Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu 18 lipca 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.,

przeciwko (...) S.A. w W.

przy udziale interwenienta ubocznego po stronie pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o ustalenie nieistnienia ewentualnie stwierdzenie nieważności ewentualnie uchylenie uchwał

1.  oddala powództwo o ustalenie nieistnienia uchwał;

2.  stwierdza nieważność uchwał nr 3, 4 i 5 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia (...) S.A. z siedzibą w W. podjętych 21 czerwca 2013 r.,

3.  znosi koszty procesu pomiędzy stronami;

4.  nakazuje pobrać od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 6.000 zł (sześć tysięcy złotych) tytułem brakującej opłaty od pozwu;

5.  oddala wniosek interwenienta ubocznego o zasądzenie kosztów procesu;

6.  oddala wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów na podstawie art.425 § 5 k.s.h. w zw. z art 423 § 2 k.s.h.

SSO Agnieszka Owczarewicz

XXVI GC 560/13

Transkrypcja ustnego uzasadnienia orzeczenia wygłoszonego w dniu 29.07.2016r.

Pozwem z 19 lipca 2013 roku zarządca akcji (...)S.A. posiadanych przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. wnieśli o ustalenie nieistnienia, ewentualnie stwierdzenie nieważności, ewentualnie o uchylenie następujących uchwał:

uchwały nr 3 nadzwyczajnego walnego zgromadzenia podjętej 21 czerwca 2013 roku w sprawie wyłączenia prawa poboru dla dotychczasowych akcji nowych emisji w całości oraz upoważnienie zarządu spółki do zaoferowania objęcie akcji w drodze subskrypcji prywatnej;

uchwały nr 4 nadzwyczajnego walnego zgromadzenia podjętej 21 czerwca 2013 roku w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego w trybie art. 431 ksh oraz zmianie statutu spółki;

uchwały nr 5 nadzwyczajnego walnego zgromadzenia podjętej 21 czerwca 2013 roku w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego w trybie art. 431 ksh oraz zmiany statutu spółki.

Pozwany w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa w całości z uwagi na brak legitymacji zarówno zarządcy akcji, jak i samego powoda. Wskazał, że zarządca akcji nie został wpisany na 7 dni przed terminem walnego zgromadzenia i nie był uprawniony do głosowania.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w S. z 30 września 2013 roku nastąpiła zmiana osoby zarządcy i nowym zarządca przedmiotowych akcji ustanowiono T. C., który pismem z 10 grudnia 2013 roku zgłosił swój udział w sprawie.

Postanowieniem z 18 lipca 2016 roku sąd zawiesił postępowanie z uwagi na brak zdolności sądowej po stronie zarządcy i podjął postępowanie z udziałem (...) sp. z o.o. z siedzibą w S..

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. z siedzibą w S. jest akcjonariuszem (...) z siedzibą w W. posiadającą włącznie(...) akcji zwykłych imiennych serii (...) od numeru (...) do numeru (...) oraz serii (...) od numeru (...) do (...)co stanowi (...) wszystkich akcji.

Dnia 14 września 2010 roku akcje pozwanego przysłuchujące (...) sp. z o.o. w S. zostało zajęte przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla (...) w W. J. B. w sprawie (...).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w S. Wydziału I Cywilnego z 3 kwietnia 2013 roku w sprawie o sygn. akt I Co 476/13 ustanowiony został zarządca akcji pozwanej spółki należących do (...) sp. z o.o. w S. w osobie radcy prawnego L. C.. Zarząd pozwanej spółki zwołał Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy na 21 czerwca 2013 roku (okoliczności bezsporne.)

7 czerwca 2013 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Pozwanej Spółki zwołane na podstawie art 399 §3 ksh przez zarządcę akcji pozwanej spółki przysługujących (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.. M. G. uczestniczył z zgromadzeniu (dowód k. 212 akt sprawy).

Na zgromadzenie zwołane 21 czerwca stawił się pełnomocnik zarządcy akcji, jednakże nie został dopuszczony do głosowania (okoliczność bezsporna).

Pełnomocnik zarządcy zażądał wpisu sprzeciwu do protokołu po podjęciu uchwały nr 3 oświadczając, że jeżeli dopuszczony by był do głosowania głosowałby przeciw (okoliczność bezsporna).

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w S. z 30 września 2013 roku nastąpiła zmiana osoby zarządcy i nowym zarządca przedmiotowych akcji ustanowiono T. C., który pismem z 10 grudnia 2013 roku zgłosił swój udział w sprawie.

