Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 marca 2016 roku (data prezentaty) powód M. P. (1) wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej N. G. określonego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy M. w W. IV Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 06 sierpnia 2002 roku wydanego w sprawie IV RC 23/02 na kwotę 700 zł miesięcznie (k.3-5).

W odpowiedzi na pozew z dnia 31 maja 2016 roku (data prezentaty) pozwana N. G. wniosła o oddalenie powództwa w całości (k. 22-28).

Strony podtrzymały swoje stanowiska do końca postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana N. G. urodzona w dniu (...) jest córką M. P. (1) i A. G. (k. 3, 14 akt IV RC 23/02). Obowiązek alimentacyjny M. P. (1) wobec Córki N. G. został ustalony w wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy M. w W. IV Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 06 sierpnia 2002 roku wydanym w sprawie IV RC 23/02 na kwotę 700 zł miesięcznie.

Sytuacja stron była wówczas następująca:

Powód miał 34 lata. Posiadał wykształcenie wyższe, wykonywał zawód grafika. Mieszkał w L.. Pozostawał w związku małżeńskim. Poza pozwaną posiadał córkę w wieku 13 lat. Razem z żoną był współwłaścicielem domu o pow. 200 mkw. Pracował jako artysta plastyk w oparciu o umowy o dzieło, np. umowa ze spółką (...) z wynagrodzeniem 14.000 zł brutto. W 1999 roku osiągnął 9.120 zł przychodu. W 2000 roku nie osiągał dochodów podlegających rozliczeniu na wspólnym zeznaniu PIT małżonków. Powód figurował także jako dyrektor artystyczny w czasopiśmie C., jednak zatrudniony był przez firmę żony świadczącą usługi dla wydawnictwa. Pozostawał pracownikiem działalności gospodarczej żony. Powód uznawał powództwo do kwoty po 200 zł miesięcznie.

Pozwana miała 4 i pół roku. Mieszkała z matką. Pozostawała pod opieką opiekunki, której koszt wynosił 900 zł miesięcznie. Łączne koszty utrzymania córki matka szacowała na kwotę 3.800 zł miesięcznie.

Matka pozwanej A. G. miała 31 lat. Prowadziła działalność gospodarczą przynoszącą jej około 12.000-15.000 zł dochód miesięcznie.

Aktualnie sytuacja stron jest następująca:

Powód ma obecnie 49 lat. Mieszka w J.. W ostatnich latach pracował, przez 17 lat jako dyrektor artystyczny w czołowych wydawnictwach prasy kolorowej (k. 184). Ostatnią stałą pracą była praca dla wydawnictwa (...)+J. G.&J., które w 2013 roku zlikwidowało działalność w Polsce, a nowy wydawca nie przedłużył umowy z powodem. Po tym zdarzeniu powód pracował w oparciu o umowy o współpracy z różnymi podmiotami. W latach 2013 i 2014 pracował w magazynie wydawanym przez Min. Kultury, z wynagrodzeniem 1.500 zł miesięcznie. W 2015 roku powód nie osiągnął przychodów podlegających rozliczeniu PIT-37 (k. 7-10). Z dniem 12 lutego 2016 roku został uznany za osobę bezrobotną, bez prawa do zasiłku (k.11). Od czasu utraty stałej pracy pozostaje na utrzymaniu żony (k. 4). Powód nie rozliczał się z US za 2016 rok (k. 179). Obecnie dorabia jako grafik, artysta. Przygotowuje wystawę (k. 182-183, 184). Powód ocenia, że przyczyną posiadanych trudności w znalezieniu stałego zatrudnienia jest okoliczność posiadania zbyt dużego doświadczenia (k. 183). Powód odrzuca możliwość pracy np. w supermarkecie, gdyż ukończył studia z wyróżnieniem, byłoby to nienobilitująca praca (k. 183).

