Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Katarzyna Powalska

SSR del. Beata Witkowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. B.

przeciwko (...) SA w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 25 kwietnia 2018 roku, sygnatura akt I C 927/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda B. B. na rzecz pozwanego (...) SA w S. 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 287/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2018 r. Sąd Rejonowy w Łasku w sprawie o sygn. akt I C 927/16 z powództwa B. B. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S. zasądził od pozwanego na rzecz powoda B. B. kwotę 10.615,97 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 13 lutego 2016 r. do dnia zapłaty oraz w pozostałym zakresie oddalił powództwo, zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.890 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz obciążył i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Łasku kwotę 50,55 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Wyrok ten został wydany w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

W dniu 4 stycznia 2016 r. doszło do kolizji, w wyniku której samochód A. (...) o nr rej. (...) powoda B. B. doznał uszkodzeń. Sprawca kolizji był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego (...) S.A. w S.. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powodowi 32.430,20 zł., zaznaczając, że w kalkulacji szkody przyjęto zarówno części O jak i Q ale także części P, a to z uwagi na wiek pojazdu, stopień wyeksploatowania części i prostotę konstrukcji elementów. Koszt naprawy przedmiotowego pojazdu przy użyciu części o symbolu O i (...) oraz kosztów robocizny w warsztatach nieautoryzowanych wynosi 43.046,17 zł brutto. Użycie części o symbolu P nie gwarantuje całkowitej pewności wykonania prawidłowo przeprowadzonej naprawy w zakresie ilościowym i wymiarowym.

Powództwo, w ocenie Sądu I instancji okazało się zasadne, acz nie w pełniej wysokości. Pozwany nie kwestionował swej odpowiedzialności co do zasady, sporną kwestią była kwota należnego odszkodowania. W oparciu o opinię biegłego ds. wyceny wartości pojazdów i kosztów naprawy Sąd wskazał, że ostatecznie przyjął wariant szkody będący częścią tezy dowodowej (naprawa przy użyciu części o symbolu O i (...)). Biegły w części opisowej opinii wskazał, że brak jest danych świadczących o wcześniejszych szkodach komunikacyjnych lub innych naprawach. Sąd oparł się na jego twierdzeniu, przy czym uznał, że wyniki badania grubości warstwy lakieru (dotyczące zresztą wyłącznie maski silnika) nie muszą tu oznaczać, że pojazd istotnie wcześniej był naprawiany. Ubezpieczyciel zlikwidował szkodę jako częściową, a posiłkując się wnioskami biegłego Sąd uznał, że odszkodowanie odpowiadające pełnej kompensacie szkody, a więc przywracające naruszoną równowagę majątkową u powoda, winno uwzględniać koszt części O oraz części (...). Jednocześnie sąd powołał się na wytyczne Komisji Nadzoru Finansowego, które akcentował pozwany, gdzie przyjęto, że