Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2018 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko P. W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

z dnia 9 maja 2017 r., sygn. akt II C 3212/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda (...) z siedzibą w W. na rzecz pozwanego P. W. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

SSO Małgorzata Sławińska

Sygn. akt XXVII Ca 83/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 maja 2016 r. powód (...) z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego P. W. kwoty 4.129,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 14 maja 2016 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 9 maja 2017 r. Sąd Rejonowy odrzucił pozew w części, w jakiej powód dochodzi zasądzenia kwoty 350,02 zł tytułem kosztów sądowych i egzekucyjnych (pkt I); oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II); zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III).

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

W dniu 9 listopada 2007 roku P. W. złożył do Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. wniosek o wydanie karty kredytowej (...) Zgodnie z par. 14 ust. 4 umowy zawartej w dniu 15 listopada 2007 r., w przypadku wypowiedzenia umowy przez bank, klient zobowiązany jest spłacić całe zadłużenie najpóźniej następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia. Ze względu na brak terminowej spłaty Bank (...) S. A. wypowiedział pozwanemu umowę o kartę kredytową i postawił całość zadłużenia w stan wymagalności. Pismo zawierające wypowiedzenie umowy, z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia, zostało wysłane do pozwanego w dniu 8 maja 2012 r.; umowa została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 21 czerwca 2012 r. W związku z nieterminową spłatą zadłużenia z tytułu umowy o wydanie karty kredytowej Bank (...) w W. wystawił w dniu 10 kwietnia 2014 r. Bankowy Tytuł Egzekucyjny, któremu Sąd Rejonowy w Garwolinie, sygn. akt I Co 324/14 w dniu 5 maja 2014 r. nadał klauzulę wykonalności; jednocześnie Sąd zasądził od dłużnika na rzecz Banku (...) S.A. kwotę 127 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego Bank (...) w W. w dniu 17 czerwca 2014 r. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w W. M. P. wniosek o wszczęcie egzekucji. Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2014 r. Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne, obciążając dłużnika kosztami zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym poniesionymi przez wierzyciela w kwocie 150 zł; koszty postępowania obciążyły wierzyciela do kwoty 73,02 zł pobranej z wpłaconej zaliczki. W dniu 23 listopada 2015 r. Bank (...) w W. zawarł z (...) z siedzibą w W. umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której Fundusz nabył przysługującą zbywcy wierzytelność w stosunku do P. W. z tytułu umowy z dnia 15 listopada 2007 r.

W pierwszej kolejności Sąd Rejonowy wskazał, że pozew w części, w jakiej powód dochodził zasądzenia kwoty 350,02 zł tytułem kosztów sądowych (127 zł) i egzekucyjnych (73,02 zł + 150 zł), podlegał odrzuceniu zgodnie z art. 199 pkt 1 k.p.c. Odnosząc się do pozostałej części żądania pozwu, Sąd I instancji uznał, że podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia, okazał się skuteczny, co skutkowało oddaleniem powództwa. W tym zakresie Sąd a quo wyjaśnił, że podstawą obliczenia terminu przedawnienia w niniejszej sprawie jest art.118 k.c. Trzyletni ogólny termin przedawnienia odnosi się do roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przytaczając przepis art. 120§ l k.c. Sąd Rejonowy podał, że zgodnie z § 14 ust. 4 umowy z dnia 15 listopada 2007 r., łączącej pozwanego z wierzycielem pierwotnym, w przypadku wypowiedzenia umowy przez bank, klient zobowiązany jest spłacić całe zadłużenie najpóźniej następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia. Ponadto zdaniem Sądu I instancji z niezaprzeczonych twierdzeń powoda wynika, że pismo zawierające wypowiedzenie umowy, z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia, zostało wysłane do pozwanego w dniu 8 maja 2012 r., a umowa została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 21 czerwca 2012 r. Tym samym Sąd Rejonowy uznał, że całość zadłużenia pozwanego względem Banku została postawiona w stan wymagalności w dniu 21 czerwca 2012 r. i od tego momentu należy liczyć bieg terminu przedawnienia, a w konsekwencji trzyletni okres przedawnienia minął przed wytoczeniem powództwa, które miało miejsce 14 maja 2016 r. Odnosząc się do podnoszonej przez powoda okoliczności dotyczącej przerwania biegu przedawnienia poprzez wszczęcie postępowania sądowego oraz egzekucyjnego względem pozwanego w związku z brakiem spłaty kredytu. Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że w niniejszej sprawie nie doszło do przerwania biegu przedawnienia w stosunku do powoda mimo, iż na skutek działań pierwotnego wierzyciela wystawiono bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności oraz na podstawie którego wszczęto postępowanie egzekucyjne. Powołując się na stanowisko judykatury, Sąd a quo miał bowiem na uwadze, iż przerwanie biegu przedawnienia nastąpiło jedynie w stosunku do banku, który zawarł z pozwanym umowę o kartę kredytową, a nie w stosunku do powoda, który przejął wierzytelność banku na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. W związku z powyższym Sąd I instancji oddalił powództwo w pozostałej części, o kosztach orzekając w oparciu o art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, zaskarżając go w części oddalającej powództwo tj. co do kwoty 3 779,59 zł, wnosząc o jego zmianę poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 3 779,59 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 maja 2016 r do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

