Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 143/18

UZASADNIENIE

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda M. K. S. wniosła o podwyższenie alimentów z kwoty po 700 zł. miesięcznie do kwoty po 850 zł. od pozwanego T. S.. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że pozwany nie utrzymuje żadnych kontaktów z synem, strona powodowa utrzymuje się ze świadczeń z ośrodka pomocy społecznej. Natomiast pozwany utrzymuje się z prowadzenia własnej działalności gospodarczej i wynajmu lokali. Małoletni jest dzieckiem niepełnosprawnym od urodzenia, pozostaje pod opieką wielu specjalistycznych poradni, wymaga leków, przedmiotów pomocniczych, specjalistycznych terapii. Z powodu osobistej opieki nad dzieckiem możliwości zarobkowe powódki są ograniczone.

Pozwany T. S. uznał powództwo do kwoty po 750 zł. miesięcznie. Zakwestionował wzrost kosztów utrzymania powoda o ponad 100 % na przestrzeni 2 lat. Podniósł, że w 2015 r. zawarł nowy związek małżeński, z którego ma 2 córki. Twierdzenia strony powodowej o wysokich zarobkach pozwanego są gołosłowne, pozwany nadal prowadzi tę samą działalność gospodarczą z której osiąga dochód ok. 1500 zł. miesięcznie, rzeczywiście pozwany wynajmuje 2 lokale, za jeden uzyskuje 800 zł, a za drugi 700 zł. miesięcznie, z pozostałych pomieszczeń nie czerpie żadnych korzyści materialnych. Zakwestionował także wskazywane koszty utrzymania małoletniego powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ostatnio alimenty na rzecz małoletniego powoda M. S. zostały podwyższone w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Szczytnie 28 czerwca 2016 r. w sprawie III RC 58/16 do kwoty po 700 zł. miesięcznie. Małoletni miał problemy zdrowotne związane z refluksem, alergią, niedosłuchem, wzrokiem, ponadto był pod opieką laryngologa, logopedy, stomatologa i ortodonty. Matka powoda nie pracowała, podjęcie pracy utrudniała jej osobista opieka nad, wówczas 10 - letnim synem, który wymagał częstych wizyt lekarskich i rehabilitacji. Mieszkała wraz z synem u matki. Ponadto miała własne mieszkanie, za które ponosiła opłaty w wysokości 400 zł. miesięcznie i spłacała raty kredytu po 220 zł. miesięcznie.

Pozwany prowadził własną działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży i naprawie komputerów, netto zarabiał ok. 1000 zł. miesięcznie, ponadto wynajmował 2 lokale, za które uzyskiwał dochód 800 zł. miesięcznie. Swoją działalność prowadził we własnym lokalu. Był już wówczas żonaty i miał 16 - miesięczne dziecko. Żona mieszkała we własnym mieszkaniu w W., za które spłacała kredyt /dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Rejonowego w Szczytnie III RC 58/16/ .

Aktualnie małoletni M. S. ma 12 lat. Realizuje obowiązek szkolny VI klasy szkoły podstawowej.

Nadal pozostaje pod opieką tych samych poradni specjalistycznych. Problemy ze słuchem pogłębiają się, aktualnie dodatkowo małoletni jest pod opieką neurologopedy. N. zalecił mu terapię N. /aktywny trening słuchowy/, która nie jest refundowana przez NFZ. Jej koszt wynosi ponad 2 tyś zł. Małoletni wymaga także wymiany okularów na specjalistyczne, których koszt będzie wynosił ponad 1000 zł, zaś refundacja 25 zł. Małoletni nadal ma orzeczenie o niepełnosprawności, wydane obecnie do końca kwietnia 2019 r.

Małoletni M. S. ma obecnie 170 cm wzrostu, intensywnie rośnie, wymaga ciągłej wymiany ubrań i obuwia.

Małoletni od września 2018 r. kontynuuje naukę w systemie nauki pozaszkolnej w (...) Szkole Podstawowej w S.. Matka podjęła decyzję o nauczaniu syna w domu, albowiem twierdzi, że małoletni nie może skupić się w szkole, gdzie jest wiele bodźców. Matka przerabia z synem materiał szkolny w domu.