uwzględnienie wartości części P jest możliwe jako odstępstwo od reguły i wówczas gdy wskazuje na to wiek pojazdu, wyeksploatowanie części czy prostota konstrukcji części. Jedynie gdy przemawia za tym interes ubezpieczonego, należy zastosować wartości części oryginalnych w takich okolicznościach. Sąd pierwszej instancji w niniejszym przypadku uznał, że przedmiotowy samochód należy do pojazdów luksusowych, przez co pomimo, że w chwili zdarzenia miał on ponad 9 lat, pozwala twierdzić, iż jego właściciel jest zainteresowany naprawą przy użyciu części oryginalnych. Nadto biegły wskazał, iż brak danych o wcześniejszych naprawach oraz szkodach komunikacyjnych daje podstawy do przyjęcia, że w pojeździe zamontowano części oryginalne - w takim przypadku nie jest uzasadnione użycie części o symbolu P. Biegły podkreślił również że zastosowanie części o symbolu P nie gwarantuje całkowitej pewności wykonania prawidłowo przeprowadzonej naprawy w zakresie ilościowym i wymiarowym. W ocenie Sądu I instancji wskazywanie na odmowę przez powoda skorzystania z usług proponowanego przez ubezpieczyciela warsztatu naprawczego wraz z częściami zamiennymi jest irrelewantne. Zgodnie z art. 363 § 1 kc naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Zatem powód nie miał obowiązku przystać na propozycję ubezpieczyciela. Zbyt daleko idące byłoby tu sięgnięcie do art. 826 kc lub też 354 kc. Mając na względzie powyższe, ostatecznie Sąd ustalił wysokość należnego powodowi odszkodowania na 43 046,17 zł, co uwzględniając sumę już wypłaconą -32 430,20 zł, daje 10 615,97 zł należną jeszcze powodowi, którą zasądzono w pkt 1 wyroku. O odsetkach Sąd I instancji orzekł na zasadzie art. 359 § 1 k.c. i art. 481 k,c. Powód domagał się odsetek od kwietnia 13 lutego 2016 r. Jak wynika z pisma z 15 stycznia 2016 r pozwany wypłacił wówczas odszkodowanie powodowi, a zatem należy przyjąć, że już wtedy nie było przeszkód w przyznaniu rekompensaty w całej należnej wysokości. Żądanie odsetek od daty wskazanej w pozwie było zatem uzasadnione. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę w 68%. Na koszty te złożyło się po stronie powoda: opłata od pozwu 550 zł, wykorzystana zaliczka na wynagrodzenie biegłego 596,55 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 1 200 zł (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) opłata skarbowa od pełnomocnictwa - łącznie 4 763,55 zł. Po stronie pozwanego owe koszty to wynagrodzenie pełnomocnika, opłata skarbowa od pełnomocnictwa i wykorzystana zaliczka na biegłego - razem 4 213,55 zł. Łączne koszty procesu zamknęły się sumą 8 977,10 zł. Powoda obciąża z tego 2 872,67 zł, zatem należy mu się zwrot 1 890 zł. Koszty sądowe to opłata sądowa od rozszerzonego powództwa - 226 zł. Obciąża ona powoda 32% - 72 zł, pokrytą z pozostałej części uiszczonej przez niego zaliczki (31,45 zł zwrócono powodowi) a pozwanego w kwocie 154 zł. Wobec przeksięgowania pozostałej części zaliczki uiszczonej przez pozwanego (103,45) zł obciąża go nadal z tego tytułu 50,55 zł, którą to kwotą nakazano ściągnąć w pkt 4 wyroku.

