Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa R. K.

przeciwko H. K.

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

oraz z powództwa wzajemnego H. K.

przeciwko R. K.

o podwyższenie alimentów.

na skutek apelacji R. K.

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 10 maja 2016 roku, sygn. akt III RC 205/15

1.zmienia zaskarżony wyrok w punktach: drugim i trzecim sentencji w ten sposób, że oddala w całości powództwo wzajemne oraz w punktach: piątym i szóstym w ten sposób, że znosi wzajemnie między stronami koszty procesu;

2. oddala apelację w pozostałej części;

3. znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław ŁęgoszSSO Beata Grochulska

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 497/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 maja 2016r. w sprawie IIIRC 205/15 Sąd Rejonowy w Radomsku

1. oddalił powództwo główne R. K. przeciwko H. K. o ustalenie wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego,

2. z powództwa wzajemnego H. K. przeciwko R. K. podwyższył alimenty od R. K. na rzecz H. K. orzeczone wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 28 listopada 2011 roku w sprawie 1C 1132/10 z kwoty po 650,00 złotych miesięcznie do kwoty po 850,00 złotych miesięcznie ,

3. oddalił powództwo wzajemne w pozostałym zakresie.

4. wyrokowi w pkt 2 nadał rygor natychmiastowej wykonalności,

5. zasądził od R. K. na rzecz H. K. kwotę 2400,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego od oddalonego powództwa głównego i uwzględnionej części powództwa wzajemnego.

6. nie obciążył H. K. kosztami postępowania od oddalonej części powództwa wzajemnego.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

R. K. i H. K. zawarli małżeństwo 4 czerwca 1983 r. w R.. Ze związku małżeńskiego posiadają córkę E. K., urodzoną w dniu (...) oraz syna A. K. urodzonego w dniu (...) W dniu 28 listopada 2011 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. orzekł rozwiązanie małżeństwa stron przez rozwód z winy obu stron. W wyroku zasądził od R. K. na rzecz H. K. alimenty w kwocie 650 zł miesięcznie. Od maja 2015 toczy się przeciwko powodowi egzekucja komornicza w/w alimentów, wszczęta na wniosek H. K., która prowadzona jest do chwili obecnej

Pozwem z dnia 15 marca 2012 r. A. K. wniósł o zasądzenie od R. K. alimentów w kwocie 500 zł miesięcznie płatnych do 10- każdego miesiąca do rąk powoda od dnia 1 marca 2012 r. Wyrokiem z dnia 28 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy w Radomsku zasądził alimenty od R. K. na rzecz jego syna A. K. w kwocie 800 zł miesięcznie. Od kwietnia 2015 toczyła się przeciwko powodowi egzekucja komornicza w/w alimentów, wszczęta na wniosek A. K.. A. K. zmarł w dniu (...)r.

Powód R. K. ma 63 lat. Z zawodu jest spawaczem, monterem. W 1989 r. rozpoczął pracę w M. jako pomocnik kucharza. Obecnie jest na emeryturze i na stałe mieszka w M.. Pobiera miesięcznie 907,67 euro emerytury.

R. K. ponosi stałe miesięczne wydatki związane z własnym utrzymaniem oraz związane z opłatami w kwocie ponad 4.000 złotych. Na rzeczoną kwotę składają się między innymi: wynajem mieszkania 230 euro = 908,60 zł (1 euro= 4,13 zł), wyżywienie ok. 1.204 zł, koszty przyjazdu do Polski (2 razy w miesiącu) ok. 710,76 zł, alimenty na rzecz byłej żony 650 zł, utrzymanie domu w R. przy ul. (...) ok. 400 zł, telefon ok. 200 zł.

Z uwagi na stan zdrowie R. K. przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Obecnie poza emeryturą w kwocie 900 euro otrzymuje 100 zł z tytułu najmu mieszkania.

Powód od 2011 r. do 2014 r. miał orzeczoną niepełnosprawność stanowiącą 50% uszczerbku na zdrowiu. Od 2015 r. stwierdzono u R. K. kalectwo w 30 %. Powód jest osobą cierpiącą na chorobę umysłową, gdyż podczas wypadku doznał urazu głowy. R. K. choruje również na serce, jest ograniczony ruchowo.