Przed Sądem Rejonowym w Szczytnie toczy się postępowanie o ograniczenie władzy rodzicielskiej K. S. (1) nad małoletnim M., sygnatura akt III Nsm 270/18. Przedmiotem postępowania jest między innymi ustalenie miejsca rzeczywistego pobytu K. S. (1) i jej małoletniego syna.

W niniejszej sprawie K. S. (1) twierdzi, że mieszka ze swoją matką w S. na ul. (...), prowadzą odrębne gospodarstwo domowe. Matka K. S. ma 80 lat, jest emerytką.

K. S. (1) ma mieszkanie w miejscowości K. o powierzchni ok. 18 m 2. Spłaca za to mieszkanie kredyt w ratach po 250 zł. miesięcznie oraz ponosi koszty bieżących opłat. Nie wynajmuje tego mieszkania, mieszkanie wymaga remontu.

Matka małoletniego powoda nie pracuje, próbowała podjąć pracę w (...) w O. na umowę zlecenia, jednak z powodu braku własnego samochodu musiałaby korzystać z samochodu z wypożyczalni i koszty przerosłyby uzyskane dochody. Aktualnie zgłosiła w PUP zapotrzebowanie na kurs księgowej lub projektowania stron internetowych, jednak trudno określić kiedy będzie mogłaby być na takie kursy skierowana /dowód: wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda k. 111, odpisy aktu urodzenia k. 5 i aktu małżeństwa k. 6,odpis wyroku rozwodowego k. 7, zaświadczenie z PUP k. 8, decyzje MOPS k. 9, 96, orzeczenia o niepełnosprawności k. 10 – 13, skierowanie do szpitala k. 14, informacja o kosztach terapii N. k. 15 faktury k. 16, 17, 92-93, 98, zaświadczenia lekarskie k. 18, 23, wycena okularów k. 19, informacja o wykonaniu usługi k. 20, wyniki badań k.21, informacja lekarza o stanie zdrowia dziecka k. 22, 26, 82, 90, opinia (...) k. 24, opinia logopedyczna k. 25, bilety za dojazdy k. 27, 88-89, dowody opłat w sklepach i za media k. 28 – 39, wydruki z Internetu k. 41-46, opinia neurologopedyczna k. 83, informacja ortodonty k. 85, informacja o realizacji obowiązku pozaszkolnego 94 – 95, 99, 100, świadectwo szkolne k. 101, wydruki historii zdrowia i choroby małoletniego k. 102 – 104/.

Pozwany T. S. aktualnie zakończył prowadzenie działalności gospodarczej, albowiem nie przynosiła ona oczekiwanych dochodów. Od stycznia zamierza zamieszkać u swojej żony w W..

Pozwany ma obecnie z małżeństwa dwoje dzieci, młodsze ma 11 miesięcy. Żona pozwanego jest na urlopie macierzyńskim, po powrocie do pracy – w styczniu 2019 r., będzie zarabiała 3600 zł. miesięcznie, obecnie otrzymuje 80 % tej kwoty. Nadal żona pozwanego spłaca raty kredytu za mieszkanie w wysokości po 1100 zł. miesięcznie. Małżonkowie uzgodnili, że przez najbliższy rok pozwany będzie mieszkał z żoną w W. i opiekował się dziećmi, a po tym okresie podejmie poszukiwania pracy.

Pozwany nadal wynajmuje lokale w kamienicy, którą ma w M.. Wynajmuje 2 lokale, jeden za 800 zł., drugi za 700 zł. miesięcznie. Na poddaszu kamienicy znajduje się jego mieszkanie o powierzchni 75 m 2 ze skosami. W podwórzu posesji jest 40 – metrowy dom jego matki, garaż i składzik, żadne z tych pomieszczeń nie jest wynajmowane. Kamienica była remontowana około 10 lat temu, nadal remont nie jest skończony. Panele słoneczne pozwany kupił kilka lat temu przy dofinansowaniu z gminy.

Poza kamienicą, w której udziały ma także rodzeństwo pozwanego, posiada on samochód O. (...) z 2005 r. /dowód: wyjaśnienia pozwanego k. 112, odpis postanowienia k. 54, umowa k. 57, wydruk z Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej k. 58, Pit-y i wydruki z kasy fiskalnej k. 59 – 61, dowody przelewów alimentów k. 62-70, faktury za opłaty k. 71 – 80, informacja US k. 105-106, wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej k. 107-109/.

