Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa L. K.

przeciwko J. T.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 20 grudnia 2016 roku, sygn. akt I C 607/13

1. z apelacji powódki zmienia zaskarżony wyrok w punktach:

a/ pierwszym podpunkt pierwszy i drugim sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanej J. T. na rzecz powódki L. K. kwotę 2.300 złotych tytułem zadośćuczynienia powyższa do kwoty 3.500 ( trzy tysiące pięćset) złotych,

b/ trzecim sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanej J. T. na rzecz powódki L. K. kwotę 1.398 (jeden tysiąc trzysta dziewięćdziesiąt osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

c/ czwartym sentencji w ten sposób, że nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej D. T.;

2. oddala apelację powódki w pozostałej części;

3. oddala apelację pozwanej w całości;

4. znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

SSO Dariusz Mizera

SSO Adam BojkoSSR Bartłomiej Biegański

Sygn. akt II Ca 383/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 grudnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa L. K. przeciwko J. T. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) krawieckie w B. o zapłatę

I/ zasądził od pozwanej J. T. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) krawieckie w B. na rzecz powódki L. K.:

1/ kwotę 2.300,00 złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za poszczególne okresy opóźnienia od dnia 12 lutego 2014 r. do dnia zapłaty,

2/ kwotę 1.500,00 złotych tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za poszczególne okresy opóźnienia od dnia 12 lutego 2014 r. do dnia zapłaty,

II/ oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

III/ zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu,

IV/ zasądził od powódki L. K. na rzecz D. T. kwotę 1.217,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

13-07-2012 r., 12-08-2012 r. i 11-09-2012 r. L. K. poddała się zabiegowi kosmetycznemu, tj. wykonaniu makijażu permanentnego – kreski na powiekach i okolic ust, który był wykonywany przez D. T. w (...) w B. Os. (...). Za wykonanie tego zabiegu powódka zapłaciła 300 zł.

29-07-2012 r. D. T. ukończyła kurs kosmetyczny, którego celem było uzyskanie umiejętności wykonania makijażu permanentnego.

W trakcie wykonywania zabiegu kosmetycznego u powódki D. T. często zwracała uwagę powódce, aby się nie ruszała, aby odpowiednio trzymała głowę. Powódka poruszała się i mocno zaciskała oczy twierdząc, że odczuwa ból.

Zabieg został wykonany niepoprawnie, co spowodowało m. in. powstanie u powódki plamy pigmentowej na dolnej powiece lewego oka.

Kosmetyczka popełniła błąd godząc się na nadmierne narysowanie konturu ust przechodząc z czerwieni wargowej na skórę właściwą.

Nieprawidłowości podczas wykonywania makijażu permanentnego oczu polegały na tym, że kosmetyczka powinna bezwzględnie przerwać zabieg w przypadku gdy klientka nie współpracowała.

Powódka ma po obu stronach oczodołu ciemnoszare plamy powstałe w wyniku niekontrolowanego uderzenia igłą z barwnikiem w skórę poza obrębem wykonywanego zabiegu.

Makijaż oczu, tj. kresek górnych jest wykonany niestarannie. Błąd polega na niekontrolowanym wprowadzeniu pigmentu. Świadczą o tym liczne zasinienia nad samą linią kreski, grubość kresek jest przerysowana. Kreski są szare, rozmyte, co świadczy o intensywnym łzawieniu klientki, co wypłukało część barwnika.

Szkoda u powódki polega na oszpeceniu twarzy w obrębie oczu poprzez niekontrolowane wprowadzenie pigmentu poza obręb wykonywanego zabiegu oraz oszpecenie ust poprzez karykaturalne ich obrysowanie.

Do błędu doszło w wyniku braku doświadczenia oraz braku zdecydowanych kroków, jakie należało podjąć w trakcie wykonania zabiegu – przerwanie zabiegu. Makijaż górnych kresek oczu jest bardzo trudny do wykonania i wymaga dużego doświadczenia.

Powódka powinna poddać się serii zabiegów laserowego usunięcia niechcianego pigmentu. Koszt i ilość zabiegów uzależnione są od predyspozycji osobniczych, użytego pigmentu, głębokości wprowadzenia barwnika. W przypadku powódki koszt może wynieść od 2 000 zł do 4 000 zł.