Powód uskarża się na problemy z kręgosłupem (k.183). Zgodnie z opinią biegłego specjalisty chorób wewnętrznych z dnia 04 kwietnia 2017 roku powód jest zdolny do pracy zarobkowej zgodnej z jego zawodem (grafik) oraz jest zdolny do wykonywania prac fizycznych z wyłączeniem prac wymagających ciężkich wysiłków fizycznych. Z uwagi na otyłość, nadciśnienie tętnicze oraz chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa jest zdolny do wykonywania jedynie lekkiej pracy fizycznej (np. przenoszenie ciężarów o wadze 5-10 kg). W zakresie prac możliwych do wykonywania są prace zwiane ze sprzedażą roślin, kwitów, nawozów i nasion, z uwzględnieniem powyższych ograniczeń (k. 141-145).

Żona powoda prowadzi od 1998 roku działalność gospodarczą pod firmą Sklep (...) zajmujący się sprzedażą roślin i zwierząt oraz karmy (k. 41). W 2015 roku żona powoda osiągnęła 314.185,55 zł przychodu, co dało jej dochód 16.725,54 (PIT-36 k. 171-178).

Powód razem żoną jest współwłaścicielem domu położonego w L., w którym małżonkowie zamieszkują (k. 103, 183). W domu w L. (C.) otrzymanym przez żonę powoda w spadku po ojcu, prowadzi działalność gospodarczą w postaci sklepu (k. 104, 183). Do około 2014-2015 roku powód był współwłaścicielem nieruchomości w P., swój udział odsprzedał bratu (k. 183)

Pełnoletnia córka powoda pochodząca z małżeństwa, mająca około 27 lat, pracuje u żony powoda na pół etatu, także pozostaje na utrzymaniu żony powoda (k. 5, 103).

Powód w przeszłości nierzetelnie łożył alimenty na rzecz pozwanej– w 2012 roku pozwana złożyła wniosek egzekucyjny do Komornika domagając się alimentów zaległych w kwoce ponad 25.000 zł (k. 30). Następnie powód i matka pozwanej zawarli umowę odnośnie regulowania alimentów przez powoda (k. 31-32). W lutym 2016 roku pozwana złożyła kolejny wniosek egzekucyjny do Komornika domagając się 2.100 zł zaległych alimentów oraz alimentów bieżących (k. 35-36). Uprzednio wezwała powoda do uiszczenia zaległości (k. 34). Powód od chwili upełnoletnienia się pozwanej zaprzestał łożenia alimentów. Po wszczęciu egzekucji zadeklarował się że będzie płacił po 200 zł alimentów, które łożył co do zasady do połowy 2016 roku (k. 4, 23v). Powód nie utrzymuje kontaktu z pozwaną od 1998 roku (k.24, 102). Postanowieniem z dnia 16 maja 2013 roku został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad pozwaną, sygn. akt V Nsm 475/13 (k. 24, 37).

Pozwana ma 19 lat. W 2016 roku ukończyła prywatne liceum sióstr nazaretanek (k. 53). W 2016 roku została przyjęta na studia na Uniwersytecie w K. (k. 42-43). Ponadto została przyjęta także na inne zagraniczne uniwersytety. Uczestniczyła też w rekrutacji na Politechnikę (...) (k. 47-52). Ostatecznie wybrała studia w Anglii, z czesnym 9.000 funtów rocznie, ponadto około 25.000 funtów płaci za mieszkanie (k. 101-102). Obecnie studiuje na U. for the C. A. w Canterbury na kierunku Architekta (k. 167-170, 180-181). Utrzymuje się z pomocy matki oraz babci macierzystej.

Matka pozwanej ma 46 lat. W 2015 roku osiągnęła 354.220,78 zł przychodu co dało jej 297.295,55 zł dochodu po odliczeniach (k. 54-57). Do marca 2016 roku pracowała jako dyrektor w (...) sp. z o.o. Umowę o pracę rozwiązano po zmianach personalnych w spółce (k. 26, 58). Następnie pozostawała na zasiłku chorobowym (k. 59). Spłaca trzy kredyty mieszkaniowe denominowane we franku, w łącznej racie 1.580 CHF (k. 26). Łącznie jest to około 6.000 zł miesięcznych rat (k.102). Jest właścicielką dwóch mieszkań w W..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach, w tym w szczególności na podstawie zeznań powoda (k. 182-184), pozwanej (k. 100-101), świadków A. G. (k. 101-102), M. G. (k. 103), M. P. (2) (k. 103-104).

