Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Daniszewski

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Nowakowska

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2018 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa G. C.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na rzecz powoda G. C. kwotę 61.830,88 zł (sześćdziesiąt jeden tysięcy osiemset trzydzieści złotych osiemdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 10 kwietnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

II.zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.888,87 zł (cztery tysiące osiemset osiemdziesiąt osiem złotych osiemdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 10 kwietnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty

III. oddala powództwo w pozostałym zakresie,

IV. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 6.457 zł (sześć tysięcy czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

V. nakazuje ściągnąć od powoda z roszczeń zasądzonych na jego rzecz w punkcie I (pierwszym ) i II (drugim) wyroku na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 19.931,11 zł (dziewiętnaście tysięcy dziewięćset trzydzieści jeden złotych jedenaście groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych,

VI. nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 3.517,26 zł (trzy tysiące pięćset siedemnaście złotych dwadzieścia sześć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Na oryginale właściwy podpis

UZASADNIENIE

Powód G. C. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. kwoty 100.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.08.2012 r. do dnia zapłaty, skapitalizowanych odsetek od kwoty 100.000 zł oraz domagał się zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu swych roszczeń wyjaśnił, że jest właścicielem lokalu użytkowego położonego w G. przy ulicy (...), który wchodzi w skład Wspólnoty Mieszkaniowej zarządzanej przez Centrum (...) spółkę z o.o. w G.. Administrator zawarł z pozwanym (...) S.A. w Ł. umowę ubezpieczenia na okres od 15.03.2012 r. do 14.03.2013 r., w ramach której ubezpieczony został m.in. lokal użytkowy należący do powoda.

Powód wskazał ponadto, że jego lokal został zalany w dniu 30.06.2012 r. wodami opadowymi. Usytuowany jest on bowiem na poziomie piwnicy, a na skutek niedrożności odpływów kanalizacji deszczowej znajdującej się na parkingu, woda do lokalu powoda dostała się przez okno, które zostało wyrwane przez napór wody z parkingu. Do szkody w mieniu powoda doszło z tej przyczyny, że istniejące odpływy kanalizacji deszczowej były niedrożne, co przyznał administrator budynku, jego konserwator i świadkowie, a ich twierdzenia potwierdza opinia opracowana przez W. M. z Pracowni (...), dotycząca stanu roślin (czasu ich porastania) na urządzeniach odpływowych. Powód zgłosił szkodę pozwanemu Ubezpieczycielowi, który odmówił wypłaty odszkodowania, utrzymując, że do szkody doszło na skutek deszczu nawalnego, a zatem nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy między samym zdarzeniem a szkodą powoda, a ponadto w tych okolicznościach nie można mówić o winie ubezpieczonego. Według pozwanego, opady jakie wystąpiły w G., stworzyły sytuację ekstremalną, przekraczającą wydolność odbioru wody, co w konsekwencji doprowadziło do powstaniu szkody w majątku powoda. Powód kwestionując stanowisko pozwanego Ubezpieczyciela, wskazał, że podstawę prawną jego odpowiedzialności stanowi art. 415 k.c., a roszczenie dochodzone pozwem obejmuje wyłącznie straty doznane na skutek zalania wodami opadowymi jego mienia, w tym luksusowej odzieży używanej sprowadzonej z USA, i nie uwzględnia zysku, jaki powód mógłby osiągnąć ze sprzedaży tej odzieży.

