Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 3 stycznia 2018r. skierowanym przeciwko Gminie Ł. – Zarządowi Lokali Miejskich powódka E. P. domagała się:

- podjęcia wszelkich działań celem doprowadzenia do wykonania wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 9 maja 2016r. sygn. XVIII C 4836/15, wydanego na skutek powództwa wniesionego przez Gminę Ł. – Zarząd Lokali Miejskich przeciwko E. P., I. N. i M. N., nakazującego pozwanym opróżnienie zajmowanego przez nich lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...), stwierdzającego zarazem prawo pozwanych do lokalu socjalnego i orzekającego wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu przez pozwanych do czasu złożenia każdemu z nich przez Miasto Ł. ofert zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

- zasądzenia od pozwanego kwoty 300.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku z nieprzedłożeniem jej przez pozwanego ofert zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego i podjęciem przez pozwanego czynności zmierzających do wyegzekwowania od powódki obowiązku wynikającego z powyższego wyroku poprzez wzywanie jej do dobrowolnego opuszczenia lokalu i uiszczania opłat za bezumowne korzystanie z lokalu, które to działania powódka zakwalifikowała jako nękanie i próby zastraszenia.

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku powódka poparła powództwo i oświadczyła, że wnosi o zasądzenie od pozwanego kwoty 300.000 zł, aby nabyć lokal na wolnym rynku.

(pozew k. 3-5; oświadczenie powódki k. 52)

Pozwana Gmina Ł. – Zarząd Lokali Miejskich wniosła o oddalenie powództwa jako bezzasadnego.

Odnosząc się do pierwszego ze zgłoszonych żądań, pozwana podniosła, że jeżeli powódce nie odpowiadają warunki, na jakich obecnie zajmuje ona lokal mieszkalny przy ul. (...) w Ł. i nie chce już czekać na swoją kolej w zakresie złożenia ofert najmu lokalu socjalnego, może ona sama dobrowolnie wyprowadzić się z zajmowanego lokalu i tym samym wykonać prawomocny wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 9 maja 2016r. sygn. XVIII C 4836/15.

W zakresie żądania zapłaty zadośćuczynienia strona pozwana wskazała, że powódka z mocy ustawy z dnia 28 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, jest obowiązana do dnia opróżnienia lokalu uiszczać odszkodowanie, a zatem działanie pozwanej polegające na wzywaniu powódki do zapłaty należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu jest działaniem w granicach i na podstawie prawa.

(odpowiedź na pozew k. 40-41)

Sąd ustalił, co następuje:

E. P. z mocy umowy najmu zawartej z Miastem Ł. z dnia 14 czerwca 2013 r., była najemcą lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...), wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych miasta. Z uwagi na zaległości w zapłacie czynszu, pozwany wypowiedział powódce umowę najmu ze skutkiem na dzień 30 czerwca 2015r. z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia. Od 1 lipca 2015r. powódka zajmuje lokal bez tytułu prawnego.

(okoliczności bezsporne; uzasadnienie wyroku S.R. dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi sygn. XVIII C 4836/15)

Wyrokiem z dnia 9 maja 2016 r. wydanym w sprawie XVIII C 4836/15 Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa Gminy Ł. – Zarządu Lokali Miejskich przeciwko E. P., I. N. i M. N.,
nakazał pozwanym opróżnienie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...) wraz ze swoim mieniem, orzekł, że każdemu z pozwanych przysługuje prawo do lokalu socjalnego i wstrzymał wykonanie opróżnienia lokalu przez pozwanych do czasu złożenia każdemu z nich przez Miasto Ł. ofert zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrok ten jest prawomocny.

(wyrok k. 6)

E. P. nie wykonała nałożonego wyrokiem sądu obowiązku, nadal mieszka lokalu nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...). Pozwany wielokrotnie wzywał powódkę do uregulowania należności z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości.