D. T. wykonywała zabieg kosmetyczny jako pracownik J. T., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) – Usługi krawieckie w B..

Powódka po zabiegu odczuwała dyskomfort z powodu wyglądu wynikającego z zabiegu. Osoby, z którymi się spotykała, wypytywały ją, co jej się stało. Mężowi powódki nie podobał się jej wygląd po zabiegu. Powódka z powodu złego samopoczucia spowodowanego wyglądem po zabiegu zażywała leki uspokajające i korzystała z pomocy psychologa.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w części. Podstawą powództwa są przepisy art. 430, 448 i art. 363 kc.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie opinii biegłych z zakresu kosmetologii, zeznań powódki i świadków (A. W., D. T., K. K.), dokumentów w postaci umowy o pracę i ewidencji sprzedaży oraz zaświadczenia o ukończeniu kursu kosmetycznego, przy czym w zakresie okoliczności niespornych wystarczające było oparcie się na oświadczeniach stron. Zeznania świadka D. T. i powódki w zakresie, w jakim dotyczyły przebiegu samego zabiegu, obok fotografii przedstawiających rezultaty zabiegu, posłużyły biegłym do wydania opinii odnośnie prawidłowości wykonania makijażu przez pracownika pozwanej. Zeznania świadka E. M., D. T., A. W., B. G. w zakresie, w jakim zawierają informacje o próbach nakłonienia powódki do przeprowadzania zabiegu mającego skorygować wykonany makijaż oraz o działaniach stron zmierzających do ewentualnego rozwiązania sporu przed wytoczeniem powództwa Sąd pominął jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia. Podobnie zeznania świadka E. M. stwierdzającej, że jako klientka salonu (...) jest zadowolona z usług kosmetycznych wykonanych przez D. T.. Opinie biegłych kosmetologów są wyczerpujące i logiczne. Wynika z nich jednoznacznie, że zabieg kosmetyczny u powódki został wykonany przez D. T. nieprawidłowo, skutkiem czego jest oszpecenie twarzy powódki, a dla usunięcia źle rozmieszczonego pigmentu z twarzy potrzebne jest poddanie się serii zabiegów laserowego usunięcia niechcianego pigmentu, których koszt wynosiłby co najmniej 2 000 zł. Pozwana kwestionowała opinię biegłego w dziedzinie kosmetologii o specjalności toksykologia produktów kosmetycznych P. K.. Sąd podnoszonych przez pełnomocnika pozwanej zarzutów do opinii nie podziela, bezsprzecznie wynika z niej bowiem, czego pozwana nie kwestionowała, że kosmetyczka nie powinna kontynuować zabiegu jeśli widziała, że powódka nie jest w stanie zachować spokoju i uniemożliwia jej w ten sposób precyzyjne operowanie igłą. Wnioski wypływające z opinii biegłego P. K. pokrywają się w tym zakresie z wnioskami zawartymi w opinii biegłej A. K.. Niesporne było, że powódka z powodu pogorszenia wyglądu po zabiegu doznawała znacznego przygnębienia, unikała kontaktu z innymi osobami, które wypytywały ja o przyczyny dziwnego wyglądu i nadmiernie wpatrywały się w jej twarz. Nie było potrzeby żądania od biegłego ustalenia stopnia uszczerbku na zdrowiu. Z opinii biegłych z zakresu kosmetologii wynika bowiem jednoznacznie, że konsekwencjami zabiegu jest jedynie uszczerbek estetyczny, który jest odwracalny i nie wywołuje konsekwencji dla zdrowia powódki. Bezsprzecznie wadliwe wykonanie zabiegu miało negatywne skutki dla samopoczucia psychicznego powódki; okoliczność ta ściśle związana jest z naruszeniem dobra osobistego i znajduje odzwierciedlenie przy ustaleniu należnego powódce zadośćuczynienia.

