Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 05 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Mirosław Krzysztof Derda

Sędziowie: SSO Cezary Olszewski

SSO Joanna Walczuk

po rozpoznaniu w dniu 05 grudnia 2018 roku w Suwałkach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa Prezydenta Miasta E. o wpis w KW nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa Starosty O.

na skutek apelacji wnioskodawcy Skarbu Państwa Prezydenta Miasta E. od postanowienia Sądu Rejonowego w Olecku IV Wydziału Ksiąg Wieczystych z dnia 03 października 2018 roku w sprawie Dz.Kw. (...) dot. KW. (...)

p o s t a n a w i a:

I.  sprostować postanowienie Sądu Rejonowego w Olecku IV Wydziału Ksiąg Wieczystych z dnia 03 października 2018 roku w sprawie Dz.Kw. (...) dot. KW. (...) w ten sposób, że w sentencji tegoż postanowienia w miejsce określenia: ,,utrzymać w mocy postanowienie starszego referendarza sądowego z dnia 10 września 2018 roku (...)” wpisać: ,,oddalić wniosek o wpis”.

II.  oddalić apelację.

SSO Cezary Olszewski SSO Mirosław Krzysztof Derda SSO Joanna Walczuk

I Ca 448/18

UZASADNIENIE

Dnia 02 sierpnia 2018 roku do Sądu Rejonowego w Olecku IV Wydziału Ksiąg Wieczystych wpłynął wniosek Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta E. o wpis w kw. nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa – Starosty O. na podstawie decyzji Starosty O. z dnia 27 marca 2018 roku nr. (...)

Postanowieniem z dnia 10 września 2018 roku sygn. Dz KW(...) Kw nr (...) Starszy Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Olecku IV Wydziale Ksiąg Wieczystych oddalił tenże wniosek wskazując, iż wnioskodawca nie posiadał legitymacji czynnej do jego złożenia. Jak wskazano w treści uzasadnienia postanowienia - wnioskodawca nie należy do kręgu osób wskazanych w treści art. 626 ² §5 k.p.c. Jednocześnie wskazano, iż załączona do wniosku o wpis decyzja Starosty O. z dnia 27 marca 2018 roku nie spełnia wymogów określonych w art. 31 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, zaś jej treść wskazuje, że użytkowanie wieczyste co do nieruchomości opisanej w kw nr (...) nabył Skarb Państwa reprezentowany przez Prezydenta Miasta E..

Na powyższe postanowienie referendarza sądowego skargę wniósł reprezentowany przez fachowego pełnomocnika Prezydent Miasta E.. Uzasadniając podnosił, iż wnioskodawca miał pełną legitymację do złożenia wniosku gdyż z ostatecznej decyzji Starosty O. z dnia 27 marca 2018 roku wynika, iż prawo użytkowania wieczystego zostało nabyte z mocy prawa przez Skarb Państwa. Na skutek wydania tej decyzji Starosta O. powinien zostać z mocy prawa ujawniony jako wieczysty użytkownik nieruchomości, która jest położona w obrębie jego właściwości. Ponadto jak wskazywał, podstawa prawna do wpisu Starosty O. jako organu reprezentującego Skarb Państwa co do zasady i w zupełnym zakresie wynika z art. 23 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Postanowieniem z dnia 03 października 2018 roku sygn. akt Dz. Kw.(...) dot. Kw. (...) Sąd Rejonowy w Olecku IV Wydział Ksiąg Wieczystych utrzymał w mocy postanowienie starszego referendarza sądowego z dnia 10 września 2018 roku sygn. akt Dz. Kw.(...).

Uzasadniając Sąd Rejonowy wskazał, że referendarz sądowy dokonał prawidłowych ustaleń co do okoliczności, iż Skarb Państwa – Prezydent Miasta E. nie ma legitymacji do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej, z jakim to wnioskiem wystąpił w niniejszej sprawie. Podmioty posiadające legitymację do wystąpienia z tego rodzaju wnioskiem zostały szczegółowo wymienione w art. 626 ² § 5 k.p.c. Jak podkreślał Sąd I instancji katalog podmiotów legitymowanych do wystąpienia z wnioskiem wskazany w treści tegoż przepisu ma charakter kompletny i wyczerpujący. Stosownie do regulacji z art. 23 ust. 1 pkt 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami wniosek o wpis prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa – Starosty O. winien złożyć Skarb Państwa - Starosta O. nie zaś Skarb Państwa - Prezydent Miasta E..

W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał, iż Skarb Państwa – Prezydent Miasta E. nie posiada legitymacji procesowej czynnej do składania wniosków wieczystoksięgowych, których oczekiwanym skutkiem jest ujawnienie praw Skarbu Państwa – Starosty O..

Apelację od powyższego postanowienia wniósł wnioskodawca Skarb Państwa- Prezydent Miasta E. – zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucał naruszenie art. 626 ² § 5 k.p.c. w zw. z art. 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami poprzez błędne uznanie przez Sąd I instancji, iż Prezydent Miasta E. realizując uprawienia Skarbu Państwa nie posiada legitymacji do złożenia wniosku o wpis, polegającego na ujawnieniu w treści księgi wieczystej o nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa – Starosty O. w sytuacji, kiedy zarówno wnioskodawca jak i Starosta O. są statio fisci tej samej osoby prawnej jaką jest Skarb Państwa, na rzecz którego wskazany wpis miałby zostać dokonany, z jednoczesnym dookreśleniem organu reprezentującego Skarb Państwa w postaci Starosty O. na podstawie art. 23 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez dokonanie wpisu do księgi wieczystej o nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa –Starosty O..