Pozwana H. K. ma 57 lat ma wykształcenie średnie gastronomiczne - żywienie zbiorowe i dietetyka. Pozwana nie jest ponownie mężatką i nie ma nikogo na utrzymaniu. Pozwana od kwietnia 2015 r. mieszka w mieszkaniu przy ul. (...). Otrzymuje od byłego męża alimenty w kwocie po 650 złotych miesięcznie. Jest zarejestrowana jako bezrobotna w (...) Urzędzie Pracy w R. bez prawa do zasiłku. Z powodu choroby syna A. K., który wymagał opieki, pozwana nie mogła rozpocząć żadnej pracy.

H. K. cierpi na padaczkę, depresję, schorzenia kręgosłupa. Leczy się prywatnie u neurologa. Od 2011 r. stan zdrowia pozwanej się pogarsza tj. od momentu pobicia przez R. K., który został prawomocnie skazany za swój czyn. Pozwana za leki płaci miesięcznie ok. 210 złotych. W utrzymaniu H. K. pomaga jej córka E., która wspiera ją materialnie.

Pozwana miesięcznie wydaje ok. 1.800 zł tj. opłaty mieszkaniowe, czynsz z wodą 425 zł, prąd co dwa miesiące 160 zł, gaz ponad 40 zł, 45 zł telefon, rata dodatkowego ubezpieczenia emerytalnego 837 zł, ponadto ubezpieczenie OC i AC pojazdu, paliwo, środki higieny.

Postanowieniem z dnia 12 listopada 2014 r. Sąd Rejonowy w Radomsku dokonał podziału majątku, przekazując na rzecz powoda R. K. nieruchomość przy (...). Pozwana do momentu przekazania powyższej nieruchomości powodowi otrzymywała z wynajmu tejże nieruchomości dodatkowy dochód za wynajem. Pozwana wynajmowała również mieszkanie przy ul. (...). Obecnie mieszka w uprzednio wynajmowanym mieszkaniu. W łącznej kwocie z tytułu wynajmu w/w nieruchomości pozwana pobierała miesięcznie kwotę 1.230 zł.

Lokal przy ul. (...) w R. od 2006 r. wynajmuje stomatolog D. D.. Pierwszą umowę podpisał z H. K., zaś od 2015 r. z R. K.. Podczas wynajmu lokalu od H. K., D. D. ponosił koszt wynajmu w wysokości 500 zł. D. D. miał wynajmować lokal do momentu sprzedaży nieruchomości przez powoda. Po przejęciu nieruchomości przez R. K., wynajmujący płaci czynsz w wysokości 100 zł.

Powód R. K. i powódka wzajemna H. K. swoje roszczenia wywodzą z treści art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgodnie z którym w razie zmiany stosunków każda ze stron może żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W piśmiennictwie podkreśla się, że nie każda zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego uzasadnia zastosowanie art. 138 krio. Zastosowanie tego przepisu uzasadnia jedynie taka zmiana, która jest istotna i trwała.

Po analizie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, iż zarówno po stronie powoda R. K. jak i po stronie powódki wzajemnej H. K. od daty ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego nastąpiły istotne zmiany w zakresie art. 138 krio.

R. K. obecnie nie pracuje, pobiera emeryturę w wysokości około 900 euro miesięcznie, zatem jego dochody z tytułu pracy uległy zmniejszeniu o około 600 euro. W ubiegłym roku zmarł syn stron A. K., na którego R. K. zobowiązany był płacić alimenty w kwocie po 800,00 zł miesięcznie. Obecnie R. K. już tego obowiązku nie ma, zatem zmniejszyły się jego zobowiązania o 800,00 zł miesięcznie. Niewątpliwie również pogorszył się stan zdrowia powoda głównego wymagający stałego leczenia i wydatków z tym związanych.

W wyniku podziału majątku dorobkowego stron dokonanego w 2014 roku powód otrzymał dom na ul. (...) w R., który uprzednio powódka wzajemna wynajmowała pod gabinety dentystyczne za kwotę około 1000,00 zł miesięcznie. Obecnie powód główny chce ten dom sprzedać i wynajmuje go pod gabinet za symboliczną kwotę 100,00 zł miesięcznie. Zatem należy przyjąć, iż w tym zakresie powód główny nie dokłada należytej staranności, aby uzyskiwać z wynajmu kwotę nie mniejszą niż uzyskiwała H. K..

