Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 7 października 2015 r. powód S. W., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł o zasądzenie od pozwanego Miasta P. kwoty 15.092,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w kwocie 2.417 zł.

W uzasadnieniu wskazano, iż powód jest właścicielem nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w P. przy ul. (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...). Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2010 r. sygn. akt I C 839/09 Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda wP., uwzględniając powództwo o eksmisję, nakazał pozwanym M. S. (1), P. S., M. S. (2) i O. S. aby opróżnili, opuścili i wydali powodom lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...), orzekając jednocześnie, iż pozwanym przysługuje prawo do w/w lokalu do czasu złożenia im przez gminę ofertę zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Pomimo uprawomocnienia się wyroku pozwany do dnia dzisiejszego nie wykonał tego orzeczenia, tj. nie dostarczył eksmitowanym lokalu socjalnego. Osoby te nadal zamieszkują w dotychczasowym lokalu nie uiszczając z tego tytułu żadnych opłat. W tej sytuacji pismem z dnia 18 września 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania w łącznej kwocie 15.092,98 zł. Powód wskazał nadto, iż w niniejszej sprawie dochodzi odszkodowania za okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. w łącznej kwocie 15.092,98 zł, na którą to kwotę składa się odszkodowanie w wysokości 13.28 zł (66,30 m ² x 16,50 zł/m2 = 1.094 zł x 12 miesięcy), za wodę i ścieki 1.417,78 zł oraz za śmieci 547,20 zł. Wszystkie wyżej wymienione opłaty zostały faktycznie uiszczone na rzecz dostawców poszczególnych mediów i usług (k. 2-4).

W odpowiedzi na pozew, pismem wniesionym w dniu 23 marca 2016 r. pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył, jakoby osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego zamieszkiwały w lokalu powoda w okresie objętym pozwem i podniósł, iż twierdzenia powoda w tym zakresie nie znajdują oparcia w dowodach. Pozwany zakwestionował również zamiar wynajęcia spornego lokalu w okresie objętym pozwem oraz okoliczność faktyczną, że gdyby przedmiotowy lokal był przedmiotem najmu w okresie objętym pozwem, wynajmujący mógłby otrzymać czynsz najmu w kwocie 16,50 zł/m2. Pozwany zakwestionował też legitymację procesową powoda, gdyż załączony do pozwu odpis księgi wieczystej nie odpowiada okresowi objętemu pozwem. Pozwany zakwestionował też żądanie zasądzenia opłat niezależnych od właściciela, zarówno co do zasady, jak i wysokości. Pozwany wskazał, iż z przedłożonego dokumentu z dnia 2 września 2015 r. dot. wysokości opłat eksploatacyjnych – opłata za wodę i ścieki w okresie od 1 września do 31 grudnia 2014 r. wynosiła 75,90 zł/m-c tj. za okres 4 miesięcy winna wynosić 303,60 zł, a nie jak widnieje w dokumencie 349,92 zł. W ocenie pozwanego powyższe przesądza, iż przedłożony dokument został sporządzony nierzetelnie (k. 25).

Na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2016 r. pełnomocnik powoda cofnął pozew co do kwoty 46,32 zł, co jest związanie z roszczeniem w części za wodę i ścieki. Na tę okoliczność pełnomocnik złożył zestawienie tych opłat oraz wpłat (k. 34).

Na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2016 r. pełnomocnik powoda oświadczył, iż strony doszły do porozumienia, co do wysokości możliwego do uzyskania czynszu najmu za lokal w wysokości 15,75 zł/m2, a w związku z czym nie ma potrzeby powoływania biegłego (k. 44).

W toku postępowania strony podtrzymały stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód S. W. jest właścicielem nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w P. przy ul. (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...).

Dowód: odpis KW nr (...) (k. 13-18, 32)

Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2010 r. sygn. akt I C 839/09 Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, uwzględniając powództwo o eksmisję, nakazał pozwanym M. S. (1), P. S., M. S. (2) i O. S. aby opróżnili, opuścili i wydali powodom lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...), orzekając jednocześnie, iż pozwanym przysługuje prawo do w/w lokalu do czasu złożenia im przez gminę ofertę zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Dowód: bezsporne

Pismem z dnia 18 września 2015 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 15.092,98 zł, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, z tytułu odszkodowania za okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r.