Apelację od powyższego wyroku w ustawowym terminie wywiódł pełnomocnik powoda, który zaskarżył wyrok w pkt 1. w części w jakiej oddala powództwo co do kwoty 4.895,29 zł. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13.02.2016 r. do dnia zapłaty, a także w pkt 3 i 4 wyroku, który zarzucił rozstrzygnięciu:

-

naruszenie prawa materialnego, tj. art. 805, 822, k.c., w związku z art 361 § 2 k.c. i art 363 § 1 k.c. przez wadliwą interpretację przejawiającą się w przyjęciu, że naprawa pojazdu powoda przy zastosowaniu części innych niż oryginalne z logo producenta pojazdu - O -przywróci stan poprzedni pojazdu, przywróci naruszoną równowagę majątkową u powoda.

-

naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów - art. 233 § 1 k.c. poprzez brak wszechstronnego rozważanie zebranego materiału dowodowego i oparcie się na jednej z wersji kosztów naprawy pojazdu wyznaczonej przez biegłego, bez analizy która z wersji przywróci stan poprzedni pojazdu powoda.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pełnomocnik powoda wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo kwoty 4.895,29 zł. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13.02.2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za I i II instancję, wg. norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji należycie ustalił stan faktyczny przedmiotowej sprawy i trafnie wyjaśnił podstawę prawną orzeczenia z przytoczeniem prawidłowych przepisów prawa, w szczególności prawidłowo w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy ustalił wartość szkody-koszty naprawy pojazdu. Ustalenia faktyczne w tej części Sąd Okręgowy przyjmuje za własne. Apelacja strony powodowej sprowadzała się w istocie do zakwestionowania stanowiska Sądu dotyczącego określenia wysokości szkody, czy to poprzez stawianie zarzutów natury procesowej czy też w zakresie naruszenia prawa materialnego.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie miało miejsca uchybienie treści art. 233 § 1 k.p.c. Według tego przepisu, sąd ma obowiązek ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszystkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Musi też przeprowadzić selekcję dowodów, a więc dokonać wyboru tych, na których się oparł, i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, przy czym selekcja ta powinna być poparta argumentacją zgodną z regułami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów opiera się na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności zgodnymi z doświadczeniem życiowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980/10/200, lex 2510). Strona, kwestionująca prawidłowość zastosowania art. 233 § 1 k.p.c., powinna przedstawić argumenty świadczące o niezachowaniu przez sąd tych reguł. Zarzut ten nie może natomiast polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, z dnia 12 lutego 2010 r., VI ACa 356/10, Lex nr 821059, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 kwietnia 2010 r., I ACa 240/10, Lex nr 628186). Wbrew twierdzeniom skarżącego, ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy nie cechuje się dowolnością. Sąd orzekał opierając się o przedstawione przez strony dowody, obszernie zrelacjonowane i poddane szczegółowej analizie. Przedstawiona przez pozwanego argumentacja dotycząca błędnej oceny dowodów nie podważa ustaleń Sądu Rejonowego. Sąd I instancji wskazał dowody oraz podstawę prawną, na podstawie których wydał zaskarżone rozstrzygnięcie, w bardzo szczegółowy sposób omówił opinię biegłego. Zdaniem Sądu Okręgowego, rozpoznawana apelacja nie podważa w żaden sposób skutecznie dokonanej w sprawie oceny dowodu z opinii biegłego i innych dokumentów zaoferowanych przez strony. W treści wywiedzionej apelacji powód nie przedstawił żadnych rzeczowych argumentów przemawiających za uznaniem, że wnioski wyprowadzone przez Sąd I instancji z przeprowadzonych dowodów, w tym zwłaszcza z opinii biegłego sądowego z zakresu mechaniki pojazdowej nie układają się w logiczną całość i są sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Odnośnie zarzutów dotyczących opinii biegłego wskazać należy, iż Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii biegłego celem ustalenia kosztów naprawy wariantowo tj. przy uwzględnieniu części nowych, oryginalnych (O i Q) oraz zamienników, przy uwzględnieniu kosztów robocizny w Autoryzowanych Stacjach Obsługi (ASO) i w warsztatach nieautoryzowanych na rynku lokalnym miejsca zamieszkania powoda. Podnieść w tym miejscu należy, że strona powodowa nie wnosiła żadnych zastrzeżeń do treści tezy dowodowej zakreślonej przez Sąd i nie złożyła wniosku o jej uzupełnienie w żadnym zakresie. Biegły wydając opinię, sporządził m.in. wariant wyliczenia uwzględniający jedynie części o symbolu O, co wykraczało poza tezę dowodową. W pełni zasadnie zatem Sąd I instancji nie uwzględnił wskazanego wariantu wyliczenia, skoro nawet po wydaniu opinii strona powodowa nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii w części wykraczającej poza uprzednio zakreśloną tezę. Powód nie wykazał inicjatywy dowodowej w tym zakresie, co spowodowało że Sąd nie mógł wziąć pod uwagę wariantu opinii, którego przyjęcia za postawę rozstrzygnięcia domaga się powód. Nadto w ocenie Sądu skoro możliwe jest przywrócenie naruszonej równowagi majątkowej u powoda w oparciu o części oryginalne O oraz części oryginalne (...) to niezasadne jest wyliczenie kosztów naprawy pojazdu, przy użyciu najdroższych z możliwych wariantów w oparciu jedynie o części zamienne O.