W piśmie procesowym z dnia 21.09.2015 r. (k. 247-248) powód dokonał rozszerzenia powództwa w ten sposób, że wniósł o zasądzenie dodatkowo na jego rzecz od pozwanego Ubezpieczyciela kwoty 301.367,56 zł tytułem utraconych korzyści ze sprzedaży luksusowej odzieży używanej oraz w związku z koniecznością likwidacji sklepu odzieżowego na skutek jego zalania.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Pozwany Ubezpieczyciel przyznał, że prowadził postępowanie likwidacyjne w związku ze szkodą zgłoszoną przez powoda. Wyjaśnił, że odmówiono wypłacenia powodowi odszkodowania w związku z tym, że ochroną ubezpieczeniową nie zostało objęte ryzyko deszczu nawalnego z uwagi na jego nadzwyczajny charakter oraz brak normalnego związku przyczynowego między samym zdarzeniem a szkodą. Do zalania lokalu powoda doszło na skutek wystąpienia opadu o nadzwyczajnym charakterze, co potwierdza sam przebieg zdarzenia, w trakcie którego doszło do wyrwania okna i wdarcia się wody do lokalu powoda. Pozwany zakwestionował także wysokość szkody, jakiej miał doznać powód i to w zakresie wartości utraconych rzeczy, jak i w zakresie nakładów poczynionych w celu przywrócenia stanu poprzedniego, zarzucając, że powód w żaden sposób nie udokumentował rozmiaru szkody. Takie samo stanowisko pozwany zajął wobec roszczenia powoda o zapłatę utraconych korzyści w kwocie 401.367,56 zł, zarzucając dodatkowo, że odpowiedzialność pozwanego z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ograniczona została do sumy ubezpieczenia wynoszącej 250.000 zł, a zatem pozwany może ponosić odpowiedzialność w związku z zawartą umową ubezpieczenia co najwyżej do tej kwoty.

S ąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód G. C. jest właścicielem lokalu użytkowego położonego w G. przy ulicy (...). Lokal powoda wchodzi w skład wspólnoty mieszkaniowej, którą administruje Centrum (...) spółka z o.o. w G. na podstawie umowy o zarządzanie nieruchomością z dnia 28.02.2011 r.

(dowód: umowa o zarządzanie nieruchomością z dnia 28.02.2011r.

38-40)

Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy ulicy (...) w G. zawarła z pozwanym (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w Ł. na okres od 15.03.2012 r. do 14.03.2013 r. umowę ubezpieczenia, której przedmiotem był budynek mieszkalny Wspólnoty oraz umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z posiadaniem mienia i zarządzaniem nieruchomościami stwierdzoną polisą Nr (...). Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej została zawarta w zakresie podstawowym z sumą ubezpieczenia wynoszącą 250.000 zł z klauzulą Nr (...) dotyczącą rozszerzenia o szkody wskutek zalań i przepięć z sumą ubezpieczenia 10.000 zł.

Umowa ubezpieczenia budynku Wspólnoty oraz umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z posiadaniem mienia i zarządzaniem nieruchomościami zostały zawarte na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia pod nazwą (...).

Według definicji zawartej w § (...) pkt (...) przedmiotowych ogólnych warunków ubezpieczenia ,,zalanie’’ oznacza bezpośrednie działanie na ubezpieczone mienie wody, pary, cieczy lub innych substancji, które wydostały się w sposób niezamierzony i niekontrolowany z instalacji i urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania, instalacji gaśniczych oraz innych instalacji technologicznych wskutek:

a)  awarii tych instalacji lub urządzeń,

b)  nieumyślnego pozostawienia otwartych zaworów,

c)  samoczynnego otworzenia się główek tryskaczowych z innych przyczyn niż pożar,

d)  samoczynnego uruchomienia się wodnych urządzeń gaśniczych z innych przyczyn niż pożar,

e)  cofnięcia się wody lub ścieków z ogólnodostępnej sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej.

Według natomiast § (...) pkt (...) o.w.u. za szkodę rzeczową uważa się szkodę będącą następstwem wypadku ubezpieczeniowego polegającą na utracie, zniszczeniu lub uszkodzeniu mienia, z wyłączeniem korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

(dowód: polisa Nr (...) k. 41-43,

ogólne warunki ubezpieczenia ,,(...)

(...) k. 70-79)

Powód G. C. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...). Od maja 2012 r. rozpoczął w lokalu położonym w G. przy ulicy (...) sprzedaż odzieży używanej, którą w ilości 10.569 kilogramów sprowadził ze Stanów Zjednoczonych za cenę 25.039 dolarów amerykańskich. Cena zakupu jednego kilograma odzieży używanej wraz z cłem wyniosła 8,23 zł.