D. T. wykonywała zabieg kosmetyczny jako pracownik pozwanej J. T.. Pracodawca, który prowadzi działalność gospodarczą i jego pracownik wykonujący czynności z zakresu tej działalności, jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, bezsprzecznie są osobami, o których mowa w art. 430 kc, wedle którego kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. W orzecznictwie przyjmuje się przy tym, że pewna nawet samodzielność podmiotu, któremu powierzono wykonanie czynności, nie wyłącza istnienia stosunku podległości (por. wyrok SN z dnia 26 stycznia 2011 r., IV CSK 308/10, OSNC 2011, nr 10, poz. 116). W świetle wniosków wypływających w przytoczonej wyżej opinii biegłego wina D. T. jest bezsprzeczna, a szkoda została wyrządzona przy wykonywaniu czynności powierzonej jej przez pozwaną jako pracownikowi, co przesądza na gruncie art. 430 kc o odpowiedzialność pozwanej. Samo przystąpienie do wykonywania makijażu permanentnego, jeszcze przed zakończeniem kursu mającego przygotować do wykonywania takich zabiegów, było lekkomyślne. Niezależnie od tego zawinione zachowanie podczas zabiegu polegało na tym, że kosmetyczka powinna go bezwzględnie przerwać w przypadku gdy klientka nie współpracowała oraz na niekontrolowanym wprowadzaniu pigmentu wokół oczu i przerysowaniu ust.

Zgodnie z art. 448 kc, w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Dobra osobiste przykładowo wymienione są w art. 23 kc. W ocenie Sądu należy do nich zaliczyć postrzeganie przez inne osoby i estetyczny wygląd twarzy, naruszone na skutek zdarzenia wyrządzającego szkodę u powódki. W przypadku powódki doznana przez oszpecenie twarzy krzywda polegała także na istotnym i stosunkowo długotrwałym pogorszeniu samopoczucia psychicznego, można zatem nawet mówić o naruszeniu zdrowia, jeśli przyjąć je nie tylko jako brak choroby, ale jako dobrostan fizyczny i psychiczny. Bezsprzecznie u powódki w związku z oszpeceniem spowodowanym wadliwością zabiegu kosmetycznego doszło do wyrządzenia krzywdy na skutek naruszenia dobra osobistego – niezależnie od tego, jak to dobro zostanie nazwane. Wobec tego zasadne jest co do zasady żądanie zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ustalenie „odpowiedniej sumy pieniężnej” powinno nastąpić - podobnie jak przy ustalaniu zadośćuczynienia z art. 445 - z uwzględnieniem wszelkich okoliczności dotyczących: rodzaju chronionego dobra, rozmiaru doznanego uszczerbku, charakteru następstw naruszenia. Rozmiar krzywdy powódki był w ocenie Sądu umiarkowany. Powódka doznała oszpecenia, jednak nie było ono drastyczne, możliwe było także pewne poprawienie wyglądu odpowiednim makijażem, a przede wszystkim omawiane pogorszenie wyglądu twarzy jest odwracalne. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd ocenił, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia dla powódki będzie kwota 2 300 zł. Spełni ono funkcję kompensacyjną i przedstawia ekonomiczną wartość. W pozostałym zakresie powództwo o zadośćuczynienie Sąd oddalił jako zbyt wygórowane.

Obok krzywdy związanej z naruszeniem dobra osobistego powódka doznała szkody majątkowej odpowiadającej kosztom, jakie należy ponieść, aby usunąć oszpecenie spowodowane niewłaściwie wykonanym zabiegiem, a także – co do zasady ¬– wydatkom na sam nieudany zabieg, za które powódka nie uzyskała usługi o odpowiedniej jakości, a który przez swoją wadliwość nie przedstawia właściwe ekonomicznej wartości. Pozwana i świadek D. T. twierdziły, że powódka nie zapłaciła za zabieg, którego cena wynosiła 300 zł. Twierdzenie to w ocenie Sądu nie jest wiarygodne. Powódka korzystała z zabiegów kosmetycznych trzykrotnie. Niezgodne z doświadczeniem życiowym byłoby niezapłacenie ceny przez klientkę a mimo tego wykonywanie kolejnych, co do zasady odpłatnych, zabiegów. Powołana na wniosek powódki świadek E. M. zeznała, że często korzysta z usług salonu (...) i zawsze płaci po wykonaniu usługi. Poza tym w ewidencji sprzedaży w dniu 13-07-2012 r. wpisany jest przychód w kwocie 300 zł za makijaż permanentny, zatem kwota i usługa odpowiadające wykonanemu w tym dniu u powódki zabiegowi. Okoliczność uiszczenia ceny nie ma jednak właściwie znaczenia w niniejszej sprawie, bowiem powódka żądając łącznie 1 500 zł tytułem odszkodowania (art. 363 § 1) poza zwrotem ceny domaga się też odszkodowania odpowiadającego kosztom zabiegów potrzebnych do usunięcia pigmentu powodującego oszpecenie, a zabiegi takie kosztują w przypadku powódki co najmniej 2 000 zł, powództwo o odszkodowanie w dochodzonej kwocie 1 500 zł jest zatem w całości zasadne. Jednocześnie jednak Sąd nie mógł zasądzić ponad żądanie wskazane w pozwie (art. 321 § 1 kpc), a powódka nie rozszerzyła powództwa po wskazaniu przez biegłego w opinii orientacyjnych kosztów zabiegów na poziomie minimum 2 000 zł (kwota ta znajduje potwierdzenie w informacjach o cenach zabiegów uzyskanych na polecenie Sądu przez pełnomocnika powoda – k. 207-209).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c.