(okoliczności bezsporne)

Powódka legitymuje się orzeczeniem o trwałej całkowitej niezdolności do pracy zarobkowej. Jedynym źródłem jej utrzymania jest emerytura w wysokości 990 zł, z czego 400 zł powódka wydatkuje na koszty utrzymania mieszkania, zaś 300 zł jest potrącane z tytułu zajęcia komorniczego.

(oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 18-20)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Z treści pozwu wynika, że E. P. domagała się od pozwanej Gminy Ł. zasądzenia kwoty 300.000 zł tytułem odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego, który to obowiązek został nałożony na pozwaną wyrokiem Sądu Rejonowego Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 9 maja 2016 r. w sprawie XVIII C 4836/15.

Powódka podnosiła, że działania podejmowane przez pozwanego w celu wyegzekwowanie przysługującego mu ustawowego uprawnienia wynikającego z ustawy z dnia 28 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (OchrLokU), do żądania zapłaty odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z lokalu, były bezprawne, bowiem nosiły znamiona nękania i zastraszania. Ostatecznie powódka wskazała, że żąda zapłaty kwoty 300.000 zł, aby nabyć lokal na wolnym rynku.

Podstawę dochodzonego roszczenia stanowią przepisy art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz. U. 2014.150.) w zw. z art. 417 k.c. Podkreślić należy, iż zgodnie z treścią art. 18 ust. 5 ww. ustawy jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), natomiast w myśl art. 417 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jak wynika z treści powołanych wyżej przepisów, z żądaniem opartym na przepisie art. 18 ust. 1 u.o.p.l. w zw. z art. 417 § 1 k.c. wystąpić może wyłącznie właściciel lokalu.

Zgodnie ze stanowiskiem judykatury legitymacja procesowa w procesie o odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego przysługuje właścicielowi nieruchomości. Tak orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 maja 2013 roku, wydana w sprawie III CZP 23/13, opublikowana w OSNC 2013/11/122). Pogląd prawny, iż tylko właściciel nieruchomości jest legitymowany do dochodzenia roszczeń wynikających z art. 18 ust. 5 ww. ustawy ugruntowany jest także w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, który konsekwentnie uznaje art. 18 ust. 5 OchrLokU (oraz wcześniejszy art. 18 ust. 4 OchrLokU) za gwarancję prawa własności do lokalu objętego wyrokiem eksmisyjnym (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 maja 2006 r., SK 51/05 (...) Zb.Urz. 2006, nr 5, poz. 58 oraz wyrok TK z dnia 11 września 2006 r., P 14/06, (...) Zb.Urz. 2006, nr 8, poz. 102).

W ocenie Sądu przytoczone orzecznictwo jednoznacznie wskazuje, że roszczenie wynikające z art. 18 ust. 5 ustawy zostało nierozerwalnie powiązane z prawem własności. Tymczasem E. P. nie przysługuje prawo własności do lokalu nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...), a zatem nie jest ona uprawniona do żądania od strony pozwanej zapłaty odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego na podstawie przepisu art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku i już z samego tylko powodu powództwo podlega oddaleniu.

Niemniej jednak z uwagi na treść sformułowanego w pozwie żądania, należy odnieść się do wytoczonych przez powódkę zarzutów dotyczących podejmowanych przez pozwaną działań mających na celu wyegzekwowanie przysługujących mu należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu, ocenianych przez powódkę jako bezprawne.

Z ustalonego stanu faktycznego nie wynika w żadnej mierze, aby działania podjęte przez Gminę Ł. zmierzające do wyegzekwowania przysługujących jej z mocy ustawy (o czym była mowa wyżej) od powódki należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalnego były bezprawne. Czynności pozwanej w tym zakresie polegające na pisemnym wzywaniu powódki do zapłaty były typowymi, zgodnymi z przepisami prawa działaniami podejmowanymi w tego rodzaju okolicznościach, jedynym ich celem było zaspokojenie wierzyciela, a nie zastraszenie osoby zobowiązanej do zapłaty.

