Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2018 r. w Gliwicach

sprawy M. G. (G.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania M. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 3 kwietnia 2018 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Teresa Kalinka

Sygn. akt. VIII U 1778/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 3 kwietnia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2017r. poz. 1383, z późn. zm.) odmówił ubezpieczonemu M. G. prawa do emerytury w niższym wieku w związku z tym, iż nie udowodnił on wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach. ZUS wskazał również, że nie uwzględnił do okresu takiej pracy zatrudnienia od 1 maja 1973r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku mechanika, bowiem
w przedstawionych za ten okres dokumentach istnieją rozbieżności.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu podnosił, iż w latach 1973 – 1998 pracował w warunkach szczególnych w (...) w Z. jako mechanik naprawy urządzeń dźwigowych w kanałach remontowych. Odwołujący podniósł, iż dowodem w tym zakresie są świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione przez pracodawcę. Nadto fakt ten może potwierdzić zeznaniami świadków.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił co następuje :

W dniu 12 marca 2018r. ubezpieczony M. G., urodzony (...), złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia
w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego fundusz emerytalnego. Do 31 grudnia 1998r. udokumentował ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych – okoliczności te były niesporne pomiędzy stronami.

Na podstawie złożonych przez ubezpieczonego świadectw pracy i dokumentów organ rentowy do 31 grudnia 1998r. nie uwzględnił mu żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych. W szczególności organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu do takiej pracy okresu zatrudnienia od 1 maja 1973r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku mechanika, w (...).

W toku procesu Sąd ustalił, że w okresie od 1 maja 1973r. do 31 grudnia 1998r. M. G. był zatrudniony w (...) na stanowisku kolejno: pracownik młodociany – mechanik samochodowy, monter silników spalinowych, mechanik napraw pojazdów samochodowych, monter samochodowy, mechanik samochodowy, mechanik, monter silników spalinowych, ślusarz remontowy, mechanik napraw pojazdów samochodowych, mechanik, mechanik – brygadzista, mechanik (...), mechanik – kierowca.

Od początku swego zatrudnienia u tego pracodawcy ubezpieczony pracował jako mechanik napraw dźwigów samojezdnych – kołowych i gąsienicowych. Generalnie pracę swoją wykonywał w kanałach remontowych, gdzie od strony podwozia razem z innymi członkami 2-3 osobowej brygady wymontowywał podzespoły tych maszyn, które podlegały dalszej naprawie, konserwacji bądź wymianie. Po wymontowaniu silnika maszyny, był on wyjmowany z kanału i przejmowała go inna ekipa, która w warsztacie dokonywała niezbędnych napraw i konserwacji. Ubezpieczony nie uczestniczył w tych naprawach. Z kolei pozostałe podzespoły wymontowywane od strony podwozia, jak przekładnie hydrauliczne, zawory, pompy hydrauliczne, elementy zawieszenia, układy kierownicze, po ich wymontowaniu również były wydobywane z kanału i następnie naprawiane na poziomie posadzki bezpośrednio obok naprawianego dźwigu. Naprawami tych elementów zajmowali się pracownicy, którzy pracowali w kanałach, w tym również ubezpieczony. Cykl wymontowania, naprawy i ponownego montażu takiego urządzenia kształtował się w ten sposób, że wymontowanie podzespołu , z poziomu kanału zajmowało nawet całą dniówkę roboczą. Następnie regeneracja lub naprawa poza kanałem zajmowała od jednej do kilku dniówek roboczych, po czym ponownie podzespół był z poziomu kanału montowany w dźwigu. Ubezpieczony w ramach swoich obowiązków zawodowych, średnio przez 1 dniówkę roboczą w miesiącu był kierowany do pracy przy montażu żurawi budowlanych. Z kolei w okresie od roku 1989, jako mechanik – kierowca, wyjeżdżał dodatkowo do awarii dźwigów w miejscu ich posadowienia lub w miejscu gdzie uległy awarii. W takich wypadkach nie pracował w kanałach remontowych.

Dodatkowe Sąd ustalił, że odwołujący kilkukrotnie, tj. w latach 1982 – 1983, 1986 – 1987, był kierowany w charakterze mechanika na budowy eksportowe, gdzie wymiar
i charakter jego pracy kształtowały się podobnie jak w Polsce.