O kosztach postępowania pomiędzy powódką a pozwaną J. T. Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 zdanie pierwsze kpc, znosząc wzajemnie między stronami koszty procesu, ponieważ żądania powódki zostały uwzględnione tylko częściowo (w 43 %).

Zasadne na gruncie art. 194 § 2 zdanie 2 kpc było żądanie pełnomocnika pierwotnie pozwanej D. T. zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Ustalenie osoby, która powinna być pozwana w niniejszej sprawie mogło nastąpić już przy wytoczeniu powództwa. Uzyskanie informacji o tym, kto prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług kosmetycznych pod adresem gabinetu kosmetycznego, w którym czynności kosmetyczne wykonywała D. T., było możliwe w szczególności dla profesjonalnego pełnomocnika, z którego pomocy powódka korzystała już przy sporządzeniu pozwu.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne, rozważania oraz powołane w nich przepisy należało orzec jak w wyroku.

Apelacje od powyższego orzeczenia złożyły obie strony.

Pozwana zaskarżyła wyrok w części, tj. co do pkt 1 w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

I. Naruszenie przepisów postępowania, a to:

1. art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. w zw. z art. 328 §2 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu za logiczne i wyczerpujące opinii biegłych i brak odniesienia się w treści uzasadnienia wyroku do zarzutów i wątpliwości podnoszonych przez pozwaną co do wiarygodności i mocy dowodowej w/w opinii w zakresie kwalifikacji biegłego P. K., który nie posiada specjalizacji z dziedziny linergistyki -wykonywania zabiegów makijażu permanentnego oraz biegłej A. K. , która nie uzasadniła swoich wniosków zawartych w opinii , nie wskazała na jakiej podstawie przyjęła, aby zabieg wykonany przez D. T. został wykonany nieprawidłowo, czy obowiązują jakiekolwiek standardy postępowania przy wykonywaniu takich zabiegów nakazujące bezwzględnie odstąpić od zabiegu pomimo, iż klient chce zabieg kontynuować ,oraz całkowicie pominęła stanowisko pozwanej w sprawie ustalając okoliczności przebiegu zabiegu tylko na podstawie zeznań powódki co czyni opinię niepełną a wnioski opinii niemożliwe do zweryfikowania.

2. art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegającą na :

- arbitralnej odmowie przyznania waloru wiarygodności zeznaniom świadka D. T. jakby sprzecznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym co do zapłaty za wykonane zabiegi, a przyjęcie za w pełni wiarygodne zeznań powódki, które były niekonsekwentne i w odniesieniu do zasad wiedzy i doświadczenia życiowego nielogiczne.

- przyjęciu, jakoby D. T. przystępując do zabiegu makijażu permanentnego nie zakończyła kursu przygotowującego do wykonania takich zabiegów co pozostaje w sprzeczności z treścią zaświadczenia złożonego do akt sprawy ( k-56) z którego wynika, że kurs przygotowawczy został odbyty i zakończony przed rozpoczęciem wykonywania zabiegów.

II. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a to

1.art. 445 k.c. w zw. z art 448 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że kwota 2.300 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych jest adekwatna do doznanej krzywdy, podczas gdy w rzeczywistości nie została udowodniona z uwagi na brak przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego psychologa na okoliczności ustalenia przede wszystkim związku pomiędzy utrzymującym się stanem psychicznym powódki, a przeprowadzonym zabiegiem makijażu permanentnego wykonanym przez D. T., wpływu skutków zabiegu na relacje społeczne, rodzinne a także nie uwzględnia oceny braku trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powódki na jej życie i codzienne funkcjonowanie, a jedynie przyjmuje jako podstawę zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę subiektywnie opisane przez powódkę dolegliwości, przez co w/w okoliczności nie mogą zostać zweryfikowane co do zasadności wysokość dochodzonego roszczenia.

2.art. 363 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowania i przyjęcie, że roszczenie o odszkodowanie jest uzasadnione w całości w sytuacji, gdy jest uzasadnione najwyżej co do kwoty 300 zł

Powołując się na powyższe zarzuty skarżąca wnosiła o:

1.  zmianę zaskarżonego orzeczenia w pkt I wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości;

2.  zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

ewentualnie:

zmianę rozstrzygnięcia w pkt 1 wyroku co do wysokości zadośćuczynienia poprzez jego obniżenie do kwoty 500 zł oraz odszkodowania do 300 zł. względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Powódka zaskarżyła wyrok w części tj. w pkt II, III, IV.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

a/ naruszenie prawa materialnego to jest art. 448 k.c. poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż odpowiednią sumą zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę będzie zasądzenie na rzecz powódki kwotę 2.300 zł w sytuacji gdy powódka doznała istotnego oszpecenia twarzy w okolicach oczu i ust co wpłynęło na długotrwałe i istotne pogorszenie samopoczucie psychicznego a nadto jest widoczne do dnia dzisiejszego;

b/ naruszenia prawa procesowego to jest art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów:

- w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego w odniesieniu do dowodu z zeznań powódki w świetle, których bezspornie powódce została wyrządzona nie tylko krzywda podczas wykonywania zabiegu (odczuwanie silnego bólu z uwagi na brak podania leku przeciwbólowego) ale i długotrwale po zabiegu co skutkowało zeszpeceniem twarzy powódki ( zasinienie po obu stronach oczodołów, ciemnoszare plamy, przerysowanie linii kresek, karykaturalne obrysowanie linii kresek ust, linie poza obrębem ust) a przede wszystkim znacznie wpłynęło na jej stan psychiczny poprzez obniżenie samopoczucia i przygnębienie powódki, poczucie wstydu przed innymi osobami;

- w sposób nie wszechstronny bowiem pominięcia dowodu z zeznań świadka D. T. oraz dowodów z korespondencji przedsądowej pomiędzy stronami oraz korespondencji pomiędzy świadkiem D. T. a Powiatowym Rzecznikiem ds. Praw Konsumentów w B. jak i wydruku strony internetowej salonu viven na, której to świadek podaje, iż jest właścicielem salonu i osobą, która ten salon prowadzi oraz części zeznań powódki, w świetle których to dowodów jasne jest, iż osobą faktycznie prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na usługach kosmetycznych jest świadek D. T., a nie jej matka J. T. co było uzasadnioną przesłanką do zastosowania art. 102 k.p.c. i nie obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego na rzecz D. T. , która zeszpeciła twarz powódce tym bardziej, że już na pierwszym terminie rozprawy doszło do zmiany osoby pozwanej o to, a D. T. nie podejmowała żadnych czynności merytorycznych zmierzających do oddalenia powództwa;

c/ naruszenie art. 100 k.p.c. poprzez nie zasądzenie o zwrocie kosztów postępowania, procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg stosunkowego rozdzielenia w sytuacji gdy powódka wygrała proces w 59 % nie zaś jako Sąd ustalił, iż powódka wygrała proces w 43%

Powołując się na powyższe zarzuty skarżąca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia, w pkt 3 poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa według norm przypisanych za postępowanie przed sądem I instancji ewentualne stosunkowe rozdzielenia kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego między stronami, pkt 4 poprzez nieobciążanie powódki na rzecz D. T. kosztami zastępstwa procesowego z uwagi na zasadę słuszności oraz zasady współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powódki częściowo odnosi zamierzony skutek natomiast apelacja pozwanej jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne czyniąc je podstawą swojego rozstrzygnięcia.

