Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

H. K. został oskarżony o to, że w dniu 13 lutego 2017 r. w K. działając województwa (...), w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonał podrobienia dokumentów w postaci wniosku (...) z dnia 13.02.2017 r., wniosku o zatwierdzenie projektu podziału nieruchomości nr 978 położonej w K. przy ul. (...) oraz w dniu 02 marca 2017 roku w K. wydruku treści księgi wieczystej nr (...) z dnia 02.03.2017 r. w postaci naniesienia w pierwszym i drugim dokumencie ich treści i podpisów, w pierwszym dokumencie „D. O., A. W., W. G.” w drugim „G. W. oraz na trzecim (...), a następnie tak sporządzone dokumentu jako autentyczne użył w Urzędzie Miasta w K.

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 09 maja 2018 roku, w sprawie o sygn. akt II K 854/17, Sąd Rejonowy w Kutnie:

1.  na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. postępowanie karne wobec oskarżonego H. K. warunkowo umorzył na okres próby 1 roku;

2.  na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 43a § 1 k.k. orzekł od oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 500 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej;

3.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 856,48 złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.

Od powyższego wyroku apelację na niekorzyść oskarżonego H. K. wniósł prokurator.

Prokurator na podstawie art. 425 § 1 k.p.k., art. 444 k.p.k. i art. 447 § 1 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego H. K..

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. oraz art. 438 k.p.k. wyrokowi powyższemu prokurator zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na nieuzasadnionym w świetle zebranego materiału dowodowego przyjęciu, że wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, a skutkujący zastosowaniem instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego na okres próby wynoszący okres 1 roku, podczas gdy właściwa ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu oraz stopnia jego winy nie uzasadnia warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego, bowiem brak jest podstaw do przyjęcia, iż nie były one znaczne.

W konkluzji apelacji prokurator, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k., art. 437 § 1 k.p.k. i art. 456 k.p.k. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kutnie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje.

Apelacja prokuratora okazała się o tyle zasadna, że zainicjowała kontrolę odwoławczą skarżonego rozstrzygnięcia, skutkującą zmianą w zakresie orzeczonego wobec oskarżonego środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego.

Przeprowadzając kontrolę instancyjną przedmiotowej sprawy należało stwierdzić, że sąd rejonowy w sposób rzetelny i kompetentny zebrał materiał dowodowy, wnikliwie go rozważył, a stanowisko swoje wszechstronnie i wyczerpująco uzasadnił.

Ustalenia faktyczne dokonane przez sąd meriti mieszczą się w ramach swobodnej oceny dowodów i pozostają pod ochroną art. 7 k.p.k. Zostały one bowiem poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy, stanowiły wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego oraz były logicznie i wyczerpująco, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, uargumentowane w pisemnych motywach wyroku.

Sąd rejonowy przeprowadził szczegółową analizę zgromadzonych dowodów odnosząc się do okoliczności mogących stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Precyzyjnie wskazał też na przesłanki dokonanej oceny dowodów. Tok rozumowania sądu rejonowego przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest czytelny i poprawny logicznie, nie zawiera sprzeczności i dwuznaczności, a wywiedzione wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego przesłankach.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w niniejszej sprawie tego rodzaju uchybień, które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, o co wnosił prokurator we wniesionym na niekorzyść oskarżonego środku odwoławczym.

Mając na względzie, iż jako zarzut apelacyjny prokurator podniósł dopuszczenie się przez sąd meriti błędu w ustaleniach faktach przyjętych za podstawę skarżonego rozstrzygnięcia, w pierwszej kolejności wskazać należy na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975 roku, wielokrotnie następnie cytowane w późniejszych orzeczeniach, w którym sąd ten wskazał, iż „zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość zaś przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego w tej mierze poglądu nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych” (sygn. akt II KR 355/75, opubl. OSNGP 9/75, poz. 84, s. 12). Tymczasem wskazać należy, iż apelacja prokuratora w swej istocie sprowadza się do polemiki z ustaleniami dokonanymi przez sąd pierwszej instancji i dokonaną przez tenże sąd oceną stopnia winy oskarżonego oraz stopnia społecznej szkodliwości jego czynu. Skarżący tym samym okolicznościom próbuje nadać zupełnie inne znaczenie aniżeli to, jakie nadał im sąd meriti.

Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

W doktrynie podnosi się przy tym, iż w przypadku skorzystania z instytucji warunkowego umorzenia postępowania, stopień winy i stopień społecznej szkodliwości nie mogą być znaczne, co nie oznacza ich nieznaczności czy znikomości (Kozłowska-Kalisz, Patrycja. Art. 66. W: Kodeks karny. Komentarz, wyd. VII. Wolters Kluwer, 2015.).

Należy mieć na względzie, iż ingerowanie w wiarygodność dokumentów poprzez ich podrabianie lub przerabianie jest bez wątpienia zachowaniem społecznie szkodliwym. Nie każde zachowanie wypełniające znamiona z art. 270 § 1 k.k. jest jednakże tak samo społecznie szkodliwe – pod uwagę należy bowiem wziąć szereg czynników wynikających wprost z art. 115 § 2 k.k., a zatem: rodzaj i charakter naruszonego dobra prawnego, rozmiar szkody, sposób popełnienia czynu, okoliczności jego popełnienia, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień naruszenia owych reguł. W niniejszej sprawie sąd pierwszej instancji wziął wszystkie te czynniki pod uwagę i słusznie zauważył, iż złożone przez H. K. w Urzędzie Miejskim w K. dokumenty zawierające podrobione przez niego podpisy G. W., D. O. i A. W. dotknięte były oczywistą wadą, co powoduje, iż nie miały one szans wywołać oczekiwanych skutków prawnych w postaci wszczęcia właściwego postępowania administracyjnego, gdyż jeden z podrobionych podpisów miał należeć do osoby nieżyjącej – a zatem wykrycie nieprawidłowości było niezwykle łatwe i nie mogło spowodować szkód dla obowiązującego porządku prawnego. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż oskarżony H. K. jest osobą niekaraną, prowadzącą ustabilizowany tryb życia, niewchodzącą co do zasady w konflikt z prawem. Wszystkie te czynniki powodują, iż zasadnie sąd meriti przyjął, że stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez H. K. czynu zabronionego uznać należało za niezbyt znaczny, co w konsekwencji pozwoliło na zastosowanie wobec niego jednej z instytucji prawa karnego związanej z poddaniem sprawcy próbie – w postaci warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Rację ma oczywiście prokurator, zauważając, że oskarżony jest profesjonalistą, osobą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami i należy od niego wymagać więcej niż od osoby, która z takim obrotem nie ma nic wspólnego, jednakże okoliczność ta została przez sąd pierwszej instancji również dostrzeżona i wzięta pod uwagę przy ocenie stopnia winy i społecznej szkodliwości ( notabene miała wpływ na ocenę wiarygodności wyjaśnień H. K.) i słusznie sąd meriti doszedł do przekonania, iż nie może ona per se przesądzać o braku możliwości zastosowania wobec oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego.

W ocenie sądu odwoławczego zastosowanie wobec oskarżonego H. K. instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego na okres próby 1 roku było zatem w pełni uzasadnione.

Jednocześnie sąd odwoławczy stwierdził, iż orzeczone przez sąd meriti świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 500 złotych było świadczeniem zbyt niskim w realiach niniejszej sprawy. Orzeczenie wobec oskarżonego H. K. świadczenia pieniężnego jest w zasadzie jedyną realną dolegliwością wynikającą z zapadłego wobec niego orzeczenia i zasądzona przez sąd meriti kwota 500 złotych jest kwotą rażąco niską.

Stąd też – biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności niniejszej sprawy, w tym właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego motywację (działanie z chęci zysku), fakt działania w profesjonalnym obrocie nieruchomościami, znajomość przepisów i świadome działanie wbrew ich brzmieniu, Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że orzeczone w punkcie 2 od oskarżonego H. K. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne podwyższył do kwoty 10.000 złotych, utrzymując w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok w mocy jako odpowiadający prawu. Zauważyć należy, iż kwota ta nieznacznie tylko przewyższa dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce krajowej, a biorąc pod uwagę rodzaj wykonywanej przez oskarżonego H. K. działalności, jej uiszczenie nie przekroczy jego możliwości zarobkowych.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy w Łodzi, mając na względzie sytuację osobistą i majątkową oskarżonego, w tym fakt, iż ma on do uiszczenia świadczenie pieniężne w znacznej wysokości, zwolnił H. K. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.