Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Konin, dnia 19 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Angelika Lewandowska

Protokolant sekretarz sądowy Justyna Tomasik

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2018 roku w Koninie

na rozprawie

sprawy z wniosku A. K. (1)

przy udziale R. B.

w trybie art. 111§ 1 ustawy kodeks wyborczy

POSTANAWIA:

Oddalić wniosek.

Angelika Lewandowska

Sygn. akt I Ns 188/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. K. (1) wystąpił przeciwko uczestnikowi R. B. w trybie art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego (Dz. U. 2018, poz.754 z późn. zm.) o :

1)  zakazanie uczestnikowi postępowania R. B. rozpowszechnia informacji sugerującej, iż Wnioskodawca jest kłamcą.

2)  nakazanie uczestnikowi postępowania R. B. sprostowania nieprawdziwych informacji, najpóźniej w kolejnym dniu po uprawomocnieniu się orzeczenia w formie ogłoszenia o treści:

"R. B. - kandydat na Burmistrza S. prostuje naruszającą dobre imię Pana A. K. (1) informację zawartą w moim materiale wyborczym, w którym sugerowałem iż, A. K. (1) jest kłamcą”, które winno zostać opublikowane na pierwszej stronie Uczestnika R. B. prowadzonej na portalu internetowym Facebook.

3)  nakazanie uczestnikowi postępowania przeproszenia wnioskodawcy poprzez wręczenie, najpóźniej w kolejnym dniu po uprawomocnieniu się orzeczenia, podpisanego własnoręcznie przez tego uczestnika oświadczenia o następującej treści:

"R. B.- kandydat na Burmistrza S.: przepraszam Pana A. K. (1) za podanie nieprawdziwych informacji w moim materiale wyborczym, że A. K. (1) jest kłamcą”.

4) zasądzenie od Uczestnika na rzecz Wnioskodawcy kosztów postępowania.

Sąd ustalił, co następuje:

A. K. (1) oraz R. B. kandydują w wyborach samorządowych 2018 r. na stanowisko Burmistrza Miasta S..

W sprawie o sygn. akt I Ns (...) R. B. wystąpił przeciwko A. K. (2) w trybie art. 111 § 1 Kodeks wyborczy o :

1)  zakazanie uczestnikowi postępowania A. K. (1) rozpowszechniania na stronie jego portalu Facebook oraz na spotkaniach z wyborcami, nieprawdziwych informacji o rzekomym ponad 4,5 milionowym zadłużeniu gminy S. oraz o spłacie rat kapitałowych kredytu dopiero w roku 2013.

2)  nakazanie uczestnikowi postępowania A. K. (1) sprostowanie nieprawdziwych informacji, o których mowa w pkt 1, w formie ogłoszenia o treści:

"Ja A. K. (1), kandydat na Burmistrza Miasta S. z ramienia (...) oświadczam, że rozpowszechnione przeze mnie w stosunku do Pana R. B. kandydata na Burmistrza Miasta S. z ramienia (...) informacje o rzekomym 4,5 milionowym kredycie gminy S. oraz złej kondycji finansowej Gminy S. w czasie kadencji R. B. jako Burmistrza Miasta S., są nieprawdziwe".

3)  nakazanie uczestnikowi postępowania A. K. (1) wpłacenie kwoty 10.000,00 zł na rzecz: Fundacja (...) - pomoc dla D. C..

Postępowanie w tej sprawie zakończyło się podpisaniem ugody sądowej w dniu 18.10.2018r., na mocy której w pkt. 1 ugody A. K. (1) zobowiązał się do sprostowania nieprawdziwej informacji w formie ogłoszenia o następującej treści: „ Ja A. K. (1), oświadczam, iż nieprawdziwa była moja wypowiedź zamieszczona na profilu Facebook i podana na spotkaniu wyborczym, iż zadłużenie Gminy S. wynosi około 4 500 000 zł oraz, że raty kapitałowe spłacane będą od 2023 r. albowiem kwota zadłużenia 4 385 000 zł podana przeze mnie wynikała z Wieloletniej Prognozy Finansowej” w ciągu 24 godzin od daty podpisania ugody na profilu Facebook A. K. (1) (zamieszczonego do dnia 4.11.2018 r.) oraz nierozpowszechniania tej informacji. W pkt. 2 ugody R. B. i A. K. (1) zgodnie oświadczyli, iż zawarta ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia R. B. dotyczące wypowiedzi A. K. (1) związanych z wnioskiem zarejestrowanym w Sądzie Okręgowym w (...) o sygnaturze akt I Ns (...).