Celem Gminy Ł., która obciążyła powódkę kosztami bezumownego korzystania z lokalu było wyrównanie uszczerbku majątkowego poniesionego przez właściciela lokalu (pozwanego) zajmowanego przez osobę względem której orzeczono eksmisję (powódki), który powstaje z uwagi na brak regulowania opłat za zajmowanie lokalu przez osoby tam zamieszkujące i niemożność wynajęcia lokalu oraz osiągania z tego tytułu należnego wynagrodzenia, jak też pokrycia kosztów zużytych mediów. Oczywistym jest bowiem zamiar po stronie właściciela, uzyskania dochodów z tytułu oddania lokalu do odpłatnego korzystania.

E. P., jako strona inicjująca proces, jest obowiązana do udowodnienia wszystkich twierdzeń pozwu, w oparciu o które sformułowała swoje roszczenie, chyba, że nie są one kwestionowane. Powinność taka wynika wprost z treści art. 6 k.c., zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Reguła ta znajduje swoje rozwinięcie w treści art. 232 k.p.c., w świetle którego strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi strona powodowa.

W rozpoznawanej sprawie powódka w żadnej mierze nie udowodniła tego, że działania podjęte przez pozwanego celem wyegzekwowania przysługujących mu należności z tytułu opłat za bezumowne korzystanie z lokalu nosiły znamiona nękania i były nakierowane na zastraszenie powódki.

Odnosząc się do treści oświadczenia powódki złożonego na rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, z którego wynika wprost, że żąda ona zapłaty kwoty 300.000 zł, aby nabyć lokal na wolnym rynku, stwierdzić należy, że w polskim systemie prawnym nie istnieją przepisy, na podstawie których można by zobowiązać jednostkę samorządu terytorialnego do pokrycia kosztów zakupu lokalu dla nierzetelnego najemcy, któremu jednostka ta wypowiedziała stosunek najmu.

Co do żądania powódki zobowiązania pozwanego do podjęcia wszelkich działań celem doprowadzenia do wykonania wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 9 maja 2016r. sygn. XVIII C 4836/15, stwierdzić należy, że obowiązek złożenia oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego wynika z samej treści prawomocnego wyroku eksmisyjnego. W rozpoznawanej sprawie Sąd ustalił, że pozwany nie uchyla się od wykonania wyroku eksmisyjnego w tym zakresie, a fakt nie przedłożenia ofert powódce spowodowany jest długą kolejką osób oczekujących na przyznanie im prawa do lokalu socjalnego. Jak zresztą słusznie podnosił pozwany w odpowiedzi na pozew, powódka sama może doprowadzić do wykonania wyroku i opróżnić lokal, jeśli nie odpowiadają jej warunki, na jakich obecnie w nim zamieszkuje. W pozostałym zakresie powódka w żaden sposób nie wskazała o zobowiązanie do wykonania jakich innych czynności wnosi. Trudno również w stanie faktycznym sprawy wskazać przepisy prawne, które nakładałyby na Gminę obowiązek podjęcia jakiś (bliżej niesprecyzowanych) działań celem umożliwienia powódce wyprowadzenie się z lokalu, ewentualnie jakiś działań dotyczących przyznania jej lokalu socjalnego innych, niż wynika to z treści prawomocnego wyroku.

Konkludując, E. P. nie posiada legitymacji czynnej do żądania od strony pozwanej zapłaty odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego na podstawie przepisu art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku OchrLokU, jej zarzuty dotyczące bezprawności działań Gminy Ł. są bezzasadne, podobnie jak żądanie pokrycia kosztów zakupu lokalu mieszkalnego na wolnym rynku.

Z powyższych względów powództwo podlegało oddaleniu.

Mimo tego, iż powódka przegrała sprawę w całości, Sąd w oparciu o przepis art. 102 k.p.c. oraz art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych odstąpił od obciążania jej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu. Powódka znajduje się w trudnej sytuacji życiowej finansowej. Obciążanie jej obowiązkiem zwrotu tychże kosztów byłoby, w ocenie Sądu, sprzeczne z zasadami słuszności.