Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 30 listopada 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał D. G. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 maja 2013 roku (od miesiąca w którym złożono wniosek) do dnia 30 czerwca 2014 roku.

Zakład ustalił wysokość renty w kwocie 831,15 zł miesięcznie, a od 1 marca 2014 roku po waloryzacji 844,45 zł miesięcznie.

Zakład odmówił prawa do wypłaty renty, gdyż z wnioskiem o przywrócenie terminu do wypłaty renty ubezpieczony wystąpił w dniu 13 lipca 2015 roku, czyli po terminie na jaki prawo do renty zostało przyznane. Jednocześnie decyzja z dnia 12 marca 2013 roku została uchylona.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i stwierdzenie, że przysługuje mu prawo do wypłaty renty za okres od 1 maja 2013 roku do 30 czerwca 2014 roku. Wyjaśnił, iż Zakład nie brał pod uwagę wpłat do KRUS i nie uzasadnił swojego stanowiska.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony D. G. urodził się (...).

W dniu 13 maja 2013 roku ubezpieczony D. G. złożył wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k.1-4 akt ZUS I plik)

Do wniosku załączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych w którym wskazał, iż od dnia 3 maja 2006 roku do dnia 7 września 2010 roku prowadził działalność gospodarczą, a od dnia 2 maja 2011 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku był zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

(kwestionariusz – k.5 akt ZUS I plik, świadectwo pracy – k.9 akt ZUS I plik)

Orzeczeniem z dnia 4 czerwca 2013 roku lekarz orzecznik stwierdził, iż ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia 30 czerwca 2014 roku.

(orzeczenie lekarza orzecznika – k.59 akt ZUS, I plik)

Decyzją z dnia 12 lipca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił D. G. prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wobec braku wymaganych okresów ubezpieczenia.

W uzasadnieniu decyzji Zakład wyjaśnił, iż w 10-leciu przed powstaniem całkowitej niezdolności do pracy (w okresie od 27 kwietnia 2003 roku do 26 kwietnia 2013 roku) ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom społecznym przez 3 lata 7 miesięcy i 4 dni, w tym 2 lata 8 miesięcy i 10 dni stanowiły okresy składkowe oraz 3 lata 5 miesięcy i 8 dni okresy nieskładkowe, które podlegają ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych. Natomiast w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę (od 13 maja 2003 roku do 12 maja 2013 roku) staż ten wynosi łącznie 3 lata 7 miesięcy i 4 dni (2 lata 8 miesięcy i 10 dni okresów składkowych oraz 10 miesięcy i 4 dni okresów nieskładkowych, ograniczonych do 1/3 okresów składkowych).

Decyzja została przekazana do wysłania w dniu 15 lipca 2013 roku.

(decyzja – k.46 akt ZUS, I plik)

2 grudnia 2013 roku ubezpieczony zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przesłanie decyzji odmawiającej prawa do renty i w dniu 10 grudnia 2013 roku Zakład przesłał decyzję ubezpieczonemu.

(wniosek – k.71 akt ZUS I plik)

Ponownie z wnioskiem o przesłanie decyzji odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczony wystąpił w dniu 9 stycznia 2015 roku. W dniu 20 stycznia 2015 roku Zakład przesłał decyzję.

(wniosek – k.81 akt ZUS I plik)

W dniu 29 stycznia 2015 roku ubezpieczony D. G. złożył wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k.1-4 akt ZUS II plik)

Ubezpieczony wskazał, iż w okresie od dnia 1 lipca 1999 roku do dnia 30 czerwca 2006 roku podlegał ubezpieczeniom społecznym rolników.

(zaświadczenie KRUS z 9.01.2015 r. – k.11-12 akt ZUS II plik, kwestionariusz – k.5 akt ZUS II plik)

Orzeczeniem z dnia 25 lutego 2015 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

(orzeczenie – k.20 akt ZUS)

Decyzją z dnia 4 maja 2015 roku Zakład odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k.29 akt ZUS)

W dniu 9 lipca 2015 roku ubezpieczony złożył wniosek o przywrócenie terminu w związku z odmowną wypłatą renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na nowe okoliczności.

Wyjaśnił, iż był zarejestrowany w KRUS, o czym nie wiedział, gdyż składki opłacał jego ojciec. Gdy powziął informację o opłacaniu składek zwrócił się do KRUS o wydanie zaświadczenia, a następnie do ZUS o ponowne przeliczenie okresów składkowych i nieskładkowych.

(wniosek – k.33 akt ZUS)

Po rozpoznaniu powyższego wniosku decyzją z dnia 3 września 2015 roku Zakład odmówił ubezpieczonemu prawa do renty wobec nieprzedłożenia nowych dokumentów, na podstawie których ubezpieczony spełniałby warunki do przyznania świadczenia.

(decyzja – k.35 akt ZUS II plik)

Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 3 września 20015 roku.

Wyrokiem z dnia 4 lipca 2017 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi uchylił wyrok Sądu Okręgowego z dnia 25 czerwca 2016 roku oraz decyzję z dnia 3 września 2015 roku i przekazał sprawę do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł..

(wyrok – k.43 akt VIII U 2897/15)

Rozpoznając wniosek ubezpieczonego z dnia 9 lipca 2015 roku, jako wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocną decyzją, decyzją z dnia 30 listopada 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał D. G. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 maja 2013 roku, od miesiąca w którym złożono wniosek, do dnia 30 czerwca 2014 roku. Zakład odmówił ubezpieczonemu prawa do wypłaty świadczenia.