H. K. jest osoba bezrobotną oprócz alimentów od byłego męża nie ma innych dochodów. Nie wynajmuje już mieszkania w R. , bo w nim mieszka i nie uzyskuje kwoty 1000,00 zł miesięcznie z tytuły wynajmu gabinetów dentystycznych, bo ten dom po podziale majątku przyznany został powodowi głównemu. Powódka wzajemna choruje na depresję, padaczkę, ma kłopoty ze znalezieniem jakiejkolwiek pracy. Płaci wysoką miesięczną kwotę na przyszłą swoja emeryturę, gdyż opiekowała się chorym synem, nie pracowała zawodowo. W tej sytuacji Sąd uznał, iż dochody H. K. od daty ostatniego ustalenia alimentów znacznie zmalały i nie wystarczają jej na utrzymanie.

Zważywszy na powyższe okoliczności Sąd oddalił powództwo główne o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego uznając, iż nie zostały spełnione przesłanki do jego uwzględnienia ponieważ R. K. nadal ma możliwości majątkowe i finansowe spełniać obowiązek alimentacyjny wobec H. K. a H. K. nie ma możliwości z własnych dochodów i własnym staraniem utrzymać się samodzielnie bez pomocy alimentacyjnej ze strony byłego męża. Jednocześnie Sąd uwzględnił częściowo powództwo wzajemne H. K. i podwyższył alimenty od R. K. na jej rzecz o kwotę 200,00 zł miesięcznie. Sąd uznał, iż w ostatnim czasie znacznie zmniejszyły się dochody H. K. a niewątpliwie wzrosły koszty jej utrzymania. H. K. nadal zdaniem Sądu wymaga alimentacji w związku z niedostatkiem w jakim pozostaje. W czasie opieki nad chorym synem stron nie była aktywna zawodowo i nie wypracowała sobie prawa do świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego czy rentowego. Z tego też powodu zgodnie z zasadami współżycia społecznego powinna być nadal wspierana finansowo przez byłego męża. Zważywszy na dochody i możliwości dochodowe oraz wydatki R. K. a także dochody i wydatki H. K. Sąd uznał, iż podwyższenie alimentów na rzecz H. K. od R. K. do kwoty po 850,00 zł miesięcznie będzie odpowiednie i uzasadnione. Sąd oddalił powództwo H. K. w pozostałym zakresie uznając je za wygórowane.

Na podstawie art. 333 §1 pkt 1 kpc Sąd nadał wyrokowi w części podwyższającej alimenty rygor natychmiastowej wykonalności.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc wobec H. K. i art.98 kpc wobec R. K..

Od powyższego wyroku apelację złożył R. K. zaskarżając go praktycznie w całości - zaskarżeniem nie objął tylko rozstrzygnięcia zawartego w pkt 3 oddalającego powództwo wzajemne w pozostałej części. W apelacji zarzucił:

1)  naruszenie przepisów prawa materialnego:

- art. 138 k.r.i.o. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, co spowodowało oddalenie powództwa R. K. o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego i nieuzasadnione podwyższenie wysokości alimentów, podczas gdy Sąd nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności dotyczących sytuacji osobistej, zdrowotnej i finansowej, powoda/pozwanego wzajemnego podnoszonych przez niego w postępowaniu, które powinny skutkować uchyleniem obowiązku alimentacyjnego i oddaleniem powództwa wzajemnego;

- art. 60 § 1 k.r.i.o. w zw. z art. 138 k.r.i.o. poprzez przyjęcie, że H. K. znajduje się w niedostatku, podczas gdy po dokonaniu podziału majątku między byłymi małżonkami nie znajduje się w niedostatku,

- art. 5 k.c. poprzez nieuwzględnienie okoliczności, iż pozwana/powódka wzajemna nie poczyniła żadnych czynności mających na celu usamodzielnienie się finansowe;

2) naruszenie przepisów prawa procesowego:

- art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 227 kpc polegające na braku wszechstronnego rozważania zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego tj. oparcie wydanego wyroku wyłącznie na przesłuchaniu pozwanej/powódki wzajemnej, zaniechanie braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego tj. zgromadzonych w sprawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez R. K., świadczących o pogorszeniu się jego sytuacji osobistej, zdrowotnej, finansowej i majątkowej po uprawomocnieniu się wyroku orzekającego rozwód i alimenty, całkowite pominięcie dowodów z zeznań świadków oraz dowodu z przesłuchania powoda/pozwanego wzajemnego R. K.; jak również pominięcie dowodów z dokumentów świadczących, iż pozwana/powódka wzajemna nie znajduje się w niedostatku;

- art. 328 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, poprzez nie dokonanie w orzeczeniu oceny przeprowadzonych dowodów ze zgromadzonych dokumentów, zeznań świadków i przesłuchania stron,

- art. 98 i 100 k.p.c. oraz 102 k.p.c. , w związku § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu poprzez nieprawidłowe ustalenie kosztów zastępstwa procesowego, jakie powód ma zapłacić pozwanej/powódce wzajemnej,

3) błędy w ustaleniach stanu faktycznego w zakresie uznania przez Sąd, iż:

- R. K. jest na emeryturze, podczas gdy jest to - renta/emerytura przyznawana ze względu na stan zdrowia w związku z jego stałym uszczerbkiem na zdrowiu;

- H. K. z powodu choroby syna A. K. nie mogła podjąć żadnej pracy, podczas, gdy zmarły syn stron, A. K. wymagał opieki dopiero w okresie od 21 maja 2013 roku do dnia śmierci, tj. (...) roku, wcześniej był osobą samodzielną, skończył studia wyższe w C. i nigdy nie miał orzeczenia o niepełnosprawności lub zaświadczenia zakresie konieczności opieki przez osobę trzecią;

- że H. K. nie znajduje się w niedostatku, gdy tymczasem na skutek podziału majątku wspólnego otrzymała dwie nieruchomości: tj. nieruchomość stanowiącą samodzielny lokal mieszkalny numer (...) położony w R. przy ul. (...) o powierzchni (...)m ^{( 2)} oraz zabudowaną nieruchomość położoną w R. przy ul. (...), stanowiącą numer działki (...) o powierzchni (...)ha, jak również otrzymała środki pieniężne i wierzytelności,

Występując z powyższymi zarzutami wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie jego powództwa głównego o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego na rzecz H. K., oddalenie w całości powództwa wzajemnego H. K. o podwyższenie alimentów, stwierdzenie wygaśnięcia rygoru natychmiastowej wykonalności, uchylenie postanowienia o kosztach w zakresie zasądzenia od R. K. na rzecz H. K. kwoty 2400 zł (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika pozwanej i powódki wzajemnej od oddalonego powództwa głównego i uwzględnionej części powództwa wzajemnego i obciążenie H. K. kosztami postępowania w zakresie kosztów zastępstwa procesowego. Jako ewentualny zgłosił wniosek o uchylenie wyroku w całości (w zakresie powództwa głównego i wzajemnego) i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi I instancji.

Ponadto apelacji zawiera wniosek by w przypadku uchylenia lub zmiany w zakresie obowiązku alimentacyjnego R. K. sąd drugiej instancji na podstawie art. 338 § 1 k.p.c. orzekł o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia w zakresie alimentów, co do których została nadana klauzula wykonalności.