A. K. (1) wykonał przedmiotową ugodę publikując jej treść na profilu internetowym Facebook w dniu 18.10.2018 r., w godzinach wieczornych. R. B. chcąc aby treść ugody dotarła do szerokiego grona mieszkańców, którzy zapoznali się wcześniej z nieprawdziwymi informacjami o wysokości zadłużenia rozpowszechnianymi przez A. K. (1) postanowił sporządzić plakat wyborczy, na którym umieszczona została treść zawartej ugody przed Sądem Okręgowym w (...) w sprawie o sygn. akt I Ns (...) z dopiskiem w tytule tej ulotki „Kto mówił prawdę ?” z podpisem „ Czy można wierzyć komuś, kto kłamie?” Uczestnik R. B. wydrukował 20 takich plakatów i około 10 z nich rozwiesił na tablicach ogłoszeń w różnych miejscach na terenie Gminy S.. Plakaty umieszczane były bezpośrednio pod plakatami wyborczymi A. K. (1).

Sąd zważył, co następuje:

Art.111 § 1 kodeksu wyborczego stanowi, że jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1) zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2) przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3) nakazania sprostowania takich informacji;

4) nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5) nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6) nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Na wstępie rozważań prawnych zaznaczyć należy, że podstawowym celem postępowania w trybie wyborczym jest zapewnienie prawidłowości prowadzonej kampanii wyborczej. Celem tym nie jest ogólna ochrona dóbr osobistych uczestników kampanii wyborczych, ale ochrona przed podawaniem na ich temat informacji nieprawdziwych. Ochrona dóbr osobistych zawężona jest do takich zachowań, które te dobra naruszają jedynie przez podanie informacji nieprawdziwych o faktach dotyczących uczestnika kampanii wyborczej. Zatem w niniejszej sprawie dla jej rozstrzygnięcia kluczowym jest udzielenie odpowiedzi najpierw na pytanie czy plakat uczestnika zawierał informacje, a jeśli tak czy były to informacje nieprawdziwe.

Oceniając plakat wyborczy rozpowszechniany przez uczestnika w kontekście zawartej w nim informacji stwierdzić należy, że informuje on o jedynie o tym, że A. K. (1) podał nieprawdziwą informację co do wysokości zadłużenia gminy. W świetle zawartej przez strony w sprawie I Ns (...) ugody informacja ta nie jest nieprawdziwa, skoro A. K. (1) przyznał w ugodzie, że podał nieprawdziwą informację, co do stanu zadłużenia gminy. Zatem plakat rozpowszechniany przez uczestnika zawierał informację prawdziwą.

W ocenie Sądu umieszczenie w treści plakatu wyborczego R. B. zwrotu „Czy można wierzyć komuś kto kłamie ? nie można rozpatrywać w kategorii informacji, albowiem jest to w istocie wypowiedź ocenna uczestnika, a nie informacja w znaczeniu prawdy lub fałszu. Szczególne środki ochrony przewidziane w prawie wyborczym mogą być zastosowane jednak tylko do wypowiedzi, które zawierają informację, a zatem podlegają weryfikacji w kategorii prawdy i fałszu. Wypowiedzi będące opiniami, przypuszczeniami i ocenami, a więc mające charakter wartościujący nie podlegają takiej weryfikacji. W konsekwencji ochrona nie dotyczy komentarzy i oceny przymiotów kandydata. Jeżeli takie komentarze i ocena naruszają dobra osobiste kandydata, to może on dochodzić ochrony na zasadach ogólnych (por. postanowienie SA w Katowicach z 7.11.2002 r., I ACZ 1956/02, OSA 2003, Nr 10, poz. 47).

W sprawie rozpoznawanej w tzw. trybie wyborczym Sąd bada wyłącznie kwestię prawdziwości informacji i danych związanych z kampanią wyborczą. Artykuł 111 kodeksu wyborczego przyznaje zainteresowanemu jedynie roszczenie o sprostowanie informacji nieprawdziwych, zatem opisowych, dających się w dacie orzekania zweryfikować według kryterium prawda-fałsz. Zakres postępowania jest znacznie węższy niż w przypadku spraw o naruszenie dóbr osobistych, nie uwzględnia się bowiem całokształtu zagadnień związanych z naruszeniem dobra osobistego przez podanie informacji prawdziwej ze względu na kontekst, rodzaj użytych sformułowań oraz sfery życia człowieka, której dotyczy wypowiedź. Sformułowane przez wnioskodawcę żądania niemal wprost żądają ochrony jego dóbr osobistych. Już tylko z tego względu w znacznej mierze roszczenia te uchylają się ocenie dokonywanej w trybie niniejszego postępowania.

Z uwagi zatem na powyższe sąd oddalił wniosek jako bezzasadny.

Angelika Lewandowska