Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 547/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 grudnia 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie sygn. akt VIII C 1042/15 z powództwa J. K. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę 8.137,66 zł: 1) zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.929,79 zł wraz z odsetkami: a) od kwoty 7.560,79 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 czerwca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, b) od kwoty 369 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, 2) oddalił powództwo w pozostałym zakresie, 3) zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.324 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, 4) nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi kwotę 1.246,67 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku złożyła strona pozwana, zaskarżając orzeczenie w części tj. w zakresie pkt. 1, 3, 4. Rozstrzygnięciu skarżący zarzucił naruszenie:

1)  przepisów prawa procesowego:

- art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., poprzez ich błędne zastosowanie i przyjęcie, iż powód wykazał dochodzoną kwotę roszczenia, a w szczególności związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą, poprzez stwierdzenie przez Sąd, że strona pozwana nie wykazała, aby zgłoszona przez powoda szkoda wystąpiła w innej dacie, a w konsekwencji bezzasadne przerzucenie ciężaru dowodowego na pozwanego, chociaż ciężar dowodu w zakresie związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem a szkodą spoczywa na powodzie,

- art. 227 k.p.c. w związku z art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd pierwszej instancji zasady swobodnej oceny dowodów, w szczególności przez oparcie rozstrzygnięcia wyłącznie na wydanej w niniejszej sprawie opinii biegłego, która to opinia była kwestionowana przez pozwanego, a nadto poprzez uznanie, że opinia biegłego jest logiczna, rzetelna i zgodna z aktualnym stanem wiedzy, chociaż dotknięta jest ona wieloma błędami i sprzecznościami, co zostało wyliczone w uzasadnieniu apelacji,

- art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez bezzasadne pominięcie wniosku pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, chociaż dotychczasowy biegły inż. P. K. nie potrafił rzetelnie i w sposób wyczerpujący odpowiedzieć na wątpliwości pozwanego, a zamiast tego „usztywnił” swoje stanowisko i skupił się na wytykaniu braków w wiedzy pozwanego,

- art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez bezzasadne pominięcie wniosku pozwanego o przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego inż. P. K. na okoliczności szczegółowo wskazane w piśmie procesowym pozwanego z dnia 28 października 2016 r., podczas gdy zastrzeżenia pozwanego były szczegółowe i wymagały dalszych wyjaśnień,

- art. 98 § 1 w zw. z art. 100 k.p.c. przez ich niewłaściwe zastosowanie i nieprawidłowe rozdzielenie kosztów procesu poniesionych przez strony stosownie do wyniku sprawy, w szczególności polegające na błędnym wyliczeniu kosztów rzeczywiście poniesionych przez strony, co doprowadziło do obciążenia pozwanego kosztami procesu w zawyżonej wysokości,

2) przepisów prawa materialnego:

- art. 361 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, poprzez ich błędne zastosowanie i uznanie, że w tak ustalonym stanie faktycznym, istnieją podstawy do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za uszkodzenia zgłoszone przez powoda,

- art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 1 k.c. poprzez ich niezastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, co skutkowało przyjęciem, że zakres uszkodzeń w pojeździe marki S. (...) o nr. rej. (...) mógł powstać w wyniku zdarzenia z dnia 13 maja 2013 roku mimo, że zdaniem pozwanego zakres uszkodzeń w nim zgłoszony wyraźnie świadczy o tym, że musiały one powstać w innych okolicznościach niż podane przez powoda,

- art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej: ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych) poprzez uznanie, że roszczenie o zwrot kosztu sporządzenia prywatnej ekspertyzy jest uzasadniony, chociaż nie pozostaje on w adekwatnym związku przyczynowo - skutkowym z przedmiotową szkodą.

Skarżący wniósł na podstawie art. 380 k.p.c. o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych na okoliczność ustalenia, czy zgłaszane przez powoda w pozwie uszkodzenia pojazdu marki S. (...) o nr. rej. (...) mogły powstać wskutek zdarzenia będącego podstawą przedmiotowego roszczenia. Wniosek ten został złożony w piśmie procesowym z dnia 28 października 2016 r., a następnie ponowiony w piśmie procesowym z dnia 31 maja 2017 r., lecz nie został uwzględniony. Z daleko idącej ostrożności procesowej - w razie nieuwzględnienie powyższego wniosku - na podstawie art. 380 k.p.c. skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii uzupełniającej inż. P. K., w której biegły odniesie się do uwag pozwanego zawartych w piśmie procesowym z dnia 28 października 2016 r. Wniosek ten został złożony w piśmie procesowym z dnia 28 października 2016 r., lecz nie został rozpoznany.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa także co do kwoty 7.929,79 zł wraz z następującymi odsetkami: od kwoty 7.560,79 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 czerwca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, od kwoty 369,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za I oraz za II instancję według norm przepisanych, z uwzględnieniem opłat skarbowych od pełnomocnictwa.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów postepowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

apelacja jest zasadna jedynie w zakresie kosztów postępowania.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, jak również w następstwie bezbłędnie zastosowanych przepisów prawa materialnego.

Rozpoczynając analizę zarzutów apelacji, należy odnieść się w pierwszej kolejności do zarzutów prawa procesowego, gdyż prawidłowo ustalony i oceniony stan faktyczny determinuje kierunek dalszych rozważań w aspekcie prawa materialnego.

