Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Mastalerz

Protokolant st. sekr. sądowy Marcelina Machera

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku R. F. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość świadczenia

na skutek odwołania R. F. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 10 listopada 2017 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt. VU 48/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 listopada 2017 r. w sprawie nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przeliczył wnioskodawcy R. F. (1) emeryturę od dnia 1 listopada 2017 r. z uwzględnieniem średniego dalszego trwania życia ustalonego na podstawie tablicy trwania życia obowiązującej w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, jako korzystniejsze, ustalając jej wysokość na kwotę 1320,89 złotych.

W związku z tym, iż emerytura ustalona w/w decyzją okazała się mniej korzystna od dotychczas wypłacanego świadczenia organ uznał, iż nadal będzie wypłacane świadczenie w dotychczasowej wysokości o symbolu (...).

W odwołaniu z dnia 17 grudnia 2017 r. R. F. zakwestionował zaskarżoną decyzję w zakresie pomniejszenie jego emerytury o sumę kwot pobranych emerytur.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w' T. wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu podniesiono, że w' związku z tym, iż wnioskodawca pobiera wcześniejszą emeryturę, przyznaną decyzją z dnia 1 kwietnia 1993 roku podstawę obliczonej emerytury pomniejszono o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych przez niego emerytur w łącznej wysokości 396499,18 złotych na podstawie art. 25ust 1 b ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. F. (1) urodzony (...) od dnia 15 stycznia 1993 roku jest uprawniony do emerytury górniczej o nr (...). Wysokość świadczenia została ustalona przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstaw}' wymiaru wynoszącego 151,27 % oraz wyliczenia podstawy wymiaru z okresu 4 , tj. z lat 1981 - 1984

(dowód: decyzja k 17 akt emerytalnych plik I)

Wnioskodawca od (...)roku jest uprawniony do emerytury z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego o nr (...). Emerytura została wyliczona na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej. Do ustalenia części emerytury na podstawie art. 53 ustawy organ rentowy przyjął wynagrodzenie jak do emerytury górniczej (...), tj. z lat 1981

- 1984 . Wskaźnik wyniósł 151,27%. Do ustalenia części emerytury na podstawie art. 26 ustawy przyjęto równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia sumy kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji (1829,21 zł.) oraz kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego (597095,96 zł) pomniejszonej o kwotę stanowiąca sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed obliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 396.499,18 złotych, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę tj. 209,80 miesięcy. Obliczona emerytura wyniosła brutto 1267, 68 złotych.

W decyzji tej postanowiono o wypłacie świadczenia w dotychczasowej wysokość ( (...)), albowiem emerytura ustalona tą decyzja okazał się mniej korzystna.

( dowód: decyzja k. 18-19 akt emerytalnych plik II)

W dniu 7 listopada 2017 roku R. F. (1) wystąpił ż wnioskiem o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem tablic trwania życia obowiązujących w dniu w którym osiągnął powszechny wiek emerytalny, jeżeli jest to korzystne .

/ wniosek o emeryturę z dnia 7 listopada 2017 roku k,l-2 akt emerytalnych/

Decyzją z dna 10 listopada 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przeliczając świadczenie wnioskodawcy ustali! na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wysokość emerytury R. F. (1) od na kwotę 966,94 złotych. Emerytura w' tej wysokości stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia sumy kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji (1829,21 zł.) oraz kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego (597095,96 zł) pomniejszonej o kwotę stanowiąca sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed obliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 396.499,18 złotych, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę tj. 208,70 miesięcy.

Do obliczenia wysokości emerytury zgodnie z art. 53 ustawy przyjęto dotychczasową podstawę wymiaru świadczenia, wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 151,27%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 151,27 % przez kwotę bazową 717,16 zł. wyniosła 1084,85 złotych. Przy uwzględnieniu okresów składkowych i nieskładkowych, oraz zastosowaniu przeliczników w' odniesieniu do okresów pracy górniczej , świadczenie po waloryzacji wyniosło 2.479,02 złotych.

Wobec osiągnięcia przez wnioskodawcę wieku uprawniającego do emerytury w roku(...), wysokości emerytury w oparciu o przepis art. 183 ustawy wynosi:

20% emerytury obliczonej na podstawie art.53 ustawy - 495,80

80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy - 775,95 Łącznie emerytura po waloryzacji wyniosła 1320, 89.

Według ZUS emerytura ustalona zaskarżoną decyzją jest mniej korzystna od świadczenie dotychczas pobieranego przez wnioskodawcę ( o symbolu (...) ) a zatem organ rentowy zawiesił jej wypłatę.

( dowód: decyzja z dnia 10.11.2018 r w akt emerytalnych )

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu

Zgodnie z art. 26 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS średnie dalsze trwanie życia ustala się dla osób w' wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w' ukończonych latach i miesiącach. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” corocznie w' terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia. Ogłoszone w ten sposób tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn mają zastosowanie do emerytur na przyszłość (przyznawanych od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku).

Tylko jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, zgodnie z art. 26 ust 6 ustawy, który wszedł w ^r życie z dniem 1 października 2017 roku, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 art. 26 ustawy stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Z przepisu tego wynika, że średnie dalsze trwanie życia co do zasady powinno być ustalane wg tablic obowiązujących w dniu przejścia na emeryturę dla wieku równego wiekowi przejścia na emeryturę. Tylko gdy jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego można do ustalenia średniego dalszego trwania życia zastosować tablice obowiązujące w dacie osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Nadal jednak średnie dalsze trwanie życia ustala się dla wieku ubezpieczonego w dacie przejścia na emeryturę.

