Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX P 646/17

UZASADNIENIE

E. T. pozwem z dnia 4 grudnia 2017r. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Gminy G. kwoty 9.600 zł z odsetkami od 1 kwietnia 2016 r. oraz kosztów procesu. Uzasadniając żądanie wskazał, że w związku z zamiarem przejścia na emeryturę z dniem 31 marca 2018 r. wystąpił w styczniu 2017r. do pracodawcy - Ośrodka Sportu i Rekreacji w G., będącego jednostką organizacyjną pozwanej, o podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego zgodnie z § 5 pkt 4 regulaminu wynagrodzenia dla pracowników w Urzędzie Miasta i Gminy G., jednak spotkał się z odmową warunkowaną brakiem środków w budżecie pracodawcy na podwyższanie wynagrodzeń. Skutkowało to wystąpieniem przez niego o podwyższenie wynagrodzenia do Burmistrza Miasta i Gminy G., który odpowiedział, iż decyzja w sprawie wynagrodzenia leży w wyłącznej kompetencji pracodawcy powoda. (k. 2)

Po udzieleniu powodowi stosownych pouczeń, ten dokonał zmiany oznaczenia podmiotu pozwanego w sprawie wskazując, iż jest nim Ośrodek Sportu i Rekreacji w G. (k. 18), nadto zaś wskazał, że żądana kwota stanowi wynagrodzenie należne za okres od 1 kwietnia 2016r. do końca marca 2018r. (k. 12)

Pozwany Ośrodek Sportu i Rekreacji w G. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu wskazując, iż powód roszczenia swoje wywodzi z zapisów regulaminu wynagradzania pracowników Urzędu Miasta i Gminy w G., tymczasem Ośrodek jako jednostka budżetowa gminy posiada własny Zakładowy Regulamin Wynagradzania (...), nie przewidujący podwyższania wynagrodzeń w związku z planowanym przejściem na emeryturę. Prawo do dodatkowego wynagrodzenia bezpośrednio przed emeryturą nie jest przewidziane w przepisach kodeksu pracy i ustawy o pracownikach samorządowych (k. 24 – 26)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Strony niniejszego procesu łączył kolejny stosunek pracy w okresie 13 października 2011 r. - 28 marca 2018 r. Powód był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku konserwatora obiektów sportowych.

Stosunek pracy uległ rozwiązaniu na mocy porozumienia stron w związku z przejściem E. T. na emeryturę.

Niesporne, a nadto dowód: świadectwo pracy – k. 7 cz. C akt osobowych, pismo – k. 3 cz. C akt osobowych

Pozwany Ośrodek Sportu i Rekreacji w G. jest jednostką organizacyjną Gminy G. – jednostką budżetową.

Niesporne, nadto statut Ośrodka Sportu i Rekreacji w G. – k. 28 – 31

Gmina G. ma łącznie 23 jednostki organizacyjne.

Niesporne, nadto informacja Urzędu Miasta i Gminy G. – k. 67

Urząd Miasta i Gminy G. oraz pozwany Ośrodek mają odrębne regulaminy wynagradzania.

Niesporne, nadto regulaminy wynagradzania – k. 32 – 45, 69 – 79, 91 - 100

Zarządzeniem nr 120.17.2013 Burmistrza Miasta i Gminy G. z dnia 21 marca 2013 r. do regulaminu wynagradzania pracowników Miasta i Gminy G. wprowadzona została jako § 5 ust. 4 regulacja przewidująca, iż na dwa lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego pracownikowi składającemu oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę, może być przyznane wyższe wynagrodzenie zasadnicze w wysokości nie mniejszej niż 20% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym.

Regulacja ta pozostała niezmieniona do końca okresu obowiązywania regulaminu wynagradzania. Została też powtórzona we wprowadzonym w jego miejsce zarządzeniem nr 120.45.2018. burmistrza z dnia 15 czerwca 2018r. nowym regulaminie wynagradzania pracowników Urzędu Miasta i Gminy G..

Niesporne, nadto regulaminy wynagradzania wraz z zarządzeniami je wprowadzającymi i zmieniającymi – k. 68 – 79, 89 – 116

Podobnej regulacji nie zawiera wprowadzony zarządzeniem dyrektora pozwanej jednostki z dnia 4 maja 2009r. Zakładowy regulamin wynagradzania pracowników Ośrodka Sportu i Rekreacji w G..

