Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 22 stycznia 2018 r. P. G. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) wniósł o: zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 2.263,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 maja 2017 r. do dnia zapłaty oraz przyznanie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podniósł, że dochodzi od pozwanego zapłaty kosztów najmu pojazdu zastępczego, za okres od dnia 8 lutego 2017 roku do dnia 29 marca 2017 r., które pozwany, jako ubezpieczyciel OC sprawcy szkody komunikacyjnej, powstałej 8 lutego 2017 r., powinien zapłacić poszkodowanemu w ramach odszkodowania. Poszkodowany 8 lutego 2017 r. dokonał na rzecz powoda cesji wierzytelności odszkodowawczej przysługującej mu względem pozwanego towarzystwa ubezpieczeń.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym 14 lutego 2018 r., sygn. IX GNc 1073/18 referendarz sądowy w tutejszym Sądzie zasądził od pozwanego dochodzoną kwotę wraz z odsetkami oraz kosztami procesu. (nakaz zapłaty - k. 18).

We wniesionym sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu, zgłaszając wnioski dowodowe. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wypłacił kwotę 947,10 zł. Zakwestionował wysokość dobowych stawek najmu pojazdu zastępczego zaoferowanego przez powoda, podnosząc, że rzeczywisty rozmiar szkody odpowiada stawkom dobowym za najem pojazdu zaoferowanym poszkodowanemu przez towarzystwo ubezpieczeń. Ponadto w ocenie pozwanego czas najmu pojazdy zastępczego nie powinien przekroczyć 11 dni odpowiadając uzasadnionemu czasowi naprawy uszkodzonego pojazdu. Dalej pozwany podniósł, że jako ubezpieczyciel zobowiązany jest pokryć jedynie normalne następstwa działania lub zaniechania, co w przypadku najmu pojazdu zastępczego dotyczy kosztów najmu ekonomicznie uzasadnionych i celowych. Pozwany wskazał również, że wierzyciel (poszkodowany) ma obowiązek współdziałania z dłużnikiem celem minimalizacji rozmiaru szkody, a w niniejszej sprawie poszkodowany nie wykazał inicjatywy w tym zakresie co doprowadził do zawyżenia kosztów najmu pojazdu zastępczego. (sprzeciw – k. 30-33).

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie oraz ustosunkował się do stanowiska pozwanego (odpowiedź na sprzeciw - k. 54-57).

S ąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 lutego 2017 r. doszło do incydentu drogowego w wyniku, którego uszkodzeniu uległ pojazd marki C. (...) o nr rej. (...), którego właścicielem jest Z. K. (1). Sprawca szkody ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu w (...) S.A. (umowa najmu pojazdu zastępczego k. – 13, okoliczności bezsporne, decyzja o przyznaniu odszkodowania – k. 14).

Poszkodowany Z. K. zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego z P. G. (2) prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), wynajmując pojazd marki R. (...). Stawki dobowe przyjęte w umowie wyniosły 150 zł netto, umowa zawierała klauzulę o przeniesieniu na najemcę wierzytelności wynikających z umowy jakie przysługiwały wynajmującemu od ubezpieczyciela sprawcy szkody. (umowa najmuj pojazdu zastępczego oraz cesji wierzytelności k. 10-10v).

Najem płatny trwał łącznie 29 dni, obejmując faktyczny okres od 8 lutego 2017 r. do 29 marca 2017 r. (faktura VAT nr (...) wraz z załącznikiem – k. 12-12v).

(...) S.A. uznało swoją odpowiedzialność za szkodę związaną z koniecznością najmu pojazdu zastępczego do wysokości 947,10 zł, przyjmując do weryfikacji stawkę dobową najmu pojazdu zastępczego w wysokości 86,10 zł brutto oraz czas naprawy uszkodzonego pojazdu w wymiarze 11 dni. (decyzja o przyznaniu odszkodowania - k- 14-14v).

Z. K. (1) ma 84 lata. Z uszkodzonego pojazdu marki C. (...) w chwili wypadku korzystał jego wnuk (było to użyczenie o charakterze incydentalnym, jednostkowe). Z. K. (1), ze względu na wiek, korzysta z pojazdu m-ki C. okazjonalnie. Nie prowadzi auta na terenie W., zdarza się natomiast, że przebywając na terenach podmiejskich (działce) używa samochodu do załatwienia drobnych spraw życiowych (zakupy), co nie wiąże się z pokonywaniem znacznych odległości. W okresie najmu korzystał z pojazdu zastępczego dwukrotnie, przy czym z pojazdu tego korzystał również syn J. K. (1), który zazwyczaj nie korzysta z auta Z. K. (1). J. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą związaną z wykorzystaniem pojazdów służbowych, w okresie najmu pojazdu zastępczego był miał on możliwość korzystania z tych pojazdów.

Ogół czynności związanych z organizacją pojazdu zastępczego przeprowadził J. K. (1), działając z upoważnienia Z. K. (1) (przy czym mylnie oceniając okoliczność udzielenia upoważnienia umowę najmu pojazdu zstępczego podpisał imieniem i nazwiskiem swojego ojca). Nie weryfikował on zasad najmu pojazdu zastępczego u ubezpieczyciela sprawcy, będąc poinformowanym przy zawieraniu umowy, że koszt najmu pojazdu zastępczego pokryje ubezpieczyciel. (zeznania świadków: Z. K. (1) oraz J. K. (1) – protokół rozprawy z dnia 7 czerwca 2018 r.)