Wnioskodawca R. F. (1) mający ustalone prawo do emerytury w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego wystąpił z wnioskiem o przeliczenie świadczenia emerytalnego w' oparciu o przepis art. 26 ust.6 ustawy, w następstwie którego wydana została zaskarżona decyzja.

Odnosząc się do złożonego odwołania wskazać należy, iż zarzuty skarżącego dotyczyły błędnego jego zdaniem pomniejszenia przez ZUS podstawy obliczenia emerytury o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur, tj. o kwotę 396.499,18 złotych.

Należy przypomnieć, iż podstawą przyznania emerytury wnioskodawcy w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego decyzją z dnia 22 lipca 2014 roku nr (...) był art. 184 ustawy o emeryturach z FUS z dnia 17 grudnia 1998 r.

Ma zatem do niego zastosowanie przepis art. 25 ust. 1b dodany do treści ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis ten ma bowiem zastosowanie do świadczeń, do których prawo ustalono poczynając od 1 stycznia 2013 roku, a zatem również do obliczenia wysokości emerytury wnioskodawcy. Zasadnie zatem organ rentowy, wobec pobierania przez wnioskodawczynię od 1993 roku. emerytury wcześniejszej, pomniejszył podstawę obliczenia emerytury kapitałowej w wieku powszechnym o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Pobranie emerytur na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) oznacza bowiem skonsumowanie części kapitału składkowego, w związku z czym odlicza się od niego sumę wypłaconych emerytur.

W wyroku z dnia 12 września 2017r. w sprawie II UK 381/16 Sąd Najwyższy stwierdził, że dodanie art. 25 ust. 1 b ustawy emerytalnej wynikło z potrzeby usunięcia istotnych kontrowersji w praktyce zasad obliczania wysokości emerytury ustalanej na podstawie art. 24 i nast. ustawy emerytalnej przez emerytów, którzy wcześniej pobierali już świadczenia emerytalne. Oznacza to, że skorzystanie z przywileju przejścia i pobrania wcześniejszych emerytur na podstawie przepisów szczególnych dotyczących emerytur dla niektórych ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r., o których mowa w' rozdziale 3 Działu I ustawy emerytalnej, albo na podstawie art. 8 Karty Nauczyciela, uzasadnia i proporcjonalnie usprawiedliwia pomniejszenie podstawy wymiaru emerytury ustalonej na podstawie art. 24 ust. 1 i nast. ustawy emerytalnej o sumy poprzednio pobranych wcześniejszych emerytur, przy zastosowaniu mechanizmu ustalania wysokości świadczeń emerytalnych w zależności od proporcjonalnego prognozowanego „średniego trwania życia” osoby uprawnionej, ponieważ osobom uprawnionym do takich samych rodzajowo świadczeń powinna przysługiwać emerytura ustalana według takich samych

(równych) zasad obliczania jej wysokości bez względu na datę złożenia wniosku emerytalnego. Każdy mechanizm ustalania wysokości świadczeń emerytalnych ma określone uwarunkowania majątkowe, które gwarantują prawem określoną wysokość ustalanych emerytur w prognozowanych długoterminowych okresach ich pobierania, przede wszystkim ze względu na zgromadzony kapitał składkowy, który pomniejszają wcześniej wypłacone kwoty pobranych długoterminowych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Taki stan rzeczy usprawiedliwia ustawowe modyfikowanie wysokości emerytur ze względu na wcześniejsze pobranie i spożytkowanie tych samych rodzajowo, choć wcześniejszych świadczeń emerytalnych, które uszczupliły zgromadzony indywidualny kapitał emerytalny oraz fundusz ubezpieczeń społecznych, z którego emerytury są wypłacane. Co do zasady, wybór potencjalnie korzystniejszego sposobu wyliczania wysokości tego samego rodzajowo świadczenia emerytalnego wymaga wyraźnego oparcia ponownego ustalania prawa i wysokości świadczenia w konkretnych przepisach prawa pozytywnego (art. 108-113 ustawy emerytalnej).

Na marginesie należy podnieść, że kwestia odliczenia kwot pobranych emerytur w' kwocie została objęta już wcześniejszą decyzją z dnia 22 lipca 14 roku, od której skarżący się nie odwołał. Decyzja ta ma zatem walor ostatecznej. W zaskarżonej decyzji kwota pobranych emerytur została ustalona na tą samą kwotę jak w ostatecznej decyzji z dnia 22 lipca 14 roku. Oznacza to niedopuszczalność ponownej weryfikacji prawidłowości pomniejszenia emerytury o sumę pobranych emerytur.

W przedmiotowej sprawie skarżący nie kwestionował pozostałych składników będących podstawą obliczenia emerytury stosownie do treści art. 183 ustawy, zwłaszcza w zwaloryzowanego kapitału początkowego w' wysokości 597.095,96 zł złotych oraz składki zaewidencjonowanej na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 1829,21 złotych (przyjętych do obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy).

Wnioskodawca nie wnosił także zastrzeżeń co do wskazanego w zaskarżonej decyzji sposobu wyliczenia świadczenia według art. 53 ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, iż wydanie przez organ rentowy zaskarżonej decyzji miało oparcie w przepisach prawa i doprowadziło do przeliczenia emerytury , z uwzględnieniem średniego dalszego trwania życia, w' oparciu przepis art. 26 ust 6 ustawy. Wyliczone o tę podstawę świadczenie okazało się jednak świadczeniem mniej korzystnym od emerytury dotychczas pobieranej przez wnioskodawcę ( o symbolu (...) ) a zatem organ rentowy zasadnie zawiesił jej wypłatę.

Z przytoczonych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.