W myśl regulaminu pracownikowi Ośrodka przysługują poza wynagrodzeniem zasadniczym dodatek za wieloletnią pracę, nagroda jubileuszowa, jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, dodatkowe wynagrodzenie roczne, nadto zaś mogą być mu przyznane: dodatek funkcyjny, dodatek specjalny i nagroda (§5).

Wysokość wynagrodzenia ustala się odpowiednio do rodzaju wykonywanej pracy i kwalifikacji pracownika przy uwzględnieniu ilości i jakości wykonywanej pracy, a zmiana wysokości wynagrodzenia lub innych jego składników może nastąpić w szczególności w wyniku zmiany stanowiska, zakresu czynności, zmiany stawek płac zasadniczych w tabeli płac, istotnego podniesienia kwalifikacji, istotnego zwiększenia efektywności i jakości pracy.

Dowód: regulamin wynagradzania wraz załącznikami i aneksami – k. 32 – 47

E. T. pismem z 25 stycznia 2017 r. skierowanym do Dyrektora Ośrodka Sportu i Rekreacji w G. poinformował, że w związku z osiągnięciem 10 sierpnia 2017 r. wieku emerytalnego zamierza przejść na emeryturę z dniem 31 marca 2018 r. Jednocześnie złożył prośbę o podwyższenie jego wynagrodzenia zasadniczego zgodnie z § 5 pkt 4 obowiązującego Regulaminu wynagrodzenia dla pracowników Urzędu Miasta i Gminy G..

W odpowiedzi Dyrektor OSiR w G. poinformował powoda, że jako pracownika OSiR w G. obowiązuje go Zakładowy regulamin wynagrodzenia pracowników Ośrodka Sportu i Rekreacji w G.. Nadto wskazał, że w budżecie Ośrodka na rok 2017 r. nie ma środków finansowych na podwyższenie wynagrodzeń.

Dowód: pismo z 25 stycznia 2017 r. – k. 3, odpowiedź na to pismo – k. 4

Podobną prośbę o podwyższenie wynagrodzenia w związku z przejściem na emeryturę E. T. złożył do Burmistrza Miasta i Gminy G. pismem z 11 lutego 2017 r. Z uwagi na brak odpowiedzi na pismo z 11 lutego 2017 r. swój wniosek ponowił pismem z 18 września 2017 r., zaznaczając, że zajęcia stanowiska oczekuje na piśmie w ciągu 14 dni.

Dowód: pisma powoda – k. 5, 6

Pismem z dnia 26 września 2017r. Burmistrz Miasta i Gminy G. poinformował E. T., że podwyższenie jego wynagrodzenia należy do wyłącznej kompetencji pracodawcy, czyli Ośrodka Sportu i Rekreacji w G..

Dowód: pismo z dnia 26 września 2017 r. – k. 7

Zapis § 5 pkt 4 Regulaminu wynagradzania pracowników Urzędu Miasta i Gminy w G. realizowany jest w każdym przypadku, gdy pracownik Urzędu Miasta i Gminy w G. złoży wniosek o podwyższenie wynagrodzenia z jednoczesną deklaracją rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę. Wniosek pracownika składany jest na dwa lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego i zawiera konkretną datę rozwiązania umowy o pracę.

Dowód: informacja Urzędu Miasta i Gminy G. – k. 67

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony na podstawie niekwestionowanych przez strony dokumentów, których rzetelność i autentyczność nie nasuwały wątpliwości, był bezsporny.

Spornym jedynie pozostawało, czy powód jako pracownik jednostki organizacyjnej (jednostki budżetowej) gminy ma prawo do wynagrodzenia na tych samych zasadach co pracownicy urzędu tej gminy.

Zgodnie z art. 3 kodeksu pracy pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Oznacza to, że jednostki budżetowe posiadają status odrębnych pracodawców. Wynika to z przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U.2018.1260 z późn.zm.), znajdujących zgodnie z jej art. 2 pkt 3 zastosowanie m.in. do pracowników zatrudnionych w urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych. Także regulacja art. 7 pkt 4 ustawy wskazuje, iż pracodawcą jest jednostka organizacyjna, w której pracownik pozostaje zatrudniony, a czynności z zakresu prawa pracy wykonuje kierownik jednostki. Status pracodawcy w przypadku pozwanego Ośrodka wynika wprost także z postanowień statutu.