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie strony powodowej jest częściowo uzasadnione.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, które zostały sporządzone w przepisany sposób i przez kompetentne organy, tym samym korzystających z domniemania prawdziwości /art. 244 Kpc/ oraz na dowodzie z wyjaśnień stron, które w zasadniczych kwestiach były bezsporne, zaś odnośnie twierdzeń strony powodowej o zarobkach pozwanego sięgających ok. 10 tyś zł. miesięcznie, to nie zostały one przez stronę powodową udowodnione.

Zgodnie z art. 138 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, w razie zmiany okoliczności można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Od poprzedniej regulacji wysokości alimentów upłynął okres ponad 2 lat. Ten czas był okresem intensywnego rozwoju małoletniego powoda, który będzie trwał jeszcze co najmniej przez kilka lat. Szczególnie intensywnie małoletni obecnie rozwija się fizycznie, obecnie ma już 170 cm wzrostu, nosi obuwie w rozmiarze 43, czyli praktycznie wymaga częstej wymiany odzieży oraz zakupu odzieży i obuwia jak dla dorosłego mężczyzny. Wiek 12 lat to także intensywny okres rozwoju intelektualnego, a w związku z tym konieczność zakupu dodatkowych pomocy naukowych, organizowania małoletniemu poznawania świata poza wiedzą podręcznikową.

Stan zdrowia małoletniego przez ten okres nie uległ poprawie, wręcz przeciwnie kłopoty ze słuchem pogłębiają się. N. zalecił małoletniemu terapię, której koszt wynosi ponad 2 tyś zł, a która nie podlega refundacji przez NFZ. Także małoletni wymaga wymiany okularów, obecnie koszt takiej wymiany z uwagi na specjalistyczne szkła okularowe to wydatek ponad 1000 zł. Małoletni także nadal jest pod opieką ortodonty, gdzie od przyszłego roku wizyty i aparaty będą płatne.

Nadal tylko matka dba o potrzeby dziecka, to na niej spoczywa konieczność dojazdów z małoletnim do specjalistów, m. in. ostatnio na rehabilitację, na którą musiała jeździć z małoletnim przez 2 tygodnie do O.. Rehabilitacja wiązała się nie tylko z koniecznością ponoszenia kosztów dojazdów /rehabilitacja była refundowana przez NFZ/, ale także koniecznością własnego zaangażowania matki małoletniego i poświęcenia własnego czasu. Dojazdy, a także wykonywanie badań i wizyty u specjalistów, w tym także w O. i W., wymagają od matki małoletniego zaangażowania czasowego i finansowego.

Matka małoletniego K. S. (1) nie jest pozbawiona możliwości wykonywania pracy, ma wykształcenie wyższe, wyuczony zawód pracownika socjalnego, jak również doświadczenie zawodowe, nie mniej jednak jej możliwości zarobkowe są ograniczone w związku z koniecznością osobistej opieki nad małoletnim.

Matka małoletniego nie ma żadnej bliskiej rodziny w Szczytne, jej matka ma 80 lat i nie może jej pomóc, natomiast małoletni wymaga dużego zaangażowania osobistego rodzica. Matka małoletniego musiałaby podjąć pracę o elastycznych godzinach jej wykonywania, aby pogodzić opiekę nad małoletnim z obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie obowiązku utrzymywania małoletniego przez pozwanego nie można rozszerzać także na koszty utrzymania matki małoletniego, a żądanie zasądzenia alimentów w wysokości żądanej w pozwie do tego prowadzi.

Niewątpliwie pozwany, który osobiście nie uczestniczy w wychowaniu małoletniego i żadnymi własnymi staraniami nie realizuje obowiązku alimentacyjnego, musi w większym zakresie partycypować w kosztach utrzymania małoletniego finansowo. Jednak jego obowiązek alimentacyjny nie może obejmować także kosztów utrzymania matki pozwanego. Matka powoda także nie wykazała, aby koszty utrzymania powoda były aż tak duże jak o to wnosi. Niewątpliwie wydatki związane z wyjazdami są znaczne, małoletni także wymaga wymiany odzieży i obuwia, jak i wyżywienia i środków higieny, nie mniej jednak żądana kwota znacznie wykracza poza wydatki z tym związane.