Odnosząc się do zgromadzonego w aktach sprawy niniejszej materiału dowodowego, Sąd za wiarygodne i wewnętrznie niesprzeczne uznał zeznania powódki i świadków A. G. i M. G.. Korelują one ze sobą wzajemnie. Nadto ich twierdzenia znajduje potwierdzenie w przedstawionym przezeń materiale dowodowym.

Sąd jedynie w części dał wiarę zeznaniom powoda i świadka M. P. (2) – w zakresie odnoszącym się do działań zawodowych powoda. Sąd w tych relacjach dostrzegł pewne sprzeczności: powód wskazał, że to żona płaci za niego alimenty, żona wskazała że powód opłaca je z zarobionych pieniędzy. Natomiast Sąd dał wiarę zeznaniom powyższych osób w zakresie niepodejmowania przez powoda aktywności zawodowej w pełnym zakresie, oceniając przyczyny tego stanu rzeczy wedle wniosków opinii biegłego oraz wiedzy powszechnej o sytuacji na rynku pracy.

Sąd dał wiarę również pozostałym dowodom z dokumentów przedstawionym przez strony, albowiem nie zostały one zakwestionowane w toku postępowania przed Sądem oraz nie wzbudzały również wątpliwości Sądu co do ich rzetelności i wiarygodności zawartych w nich treści, pomimo iż niektóre z nich zostały złożone w kserokopiach.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo o ustalenie ustania obowiązku alimentacyjnego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 i 3 kro, rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Obowiązek rodziców dostarczania środków utrzymania i wychowania trwa dopóty, dopóki dziecko nie zdobędzie kwalifikacji zawodowych, niezależnie od osiągnięcia wieku. Uzyskanie pełnoletniości nie zmienia sytuacji prawnej dziecka w zakresie alimentów, jeżeli dziecko studiuje i czas przeznaczony na naukę wykorzystuje rzeczywiście na zdobywanie kwalifikacji zawodowych. Jeżeli natomiast czas nauki osoby uprawnionej do alimentacji wydłuża się nadmiernie poza przyjęte ramy, gdy uczący się nie czyni należytych postępów w nauce, nie zdaje egzaminów i ze swej winy powtarza lata nauki i nie kończy jej w okresie przewidzianym w programie, a wiek i ogólne przygotowanie do pracy pozwala na jej podjęcie, rodzice nie są obowiązani do alimentowania pełnoletniego dziecka. Istotne znaczenie powinna tu mieć okoliczność, czy dotychczasowe przygotowanie zawodowe i nabyte wcześniej kwalifikacje pozwalają w pełni na samodzielne, regularne zarobkowanie, a więc na pokrycie własnych środków utrzymania.

Alimenty od powoda na rzecz pozwanej zostały ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy M. w W. IV Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 06 sierpnia 2002 roku wydanego w sprawie IV RC 23/02 na kwotę 700 zł. Oznacza to że od daty wyrokowania upłynęło 15 lat. W ocenie Sądu w okresie tym nie doszło do istotnej zmiany stosunków uzasadniającej uchylenie obowiązku alimentacyjnego, w szczególności pozwana nadal nie posiada możliwości zarobkowych ku samodzielnemu utrzymaniu się, zaś powód nada posiada możliwości zarobkowe pozwalające mu na łożenie na utrzymanie pozwanej.

W ocenie tutejszego Sądu, uzasadnione potrzeby pozwanej aktualnie z całą pewnością przekraczają kwotę 1 400 zł miesięcznie. Na pierwszym miejscu wskazać należy, że pozwana jest studentką, realizuje naukę w terminie, osiągając dobre wyniki. Studiowanie przez pozwaną jest drogą do zdobycia przez nią zawodu. Istotne dla oceny działań pozwanej jest wskazanie, że pozwana jest osobą, której oboje rodzice posiadają wykształcenie wyższe, naturalne jest zatem to, że również dąży do jego osiągnięcia. Pozwana obecnie studiuje za granicą, co wiąże się z wysokimi kosztami. Alimenty od pozwanego pozwalają jedynie na pokrycie nieznacznej części kosztów jej utrzymania (wynoszą 700 zł wobec wysokich kosztów utrzymania pozwanej w Anglii, gdzie samo czesne wynosi 9.000 funtów, zaś podstawowe koszty życia są znacznie wyższe niż w Polsce), jednak stanowią jakąś formę pomocy dla pozwanej. Pozwana poza alimentami od powoda nie otrzymała od niego żadnej innej formy pomocy – ich ostatnie spotkanie miało miejsce w 1998 roku. W tym stanie rzeczy przyjąć należy, że pozwana ma nadal prawo do bycia wspomaganą ekonomicznie przez ojca, aż do chwili, gdy będzie w stanie samodzielnie się utrzymać.