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy, co do zasady, podziela ustalenia i wnioski płynące z treści zaskarżonego postanowienia i przyjmuje je za własne, gdyż są one prawidłowe i znajdują odzwierciedlenie w przeprowadzonych dowodach, ocenionych według regulacji przewidzianej w art. 233 § 1 k.p.c.

W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem apelującego Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta E., iż posiada on legitymację do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa Starosty O..

Odnosząc się do podnoszonych przez apelującego zarzutów, jako niesłuszny należy uznać zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 626 ² § 5 k.p.c. poprzez uznanie, iż Prezydent Miasta E., realizujący uprawnienia Skarbu Państwa nie posiada legitymacji do złożenia wniosku o wpis w kw nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa-Starosty O..

Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, stosownie do dyspozycji art. 626 ² § 5 k.p.c. legitymację do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej mają jedynie właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel.

Trafnie więc Sąd I instancji uznał, że wnioskodawca Skarb Państwa – Prezydent Miasta E. nie ma legitymacji do wystąpienia z wnioskiem o wpis w kw nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa-Starosty O..

Regulacja z art. 626 ² § 5 k.p.c. określa w sposób wyczerpujący krąg podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej i stanowi rozwiązanie o charakterze szczególnym wobec treści art. 510 k.p.c., który to przepis przewiduje jako zasadę możliwość uczestniczenia w postępowaniu nieprocesowym wszystkich osób zainteresowanych jego wynikiem. Brzmienie art. 626 ² § 5 k.p.c. nakazuje przyjąć, że inne osoby (podmioty) niż wymienione w tym przepisie nie są legitymowane do wystąpienia z wnioskiem o wpis (ujawnienie) prawa w księdze wieczystej. Takie unormowanie jest podyktowane usprawnieniem postępowania wieczystoksięgowego (por. post. SN z dnia 05 kwietnia 2012 roku, sygn. akt II CSK 384/11, legalis, post. SN z dnia 30 czerwca 2006 roku, sygn. akt V CSK 133/06, legalis).

W ocenie Sądu Okręgowego, o ile wypada zgodzić się z twierdzeniem apelującego, iż Skarb Państwa – Prezydent Miasta E. i Skarb Państwa – Starosta O. są statio fisci tej samej osoby jaką jest Skarb Państwa, to w świetle regulacji z art. 626 ²§ 5 k.p.c. . wniosek o wpis w kw może złożyć jedynie jeden z wymienionych w tym przepisie podmiotów.

Wnioskodawca Skarb Państwa Prezydent Miasta E. złożył wniosek wpis w kw nr (...) prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa – Starosty O.. Nie był zatem podmiotem, na rzecz którego miał nastąpić wpis, a w konsekwencji nie posiadał legitymacji do wystąpienia z takim wnioskiem. W następstwie powyższego wniosek ten jako wystosowany przez podmiot nie posiadający legitymacji do jego wniesienia podlegał oddaleniu.

Odnosząc się zaś do przyczyn zmiany treści sentencji zaskarżonego postanowienia Sąd Okręgowy pragnie wskazać, iż w doktrynie oraz orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, w świetle którego wniesienie skargi na postanowienie referendarza oddalające wniosek o wpis do księgi wieczystej powoduje utratę mocy tego postanowienia. Przepis szczególny w postaci art. 518 ¹ § 3 k.p.c. dotyczy jedynie sytuacji gdy wniesiono skargę na postanowienie referendarza o dokonaniu wpisu. Jedynie w takiej sytuacji wpis dokonany przez referendarza sądowego nie traci mocy w konsekwencji czego sąd wydaje postanowienie o zmianie zaskarżonego wpisu przez jego wykreślenie i dokonanie nowego wpisu lub wydaje postanowienie utrzymujące w mocy zaskarżony wpis albo uchyla wpis i oddala wniosek (art. 398 ²² § 2 k.p.c.). W przypadku zaś wydania przez referendarza sądowego postanowienia oddalającego wniosek o wpis Sąd I instancji rozpoznający skargę na postanowienie referendarza działa od nowa i wydaje postanowienie merytoryczne tj.: oddala wniosek albo dokonuje wpisu (por. postanowienie SN z dnia 20 kwietnia 2016 roku sygn. akt V Cz 10/16, legalis).

W konsekwencji, Sąd Okręgowy, podzielając zaprezentowane stanowisko Sądu Najwyższego, uznał za zasadne sprostowanie sentencji postanowienie Sądu I instancji w tym zakresie (w pkt I).

Z uwagi zaś na nieuwzględnienie przez Sąd II instancji podnoszonych w apelacji zarzutów, na podstawie art. 385 k.p.c. – orzeczono jak w pkt II sentencji postanowienia.

SSO Cezary Olszewski SSO Mirosław Krzysztof Derda SSO Joanna Walczuk