Trzeba w tym miejscu zauważyć, że istotą sporu w przedmiotowej sprawie nie jest okoliczność czy w samochodzie powoda przed wypadkiem były wyłącznie zamontowane części z logo producenta ale jakie są koszty celowej i ekonomicznie uzasadnionej naprawy pojazdu. Należy przy tym pamiętać, że sam fakt, iż odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu należy się jego posiadaczowi niezależnie od faktycznie dokonanej naprawy, nie oznacza, że winno ono uwzględniać zawsze części oryginalne z logo producenta. Przecież istotą naprawienia szkody jest zarówno pełna rekompensata uszczerbku, jak i niedopuszczalność wzbogacenia się poszkodowanego, kosztem podmiotu odpowiedzialnego. W rozpoznawanej sprawie sąd pierwszej instancji ustalił wartość odszkodowania przy uwzględnieniu kosztów użycia części oryginalnych ale uzyskanych poza dealerem marki (...). Ceny takich części należy uznać za wystarczające dla ustalenia wartości odszkodowania, wbrew zarzutom apelującego. Oczywistym jest jednakże, iż reguła dotycząca możliwości wykorzystania części oryginalnych bez logo producenta pojazdu, przy ustalaniu wartości odszkodowania nie jest miarodajna w każdym wypadku. W niektórych bowiem sytuacjach istotną cechą decydującą o pełnej restytucji jest samo pochodzenie części od producenta, a tym samym opatrzonych jego logo. Są to jednakże szczególne okoliczności, których ciężar wykazania w procesie odszkodowawczym obciąża powoda. Chodzi o takie sytuacje kiedy doszło już do naprawy uszkodzonego pojazdu z użyciem takich części albo gdy pojazd uszkodzony jest objęty gwarancją producenta i dla zachowania warunków gwarancji konieczne jest użycie w autoryzowanych warsztatach wyłącznie części zamiennych dostarczonych przez producenta pojazdu. W grę może wchodzić także sytuacja gdy posiadacz pojazdu wykaże szczególny interes polegający na tym, że uszkodzony pojazd mimo upływu gwarancji był w dalszym ciągu serwisowany i naprawiany wyłącznie przy użyciu części oryginalnych i pochodzących tylko od producenta marki, a naprawa bez wykorzystania takich właśnie części może mieć wpływ na wartość handlową pojazdu ( por. uzasadnienie S.N. do postanowienia składu siedmiu sędziów z dnia 20 czerwca 2012 r. , III CZP 85/11, OSNC 2013/3/37).

Stąd chybione są zarzuty apelacji dotyczące naruszenia prawa materialnego art. 805 i 822 k.c. w związku z art. 361 § 2 i 363 § 1 k.c. W tym kontekście trzeba zauważyć, że apelujący błędnie uważa, iż zasadą jest ustalenie wartości odszkodowania tylko i wyłącznie z uwzględnieniem części z logo producenta, sam czując się zwolniony z obowiązku wykazywania przesłanek mogących uzasadniać ich użycie do naprawy. Należy w okolicznościach tej sprawy zauważyć zaś, że uszkodzony pojazd został po raz pierwszy zarejestrowany w dniu 26 kwietnia 2006 roku, a zatem w dniu zaistnienia szkody miał prawie 10 lat. Brak jest przy tym w materiale dowodowym sprawy podstaw do uznania aby przyjąć, że był przez cały tan czas serwisowany w autoryzowanym warsztacie producenta i na skutek naprawy częściami wprawdzie oryginalnymi ale bez logo producenta, nastąpiłoby zmniejszenie jego wartości handlowej.

Nie można w tej mierze zgodzić się ze skarżącym, że to na pozwanym jako podmiocie odpowiedzialnym za naprawienie szkody spoczywał ciężar wykazania tych okoliczności. Zasada bowiem jest odwrotna, zgodnie z normą art. 6 k.c. to powód wywodzi skutki prawne z tych okoliczności i to on musi je udowodnić.

Z tych względów apelacja strony powodowej nie zawierała uzasadnionych podstaw do zmiany wyroku. Wobec powyższego na podstawie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i § 2 pkt 3 w zw. § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018, poz. 265)., w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji i zasądzono od powoda B. B. na rzecz pozwanego (...) S.A. w S. 450 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.