Przy czym należy mieć na względnie, iż Sąd II instancji orzekając w granicach zaskarżenia jest związany zarzutami naruszenia prawa procesowego natomiast z urzędu bierze pod uwagę naruszenia prawa materialnego i może dokonać odmiennych ustaleń lub uzupełnić ustalenia faktyczne dysponując także materiałem dowodowym zgromadzonym przez Sąd I instancji.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy podkreślić, iż w profesjonalnie sporządzonej skardze apelacyjnej pełnomocnik pozwanej zarzuciła w pierwszej kolejności naruszenie przepisów prawa procesowego polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie zebranego materiału dowodowego w szczególności opinii biegłych zarzucając tym samym naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. i art. 328§ 2 k.p.c. Zarzut ten został obszernie umotywowany.

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie jest jednak rzeczą prostą bowiem skarżący w takiej sytuacji musi przedstawić spójną własną wersję zdarzeń popartą nie tyle własną oceną dowodów ile zakwestionowaniem oceny dokonanej przez Sąd jako sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Apelacja pozwanej nie zdołała sprostać tym wymaganiom. Skarżąca co prawda przedstawia własną ocenę przydatności opinii biegłych jednakże ta ocena nie jest na tyle miarodajna aby zakwestionować skutecznie wnioski dwóch biegłych z zakresu kosmetologii w których zgodnej ocenie zabieg makijażu permanentnego u powódki został wykonany nieprawidłowo. Przede wszystkim chyba wszyscy są zgodni co do tego, że zabieg się nie udał, a powódka została oszpecona i doznała także dolegliwości bólowych.

Trudno także podważać prawidłowość oceny dowodów i danie wiary powódce, a nie świadkowi D. T.. Sąd I instancji mając bezpośredni kontakt ze stronami i świadkami ma prawo do własnej oceny przeprowadzonych dowodów do tego sprowadza się zresztą istota sądzenia. Podważenie oceny Sądu musi prowadzić do zakwestionowania tej oceny ze wskazaniem, iż jest ona oczywiście błędna czy też rażąco sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. Nie sposób nie dostrzec, iż w apelacji pozwana za pośrednictwem swojego pełnomocnika próbuje podważać wiarygodność powódki wskazując, iż jej zeznania są niespójne i niekonsekwentne. Tymczasem lektura materiału dowodowego przeczy takim twierdzeniom. Powódka jeszcze w pismach procesowych wskazywała na okoliczności w jakich był przeprowadzony zabieg.

W obu opiniach biegli wprost wskazują, iż zabieg makijażu permanentnego wbrew twierdzeniom pozwanej i świadka D. T. nie został wykonany prawidłowo. Ponadto nie sposób twierdzić – co wskazuje w apelacji pozwana – że podczas przeprowadzania zabiegu D. T. posiadała odpowiednie kwalifikacje i przeszkolenia. Nie ulega wątpliwości, iż kosmetyczka wykonywała pierwszy zabieg jeszcze przed ukończeniem szkolenia które to szkolenie ukończyła dopiero przed wykonaniem dalszych zabiegów. Wątpliwości artykułowane przez skarżącą w apelacji zostały już wyjaśnione przez biegłych w opiniach nie ma zatem potrzeby powielania argumentacji tam przytoczonej.

W obu apelacjach pojawił się zarzut naruszenia art. 445 k.c. w zw. z art. 448 k.c. uzasadnia to łączne rozważenie tego zarzutu. Pozwana kwestionowała zasadność i wysokość zadośćuczynienia wskazując, iż jest ono rażąco zawyżone. Co do zasady wnosiła o oddalenie powództwa, a jedynie ewentualnie wniosła o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 500 zł. Z kolei powódka domagała się podwyższenia zadośćuczynienia do kwoty 5.000 zł.

Rozstrzygając w kwestii wysokości zadośćuczynienia przypomnieć należy, iż ma ono przede wszystkim charakter kompensacyjny, jego zadaniem jest bowiem wynagrodzenie osobie poszkodowanej wyrządzonej jej krzywdy. Przy czym należy pamiętać , iż zadośćuczynienie nie może stanowić kwoty symbolicznej, a zawsze winna być to kwota która dla powoda będzie stanowiła jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość.