Pracodawcy mogą, a niekiedy muszą ustalać warunki wynagradzania w regulaminie wynagradzania. Podstawę wprowadzenia regulaminu wynagradzania w jednostkach samorządowych stanowi art. 39 wspomnianej ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych.

Pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie stosowne do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych (art. 36 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych). Składnikami tego wynagrodzenia są wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę, nagroda jubileuszowa, jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz dodatkowe wynagrodzenie roczne (art. 36 ust. 2 ustawy).

Pracownikowi samorządowemu mogą być też przyznane: dodatek funkcyjny (art. 36 ust. 4 ustawy) i dodatek specjalny z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań (art. 36 ust. 5 ustawy), a nadto za szczególne osiągnięcia nagroda (art. 36 ust. 6 ustawy). Dodatkowo kwestię wynagrodzeń pracowników samorządów regulowało do 18 maja 2018r. wydane na podstawie art. 37 ustawy o pracownikach samorządowych rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (t.j. Dz.U. 2014. 1786 z późn.zm.) nie przewidujące innych niż wskazane w ustawie składników wynagrodzenia. Art. 39 ustawy o pracownikach samorządowych pozostawia pracodawcy określenie w regulaminie wynagradzania szczegółowych zasad wynagradzania zatrudnionych w oparciu o umowy o pracę, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego (art. 39 ust. 1 pkt 2), przewiduje też możliwość ujęcia w regulaminie warunków przyznawania i wypłacania premii i nagród innych niż nagroda jubileuszowa oraz sposobu przyznawania dodatków określonych w art. 36 ust. 5 i 6 ustawy, a także innych dodatków (art. 39 ust. 2).

Regulamin wynagradzania pozwanego Ośrodka nie obejmował przepisów w przedmiocie podwyższenia wynagrodzenia w przypadku planowanego przejścia pracownika w określonym czasie na emeryturę. Regulacji w tym zakresie nie zawierają również powołane wyżej akty prawne. Tym samym pozwany nie miał obowiązku, pomimo deklarowania przez powoda zamiaru zakończenia zatrudnienia w związku z uzyskaniem uprawnień emerytalnych, modyfikacji wynagrodzenia wynikającego z umowy. Nie zostało też zawarte między stronami żadne porozumienie zmieniające warunki wynagradzania określone w umowie o pracę, które uzasadniałoby zgłaszane w procesie roszczenia powoda.

E. T. podnosił, iż regulacje przewidujące podwyżkę wynagrodzenia w sytuacji deklarowania zamiaru odejścia na emeryturę znajdują się w regulaminie wynagradzania pracowników Urzędu Miasta i Gminy w G.. Tak jest w istocie, jednak wskazany Urząd nie ma statusu pracodawcy powoda. Akty wewnątrzzakładowe tego podmiotu odnoszą się wyłącznie do jego pracowników, a nie do osób zatrudnionych u innych pracodawców, nawet jeśli pracodawcami tymi są jednostki organizacyjne Gminy G..

Żaden z powołanych wcześniej aktów prawnych odnoszących się do pracowników samorządowych nie zawiera regulacji przewidujących obowiązek ujednolicenia zasad wynagradzania (w tym rodzaju i wysokości poszczególnych składników) we wszystkich jednostkach organizacyjnych tworzonych przez daną gminę. Nie ma więc podstaw do dochodzenia wynagrodzenia w oparciu o korzystniejsze od obowiązujących w zakładzie pracy unormowania wewnętrzne innego gminnego podmiotu posiadającego status pracodawcy.

Jak już wskazano, przepisy ustawy o pracownikach samorządowych (podobnie zresztą jak przepisy kodeksu pracy) nie przewidują regulacji dotyczących podwyższania wynagrodzeń w związku z planowanym bliskim przejściem na emeryturę. Różne gminy jednak, co wiadomo powszechnie, zmierzając do wymiany kadr (odświeżenia zespołu) podwyższają wynagrodzenia pracowników w przypadku złożenia deklaracji odejścia na emeryturę, co ma motywować do podejmowania decyzji o zakończeniu zatrudnienia. Czasami podwyżka taka następuje w drodze indywidualnego porozumienia z pracownikiem, czasem jak w przypadku Urzędu Miasta i Gminy G., wprowadzona zostaje w przepisach wewnątrzzakładowych.