1.  przepisów prawa materialnego, tj. art. 123 § 1 pkt 2 k.c., poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, iż pozwany nie uznał roszczenia dokonując częściowej spłaty zobowiązania, co nie miało wpływu na przerwanie biegu przedawnienia podczas gdy powód przedłożył wyciągi z rachunku bankowego pozwanego, na których uwidoczniona została wpłata pozwanego z dnia 17 lipca 2013 r;

2.  przepisów prawa materialnego, tj. art. 117 § 2 i art. 118 k.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, iż roszczenie jest przedawnione a pozwany może uchylić się od jego spełnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda i podniesione w niej zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać trzeba, że w sprawie nie złożono dowodów w postaci wyciągów z rachunku bankowego pozwanego, a jedynie wyciągi z jego karty kredytowej (k.110-186). W ocenie Sądu Okręgowego brak jednak podstaw do przyjęcia, że wpłata kwoty 450 zł w dniu 17 lipca 2013 r. (k.179) w wykonaniu łączącej powoda z pierwotnym wierzycielem tj. Bankiem umowy kredytu zawierała oświadczenie woli lub wiedzy, które mogłoby być zakwalifikowane jako uznanie długu, z którym związany jest skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Przyjmuje się, że uznanie roszczenia może być dokonane w dwóch formach: jako uznanie właściwe oraz uznanie niewłaściwe. Pierwsze stanowi nieuregulowaną odrębnie umowę ustalającą co do zasady i zakresu istnienie albo nieistnienie jakiegoś stosunku prawnego. Kluczowe znaczenie dla tej postaci uznania ma oświadczenie woli zobowiązanego, w którym potwierdza on istnienie swojego obowiązku i zobowiązuje się do jego realizacji. Uznanie niewłaściwe można natomiast określić jako przyznanie przez dłużnika wobec wierzyciela istnienia długu. Jest ono oświadczeniem wiedzy zobowiązanego, wyrazem jego świadomości istnienia skierowanego przeciwko niemu roszczenia. Do w pełni skutecznego uznania długu może dojść nawet nieświadomie, jednak jest to możliwe tylko wtedy, jeśli z zachowania dłużnika oczywiście wynika, że zdaje on sobie sprawę z istnienia swojego długu względem wierzyciela i dług ten akceptuje (por. uchwała SN składu 7 sędziów z 30 grudnia 1964 r., III PO 35/64, Lex nr 197, wyrok SN z 19 marca 1997 r., II CKN 46/97, Lex nr 30630). Zdaniem Sądu Okręgowego treść wyciągu z rachunku karty kredytowej pozwanego pochodzący od banku (k.179), nie pozwala uznać, że zawiera ona któryś z powyższych elementów, brak w nich nie tylko woli uregulowania zobowiązań dochodzonych pozwem, ale nawet akceptacji ich istnienia. W sprawie nie było sporne, że pozwanego łączyła z pierwotnym wierzycielem (bankiem) umowa o kartę kredytową, co potwierdza także uiszczenie przez powoda w dniu 17 lipca 2013 r. kwoty 450 zł tytułem spłaty zobowiązania wynikającego z tej umowy. Niemniej nie sposób wywieść z tego zachowania, iż zobowiązany wpłatę tej kwoty traktował jedynie jako częściowe zaspokojenie roszczenia, a nie jako całkowite wykonanie zobowiązania. Toteż działanie pozwanego nie może być zakwalifikowane jako uznanie niewłaściwe z uwagi na spłatę części zadłużenia, które przerywa bieg przedawnienia.