Podwyższając alimenty o kwotę 150 zł. miesięcznie, Sąd miał na względzie, że już 2 lata temu ustalając alimenty w wysokości 700 zł. małoletni był pod opieką większości tych samych poradni specjalistycznych, a tym samym już wydatki z nimi związane były brane pod uwagę w poprzedniej sprawie. Natomiast obecnie zaistniała konieczność poddania małoletniego specjalistycznej terapii nierefundowanej przez NFZ, której koszt jest wprawdzie wysoki, nie mniej jednak przy racjonalnym gospodarowaniu alimentami, a także innymi świadczeniami, które matka powoda otrzymuje na utrzymanie syna, które również powinny być wykorzystywane na potrzeby dziecka a nie na utrzymanie matki, matka powoda jest w stanie wygospodarować kwotę na terapię syna, tym bardziej, że z przedstawionego Sądowi dokumentu wynika, że koszty terapii są rozłożone w czasie / k. 15/.

Analizując sytuację szkolną małoletniego należy podkreślić, iż podjęcie decyzji przez matkę małoletniego o realizacji obowiązku szkolnego poza szkołą, nie może obciążać pozwanego. Wprawdzie z opinii (...) wynika, iż małoletni może realizować w ten sposób obowiązek szkolny, jednak ze świadectwa szkolnego z ubiegłego roku szkolnego wynika, że małoletni osiągał bardzo dobre wyniki w nauce. Z tego należy wnioskować, że realizacja obowiązku szkolnego przez małoletniego w takiej formie jest tylko i wyłącznie decyzją jego matki, w związku z tym trudności z tego wynikające i konsekwencje związane z zapewnieniem małoletniemu opieki, powinna ponosić tylko matka małoletniego.

Porównując sytuację materialną i rodzinną pozwanego do sytuacji sprzed ponad 2 lat, to częściowo uległa ona również zmianie. Pozwanemu urodziło się drugie dziecko, z którym wiążą się nie tylko nowe wydatki, ale także decyzja pozwanego i jego żony o zaprzestaniu prowadzenia przez pozwanego działalności gospodarczej w M. i przeprowadzka do W.. Nie mniej jednak Sąd nie może brać pod uwagę tej okoliczności.

Pozwany decydując się na posiadanie kolejnego dziecka musi nadal liczyć się z potrzebami powoda oraz musi brać pod uwagę okoliczność, że te potrzeby będą wzrastały, a nie malały.

Obecnie pozwany zrezygnował z zarobków, które może nie były wysokie /ok. 1500 zł/, nie mniej jednak w skali jego wszystkich dochodów stanowiły znaczące źródło dochodów. Obecnie mając tylko dochody w wysokości 1500 zł. z najmu lokali oraz troje dzieci na utrzymaniu, praktycznie musi liczyć na ponoszenie własnych kosztów utrzymania przez żonę. W tym miejscu należy także podkreślić, że pozwany składając wniosek o wykreślenie swojej działalności gospodarczej /data złożenia wniosku 2.11.2018 r./ wiedział już o złożeniu pozwu przez matkę powoda w niniejszej sprawie, tym samym mógł się spodziewać, że alimenty na rzecz powoda zostaną przez Sąd podwyższone.

Sąd ustalając wysokość alimentów bierze pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej do alimentów. Możliwości majątkowe pozwanego należy ocenić na kwotę 1500 zł. miesięcznie, czyli kwotę osiąganych przez pozwanego dochodów z wynajmu lokali, matka powoda nie wykazała, aby były one wyższe niż deklarowane przez pozwanego, zaś możliwości zarobkowe na kwotę co najmniej 1500 zł. miesięcznie, tj. na kwotę jaką pozwany osiągał prowadząc działalność gospodarczą. Pozwany w czasie, gdy toczyła się poprzednia sprawa w przedmiocie wysokości alimentów, deklarował niższe dochody z działalności, a także niższe dochody z wynajmu lokali.

Nie mniej jednak oceniając możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego na kwotę co najmniej 3 tyś zł, biorąc pod uwagę, że pozwany ma troje dzieci na utrzymaniu, a także musi ponosić własne koszty utrzymania, to żądana kwota alimentów wykracza poza możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego.

Z tych względów na podstawie powołanego przepisu Sąd orzekł jak w punkcie I i II sentencji wyroku.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 13 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zaś o rygorze natychmiastowej wykonalności w oparciu o przepis art. 333 par. 1 pkt 1 Kpc.

z/

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., 17.12.2018 r.