Od maja 2012 r. do 30 czerwca 2012 r. powód sprzedał 129 kg odzieży używanej sprowadzonej z USA.

(dowód: zeznania powoda G. C. k. 112-113, 244,

303-305, 322-323, 538-539, utrwalone na płycie DVD

k. 115, 245, 306, 324, 540,

faktura k. 25, zgłoszenie celne k. 26, 28,

opinia biegłego M. K. k. 448-457)

Lokal użytkowy powoda usytuowany jest na poziomie piwnicy budynku przy ulicy (...) w G..

W dniu 30.06.2012 r. na terenie G. padał ulewny deszcz. Urządzenia odpływowe kanalizacji deszczowej znajdujące się na parkingu oraz przy oknie lokalu powoda nie były czyszczone, obrosły wielosezonowymi roślinami, a ich otwory odpływowe były zatkane ziemią i piaskiem zmieszanym z cementem. W następstwie tego, woda opadowa, która zebrała się na parkingu nie mogła swobodnie odpłynąć i wyrwała okno w lokalu powoda, zalewając odzież sprowadzoną z USA.

(dowód: zeznania powoda G. C. k. 112-113, 244,

303-305, 322-323, 538-539, utrwalone na płycie DVD

k. 115, 245, 306, 324, 540,

zeznania świadka K. S. k. 95-96, utrwalone

na płycie DVD k. 98,

zeznania świadka C. K. k. 96-97,

utrwalone na płycie DVD k. 98,

zeznania świadka J. P. k. 110-111, utrwalone

na płycie DVD k. 115,

opinia biegłego S. B. (1) k. 204-209,

wyjaśnienia biegłego S. B. (1) k. 243-244,

utrwalone na płycie DVD k. 245,

ekspertyza z dnia 03.10.2012 r. k. 9-11,

oświadczenia k. 12-15,

pismo z dnia 01.10.2012 r. k. 16, pismo z dnia

11.07.2012r. k. 17, pismo z dnia 09.07.2012 r. k. 19,

zdjęcia k. 86-93)

Na skutek zalania lokalu powód utracił 7.140 kg odzieży używanej sprowadzonej z USA. Udało mu się odzyskać jedynie 3.420 kg tej odzieży.

Za dezynfekcję pomieszczeń lokalu położonego w G. przy ulicy (...) powód zapłacił kwotę 873,30 zł.

Za utylizację zniszczonej odzieży powód zapłacił kwotę 319,68 zł oraz kwotę 1.662,71 zł. Koszt wynajęcia kontenera wyniósł 500 zł.

(dowód: zeznania powoda G. C. k. 112-113, 244,

303-305, 322-323, 538-539, utrwalone na płycie DVD

k. 115, 245, 306, 324, 540,

faktura VAT z dnia 19.07.2012 r. k. 29,

dowód ważenia k. 30,

faktura VAT z dnia 24.07.2012 r. k. 31,

faktura VAT z dnia 18.07.2012 r. k. 32)

W związku ze zniszczeniem odzieży na skutek zalania lokalu w dniu 30 czerwca 2012 r. powód nie osiągnął korzyści finansowych w kwocie 107.837 zł.

(dowód: opinia biegłego M. K. k. 448-457, opinia

uzupełniająca biegłego M. K. k. 503-510,

wyjaśnienia biegłego M. K. k. 533-534,

utrwalone na płycie DVD k. 535)

Po zdarzeniu z dnia 30 czerwca 2012 r. urządzenia odpływowe znajdujące się na posesji przy ulicy (...) w G. są czyszczone i sprawdzana jest ich drożność, dlatego pomimo wystąpienia równie intensywnych opadów nie doszło odtąd do zalania parkingu oraz lokalu powoda.