Do chwili złożenia pozwu pozwany nie złożył uprawnionym oferty najmu lokalu socjalnego ani nie uiścił na rzecz powoda jakiejkolwiek kwoty odszkodowania.

Dowód: bezsporne, a nadto: wezwanie do zapłaty (k. 7), zeznania świadka M. P. (k. 34-35)

W okresie objętym żądaniem pozwu w lokalu nr (...) przy ul. (...) w P. zamieszkiwali M., P., M. i O. S.. Lokatorzy nie uiszczali żadnych opłat, zarówno z tytułu korzystania z lokalu, jak i z tytułu opłat eksploatacyjnych za wodę i ścieki oraz wywóz odpadów komunalnych.

Byli lokatorzy zobowiązani byli uiszczać opłaty niezależne, w tym za dostarczoną wodę i odprowadzenie ścieków oraz wywóz nieczystości stałych. Rozliczenia prowadzone były przez właścicieli nieruchomości w ramach ryczałtowych rozliczeń. W lokalu nr (...) znajduje się licznik wody, w oparciu o który, Wspólnota Mieszkaniowa, co pół roku, oblicza należność, wcześniej uregulowaną zaliczkowo, a którą obciąża powoda. Opłata za śmieci, za 4 osoby miesięcznie wynosi 45,60 zł. Opłatę tą również pokrywa powód do Wspólnoty, która następnie wnosi opłaty do Związku (...).

W okresie od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. opłaty z tytułu wywozu śmieci w lokalu nr (...) na ul. (...) w P. wynosiły łącznie 547,20 zł.

Dowód: zeznania świadka M. S. (1) (k. 44-45), zeznania świadka M. P. (k. 34-35), zestawienie zarządcy k. 30,

W okresie objętym pozwem powód za wynajem spornego lokalu mógłby uzyskać na wolnym rynku kwotę 1.044,23 zł miesięcznie.

Dowód: bezsporne

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dokumenty oraz zeznania świadków M. P., M. S. (1) i B. S..

Co się tyczy dokumentów, stanowiły je zarówno dokumenty prywatne, jak i urzędowe. Zgodnie z art. 245 kpc dokumenty prywatne stanowiły dowód tego, że osoby, która je podpisały, złożyły oświadczenia w nich zawarte. Z kolei dokumenty urzędowe stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 kpc). Ostatnie tyczy się szczególnie treści odpisu księgi wieczystej. Sąd zasadniczo dał wiarę zgromadzonym dokumentom, za wyjątkiem dokumentu z dnia 2 września 2015 r., który to dokument zakwestionowała strona pozwana.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka M. P. , który jako zarządca spornej nieruchomości, posiadał wiedzę na temat przedmiotowego lokalu nr (...) przy ul. (...) w P.. Świadek wskazał, iż wszyscy uprawnieni do lokalu socjalnego w spornym okresie zamieszkiwali nieruchomość powoda oraz potwierdził, iż nie płacili oni żadnych opłat z tytułu zamieszkiwania w spornym lokalu. Ponadto świadek w sposób szczegółowy przedstawił sposób obliczania oraz wysokość należnych opłat eksploatacyjnych, na które składają się opłaty za wodę, ścieki oraz śmieci. Zeznania świadka były szczere, logiczne, a nadto korelowały ze zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym.