W apelacji zamieszczono także wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z dokumentu w postaci tj. oświadczenia złożonego przez M. S. z dnia 22 czerwca 2016 roku na okoliczność wykazania, iż matka pozwanej/powódki wzajemnej N. S., nie mieszka w domu położonym przy ul. (...) w R., jak to twierdziła H. K. na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2016 roku, gdyż jest pod opieką M. S. od dnia 24 czerwca 2015 roku, co powoduje, że nieruchomość tą pozwana/powódka wzajemna może wynająć lub sprzedać i uzyskać pieniądze na własne utrzymanie. Przedstawienie tego dowodu dopiero na tym etapie postępowania skarżący uzasadnił tym że pozwana/powódka wzajemna twierdziła na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2016 roku, zamykającej postępowanie, iż w nieruchomości położonej w R. przy ul. (...) mieszka mama pozwanej, co jest nieprawdą. Wcześniej skarżący nie miał możliwości ustosunkować się do tego twierdzenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Na wstępie należy odnieść się do wniosku dowodowego skarżącego o dopuszczenie dowodu z załączonego do apelacji pisemnego oświadczenia M. S.. Stosownie do przepisu art. 381kpc strona w postępowaniu przed sądem drugiej instancji strona może powołać dowód tylko wtedy, gdy nie mogła powołać go przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba jego powołania się wynikła później. Analizując treść oświadczenia złożonego przez M. S. oraz treść zeznania H. K. złożonego na rozprawie 26 kwietnia 2016 roku należy zauważyć, że między nimi nie ma zasadniczej różnicy. Z zeznania H. K. wprost wynika, że jej matka nie zamieszkuje na nieruchomości przy ulicy (...), a jest jedynie tam zameldowana. Zamieszkuje natomiast ,, raz u jednej córki, raz u drugiej córki lub u bratowej” pozwanej (...)). To że N. S. nie mieszka na tej nieruchomości, a jest tylko tam zameldowana potwierdza oświadczenie M. S., powołane w apelacji jako dowód w sprawie. Skoro oświadczenie to jest zgodne z zeznaniem pozwanej, to po stronie skarżącego w ogóle nie powstała potrzeba zgłaszania tego dowodu. Natomiast zawarte w apelacji twierdzenie skarżącego, iż pozwana powoływała się na zamieszkiwanie matki na tej nieruchomości, pozostaje w jaskrawej sprzeczności z treścią złożonych przez nią zeznań. Dlatego też wnioskowany w apelacji dowód został przez sąd drugiej instancji pominięty.

Przechodząc do oceny rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji w świetle zgłoszonych przez skarżącego zarzutów apelacyjnych należy stwierdzić, że apelacja jest uzasadniona tylko w części w której kwestionuje podwyższenie alimentów od skarżącego na rzecz jego byłej żony - w uwzględnieniu powództwa wzajemnego - oraz w zakresie kosztów procesu.

Nie jest natomiast zasadna w części dotyczącej rozstrzygnięcia o powództwie głównym tj, w zakresie oddalenia powództwa o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.

Niewątpliwie po stronie skarżącego nastąpiła zmiana stosunków w zakresie jego możliwości majątkowych i zarobkowych ale nie jest ona na tyle znaczna, by prowadziła do całkowitego wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.

Jak wynika z akt sprawy rozwodowej w momencie orzekania o alimentach od powoda R. K. na rzecz byłej żony w kwocie po 650 zł miesięcznie skarżący zamieszkiwał w N., pracował, zarabiając 1500 euro. Obecnie pozwany nie pracuje, utrzymuje się z przysługującego mu świadczenia o charakterze renty z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 900 euro. Sąd pierwszej instancji świadczenie to nazywa emeryturą, na co słusznie zwraca uwagę jeden z zarzutów apelacyjnych. Jednakże powyższy błąd, odnoszący się wyłącznie do nazewnictwie przedmiotu świadczenia, jakie uzyskuje powód na terenie N., a nie do rozmiaru kwotowego tego świadczenia, nie wywiera żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Oprócz kwoty 900 euro skarżący uzyskuje dochód z tytułu wynajmu lokalu w R. z tym, że w sprawach alimentacyjnych nie jest decydująca za ile powód wynajmuje lokal ( w tym wypadku według twierdzeń powoda jest to 100 zł) lecz kwota za jaką mógłby wynajmować. Możliwości dochodowe skarżącego w zakresie wynajmu lokalu należy, jak trafnie przyjął Sad Rejonowy, ocenić na poziomie takim jaki uzyskiwała pozwana, to jest 1000 zł miesięcznie, co odpowiada około 250 euro. Tak więc możliwości majątkowe i zarobkowe skarżącego należy ocenić na kwotę około 1150 euro. Nie może jednak ujść uwadze okoliczność, że powód miał na utrzymaniu pełnoletniego syna zaś obowiązek alimentacyjny powoda względem syna został określony wyrokiem sadowym na 800 zł, czyli około 200 euro. Obowiązek ten już wygasł wskutek śmierci syna.