(dowód: zeznania powoda G. C. k. 112-113, 244,

303-305, 322-323, 538-539, utrwalone na płycie DVD

k. 115, 245, 306, 324, 540,

zeznania świadka J. P. k. 110-111, utrwalone

na płycie DVD k. 115)

Pismem z dnia 30 lipca 2012 r. powód zwrócił się do pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. o wypłacenie odszkodowanie w kwocie 401.367,56 zł obejmującego również utracony zysk ze sprzedaży odzieży, która uległa zalaniu wodą opadową. Pozwany Ubezpieczyciel odmówił wypłacenia odszkodowania uznając, że do zalania lokalu powoda doszło na skutek deszczu nawalnego, a podczas takich anomalii pogodowych nawet sprawne instalacje technologiczne nie są w stanie odprowadzić wody opadowej. Uznał, że w tych okolicznościach nie ma podstaw do przyjęcia odpowiedzialności cywilnej za ubezpieczoną Wspólnotę Mieszkaniową.

(dowód: wniosek o wypłatę odszkodowania z dnia 30.07.2012 r.

k. 34-36,

pismo z dnia 12.10.2012 r. k. 7-8)

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, opinii biegłych sądowych oraz na podstawie zeznań świadków i dowodu z przesłuchania powoda.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków K. S., C. K. i J. P., którzy potwierdzili, że urządzenia odpływowe znajdujące się na nieruchomości wspólnej Wspólnoty Mieszkaniowej w G. przy ulicy (...) nie były czyszczone do czasu ulewnego deszczu w dniu 30 czerwca 2012 r., co doprowadziło do zalania pomieszczeń lokalu powoda i tym samym do wyrządzenia szkody w jego mieniu.

Za wiarygodne uznał Sąd zeznania powoda G. C. w zakresie dotyczącym przebiegu zdarzenia z dnia 30 czerwca 2012 r. w całości oraz częściowo w części dotyczącej wysokości doznanej szkody. Pozwany Ubezpieczyciel kwestionował powództwo nie tylko co do zasady, ale również co do jego wysokości, stąd powoda obciążał obowiązek wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej sprawcy szkody, w tym i wysokości doznanego uszczerbku majątkowego, któremu to obowiązkowi powód nie podołał w całości, o czym w dalszej część uzasadnienia.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd wykorzystał również dokumenty przedstawione przez strony, w tym akta szkody, których autentyczność i rzetelność nie była kwestionowana, dlatego też należało je uznać za wiarygodne.

Ustalając przyczyny zalania lokalu użytkowego powoda, Sąd oparł się na opinii biegłego S. B. (1), sporządzonej w sposób profesjonalny, rzetelny i zrozumiały dla osoby nie posiadającej wiedzy specjalistycznej. Biegły S. B. (1) jednoznacznie ustalił i wyjaśnił, że do zalania lokalu powoda doszło na skutek niesprawnych (zapchanych) urządzeń odwaniających, a nie na skutek wystąpienia deszczu nawalnego w rozumieniu ogólnych warunków ubezpieczenia. Podkreślenia wymaga, że pozwany nie przedstawił żadnych przekonujących dowodów na uzasadnienie twierdzenia, że w miejscu położenia lokalu powoda, a nie w innych częściach G., padał intensywny deszcz mający cechy deszczu nawalnego. Założeniom pozwanego przeczy ustalenie biegłego, że w razie wystąpienia deszczu o natężeniu deszczu nawalnego na ulicy (...) w G. doszłoby do prawdziwego potopu oraz pozostają w opozycji do zeznań powoda oraz zeznań świadków, z których wynika, że po 30 czerwca 2012 r. wystąpiły porównywalne opady, które nie wyrządziły jednak żadnych szkód w lokalu powoda, gdyż od tego czasu urządzenia odwadniające są już czyszczone regularnie. Wniosków i ustaleń dokonanych przez biegłego S. B. (1) żadna ze stron nie zdołała podważyć, a zastrzeżenia strony pozwanej zostały przekonująco wyjaśnione przez biegłego w trakcie złożonych wyjaśnień.

