wykonano dokumentację wystarczającą do wydania opinii przez biegłego w postępowaniu sądowym, poszkodowany mógł złożyć wniosek o zabezpieczenie dowodu, a technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu wynosił 11 dni (zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.).

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że - wbrew twierdzeniom apelacji - okoliczności niniejszej sprawy a zwłaszcza postawa ubezpieczyciela jednoznacznie wskazują, że tak długi okres najmu pojazdu zastępczego był uzasadniony.

Bezspornie do uszkodzenia pojazdu A. O. (1) doszło w dniu 19 kwietnia 2014 r. Pozwany pismem z dnia 30 kwietnia 2014 r. potwierdził przyjęcie zawiadomienia o szkodzie (k. 9 akt X C 4666/14), a pismem z dnia 4 lipca 2014 r. odmówił przyznania odszkodowania. A. O. (1) ponownie wezwał ubezpieczyciela do wypłaty odszkodowania, co spotkało się z ponowną odmową wyrażoną w piśmie z dnia 23 września 2014 r. Pozwany swoje stanowisko motywował tym, że do uszkodzeń w samochodzie poszkodowanego, nie mgło dojść w okolicznościach wskazanych przez uczestników kolizji (k. 13 akt X C 4666/14).

Z powyższego wynika, że postępowanie likwidacyjne trwało co najmniej od 30 kwietnia 2014 r. do 23 września 2014 r.

A. O. (1) nie zgodził się z zaprezentowanym stanowiskiem ubezpieczyciela, dlatego w pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Olsztynie w dniu 1 grudnia 2014 r., domagał się należnego mu odszkodowania za uszkodzenie pojazdu w kolizji drogowej z dnia 19 kwietnia 2014 r. (k. 2 akt X C 4666/14).

Wobec stanowiska ubezpieczyciela, Sąd Rejonowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 24 marca 2015 r., dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków na okoliczność ustalenia, czy do uszkodzeń w pojeździe poszkodowanego mogło dojść w okolicznościach wskazywanych przez uczestników kolizji (k. 51v akt X C 4666/14).

Biegły J. K. stwierdził, że do uszkodzeń mogło dojść w warunkach wskazanych przez A. O. (1). Przedmiotowa opinia została wydana po oględzinach uszkodzonego samochodu w dniu22 lipca 2015 r. (k. 56 akt X C 4666/14).

Wobec jednoznacznej konkluzji biegłego K., Sąd Rejonowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 6 października 2015 r., dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego na okoliczność ustalenia kosztów naprawy A. O. (1) (k. 93 akt X C 4666/14).

Biegły M. D. ustalił koszty naprawy przedmiotowego pojazdu, po dokonaniu jego oględzin w dniu 28 października 2015 r. (k. 103 akt X C 4666/14).

Z zeznań A. O. (1) złożonych w niniejszej sprawie wynika, że przystąpił do naprawy pojazdu niezwłocznie po ostatnich oględzinach (28 października 2015 r.). Jednakże naprawa była częściowa, z powodu braku środków pieniężnych. Dopiero po wypłaceniu przez ubezpieczyciela zasądzonego odszkodowania, poszkodowany doprowadził naprawę do końca. A. O. (1) wyjaśnił, że nie przeprowadził wcześniejszej naprawy z powodu braku środków pieniężnych (k. 41v - 42).

Przedstawione okoliczności świadczą o tym, że okres najmu pojazdu zastępczego w okolicznościach niniejszej sprawy, wynikał przede wszystkim z nierzetelnej postawy ubezpieczyciela. Samo postępowanie likwidacyjne trwało niemalże 5 miesięcy i zakończyło się bezzasadną odmową wypłaty odszkodowania.

W postępowaniu sądowym (X C 4666/14) pozwany podniósł, że do uszkodzeń w pojeździe A. O. (1) nie doszło w okolicznościach wskazanych w pozwie. Skutkowało to koniecznością powołania biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Dopiero wydanie przedmiotowej opinii, pozwoliło na powołanie biegłego rzeczoznawcy.

Warto przy tym zauważyć, że uszkodzony pojazd był poddany oględzinom zarówno przez biegłego K. i biegłego D.. Niewątpliwie osobista styczność biegłych z uszkodzonym pojazdem, pozwoliła na poczynienie dokładniejszych ustaleń oraz wysnuciu prawidłowych wniosków.

Trudno wymagać od A. O. (1), aby - przy braku środków pieniężnych - niezwłocznie naprawił pojazd, w sytuacji odmowy przyjęcia odpowiedzialności przez ubezpieczyciela za skutki zdarzenia z dnia 19 kwietnia 2014 r. Przystąpienie do częściowej naprawy pojazdu po dwóch pozytywnych dla poszkodowanego opiniach biegłych, wydaje się postępowaniem zupełnie racjonalnym. Poszkodowany nie chciał bowiem przystąpić do naprawy, nie będąc pewnym wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela.