W pierwszej kolejności za chybiony należało uznać zarzut naruszenia prawa procesowego, tj. przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie bez ich wszechstronnego rozważenia w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego. W myśl powołanego wyżej przepisu ustawy Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelującego w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez ten Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś wszelkie podniesione w tym zakresie w treści apelacji zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji. Sąd Rejonowy rzetelnie i wnikliwie przeprowadził ocenę materiału dowodowego, zwłaszcza w postaci opinii biegłego sądowego i w sposób jasny, czytelny, a także logiczny wyjaśnił, z jakich powodów w jego ocenie za miarodajne dla oceny przebiegu zdarzenia drogowego i uszkodzeń pojazdu należało uznać dowód z opinii biegłego sądowego dopuszczony w sprawie. W szczególności podzielić należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż opinia biegłego P. K. w sposób pełny i wyczerpujący udzieliła odpowiedzi na wszystkie postawione przez ten Sąd pytania. Ocena i analiza opinii biegłych oraz zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego została dokonana przez Sąd Rejonowy prawidłowo.

Z wywiedzionej przez stronę pozwaną apelacji wynika, iż pozwany upatruje naruszenie przez Sąd Rejonowy powołanej wyżej normy prawnej poprzez ustalenia zgodne z treścią opinii biegłego P. K.. Z opinii tej wynikało, że do kontaktu pojazdów doszło w ten sposób, że V. (...) uderzył przednim prawym narożnikiem nadwozia w tył nadwozia S.. Porównując parametry geometryczne nadwozi obu pojazdów w strefach jakie miały mieć ze sobą kontakt biegły stwierdził, że istnieje korelacja wysokościowa między nakładkami zderzaków obu pojazdów. Powyższa analiza potwierdza możliwości techniczne powstania charakterystycznej deformacji nakładki zderzaka tylnego S., pod którą faktycznie nie ma żadnego sztywnego elementu. Zdaniem biegłego w zdarzeniu z dnia 13 maja 2013 roku S. miało kontakt w tym samym miejscu i o tej samej godzinie z V. (...).

Skarżący próbując podważyć wyżej opisane wnioski opinii biegłego sądowego w oparciu, o które Sąd Rejonowy dokonał ustaleń faktycznych, domagał się powołania dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu analizy i rekonstrukcji wypadków drogowych. Słusznie ten wniosek dowodowy został oddalony przez Sąd Rejonowy. Dlatego niezasadny jest podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 217 § 2 k.p.c., art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. i art. 286 k.p.c.

Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, gdyż korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych czy też z opinii instytutu w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony. W świetle art. 286 k.p.c. sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności. Samo niezadowolenie strony z oceny przedstawionej przez biegłych nie uzasadnia potrzeby dopuszczenia przez sąd dowodu z opinii innych biegłych (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2009 r, II UK 47/09, LEX nr 559955).

Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy oddalił wniosek o dopuszczenie kolejnego biegłego, w sytuacji kiedy dopuszczony w sprawie biegły P. K. wskazał na zaistniałe zdarzenie kolizji i zakres powstałych uszkodzeń pojazdu.

Z takich samych powodów Sąd Okręgowy, oddalił zawarty w apelacji wniosek o dopuszczeniu dowodu z opinii innego biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych (z uwagi na jego nieprzydatność).

Natomiast dopuszczony przez Sąd Okręgowy dowód z uzupełniającej opinii biegłego P. K. w przedmiocie zastrzeżeń do opinii biegłego sformułowanych w piśmie procesowym pełnomocnika pozwanego z dnia 28 października 2016 roku, potwierdził prawidłowość ustaleń dokonanych przez Sąd Rejonowy.

Reasumując, należy stwierdzić, iż ocena materiału dowodowego w sprawie dokonana przez Sąd Rejonowy, że do zdarzenia drogowego, w którym uczestniczył pojazd powoda S. i V. (...) doszło w dniu z dnia 13 maja 2013 roku, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd powoda, jest prawidłowa.

Za chybiony należało uznać zarzut naruszenia prawa materialnego w postaci art. 361 k.c., art. 822 § 1 k.c. i art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych albowiem prawidłowo uznał Sąd Rejonowy, wbrew twierdzeniom skarżącego, że powód udowodnił, iż zakres uszkodzeń w pojeździe S. powstał w wyniku zdarzenia z dnia 13 maja 2013 roku.

Podsumowując – opisane powyżej zarzuty skarżącego mają charakter polemiczny z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji i trafną oceną prawną dochodzonego roszczenia. Dlatego rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego było prawidłowe.

Zasadny jest zarzut naruszenia art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd Rejonowy zasądzając koszty postępowania popełnił błąd rachunkowy sumując koszty poniesione przez powoda, które w ocenie Sądu Rejonowego wynosiły kwotę 2.324 zł. Tymczasem łączna suma kosztów procesu poniesionych przez powoda wynosiła 2.124 zł, na którą złożyła się kwota: 407 zł opłaty od pozwu, 500 zł zaliczki na biegłego, 1.200 zł kosztów zastępstwa procesowego, których wysokość została ustalona w oparciu o § 6 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 r tj. z dnia 25 lutego 2013 r (Dz.U. z 2013r poz. 461), 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Wobec zasadności złożonej apelacji strony pozwanej, w zakresie orzeczonych kosztów postępowania na podstawie art. 386 § 1 k.p.c Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 3 w ten tylko sposób, że zasądzoną kwotę 2.324 zł obniżył do kwoty 2.124 zł.

W pozostałym zakresie apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 900 zł stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika stosownie do treści § 2 pkt. 4 w zw. z § 10 pkt. 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r, poz. 1800).