Walorów omawianej ekspertyzy nie miała natomiast opinia opracowana przez biegłego I. M., który, jak wynika to z ustaleń Sądu, nie był w stanie dochować wymogu bezstronności i choć nie został formalnie wyłączony od udziału w sprawie, to jednak wobec naczelnej zasady sprawiedliwego i uczciwego procesu sądowego, opinia jego autorstwa nie mogła być wykorzystana przy orzekaniu.

Ustalając wartość korzyści utraconych na skutek zalania odzieży używanej sprowadzonej z USA, Sąd wykorzystał opinię biegłego do spraw finansowych M. K.. Opinia biegłego jest w pełni przekonująca, zawiera kompleksową analizę działalności powoda w zakresie sprzedaży odzieży używanej, a uwagi i zastrzeżenia stron zostały wyjaśnione przez biegłego w opinii uzupełniającej i podczas ustnych wyjaśnień. Opinia biegłej R. N. powołanej na te same okoliczności, również stanowiła wartościowy środek dowodowy w sprawie, z uwagi jednak na to, że nie była dla Sądu przekonująca tak jak opinia biegłego M. K., nie została uwzględniona przy ustalaniu podstawy faktycznej sporu.

Omówione środki dowodowe były, w ocenie Sądu, wystarczające do rozstrzygnięcia sporu, dlatego też pozostałe wnioski dowodowe strony pozwanej zostały oddalone postanowieniem z dnia 29 maja 2018 r.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny sprawy, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że powództwo jedynie częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Odpowiedzialność pozwanego Ubezpieczyciela uzasadnia ochrona ubezpieczeniowa zapewniona Wspólnocie Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w G. w związku z zawartą umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej związanej z posiadaniem mienia i zarządzeniem nieruchomościami. Jak wynika z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z kolej art. 822 § 4 k.c. stanowi, że uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Z przytoczonych unormowań wynika, że pozwany Ubezpieczyciel posiada w sprawie bierną legitymację procesową, a jego odpowiedzialność z tytułu ochrony ubezpieczeniowej udzielonej Wspólnocie Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w G. staj się aktualna w razie ziszczenia się wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej ubezpieczonego. Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy ulicy (...) w G. ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec powoda na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Przesłankami odpowiedzialności deliktowej są: powstanie szkody, zdarzenie, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu (czyn niedozwolony) oraz związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej uzupełniane są przez zasady odpowiedzialności deliktowej, spośród których w sprawie podstawowe znaczenie ma zasada winy.

Między stronami nie było sporu co do tego, że w dniu 30 czerwca 2012 r. wody opadowe, które zebrały się na parkingu nieruchomości przy ulicy (...) w G., wypchnęły okno do lokalu użytkowego powoda, w następstwie czego doszło do wyrządzenia szkody w jego mieniu. Sporna natomiast była wysokość szkody, jakiej miał doznać powód, oraz sama przyczyna zalania lokalu; według powoda niedrożność urządzeń odpływowych, natomiast według pozwanego natężenie opadów mających cechy deszczu nawalnego. Osią sporu była zatem przesłanka związku przyczynowego zdefiniowana w treści art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Przeprowadzone w sprawie dowody utwierdziły Sąd w przekonaniu, że przyczyną zalania lokalu powoda w dniu 30 czerwca 2012 r. były niedrożne urządzenia odpływowe, zarośnięte wielosezonowymi roślinami oraz zapchane ziemią i piaskiem, przez co woda opadowa zebrana na parkingu nie miała możliwości swobodnego odpływu. Zatem to nie deszcz nawalny, którego zaistnienia w miejscu położenia lokalu powoda nie wykazano, ale zaniechanie ubezpieczonego w postaci braku regularnego kontrolowania i czyszczenia urządzeń odpływowych doprowadziło do nagromadzenia się wody na parkingu, w rezultacie czego nastąpiło wypchnięcie okna w lokalu powoda i doszło do zalania jego pomieszczeń oraz zgromadzonej w nich odzieży sprowadzonej z USA. Za taką wersją przemawia przekonująca opinia biegłego S. B. (1) oraz pozostałe dowody w postaci zeznań świadków oraz zeznań samego powoda. Między zaniechaniem ubezpieczonego w postaci zaniedbania dbałości o drożność urządzeń odpływowych a szkodą w mieniu powoda zachodzi zatem adekwatny związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. wsparty ustaleniem, że po tym jak zaczęto dbać o stan urządzeń odpływowych nie doszło już do zalania lokalu powoda pomimo tego, że miały miejsce opady o porównywalnym natężeniu. Z powyższego wynika, że zachowanie ubezpieczonego (zaniechanie) wyczerpuje również zasadę odpowiedzialności deliktowej w postaci winy i to w formie niedbalstwa.