Sąd dał także wiarę zeznaniom świadka M. S. (1) . Świadek, jako była lokatorka zamieszkująca nieruchomość przy ul. (...) wskazała, iż mimo uprawnienia do lokalu socjalnego nie otrzymała od pozwanego oferty najmu takiego lokalu. Ponadto świadek wskazała, iż w lokalu nr (...) zamieszkuje wraz z mężem i dziećmi, a żaden z nich nie uiszczał w okresie objętym żądaniem pozwu żadnych należności z tytułu zajmowania przedmiotowego lokalu. Zeznania świadka były logiczne, spójne i znajdowały odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Na miano wiarygodnych zasługiwały również zeznania świadka B. S. , administratora nieruchomości, w której znajduje się sporny lokal. Świadek wskazała, iż powód nie posiada żadnych zaległości wobec Wspólnoty Mieszkaniowej, która to Wspólnota rozlicza opłaty z tytułu wody, ścieków oraz śmieci. Świadek potwierdziła, iż powód uiszcza przedmiotowe opłaty.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą prawną żądań powoda jest przepis art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31 poz. 266 z późn. zm.), zwanej dalej u.o.p.l., który stanowi, że jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). Art. 417 § 1 k.c. stanowi natomiast, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Podkreślić należy, że zgodnie z art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Niekwestionowanym jest, że w opisanym wyżej stanie faktycznym nastąpiło zdarzenie implikujące odpowiedzialność odszkodowawczą Miasta P. za niedostarczenie lokalu socjalnego osobom do tego uprawnionym z mocy prawomocnego wyroku sądowego. Art. 14 ust. 1 zd 2 u.o.p.l. nakłada bowiem obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego na gminę właściwą ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu, zaś przedmiotowy lokal, z którego orzeczono eksmisję, położony jest w P.. Obowiązku tego pozwany bez wątpliwości nie dopełnił, albowiem mimo ustalenia przez Sąd w prawomocnym wyroku z dnia 19 stycznia 2010 r., że M. S. (1), P. S., M. S. (2) i O. S. przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego, pozwany nie złożył im oferty zawarcia umowy najmu.

Nie zapewniając powyższym uprawnionym lokalu socjalnego, Miasto P. zaniechało zatem wykonania spoczywającego na nim ustawowego obowiązku.

Pozwany zaprzeczył wprawdzie, aby w okresie objętym pozwem osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego zamieszkiwały w przedmiotowym lokalu mieszkalnym nr (...) na ul. (...) w P., niemniej jednak powód wykazał tę okoliczność zeznaniami świadków. Z kolei pozwany w żaden sposób nie wykazał zasadności własnego (przeciwnego) stanowiska w sprawie, a mianowicie tego, że po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, powyższe osoby zmieniły swoje miejsce zamieszkania i w dochodzonych pozwem okresie nie zamieszkiwały już w lokalu należącym do powoda.

Kolejną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego na podstawie art. 417 k.c. jest szkoda w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., obejmująca straty oraz utracone korzyści, które poszkodowany mógł osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powód wykazał zaistnienie szkody w postaci utraconych korzyści. Brak możliwości eksmisji ze spornego lokalu mieszkalnego skutkowało w okresie objętym żądaniem pozwu niemożnością wynajęcia go innym osobom i otrzymania z tego tytułu czynszu. Tym samym powód jako właściciel nieruchomości przy ul. (...) w P., nie mógł na skutek zaniechania pozwanego, wykonać w stosunku do niej swojego uprawnienia właścicielskiego – oddania w najem spornego lokalu mieszkalnego.

W niniejszym procesie powód domagał się zasądzenia kwoty 13.128 zł z tytułu czynszu za lokal nr (...) za okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. Stawka czynszu wolnorynkowego za lokal mieszkalny nr (...) przy ul. (...) w P. była ostatecznie bezsporna między stronami i wynosiła 15,75 zł/m2, co przy wielkości lokalu wynosiło 1.044,23 zł miesięcznie, a zatem za cały okres objęty pozwem stanowiła łącznie kwotę 12.530,76 zł. Ponadto na sumę odszkodowania składały się także opłaty z tytułu użytkowania lokalu, tj. za wywóz śmieci, w kwocie 547,20 zł, za okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r oraz opłaty za wodę i ścieki, w wysokości 1372,10 złotych. Powyższe wyliczenia opłat eksploatacyjnych, zostały przez powoda wykazane nie tylko zeznaniami świadka, ale także załączonymi dokumentami, w postaci zestawienia wysokości opłat eksploatacyjnych w spornym okresie dla lokalu nr (...) przy ul. (...) w P..