Postanowieniem z 15 września 2014 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym dla (...) w W. J. B. stwierdził umorzenie postępowania egzekucyjnego w sprawie (...) z mocy prawa. Postanowienie uprawomocniło się 30 października 2014 roku (k. 770).

Wszystkie zajęcia akcji przysługujących (...) dokonane do 21 czerwca 2013 roku upadły (okoliczność bezsporna).

Powyższych ustaleń sąd dokonał w oparciu o bezsporne okoliczności stosując dyspozycję art. 229 kpc w zw. z art. 230 kpc. Sąd oparł się również na niekwestionowanych przez strony dowodach z dokumentów załączonych do akt sprawy, jak również na dowodach z akt dołączonych przez sąd z innych postępowań. Sąd oddalił wnioski dowodowe pozostałe stron, w szczególności wniosek o przesłuchanie świadka w osobie pełnomocnika zarządcy, albowiem dowód ten był nieprzydatny dla rozstrzygnięcia. W przedmiotowej sprawie, co bezsporne, strona pozwana podnosiła w toku procesu, jak również ma to odzwierciedlenie w treści samego protokołu, pełnomocnik zarządcy został niedopuszczony do głosowania z uwagi na niewpisanie go do księgi akcji i to był główny motyw działania przewodniczącego zgromadzenia z dnia 21 czerwca 2013 roku. Podkreślić również należy, że M. G., który był przewodniczącym zgromadzenia z 21 czerwca 2013 roku, uczestniczył z nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu zwołanym przez tego zarządcę kilka dni wcześniej 7 czerwca 2013 roku. Stąd należy stwierdzić, że miał świadomość tego, że zarządca został ustanowiony w toku postepowania egzekucyjnego, ponieważ zwołał to zgromadzenie, w którym zresztą M. G. uczestniczył, zatem spór między stronami nie sprowadza się do tego czy pełnomocnik okazał to postanowienie czy nie okazał, ponieważ czy by go okazał, czy by nie okazał i tak nie byłby dopuszczony do udziału w postępowaniu, bo przyczyną niedopuszczenia do udziału w postępowaniu i do głosowania był fakt nie wpisania go do, zarządcy do księgi akcyjnej, co w sprawie jest bezsporne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

W pierwszej kolejności należy omówić kwestie zmian podmiotowych po stronie powodowej. Postanowieniem z 18 lipca 2016 roku sąd zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 174 §1 pkt 1 kpc albowiem na wskutek prawomocnego umorzenia postępowania egzekucyjnego, w toku którego ustanowiono legitymowanego formalnie zarządcę akcji, strona ta utraciła zdolność sądową. W konsekwencji na podstawie art. 180 §1 pkt. 2 kpc sąd zobowiązany był ustalić ogólnego następcę strony powodowej. Zdaniem Sądu Okręgowego ogólnym następcą zarządcy akcji w niniejszej sprawie jest akcjonariusz. Zajęcia dokonane w chwili podejmowania zaskarżonych uchwał upadły na skutek umorzenia samych postępowań egzekucyjnych, w których zostały dokonane. Zdaniem sądu w niniejszej sprawie jedynie legitymowanym podmiotem będzie, zatem akcjonariusz. Stosowanie do wyroku Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2015 roku wydanego w sprawie o sygn. akt I CSK 311/14 brak jest uzasadnionych podstaw, aby przyznać wierzycielowi na rzecz, którego udziały zostały zajęte legitymacji do wytoczenia powództwa o pozbawienie uchwał zgromadzenia wspólników pozwanej spółki w sytuacji, gdy przyjęcie takiej uchwały nastąpiło jeszcze przed datą zajęcia udziałów. Przyznanie takiej legitymacji prowadzi do wyraźnego ograniczenia praw wspólnika spółki. Taka wykładnia art. 910(2) kpc nakładałaby na wspólników konieczność brania pod uwagę w chwili podejmowania uchwał okoliczności przyszłych niepewnych. Stąd też Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że w sytuacji, w której wszystkie zajęcia dokonane na dzień podejmowania uchwał upadły, jedyną osobą uprawnioną do występowania, popierania w dalszym ciągu niniejszego powództwa będzie sam akcjonariusz. W efekcie ustalenie, że następcą prawnym powoda –zarządcy akcji – jest akcjonariusz, sąd podjął postępowanie z udziałem akcjonariusza, a tym samym w postępowaniu pozostała tylko jedna strona powodowa.

W tym miejscu należy się zgodzić ze stanowiskiem strony powodowej, że kwestia legitymacji czynnej podlega badaniu na chwilę zamknięcia rozprawy.