Przesądzenie zasady odpowiedzialności deliktowej Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w G. otwiera przed poszkodowanym możliwość domagania się zapłaty odszkodowania przez pozwanego Ubezpieczyciela (art. 822 § 1 k.c.). Rzecz jasna powoda obciążał obowiązek wykazania nie tylko samego faktu doznania szkody, ale i jej wysokości. Zakres odpowiedzialności odszkodowawczej obowiązanego wyznacza art. 361 § 2 k.c. stanowiący, że w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przedstawione ustawowe założenia należy uzupełnić o treść postanowień umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej przez sprawcę szkody – Wspólnotę Mieszkaniową. W zawartej umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z posiadaniem mienia i zarządzaniem nieruchomościami ustalono sumę ubezpieczenia na kwotę 250.000 zł, która w myśl art. 824 § 1 k.c. stanowi górną granicę odpowiedzialności pozwanego Ubezpieczyciela. Odpowiedzialność pozwanego ograniczona jest zatem maksymalnie do kwoty 250.000 zł, nawet jeśli szkoda doznana przez powoda byłaby wyższa. Wreszcie nie może ujść uwagi, że w myśl § (...)pkt (...) ogólnych warunków ubezpieczenia pod nazwą (...) za szkodę rzeczową uważa się szkodę będącą następstwem wypadku ubezpieczeniowego polegającą na utracie, zniszczeniu lub uszkodzeniu mienia, z wyłączeniem korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Z powyższego uregulowania wynika, że odpowiedzialność pozwanego ogranicza z jednej strony nie tylko suma ubezpieczenia w kwocie 250.000 zł, ale z drugiej strony ograniczona ona została przez postanowienia o.w.u. wyłącznie do strat poniesionych przez poszkodowanego (damnum emergens). Nie obejmuje zatem utraconych korzyści, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans). Stratą jest pomniejszenie majątku poszkodowanego i polega ona na uszczupleniu aktywów (np. zniszczenie, utrata lub uszkodzenie określonych składników majątkowych) albo na przybyciu pasywów. W rozstrzyganej sprawie ograniczenie odpowiedzialności pozwanego wyłącznie do wynagrodzenia szkody w postaci pokrycia strat poszkodowanego, oznacza, że powód nie mógł domagać się wynagrodzenia korzyści (zysku), jakich nie osiągnął ze sprzedaży zalanej odzieży.

