Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1265/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2018 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący – Sędzia SO Zofia Kubalska

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Ewelina Parol

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2018 roku w Lublinie

sprawy R. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wypłatę emerytury

na skutek odwołania R. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 23 marca 2018 roku znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VIII U 1265/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 23 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział

w L. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2017, poz. 1383 ze zm.) przeliczył R. G. emeryturę wobec przeliczenia kapitału początkowego od dnia 1 marca 2018 roku, to jest od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługiwała wypłata emerytury. Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

Po korekcie kapitału początkowego na koncie, wysokość emerytury wyniosła 647,12 złotych. Emerytura przyznana od 5 marca 2018 roku w kwocie 647,12 złotych była niższa od najniższej emerytury, która wyniosła 1029,80 złotych. Emerytury nie podwyższono, gdyż wnioskodawczyni nie udowodniła łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 20 lat. Organ rentowy zawiesił wypłatę świadczenia z uwagi na zbieg prawa do więcej niż jednego świadczenia, gdyż mogło być wypłacane tylko jedno-wyższe lub wybrane przez ubezpieczoną (decyzja k. 14 a.e.).

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła w dniu 18 kwietnia 2018 roku R. G., która uznała ją za krzywdzącą. Wskazała, że pracowała 51 lat, a zgromadzony kapitał nie został jej wypłacony (odwołanie k. 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że wypłata emerytury z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych została zawieszona, ponieważ wnioskodawczyni nie ma prawa do pobierania dwóch świadczeń, renta rolnicza jest świadczeniem korzystniejszym (odpowiedź na odwołanie k. 4-5 a.s.).

W toku postepowania strony popierały stanowiska prezentowane w sprawie (protokół rozprawy k. 19v-20 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni R. G., urodzona w dniu (...), jest uprawniona i otrzymuje rentę rolniczą od dnia 19 maja 1999 roku, przyznawaną na podstawie kolejnych decyzji rolniczego organu rentowego, od dnia 1 stycznia 2017 roku na stałe (decyzje k. 44-45, k. 130, k. 170 akt KRUS). Do okresów, od których zależało prawo i wysokość świadczenia, zaliczono wnioskodawczyni okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 5 marca 1974 roku do 1 kwietnia 1979 roku oraz okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od dnia 1 lipca 1993 roku do 31 marca 2000 roku. Doliczono również okres zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w R. od 2 kwietnia 1979 roku do 1 sierpnia 1983 roku i od 1 sierpnia 1986 roku do 31 maja 1987roku oraz okres przebywania na urlopie wychowawczym od 2 sierpnia 1983 roku do 31 lipca 1986 roku oraz od 1 czerwca 1987 roku do 30 maja 1990 roku (pismo k. 190 akt KRUS).

Przy wyliczaniu wysokości świadczenia uwzględniono: część składkową w kwocie 158,86 złotych oraz część uzupełniającą w kwocie 838,43 złotych. Do renty rolniczej przysługuje dodatek pielęgnacyjny w kwocie 208,67 złotych. Wysokość świadczenia do wypłaty od dnia 1 lutego 2017 roku wyniosła 1059,96 złotych (decyzja k. 173-175 akt KRUS).

W dniu 26 lutego 2018 roku R. G. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w L. wniosek o ustalenie prawa do emerytury pracowniczej. Decyzją z dnia 6 marca 2018 roku organ rentowy ustalił wnioskodawczyni prawo do emerytury od dnia(...) roku. Przy ustalaniu prawa do tego świadczenia uwzględniono okresy zatrudnienia: od 22 kwietnia 1979 roku do 1 sierpnia 1993 roku, od 1 sierpnia 1986 roku do 31 maja 1987 roku, od 31 maja 1990 roku do 31 maja 1990 roku, a także okres urlopu wychowawczego od 2 sierpnia 1983 roku do 31 lipca 1986 roku.

Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i wyniosła 532,84 złotych.

Emerytura przyznana od dnia 5marca 2018 roku w kwocie 532,84 złotych była niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1029,80 złotych. Emerytury nie podwyższono, gdyż ubezpieczona nie udowodniła łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 20 lat. Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła miesięcznie 476,88 złotych (decyzja k. 5 a.e., wniosek k. 8 a.e.).

Decyzją z dnia 20 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wstrzymał z urzędu wypłatę emerytury od dnia 1 kwietnia 2018 roku w uzasadnieniu wskazując na zbieg prawa do więcej niż jednego świadczenia, gdyż może być wypłacane tylko jedno świadczenie- wyższe lub wybrane przez odwołującą (decyzja k. 9 a.e.).