W piśmiennictwie pojawiły się wątpliwości, czy regulacje takie nie są dyskryminujące, ale nie, jak chciałby powód, dla pracowników innych podmiotów, a dla osób zatrudnionych w tej samej jednostce, w wieku bardziej odległym od emerytalnego. W istocie wynagrodzenie warunkowane być powinno rodzajem pracy, jej ilością i jakością, kwalifikacjami pracownika, nie zaś czynnikiem takim jak wiek emerytalny. Kodeks pracy przewiduje bowiem prawo do jednakowego wynagrodzenia za pracę jednakowej wartości.

Powód nie dochodził w tej sprawie odszkodowania w związku z nierównym traktowaniem, ponieważ jednak wskazywał na krzywdzący charakter zróżnicowania sytuacji pracowników w wieku przedemerytalnym zamierzających zakończyć stosunek pracy w chwili nabycia uprawnień do emerytury, dla porządku tylko wskazać należy, iż zasada równych praw (art. 11 2 k.p.) czy zakaz dyskryminacji (art. 18 3a § 1 k.p. i nast.) odnoszą się do ogółu zatrudnionych u danego pracodawcy. Przepisy ustaw czy rozporządzeń z zakresu prawa pracy zapewniają pewien, tożsamy, zakres uprawnień osób zatrudnionych w różnych podmiotach (u wszystkich pracodawców lub pracodawców określonego rodzaju). Pracodawca nie może skutecznie wprowadzić w aktach wewnątrzzakładowych czy indywidualnych umowach o pracę postanowień mniej korzystnych niż wynikające z prawa powszechnego, zastąpią je bowiem normy ustawowe i aktów wykonawczych. Nie ma on natomiast obowiązku określania zasad zatrudniania, w tym wynagradzania pracowników w sposób tożsamy do zasad obowiązujących w innych podmiotach podobnego rodzaju.

Godzi się jeszcze zauważyć, iż wskazywany przez powoda § 5 pkt 4 Regulaminu wynagradzania pracowników Urzędu Miasta i Gminy w G. nie przewiduje po stronie wskazanego (...) obowiązku a jedynie prawo do podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego pracownikowi zamierzającemu w określonym czasie skorzystać z uprawnień emerytalnych. Taka regulacja wynika, jak się wydaje, z celu wprowadzenia wskazanego przepisu, którym jest kształtowanie sytuacji kadrowej. Choć z informacji (...) wynika, że w praktyce pracodawca z uprawnienia tego korzystał zawsze w przypadku wniosku pracownika, to jednak regulacja nie nakłada na niego takiego obowiązku. Także rozmiar podwyżki określony był elastycznie przez wyznaczenia jedynie dolnej granicy tejże.

Na koniec wskazać należy, iż nawet przy podzieleniu stanowiska powoda co do istnienia podstaw do żądania zapłaty podwyższonego wynagrodzenia, nie sposób byłoby uznać powództwa za uzasadnione w całości, bowiem wniosek o podwyżkę złożony został w styczniu 2017r., a odejście na emeryturę miało nastąpić i nastąpiło z końcem marca kolejnego roku. W tych warunkach powód mógłby dochodzić wyższego wynagrodzenia nie wcześniej niż za okres od złożenia wniosku.

Powód w toku procesu wskazywał, że pracownicy Urzędu Miasta i Gminy w G. i pozostałych jednostek organizacyjnych gminy korzystali z podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego w związku z planowanym przejściem na emeryturę oraz że takie podwyżki dostawali pracownicy pozwanego. Pozwany zaprzeczył tej ostatniej okoliczności, a powód nie przedstawił dowodów na podnoszone twierdzenia.

Powyższe przemawiało za oddaleniem powództwa.

Orzeczenie o kosztach procesu wydane zostało na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W niniejszej sprawie przypadek taki zachodzi. Powód jest emerytem, deklaruje niewysokie dochody, dodatkowo usprawiedliwionym wydaje się jego poczucie skrzywdzenia odmiennym traktowaniem pracowników samorządowych w ramach jednej gminy choć jest ono dopuszczalne w świetle obowiązujących przepisów. Dodatkowo powód działał w sprawie sam, bez profesjonalnego pełnomocnika, a brak znajomości przepisów prawa nie pozwalał mu na rzetelną ocenę zasadności żądania.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)