Rozpatrując zatem powództwo jedynie w aspekcie strat, jakich powód miał doznać na skutek zalania jego lokalu w dniu 30 czerwca 2012 r., wskazać trzeba, że i w tym zakresie powód nie zdołał udowodnić w całości swego roszczenia. W pozwie powód domagał się zasądzenia na jego rzecz z tego tytułu kwoty 100.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi. Podstawową pozycję zajmowała przy tym zniszczona odzież o wartości 58.923 zł. Z ustaleń Sądu wynika, że powód sprowadził z USA 10.569 kilogramów odzieży używanej. Do chwili zalania lokalu sprzedał 129 kilogramów tej odzieży oraz udało mu się odzyskać 3.300 kilogramów tej odzieży możliwej do dalszego wykorzystania, co wynika z wniosku o wypłatę odszkodowania złożonego pozwanemu Ubezpieczycielowi. Powód utracił zatem 7.140 kilogramów odzieży (10.569-129-3300) o łącznej wartości 58.762,20 zł przy przyjęciu za biegłym M. K., że jeden kilogram tej odzieży wraz z należnym cłem kosztował 8,23 zł. Uwzględnić ponadto należało poniesione przez powoda koszty dezynfekcji zalanych pomieszczeń w kwocie 710 zł. Choć powód poniósł z tego tytułu faktyczne koszty w kwocie 873,30 zł (k. 29), to jednak wyrażony w treści art. 321 § 1 k.p.c. zakaz orzekania ponad żądanie uniemożliwiał uwzględnienia całej tej pozycji. W ramach przysługującego powodowi odszkodowania należało ponadto uwzględnić koszty utylizacji wynoszące 319,68 zł (k. 30) i w kwocie 1.539 zł, choć z tego tytułu powód poniósł koszty w wysokości 1.662,71 zł (k. 31). Również w tym przypadku Sąd był związany żądaniem sformułowanym przez powoda. Uwzględnić ponadto należało koszty wywozu kontenera w kwocie 500 zł (k. 32).

Podsumowując, Sąd uznał, że powód wykazał poniesienie w związku ze zdarzeniem z dnia 30 czerwca 2012 r. strat w kwocie 61.830,88 zł (58.762,20 zł, 710 zł, 319,68 zł, 1.539 zł i 500 zł) i tylko w tym zakresie powództwo zostało uwzględnione, o czym na mocy art. 415 k.c. w związku z art. 822 § 1 i 4 k.c. orzeczono, jak w pkt I sentencji.

W ocenie Sądu, nie było natomiast podstaw do uwzględnienia powództwa w części odnoszącej się do pozostałych strat, jakich miał doznać powód. W szczególności, powód nie wykazał, aby poniósł koszty prania odzyskanej odzieży w kwocie 6.400 zł, gdyż na uzasadnienie swego stanowiska nie powołał żadnego przekonującego dowodu. Nie było również podstaw do zasądzenia na rzecz powoda cła zapłaconego od utraconej odzieży w kwocie 3.000 zł, gdyż ta należność publicznoprawna została uwzględniona już w cenie jednostkowej ustalonej za kilogram sprowadzonej odzieży i zalanej w dniu 30 czerwca 2012 r. Nie mógł być również uwzględniony koszt remontu zalanych pomieszczeń w kwocie 19.562 zł, gdyż poza kosztorysem przedstawionym w postępowaniu likwidacyjnym powód nie powołał innego przekonującego dowodu, a szczególności dowodu z opinii biegłego, na podstawie którego byłoby możliwe miarodajne oszacowanie kosztów usunięcia skutków zalania. Przedmiotowy kosztorys stanowi jedynie dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., a zatem nie stanowi dowodu prawdziwości okoliczności w nich stwierdzonych. Nie było również podstaw do uwzględnienia kosztów zalanej armatury, która miała być składowana przez powoda w zalanym lokalu. Nie wiadomo, z jakich przyczyn powód uznał, że armatura na skutek zalania uległa całkowitemu zniszczeniu i że nie mogła być wyczyszczona, skoro odzież w części mogła być wyprana. Jednak co ważniejsze, w polskim prawie cywilnym obowiązuje norma nakazująca poszkodowanemu podjęcie starań po to, aby ograniczyć wysokość doznanej szkody i w myśl tej zasady powód powinien był postępować tak, aby nie doszło do jego niezasadnego wzbogacenia. Wreszcie wskazać należy, że nie uznał Sąd szkody z tytułu zniszczonej pościeli i kołder w kwocie 5.110 zł z uwagi na to, że powód nie wykazał, aby pościel i kołdry były przechowywane w lokalu przy ulicy (...) w G. i aby na skutek zalania tego lokalu wodą opadową doszło do ich zniszczenia. Przedstawione przez powoda faktury zakupu pościeli i kołder potwierdzają jedynie fakt nabycie wymienionych rzeczy, a nie ich zniszczenia na skutek zdarzenia z dnia 30 czerwca 2012 r.