Sąd uznał zgromadzone dokumenty za wiarygodne dowody w sprawie, ich prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron. W zakresie dowodów z zeznań świadka Sąd po wysłuchaniu świadka Z. K. (2) podjął decyzję o dopuszczeniu dowodu z zeznań J. K. (1). W zakresie zeznań świadków brak było podstaw aby uznać je za niewiarygodne. Treść zeznań korespondowała z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

S ąd Rejonowy zważył, co następuje:

Podstawą odpowiedzialności pozwanego regulują przepisy art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 415 k.c. w zw. z art. 822 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c.

Trafnie podniósł pozwany, że jako ubezpieczyciel może ponosić odpowiedzialność jedynie za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 1 k.c.). W zakresie najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego będącego skutkiem szkody wyrządzonej w pojeździe poszkodowanego przez ubezpieczonego od OC posiadacza pojazdu mechanicznych za mieszczące się w zakresie normalnego następstwa uznać należy koszty takiego najmu o tyle o ile są one celowe i ekonomicznie uzasadnione (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 17 listopada 2011 r. III CZP 5/11). Nie sposób pominąć okoliczności, że charakter niniejszej sprawy determinuje również konieczność oceny czy poszkodowany w sposób dostateczny współdziała z dłużnikiem w celu likwidacji szkody oraz czy wynajęcie pojazdu zastępczego nie naruszało zasady minimalizacji szkody (art. 354 k.c.).

W realiach niniejszej sprawy nie sposób uznać aby najem pojazdu zastępczego przez Z. K. (1) spełniał kryteria celowości. W okresie najmu (8 lutego – 29 marca 2017 r.) poszkodowany skorzystał z pojazdu zastępczego jedynie dwukrotnie. Odpowiada to normalnemu użytkowaniu uszkodzonego pojazdu albowiem jak wynika z ustaleń faktycznych z pojazdu m-ki C. (uszkodzonego) korzystał on jedynie okazjonalnie, z uwagi na podeszły wiek. Okazjonalne i nieregularne korzystanie z własnego pojazdu pozwala na stwierdzenie, że nie był on narzędziem zaspokajania przez Z. K. (1) normalnych potrzeb życiowych w sposób ciągły, w zakresie niezbędnym do codziennego funkcjonowania. Co prawda rzadkie korzystanie z pojazdu własnego samo przez się nie pozwala jeszcze na dokonanie generalnej oceny co do konieczności najmu pojazdu zastępczego. W realiach niniejszej sprawy można wręcz pokusić się o stwierdzenie, że czasowe wyłączenie uszkodzonego pojazdu nie wiązało się dla poszkodowanego z nadmiernymi dolegliwościami w znaczeniu utrudnienia funkcjonowania w sferze społecznej (towarzyskiej, zawodowej, hobbystycznej itd.). Warto również podkreślić, że z okoliczności sprawy nie wynika aby istniała potrzeba najmu pojazdu z uwagi na interesy życiowe członków rodziny poszkodowanego, w których pomagał on użyczając swój pojazd. Zarówno J. K. (1) jak i wnuk poszkodowanego rzadko i okazjonalnie korzystali z pojazdu Z. K. (1). Co więcej J. K. (1) stwierdził, że mógł korzystać z pojazdów własnych. Nie budzi również wątpliwości, że znikome korzystanie z pojazdu uszkodzonego mogło zostać łatwo zrekompensowane w inny sposób, przynoszący zredukowanie odpowiedzialności ubezpieczyciela (np. skorzystanie z oferty przedsiębiorców zajmujących się przewozem osób, względnie korzystanie z pomocy członków rodziny). W tym względzie poszkodowany (a konkretnie reprezentujący go J. K. (2)) naruszył zasadę współdziałania przy minimalizacji szkody, dokonując wyboru oferty najmu pojazdu zastępczego bez weryfikacji czy istotnie jest to celowe i uzasadnione dla Z. K. (1). Zaznaczyć należy jednak, że uchybienie to powstało na skutek wywołania u J. K. (1) mylnego przeświadczenia o tym, że ubezpieczyciel sprawcy pokryje koszty korzystania z pojazdu zastępczego (w zeznaniach świadka przewijało się stwierdzenie, że uzyskał on informację, „że ubezpieczyciel zapłaci”). W tym względzie powód jako podmiot profesjonalny, winien dołożyć należytej staranności przy weryfikacji czy istnieją przesłanki do zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego, tym bardziej, że oczywiste było dla powoda, że dojdzie do cesji wierzytelności wynikającej z najmu, a w przyszłości być może do sporu z ubezpieczycielem. Wymogom podwyższonej staranności powód nie sprostał, a ubezpieczyciel nie może pokrywać kosztów nierozsądnej działalności przedsiębiorców trudniących się najmem pojazdów zastępczych. Uchybienie to doprowadziło zatem do naruszenia reguły minimalizacji szkody.

Bez znaczenia dla przestawionej wyżej oceny jest okoliczność, że pozwany przed wytoczeniem powództwa spełnił część świadczenia na rzecz powoda. Czynność ta jako dobrowolne działanie pozwanego nie była przedmiotem oceny w niniejszym postępowaniu i nie wiązała z żaden sposób Sądu. Przedmiotem rozstrzygnięcia są żądania ochrony prawnej wskazane w pozwie oparte o okoliczności faktyczne ujawnione w toku postępowania.

Maj ąc powyższe na uwadze Sąd Rejonowy, na podstawie powołanych przepisów, orzekł jak pkt I wyroku.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.), przyjmując, że na koszty procesu należne pozwanemu składają się: koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900 zł [§ 2 pkt. 3) rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 265)] oraz dwukrotny koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictw – 34 zł.

SSR Łukasz Grzechnik

Z: odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku dor ęczyć:

- pełn. pozwanego,

- pełn. powoda.

2.7.2018

SSR Łukasz Grzechnik