Zdaniem Sądu Okręgowego, ustalony przez biegłego technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu (11 dni), jest zupełnie nieprzydatny dla ustalenia ekonomicznie uzasadniającego okresu najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie.

Należy podkreślić, że technologiczny czas naprawy - ustalony na podstawie programów kosztorysowych - tylko modelowo uwzględnia sumę operacji naprawczych niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Technologiczny czas naprawy jest pojęciem o wiele węższym od czasu niezbędnego do naprawy (rzeczywisty czas naprawy), ponieważ nie uwzględnia czynników faktycznych, które mogą wystąpić w normalnym toku naprawy (np. oczekiwanie na części zamienne, konieczne przerwy w naprawie wynikające z możliwości organizacyjnych zakładu naprawczego - w tym dni wolnych od pracy, stopa obłożenia warsztatu zamówieniami).

Oparcie metodyki ustalania wysokości odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wyłącznie o technologiczny czas naprawy oznacza pominięcie okresu, w którym poszkodowany obiektywnie nie może odtworzyć możliwości korzystania z własnej rzeczy poprzez naprawę, a w konsekwencji częściowe przeniesienie ciężaru naprawienia szkody na poszkodowanego.

Z powołanej już uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 05/11) wynika, że redukcja poniesionych wydatków na najem pojazdu zastępczego z uwagi na czas jego trwania, może być dokonana w przypadku bezsprzecznego wykazania, że poszkodowany pozostawał w zwłoce w zleceniu przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu mechanicznego lub w razie udowodnienia zwłoki zakładu naprawczego w przeprowadzeniu naprawy.

Stosownie do art. 14 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) i art. 6 kc - ciężar udowodnienia tych faktów obciąża ubezpieczyciela, ponieważ są to okoliczności redukujące zakres jego odpowiedzialności.

Tymczasem w rozpoznawanym przypadku, poszkodowany rozpoczął naprawę auta dopiero w listopadzie 2015 r., ze względu na bezzasadne uchylanie się od wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela.

Dalej wskazać należy, że w sprawie X C 4666/14 nie zaszły żadne okoliczności, które pozwalały na wystąpienie z wnioskiem o przeprowadzenie oględzin uszkodzonego auta w trybie zabezpieczenia dowodu (art. 310 - 315 k.p.c.).

Zgodnie z art. 310 k.p.c., przed wszczęciem postępowania na wniosek, a w toku postępowania również z urzędu, można zabezpieczyć dowód, gdy zachodzi obawa, że jego przeprowadzenie stanie się niewykonalne lub zbyt utrudnione, albo gdy z innych przyczyn zachodzi potrzeba stwierdzenia istniejącego stanu rzeczy.

W świetle przytoczonych okoliczności - zwłaszcza braku środków na naprawę auta przez poszkodowanego - nie było żadnej potrzeby przeprowadzenia oględzin w trybie zabezpieczenia dowodu.

Uszkodzony pojazd był przechowywany w zakładzie naprawczym, dlatego nie zachodziła żadna obawa o to, że jego oględziny staną się niewykonalne lub znacznie utrudnione.

Warto przy tym zauważyć, że oględziny uszkodzonego samochodu nie byłby równoznacznie z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków czy też biegłego rzeczoznawcy.

Z dokumentów przedłożonych przez pozwanego wynika, że poszkodowany co najmniej od dnia 11 kwietnia 2015 r. był także właścicielem pojazdu V. (...).

Jednakże z oświadczenia A. O. (1) załączonego do odpowiedzi na apelację wynika, że powyższy pojazd - ze względu na wykryte po jego zakupie uszkodzenia - nie nadawał się do jazdy i został sprzedany 21 października 2015 r. za kwotę 6.400 zł (k. 119).

Sąd Okręgowy dał wiarę przedstawionym wyjaśnieniom poszkodowanego, ponieważ są one zgodne z jego zeznaniami złożonymi w charakterze świadka.

Wobec przedstawionych argumentów, Sąd II instancji nie uwzględnił zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz zarzutu naruszenia art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c. i art. 361 § 1 i 2 k.c.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego na podstawie art. 385 k.p.c.

Sąd Okręgowy nie orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego, ponieważ strona wnosząca apelację przegrała spór, a strona wygrywająca nie wniosła o ich zasądzenie.

Jacek Barczewski Agnieszka Żegarska Mirosław Wieczorkiewicz