Na wniosek ubezpieczonej z dnia 14 marca 2018 roku, organ rentowy zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 23 marca 2018 roku dokonał przeliczenia wysokości emerytury w związku z ponownym ustaleniem wysokości kapitału początkowego. Wypłata świadczenia została zawieszona z uwagi na informację otrzymaną z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, iż wnioskodawczyni nie ma prawa do pobierania dwóch świadczeń.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił w oparciu o powołane wyżej dokumenty znajdujące się w aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. oraz Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (...). Autentyczność tych dokumentów w toku procesu nie była kwestionowana przez strony. Ich forma oraz treść nie budziła ponadto wątpliwości co do ich autentyczności z urzędu, wobec czego zostały one uznane za wiarygodne w całości i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie. Dokumenty prywatne, w tym świadectwa pracy na które powoływała się w swoich wyjaśnieniach wnioskodawczyni, stanowiły dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). Wskazać przy tym należy, iż wnioskodawczyni w trakcie postępowania nie kwestionowała ich prawdziwości, a jedynie odmiennie je interpretowała oraz wyprowadzała z ich treści odmienne konkluzje o charakterze tak faktycznym, jak i jurydycznym.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie R. G. nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, iż zbieg prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników reguluje przepis art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2018, poz. 1270 ze zm.), w którym wskazano, że prawo do pobierania świadczeń w razie zbiegu u jednej osoby prawa do emerytury lub renty z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników określają odrębne przepisy (a zatem przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku t.j. Dz. U. 2017, poz. 2336 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 33 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w razie zbiegu prawa do emerytury z prawem do renty na podstawie ustawy, uprawnionemu przyznaje się jedno świadczenie - wyższe lub wybrane przez uprawnionego, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 3 i 4. Zgodnie z ustępem 2-2b tego artykułu, w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przysługującej na podstawie ustawy z prawem do emerytury lub renty z innego ubezpieczenia społecznego, uprawnionemu wypłaca się jedno wybrane przez niego świadczenie, z zastrzeżeniem ust. 4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do osób uprawnionych jednocześnie do emerytury rolniczej oraz do emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ust. 1, art. 24a lub art. 184 przepisów emerytalnych. Uprawniony do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy albo renty rodzinnej z ubezpieczenia i do emerytury na podstawie art. 24 lub art. 24a przepisów emerytalnych traci prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy albo renty rodzinnej z ubezpieczenia, chyba że zanim wystąpi z wnioskiem o prawo do emerytury na podstawie art. 24 lub art. 24a przepisów emerytalnych złoży oświadczenie, że wybiera rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy albo rentę rodzinną z ubezpieczenia. W przypadku złożenia tego oświadczenia środki zgromadzone na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym są przekazywane przez ten fundusz, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa. Oświadczenie o wyborze świadczenia jest ostateczne i nie przysługuje od niego prawo odstąpienia.

Wyjątek, o którym mowa w ust. 4 nie ma znaczenia dla oceny niniejszej sprawy, gdyż dotyczy zbiegu emerytury czy renty rolniczej z prawem do renty inwalidy wojennego i wojskowego, którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową; nadto renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej pobytem w miejscach, o których mowa w art. 3 i 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. 2016, poz. 1255); kolejno renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo wskutek choroby zawodowej, jak i świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej.

Należy podkreślić, że art. 33 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników był przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z dnia 5 października 2010 roku (K 16/08) Trybunał uznał, że przepis ten jest zgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Z ustaleń stanu faktycznego wynika, że ubezpieczona R. G. od dnia 19 maja 1999 roku była uprawniona i pobierała rentę rolniczą, natomiast decyzją z dnia 6 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. ustalił jej prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy emerytalnej. Za prawidłowe należało uznać rozstrzygnięcie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim zawiesił on ubezpieczonej prawo do świadczenia. W przypadku wystąpienia zbiegu u jednej osoby prawa do emerytury lub renty z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników uprawnionemu wypłaca się jedno, wybrane przez niego świadczenie, o czym stanowi powołany wyżej art. 33 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Renta rolnicza była świadczeniem korzystniejszym dla odwołującej.

Brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia żądania wnioskodawczyni, która domagała się zwrotu kapitału z ZUS, ewentualnie zaliczenia tego kapitału do świadczenia otrzymywanego z KRUS. Przepisy ustawy emerytalnej, jak i przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie przewidują możliwości zwrotu kapitału w sytuacji, gdy ubezpieczony ma ustalone prawo do świadczenia, które jest zawieszone.

Składki na ubezpieczenie emerytalne odprowadzane do funduszu nie są prywatną własnością ubezpieczonej, ale z uwagi na ich przeznaczenie, mają publicznoprawny, ubezpieczeniowy charakter. Środki na ubezpieczenie społeczne są przeznaczane na wypłatę świadczeń dla wszystkich ubezpieczonych podmiotów. Brak jest podstaw, czego domagała się odwołująca, aby doliczyć tak zgromadzony już kapitał do świadczenia rolnego.

Mając na uwadze powyższe rozważania należało uznać, że zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja była prawidłowa, a odwołanie wnioskodawczyni podlegało oddaleniu.

Z tych względów Sąd Okręgowy w Lublinie, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 14 § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.