Porównanie sytuacji dochodowej skarżącego z okresu ustalenia alimentów na rzecz byłej żony na poziomie 650 zł do sytuacji w jakiej obecnie się znajduje ( 1150 euro), przy jednoczesnym odpadnięciu obowiązku alimentacyjnego na syna prowadzi do wniosku, że pogorszenie jego sytuacji nie było tak istotne, by skutkowało wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego względem byłej żony. Nie może być argumentem przemawiającym za uwzględnieniem powództwa o wygaśnięcie tego obowiązku alimentacyjnego podnoszona w apelacji okoliczność , że skarżący posiada zadłużenie wobec (...) w M. na kwotę 2.809 euro. Zadłużenie z tytułu nieterminowego regulowania zaległości finansowych nie mogą mieć wpływu na zakres obowiązku alimentacyjnego. Apelacja skarżącego mocno akcentuje, że obowiązek alimentacyjny powoda względem byłej żony obecnie nie powinien być kontynuowany ponieważ H. K. w wyniku podziału majątku wspólnego otrzymała dwie nieruchomości wobec czego nie jest już w niedostatku, a tylko on w świetle przepisu art. 60§2 krio warunkuje istnienie obowiązku alimentacyjnego skarżącego. Wydanie przez sąd orzeczenia o podziale majątku wspólnego przyznającego pozwanej dwie nieruchomości nie oznacza automatycznie, że pozwana przestała być w niedostatku a tym samym dotychczasowy obowiązek alimentacyjny skarżącego wygasł. Należy bowiem mieć na uwadze, że przedmioty majątkowe przyznane H. K. w wyniku podziału majątku to w zasadzie równowartość jej udziału majątku w majątku wspólnym należącym do obojga byłych małżonków, istniejącym już w momencie ustalania obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej. Poza tym jedną z przyznanych jej nieruchomości, to nieruchomość lokalowa, na której pozwana zamieszkuje, natomiast druga jest nieruchomością zabudowaną o powierzchni 0,1050 ha, płożoną przy ul (...). Istnienie samej teoretyczna możliwość spieniężenia tej nieruchomości, nie powoduje że pozwana obecnie przestaje być niedostatku i jej uprawnienie do alimentów wygasa.

Przedstawiona powyżej sytuacja skarżącego nie może prowadzić jednak do podwyższenia obowiązku alimentacyjnego względem byłej żony i uwzględnienia choćby częściowego powództwa wzajemnego. Pozwana nie ma stwierdzonej niezdolności do pracy. Pozwana mimo swojego wieku i stanu zdrowia jest w stanie podjąć zatrudnienie i osiągać zarobki na poziomie około 700 zł –1000zł miesięcznie, rekompensując w ten sposób utratę poprzednio uzyskiwanego dochodu z wynajmu. To zaś oznacza, że podwyższenie alimentów przez sąd pierwszej instancji na jej rzecz nie było uzasadnione.

Dlatego też Sąd Okręgowy na podstawie art. 386§1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 2 i powództwo wzajemne oddalił. Konsekwencją powyższego jest również zmiana zawartego w punktach 5 i 6 rozstrzygnięcia o kosztach procesu przez ich wzajemne zniesienie w oparciu o przepis art. 100kpc. Natomiast dalej idąca apelacja jako niezasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385kpc . Oddalenie to obejmuje również zawarty w apelacji wniosek restytucyjny zgłoszony przez powoda na podstawie art. 338kpc. Oddalenie tego wniosku jest konsekwencją niewykazania przez skrzącego, że pozwana skierowała do egzekucji wyrok sądu pierwszej instancji w zakresie podwyższającym alimenty oraz że powód z tego tytułu uiścił pozwanej konkretną kwotę. Złożony w apelacji wniosek restytucyjny nie precyzował wielkości tej kwoty, praktycznie nie zawierał żadnego uzasadnienia. Uzupełnienie powyższego przez powoda nie nastąpiło również w toku postępowania przed sądem drugiej instancji.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100kpc.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław ŁęgoszSSO Beata Grochulska

Na oryginale właściwe podpisy