Reasumując, roszczenie o zapłatę należności z tytułu strat ponad kwotę 61.830,88 zł zostało oddalone, o czym orzeczono w pkt III wyroku.

O odsetkach z tytułu opóźnienia, w tym o odsetkach skapitalizowanych (art. 482 § 2 k.c.), Sąd orzekł wychodząc z następujących założeń. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty zawiadomienia o wypadku. Identyczny termin spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela został ustalony w § (...) pkt (...) ogólnych warunków ubezpieczenia. Z ustaleń Sądu wynika, że powód zgłosił szkodę pozwanemu Ubezpieczycielowi w dniu 30 lipca 2012 r., a zatem pozwany popadł w opóźnienie z dniem 30.08.2012 r. Pozew został natomiast wniesiony do sądu w dniu 10 kwietnia 2013 r., a zatem za okres od 30 sierpnia 2012 r. do 9 kwietnia 2013 r. powodowi przysługują skapitalizowane odsetki ustawowe w kwocie 4.888,87 zł. Wobec powyższego, na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. należało zasądzić na rzecz powoda od daty wniesienia pozwu od kwoty uwzględnionego roszczenia odsetki za opóźnienie, do dnia 31 grudnia 2015 r. w wysokości ustawowej, a od dnia 1 stycznia 2016 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, z uwagi na zmianę art. 481 k.c. Od skapitalizowanych odsetek w kwocie 4.888,87 zł należało przyznać powodowi odsetki za opóźnienie od daty wniesienia pozwu na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 482 § 1 k.c., orzekając w tym zakresie w pkt II sentencji. Dalej idące powództwo o zapłatę odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych, jako niezasadne podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt IV wyroku, zgodnie z zasadą kosztów niezbędnych i celowych, dokonując ich stosunkowego rozdzielenia na mocy art. 100 zd. 1 k.p.c. Powód wygrał spór w 15% i w takim zakresie przysługuje mu zwrot kosztów procesu od strony pozwanej. Powód uiścił opłatę od pozwu w kwocie 5.000 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3.600 zł, ustalone na podstawie mającego zastosowanie w sprawie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.), łącznie w kwocie 8.617 zł. Przysługuje ma zatem zwrot kosztów procesu w wysokości 1.293 zł (8.617 zł x 15%). Pozwany Ubezpieczyciel wygrał sprawę w 85 %, a poniósł koszty procesu w kwocie 9.117 zł, obejmujące zaliczki na koszty opinii biegłych w wysokości 5.500 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 3.600 zł zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. oraz kwotę 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwanemu przysługuje zatem zwrot kosztów procesu w kwocie 7.750 zł (9.117 zł x 85%), a po wzajemnym skompensowaniu w kwocie 6.457 zł, o czym orzeczono w pkt IV sentencji. Podkreślenia wymaga, że zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji. Z powyższego wynika, że dokonana przez powoda czynność procesowa w postaci rozszerzenia żądania nie mogła być uwzględniona przez Sąd Okręgowy przy ustalaniu wysokości opłat z tytułu kosztów zastępstwa procesowego.

O nieuiszczonych w sprawie kosztach sądowych orzeczono na mocy art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2018 r. poz. 300 z późn. zm.) w pkt V i VI sentencji. Nieuiszczone w sprawie koszty sądowe wyniosły łącznie 23.448,37 zł i obejmują niepokryte zaliczkami wynagrodzenia biegłych oraz opłatę od rozszerzonego powództwa w kwocie 15.069 zł. Skoro powód przegrał spór w 85%, to powinien ponieść z tych kosztów kwotę 19.931,11 zł, a pozwany kwotę 3.517,26 zł, skoro przegrał sprawę w 15%.