(decyzja – k.44 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny jest bezsporny między stronami. Istotne w sprawie okoliczności zostały ustalone na podstawie ww. dowodów z dokumentów, których treści ani autentyczności strony nie kwestionowały.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art.114 ust.1 punkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz.1270) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

W dniu 9 lipca 2015 roku ubezpieczony D. G. złożył wniosek o ponowne przeliczenie okresów składkowych i nieskładkowych celem uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy. Wyjaśnił, iż był ubezpieczony w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i ten okres powinien być zaliczony do stażu ubezpieczeniowego. Zaświadczenie o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników ubezpieczony załączył do złożonego w dniu 29 stycznia 2015 roku wniosku o rentę.

Po wydaniu decyzji z dnia 12 lipca 2013 roku o odmowie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, ubezpieczony poinformował o opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne rolników w okresie od 1 lipca 1999 roku do 30 czerwca 2006 roku. Są to nowe okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi rentowemu. Informacja ta ma wpływ na prawo do świadczenia, gdyż ubezpieczony na datę powstania niezdolności do pracy spełniał warunek określony w art.58 ust.1 punkt 5 i ust.2 oraz art.57 ust.1 punkt 2 ww. ustawy posiadania 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy.

Wobec powyższego Zakład na podstawie art.114 ust.1 punkt 1 ww. ustawy uchylił decyzję z dnia 12 lipca 2013 roku i przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w okresie od 1 maja 2013 roku do 30 czerwca 2014 roku.

Stosownie do treści art.129 ust.1 ww. ustawy świadczenie wypłaca się od dnia powstania prawa do niego, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. W orzecznictwie sądów zwraca się uwagę na konieczność odróżnienia nabycia prawa do świadczeń od uzyskania świadczeń wynikających z tego prawa, podkreślając samodzielny charakter tych instytucji, jako regulowanych odrębnymi przepisami, mającymi różne znaczenie w obrocie prawnym (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 22 listopada 2006 roku, III UK 95/06).

O nabyciu prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego stanowi art.100 ww. ustawy przewidujący powstanie prawa do świadczeń z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, natomiast o wypłacie - art.129 ust.1 tej ustawy, nakazujący wypłacanie świadczenia od dnia powstania prawa, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Z powyższego wynika, że istnienia prawa do świadczeń, wiążącego się ze spełnieniem warunków jego nabycia, nie można utożsamiać z przyznaniem świadczenia.

Generalną zasadą wynikającą z art.116 ust.1 ww. ustawy jest wnioskowy charakter świadczeń i to w przedmiocie nabycia prawa, jak i dalszych przeliczeń świadczenia. Wyjątkami są sytuacje przewidziane w przepisach, kiedy organ rentowy wydaje decyzję z urzędu. Konsekwencją wnioskowego charakteru świadczeń jest uregulowanie w przepisie art.129 ust.1 ustawy maksymalnego wstecznego terminu podjęcia wypłaty. Dotyczy to pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku, o ile w tej dacie spełnione są wszystkie warunki do powstania prawa o podjęcia jego wypłaty. Brak jest podstaw prawnych, które modyfikowałyby powyższą zasadę, czy uzależniały termin wypłaty od dnia złożenia jakiegokolwiek wniosku we wskazanym zakresie.

Ciężar dowodu w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe spoczywa na ubezpieczonym, którego obowiązkiem w przypadku żądania przyznana renty z tytułu niezdolności do pracy jest wykazanie nie tylko istnienia niezdolności do pracy lecz również pozostałych warunków do przyznania tego świadczenia jak m.in. posiadania wymaganego stażu ubezpieczenia. Zatem do wniosku o przyznanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego ubezpieczony powinien dołączyć dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony zaświadczenie o opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne rolników w okresie od 1 lipca 1999 roku do 30 czerwca 2006 roku uzyskał w dniu 25 stycznia 2015 roku. Składając wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w dniu 13 maja 2013 roku ubezpieczony nie podał, iż podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników. Wypełniając kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych ubezpieczony wymienił jedynie okresy prowadzenia działalności gospodarczej i okresy zatrudnienia, pomijając okres ubezpieczenia rolniczego.

Informacja o opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne rolników nie była znana Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z urzędu.

Jak wyżej wskazano, na ubezpieczonym, ciążył obowiązek udowodnienia wszystkich okoliczności wymaganych do przyznania prawa i powinien on przynajmniej poinformować Zakład o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. Ubezpieczony dopiero w dniu 25 stycznia 2015 roku uzyskał zaświadczenie o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników, które dołączył do wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy złożonym w dniu 29 stycznia 2015 roku.

W dniu 9 lipca 2015 roku ubezpieczony wniósł o przywrócenie terminu, ponowne przeliczenie okresów składkowych i nieskładkowych, uwzględnienie okresu ubezpieczenia w KRUS oraz o przyznanie prawa do renty, która należała mu się z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Uzupełnienie przez ubezpieczonego w dniu 9 lipca 2015 roku wniosku o rentę przez wskazanie okresów ubezpieczenia społecznego rolników mogłoby skutkować przyznaniem prawa do wypłaty świadczenia, zgodnie z treścią art.129 ust.1 ww. ustawy, od dnia 1 lipca 2015 roku. Niewątpliwie w tym dniu renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie przysługiwała ubezpieczonemu, gdyż świadczenie to zostało przyznane na okres od 1 lipca 2013 roku do 30 czerwca 2014 roku.

Wobec powyższego odwołanie ubezpieczonego jako niezasadne Sąd oddalił na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonego, także dla ubezpieczonego.

28 grudnia 2018 roku