Ubezpieczony słuchany w charakterze strony wprost przyznał, że praca
w kanałach remontowych zajmowała mu około 70% dniówki roboczej. Natomiast pozostałą część czasu pracy spędzał poza tymi kanałami.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, zeznań świadków Z. S. (k.20) i J. P. (k.32-33), wyjaśnień ubezpieczonego (k.33-34), a także jego akt osobowych, dołączonych do akt sprawy.

Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i spójny, a tym samym za wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz na rozstrzygnięcie sprawy.
W szczególności Sąd oparł się na dokumentacji znajdującej się w aktach emerytalno – rentowych odwołującego, jego aktach osobowych i wyjaśnieniach oraz zeznaniach świadków, w oparciu o które dokonał odmiennej oceny wymiaru i charakteru świadczonej przez ubezpieczonego pracy w kanałach remontowych. W szczególności twierdzeniom odwołującego, że pracował codziennie w kanałach remontowych w pełnym wymiarze, przeczą wykazane inne okoliczności, jak wykonywanie remontów i regeneracji podzespołów poza kanałem. Podobnie średnio 1 dniówkę w miesiącu wykonywał prace przy montażu dźwigów poza warsztatem. Pełny wymiar świadczonej przez niego pracy nie został potwierdzony przez świadków. Wręcz przeciwnie zeznali oni, że mechanicy pracujący w kanałach, w tym odwołujący jedynie przeważnie pracowali w kanałach
a pozostałą część poza nimi, co pośrednio odwołujący sam potwierdził wyjaśniając, że
w tym czasie około 70% dniówki roboczej pracował w kanale, a pozostałe 30% poza nim.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 1383, ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem zakładu, na dochody budżetu państwa – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Z kolei art. 10 ust 1 pkt 3 powołanej ustawy wskazuje, iż przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również – traktując jak okresy składkowe – przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy
w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe
i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 ustawy, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Natomiast jak stanowi § 1, ust 1 i 2 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn

2. ma wymagany 25 letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Kwestie posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 lat okresu składkowego
i nieskładkowego oraz nieprzystąpienia do OFE nie były sporne.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy
w szczególnych warunkach, bowiem organ rentowy nie zaliczył mu żadnego okresu takiej pracy.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału Sąd uznał, że ubezpieczony M. G., z dniem (...) ukończył 60 rok życia, jednak na dzień
31 grudnia 1998r. nie udowodnił łącznie ponad 15 lat okresów pracy w szczególnych warunkach. Nie budzi wątpliwości Sądu, że praca ubezpieczonego w (...) w okresie od 1 maja 1973r. do 31 grudnia 1998r. była pracą wykonywaną
w szczególnych warunkach w tym czasie, gdy pracował w kanałach remontowych. Nie była to praca wykonywana stale i8 w pełnym wymiarze czasu pracy Bywało, ze ubezpieczony pracował przez całe dniówki robocze w kanale, ale bywało również, że pracował poza kanałem. Jest to zrozumiałe, ponieważ brygady zajmowały się wszystkimi pracami związanymi z naprawą , przeglądami, konserwacją urządzeń dźwigowych ( za wyjątkiem napraw silników). Oczywiste jest, ze część prac trzeba było wykonać poza kanałem. Nie można też pominąć i tego, że średnio 1 dniówkę w miesiącu poświęcał na wyjazdy do montażu dźwigów znajdujących się poza warsztatem. W ocenie Sądu przedstawiony przez ubezpieczonego zakres czynności wykonywanych w ciągu dniówki roboczej, w pełni pozwalają na uznanie, że praca w kanałach nie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jak sam przyznał, w kanałach pracował przez około 70% czasu pracy. Również świadkowie potwierdzili, że demontaż podzespołów
z poziomu kanału zajmował do 1 dniówki roboczej, zaś jego naprawa poza kanałem mogła trwać przez 2 - 3 dni

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe rozważania, należało uznać, że M. G. nie legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Fakt, iż ubezpieczony nie wykazał wymaganego 15 letniego okresu pracy
w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy , nie pozwala na przyznanie mu prawa do spornego świadczenia.

Z uwagi na powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

(-) SSO Teresa Kalinka