Sąd nie znalazł podstaw, aby uwzględnić powództwo w przedmiocie żądania ustalenia nieistnienia uchwał, albowiem w okolicznościach sprawy jest bezsporne, ze zgromadzenie zostało zwołane przez osobę uprawnioną, w trakcie zgromadzenia głosowali akcjonariusze stąd też nie sposób przyjąć, że takiej uchwały w ogóle nie było.

Natomiast odmiennie należy ocenić roszczenie o stwierdzenie nieważności uchwał. Zgodnie z treścią art. 406 § 1 ksh uprawnieni z akcji imiennych i świadectw tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu, mają prawo uczestniczyć w walnym zgromadzeniu spółki niepublicznej, jeżeli zostali wpisani do księgi akcji, co najmniej na tydzień przed odbyciem walnego zgromadzenia, powyższa norma prawna jednoznacznie odwołuje się do osoby uprawnionej z akcji imiennych. Okolicznością bezsporną jest, że osobą uprawnioną z akcji w przypadku jej zajęcia i nawet ustanowienia zarządcy jest sam akcjonariusz. Uprawnienie w ramach zastępstwa pośredniego, natomiast w przypadku ustanowienia zarządcy, wykonuje właśnie ten zastępca pośredni – zarządca.

Za bezzasadny należy, zatem uznać zarzut, że na dzień nadzwyczajnego zgromadzenia akcjonariuszy, które odbyło się 21 czerwca 2013 roku zarządca nie objął jeszcze zarządu, co było przyczyną niedopuszczenia go do udziału w zgromadzeniu.

Po pierwsze należy wskazać, że zarządca niewątpliwie podejmował już czynności w ramach zarządu, chociażby nawet zwoływał wcześniej zgromadzenia akcjonariuszy. Sama czynność polegająca nawet na zgłoszeniu się pełnomocnika na walne zgromadzenie jest również przejawem wykonywania tego zarządu. Z godnie z treścią art. 910 § 1, prostuję art. 910(2) §1 z mocy zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie uprawnienia majątkowe dłużnika wynikające z zajętego prawa, które są niezbędne do zaspokojenia wierzyciela w drodze egzekucji, może również podejmować wszelkie działania, które są niezbędne do zachowania prawa. Paragraf 2 powyższego przepisu stanowi natomiast, że jeżeli zachodzi potrzeba realizacji innych uprawnień wynikających z zajętego prawa niż wymienione w § 1 sąd na wniosek dłużnika lub wierzyciela albo z urzędu ustanowi zarządcę. Do zarządcy stosuje się odpowiednio przepisu o zarządzie w egzekucji z nieruchomości. Skutkiem ustanowienia zarządcy akcji jest, zatem odjęcie zarządu akcjonariuszowi i przekazanie takiego zarządu zarządcy akcji. Zastępca bezpośredni, podobnie jak zastępca pośredni, nie musi być wpisany do księgi akcji. Uprawnienie do działania na rzecz akcjonariusza w jednym wypadku wynika z aktu pełnomocnictwa w drugim zaś z decyzji sądu. Wskazać należy, że niedopuszczenie zarządcy akcji wykonującego prawa korporacyjne większościowego akcjonariusza do udziału w nadzwyczajnym zgromadzeniu stanowi naruszenie art. 406 ksh, a konsekwencji skutkuje stwierdzeniem nieważności tak podjętych uchwał na podstawie art. 425 ksh w zw. z art. 422 § 1 pkt. 3 k.s.h. Stąd też sąd w tym zakresie powództwo uwzględnił.

W zakresie roszczenia o koszty procesu, kierując się dyspozycją art. 100 kpc z uwagi na to, że strona powodowa przegrała powództwo o stwierdzenie nieważności uchwał, a wygrała powództwo o stwierdzenie, prostuję, o ustalenie nieważności powództwo przegrała, a stwierdzenie nieważności powództwo wygrała sąd zniósł wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami.

Odnosząc się do wniosku interwenienta ubocznego o zasądzenie kosztów procesu należy wskazać, że nie zaszła żadna przesłanka z art. 107 kpc, który w zdaniu trzecim przyznaje sądowi takie uprawnienie do zasądzenia kosztów od przeciwnika. Po pierwsze w niniejszej sprawie mamy przesłankę do zniesienia kosztów, a po drugie interwenient uboczny pojawił się w końcowym etapie postępowania, sąd nie znalazłby przesłanek do zasądzenia tych kosztów nawet gdyby strona, do której przystąpił wygrała.

Konsekwencją stwierdzenia nieważności uchwał jest oddalenie wniosku o zasądzenie kosztów za oczywiście bezpodstawne powództwo na podstawie art. 425 par. 5 ksh w zw. z art. 423 par. 2 ksh. Na tym zakończono wygłaszanie uzasadnienia.