W tym miejscu wskazać jeszcze należy, iż nie ma racji pozwany podnosząc, że powodowi nie należy się odszkodowanie z tytułu należnych opłat eksploatacyjnych. Odszkodowanie jakie winna zapłacić mu gmina winno bowiem naprawić całą szkodę, w tym również koszty eksploatacji. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., zgodnie z którą, „odszkodowanie przysługujące właścicielowi lokalu na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) może obejmować opłaty związane z korzystaniem z lokalu.” (III CZP 12/12, OSNC 2012/12/138) Sąd Najwyższy w uzasadnieniu cytowanej uchwały, opowiedział się bowiem za stanowiskiem, że „konieczność ponoszenia przez właściciela lokalu kosztów związanych z korzystaniem z mieszkania przez lokatorów, którzy nie ponoszą takich opłat, jest co do zasady normalnym następstwem niewykonania przez gminę obowiązku dostarczenia im lokalu socjalnego. Nie ma podstaw do innego traktowania - jako elementu szkody - strat wynikających z niemożliwości uzyskania czynszu najmu i strat będących następstwem konieczności ponoszenia przez samego właściciela opłat za korzystanie z lokalu obejmujących np. należności za wodę, energię elektryczną i ogrzewanie mieszkania.”

Z kolei pozwany, kwestionując wysokość dochodzonego przez powoda odszkodowania z tytułu opłat eksploatacyjnych, winien przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń, w szczególności potwierdzające niezasadność wyliczeń zastosowanych przez powoda. Pozwany skutecznie zakwestionował jedynie należności z tytułu opłat za wodę i ścieki, a czego jednak nie uczynił w stosunku do opłat za wywóz śmieci, mimo, iż to na pozwanym w tej sytuacji spoczywał ciężar dowodu. Obowiązek bowiem przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Innymi słowy Sąd nie ma obowiązku wyręczania stron procesu w poszukiwaniu dowodów na potwierdzenie ich stanowisk procesowych i opiera się na materiale dowodowym zaprezentowanym przez strony postępowania.

Zatem odszkodowanie należne od pozwanego na rzecz powoda za okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. tj. za okres 12 miesięcy wyniosło łącznie z opłatami niezależnymi od właściciela z tytułu wywozu śmieci 14.450,06 zł (1.044,23 zł x 12 miesięcy + 1.372,10 zł z tytułu opłat za wodę i ścieki + 547,20 zł z tytułu wywozu śmieci).

W tym miejscu, podkreślenia wymaga, iż Sąd dokonując wqyliczenia wysokości naleznego powodowi odszkodowania, popełnił błąd rachunkowy, odejmując od należnego powodowi odzszkodwania równowartość opłat za wodę i ścieki, zamiast jej dodać. Skutkiem tego, zasądzona od pozwanego kwota opiewa na 11.705,86 złotych, zamiast jak wyżej wskazano 14.450,06 złotych. Powyższa omyłka rachunkowa Sądu, jako że pozwany kwestionował roszczenia powoda, co do opłat za wodę i ścieki w całości, tj. zarówno co do zasady, jak i wysokości, nie może zostać uznana za oczywista omyłkę rachunkową, podlegającą spraostowaniu, a może zostać naprawiona wyłacznie w toku postepowania apelacyjnego, o ile zajdą ku temu warunki procesowe.

Sąd uznał za w pełni zasadne roszczenie o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.. Odsetki ustawowe w niniejszej sprawie należne są powodowi od dnia 7 października 2015 r., tj. od dnia wniesienia pozwu, zgodnie z żądaniem pozwu, bowiem pozwany nie zakwestionował roszczenia odsetkowego w tym zakresie.

W pkt. 2 wyroku Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 47,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 7 października 2015 r. do dnia zapłaty .

Zgodnie bowiem z art. 355 § 1 kpc Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. W niniejszej sprawie, powód cofnął pozew w zakresie kwoty 47,32 zł i zrzekł się roszczenia co do tej kwoty, wobec powyższego należało orzec jak sentencji.

W pozostałym zakresie, tj. co do nadwyżki czynszu, ponad ustalone przez strony 15,75 zł za m2 lokalu, Sąd oddalił powództwo (pkt 3 wyroku).

O kosztach procesu orzeczono w pkt. 4 wyroku na podstawie art. 100 zd. 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 kpc rozdzielając je między stronami stosunkowo, a mianowicie obciążając powoda w 22 %, a pozwanego w 78% i z tego tytułu zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.946,16 zł.

SSR Marta Ścisła