W dalszej kolejności, zwrócić należy uwagę, że przedmiotowa wierzytelność wynika z umowy o kartę kredytową, nie zaś o kredyt, jak przyjął Sąd Rejonowy, z uwagi na zawarcie umowy o jej wydanie pod rządami ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (umowa o wydanie karty kredytowej zawarta w 2007 r). Dokonując bowiem wykładni ww. umowy z uwzględnieniem wymogów jakie musi spełniać umowa o elektroniczny instrument płatniczy (zgodnie z art. 3 ww. ustawy) należało dojść do wniosku, że stron nie łączyła odrębna umowa kredytowa, bowiem ww. umowa spełnia wszystkie wymogi umowy o elektroniczny instrument płatniczy. Ponadto należy wskazać, iż zgodnie z ww. umową strony nie zawierały odrębnej umowy o kredyt. Pozwany złożył jedynie wniosek z dnia 9 listopada 2007 r. o wydanie karty kredytowej i na podstawie tego wniosku zawarto przedmiotową umowę (k.4-5). Jak zaś wynika z przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w szczególności art. 4 pkt 4, mówiąc o karcie płatniczej należy rozumieć ją w kontekście ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych. Oznacza to, że do umowy o kartę kredytową należy stosować przepisy ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, w tym też przepis art. 6, który mówi o dwuletnim terminie przedawnienia roszczeń z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy. Wobec tego w niniejszej sprawie termin przedawnienia wynosi 2 lata, a nie 3. Wskazane w art. 118 k.c. terminy (3 i 10 lat) mają charakter ogólny. Według ogólnej zasady termin przedawnienia roszczenia banku wobec osoby niebędącej przedsiębiorcą wynosi zatem trzy lata. Podkreślić jednak należy, że znajdują one zastosowanie tylko wtedy, jeśli przepis szczególny nie wprowadza innego terminu przedawnienia. Takim przepisem lex specialis, w analizowanej sprawie, jest też art. 6 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych, który przewiduje termin dwuletni, który obowiązuje obie strony umowy o kartę kredytową. Naruszenie przez Sąd Rejonowy prawa materialnego, nie wpływa jednak na rozstrzygnięcie sprawy. Skoro jak słusznie wskazał Sąd I instancji, termin przedawnienia należy liczyć od dnia 21 czerwca 2012 r., to dwuletni okres przedawnienia upłynął przed wniesieniem pozwu w dniu 14 maja 2016 r.

Uznając zatem, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń, które zostały oparte na wszechstronnie rozważonym materiale dowodowym, ocenionym prawidłowo, które Sąd II instancji przyjmuje za własne, uzupełniając je o okoliczności wyżej wymienione, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art.13§ 2 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną. Rozstrzygnięcie o kosztach Sąd II instancji oparł na podstawie art. 98 k.p.c. wyrażającego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego w kwocie 450 zł ustalono na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust.1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r.

SSO Małgorzata Sławińska