Strona pozwana co prawda zdaje się bagatelizować krzywdę doznaną przez powódkę dodatkowo podkreślając, iż nie został przeprowadzony dowód z opinii psychologa na okoliczność pogorszenia samopoczucia psychicznego powódki. Niemniej jednak przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa wcale nie było konieczne. Zgodzić się co prawda należy z pełnomocnikiem pozwanej który wskazuje w uzasadnieniu skargi apelacyjnej, że subiektywne odczucia poszkodowanych często wyolbrzymiających doznaną szkodę niemajątkową nie mogą determinować faktycznie przyznanej z tego tytułu kwoty pieniężnej Niemniej jednak w niniejszej sprawie obiektywnie rzecz biorąc w wyniku postepowania pracownicy pozwanej doszło w istocie do oszpecenia powódki. Wywołało to u niej poczucie wstydu i nieakceptacji własnego wyglądu. Nie trzeba być psychologiem aby stwierdzić, iż kobiety niezależnie od wieku do wyglądu przywiązują bardzo dużą wagę. Makijaż permanentny jest dosyć specyficznym, inwazyjnym, wąsko specjalistycznym zabiegiem. Jego celem jest podkreślenie atutów urody, a wykonany prawidłowo powinien wyglądać naturalnie i nie wykazywać cech przerysowania. Tymczasem u powódki został wykonany wyjątkowo niedbale. ( zasinienia po obu stronach oczodołów, przerysowanie linii kresek, karykaturalne obrysowanie linii kresek ust, linie poza obrębem ust).

Mając zatem na uwadze okoliczności w jakich doszło do dolegliwości bólowych jakich powódka doznała w wyniku zabiegu, a także niewątpliwy fakt oszpecenia jej twarzy w okolicach oczu i ust zasądzone przez Sąd I instancji zadośćuczynienie jawi się jako rażąco zaniżone w stosunku do doznanej krzywdy co uzasadnia częściowe uwzględnienie apelacji powódki w tym zakresie.

Konsekwencją zmiany rozstrzygnięcia w przedmiocie zadośćuczynienia jest także zmiana pkt 3 zaskarżonego wyroku poprzez odpowiednią zmianę rozstrzygnięcia o kosztach postepowania. Mając na uwadze, iż powódka wygrała sprawę w 77% to w takim procencie ogół kosztów procesu obciąża pozwaną. Powódka w toku procesu poniosła koszty w kwocie 2.355,45 zł , pozwana zaś w kwocie 1.807,79 zł. Całe koszty procesu zamknęły się zatem kwotą 4.163,24 zł . Z kwoty powyższej 77% stanowi kwota 3.205,70 zł i taka kwota obciąża pozwaną. Pozwana poniosła koszty w kwocie 1807,79 zł a zatem do zasądzenia na rzecz powódki pozostaje kwota 1.398,00 zł i taką też kwotę tytułem zwrotu kosztów procesu zasądził Sąd za I instancję.

Korekcie podlegało także rozstrzygnięcie zawarte w pkt 4 wyroku. Na mocy tego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy zasądził od powódki na rzecz D. T. kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Powódka w apelacji słusznie zarzuca, iż Sąd Rejonowy nie rozważył kwestii zastosowania w niniejszej sprawie art. 102 k.p.c. Zgodnie z treścią tego przepisu w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasadzić od strony przegrywającej proces tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przyjmuje się, że zastosowanie tego przepisu jest zastrzeżone dla sytuacji szczególnych w których zastosowanie ogólnych reguł pozostawałoby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Tymczasem w niniejszej sprawie pierwotnie pozwana D. T. w korespondencji przedsądowej między stronami jak i pomiędzy D. T., a Powiatowym Rzecznikiem Praw Konsumentów w B. podawała się, że jest właścicielką salonu i osobą która salon kosmetyczny w istocie prowadzi. Dopiero po doręczeniu odpisu pozwu okazało się, że pozwaną winna być jej matka która prowadzi działalność gospodarczą.

W takich okolicznościach zarzut naruszenia art. 102 k.p.c. wydaje się być w pełni usprawiedliwiony i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku w pkt IV poprzez nieobciążanie powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz D. T..

Dlatego też na podstawie art. 386§ 1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok w pkt I.1, III i IV.

W pozostałym zakresie apelacja powódki i apelacja pozwanej w całości podlegały oddaleniu, a to na podstawie art. 385 k.p.c..

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108§ 1 k.p.c.

SSO Dariusz Mizera SSO Adam Bojko del. SSR Bartłomiej Biegański