Okoliczność, iż matka pozwanej jest osobą bardzo dobrze sytuowaną nie może prowadzić do wniosku, że jedynie ona jest odpowiedzialna za utrzymanie wspólnego dziecka, które uczy się i jest na właściwej drodze do zdobycia zawodu pozwalającego na samodzielność finansową. Należy mieć na względzie także okoliczność, iż w dacie ustalania matka powódki była także osobą bardzo dobrze sytuowaną, zaś powód utrzymywał, że zarobkuje nieregularnie i w niewysokich kwotach, co jest wprost sprzeczne z obecnymi twierdzeniami o siedemnastu latach wysokich stanowisk z odpowiednim wynagrodzeniem.

Oceniając sytuację powoda Sąd na pierwszym miejscu przeanalizował ją pod kątem twierdzeń powoda o przeciwwskazaniach zdrowotnych przed podejmowaniem zatrudnienia. Twierdzeń powoda nie potwierdził biegły sądowy, który wydał opinię w niniejszej sprawie. Zgodnie z opinią powód nie posiada przeciwwskazań do pracą w zawodzie grafika, może także wykonywać lekkie prace fizyczne. W opinii wskazano nawet na możliwość noszenia przedmiotów o wadze 5-10 kg, które to obiektywnie należy zaliczyć do przedmiotów o wcale nie tak niewielkiej wadze. Nie istnieją, zatem przeciwwskazania medyczne przed podjęciem przez powoda pracy w praktycznie żadnym zawodzie, poza tymi czysto fizycznymi, takimi jak praca na budowie, przy ręcznym przenoszeniu większych ciężarów.

Na drugim miejscu należało ocenić sytuację zawodową powoda, wobec jego twierdzeń, że nie może znaleźć pracy w zawodzie. Twierdzenia te wydają się Sądowi nieprawdopodobne wobec faktu, iż grafika komputerowa jest wykorzystywana szeroko we współczesnym świecie. Istotnie wysokie stanowiska z przeszłości stanowić mogą pewną przeszkodę w przed podjęciem pracy w nowym miejscu, jednak wobec kilkuletniego niepiastowania tych stanowisk (od 2013 roku), postrzeganie powoda na rynku pracy musiało ulec zmianie, na skutek czego powinien móc znaleźć prace nie tylko na kierowniczych stanowiskach.

Po trzecie wskazać należy na stanowisko powoda, który po półtora roku pozostawania formalnie osobą bezrobotną, będąc, wedle własnych twierdzeń utrzymywany przez żonę, że pewne rodzaje prac nie są dla niego odpowiednie z powodów wizerunkowych („nienobilitujące”), jest tyleż niezrozumiałe. Zdaniem Sądu ta postawa powoda pokazuje jedynie, że nie jest zainteresowany aktywnym poszukiwaniem pracy.

Ważąc powyższe Sąd doszedł do przekonania, ze powód posiada możliwości zarobkowe, których z nieuzasadnionych względów nie wykorzystuje. Powód nawet, jeżeli nie może znaleźć pracy w dotychczasowym zawodzie grafika, to posiada szerokie możliwości przebranżowienia się. Dobrowolne niewykorzystywanie możliwości zarobkowych nie może stanowić przyczyny uchylenia obowiązku alimentacyjnego, zwłaszcza, że kwota alimentów od powoda na rzecz pozwanej nie należy do wysokich i nie jest wystarczając na pokrycie chociażby w połowie jej aktualnych kosztów utrzymania.

Reasumując, na mocy art. 133 § 1 i 3 kro, orzeczono jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. § 2 ust. pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radcy prawnego. Powód przegrał w niniejszej sprawie w całości, dlatego też pozwanej należny był zwrot kosztów zastępstwa procesowego.