Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 stycznia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: As. SR Barbara Golec

Protokolant: st. sekr. sądowy Aleksandra Nikiel

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2018 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa R. J.

przeciwko A. P.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda R. J. na rzecz pozwanej A. P. kwotę 4 817,00 złotych (cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 737/16

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 19 kwietnia 2016 r. powód R. J. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. P. kwoty 41 512,50 zł z odsetkami ustawowymi od poszczególnych kwot oraz kosztów postępowania. W uzasadnieniu podał, że dochodzi wynagrodzenia za wykonane usługi przewozu (k. 2-4).

Nakazem zapłaty z dnia 28 kwietnia 2016 r. uwzględniono powództwo w całości (k. 26).

W sprzeciwie pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zarzuciła nieistnienie roszczenia, jako że stron nie wiązała jakakolwiek umowa, a powód nie otrzymał od pozwanej zlecenia przewozu. Podniosła także zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Rybniku (k. 31-35).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Strony przed październikiem 2015 r. współpracowały ze sobą, w ten sposób, że powód R. J. wykonywał przewozy na rzecz pozwanej A. P.. W imieniu pozwanej działał G. T., który w okresie od 2013 r. do końca 2014 r. dysponował pełnomocnictwem, a od stycznia 2015 r. do lutego 2016 r. był jedynym pracownikiem pozwanej. Jako pracownik faktycznie prowadził działalność gospodarczą pozwanej, miał dostęp do firmowego adresu mailowego, był upoważniony do rachunku bankowego pozwanej, dysponował firmowymi telefonami, wykonywał pracę w biurze pozwanej. Prywatnie był partnerem córki pozwanej.

dowód: zeznania świadka G. T. k. 144, przesłuchanie pozwanej k. 91v-92, pismo PO w O. k. 102

W okresie od października do grudnia 2015 r. powód otrzymał od G. T. zlecenie przewiezienia pelletu agro na trasach T. – G., T. – B., S. - G. i G. – B.. W związku z wykonaniem usług przewozu powód wystawił faktury VAT, a pozwana je zaksięgowała i zaakceptowała pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym, pozostając w przekonaniu, że obejmują one należności za wykonane prawidłowo usługi przewozu.

dowód: zeznania świadka G. T. k. 144-145, faktury VAT k. 7-12, częściowo karty drogowe k. 13-22, pismo (...) Sp. z o.o. k. 113, 106, faktury VAT k. 115-121

Faktycznie przedmiotem przewozu wykonanego przez powoda nie był pellet w deklarowanej ilości, a różnego rodzaju inne materiały, w tym piasek, a nawet odpady komunalne. Taki ładunek był jedynie z wierzchu pokryty pelletem, tj. towarem zgodnym ze zleceniem. Centralne Biuro Antykorupcyjne prowadzi postępowanie karne w przedmiocie doprowadzenia elektrowni (...) w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie co najmniej 9.450.000 zł poprzez wprowadzenie w błąd, co do jakości dostarczonego towaru, który był sprzedawany jako pełnowartościowy pellet, w sytuacji, gdy stanowił swoistą, niespełniającą norm mieszaninę, przy czym czynu tego dopuszczono się w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz w stosunku do mienia wielkiej wartości, działając na szkodę wymienionej elektrowni.

dowód: zeznania świadka G. T. k. 144-145, przesłuchanie pozwanej k. 91v-92, zawiadomienie PO w O. k. 59

Pomimo wezwania do zapłaty pozwana nie uiściła wynagrodzenia za usługi przewozu.

dowód: wezwanie do zapłaty k. 23

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie powód wywodził swe roszczenia z zawartych z pozwaną umów przewozu. Zgodnie z art. 774 k.c., przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Zgodnie z art. 6 k.c., na powodzie spoczywał ciężar wykazania faktu skutecznego zawarcia umowy przewozu, wykonania zleconych usług i wysokości zobowiązania pieniężnego pozwanej.

Przeprowadzone postępowanie dowodowej jednoznacznie wykazało, że strony wiązał stosunek umowny, zgodnie z twierdzeniami powoda. Zarzut bowiem pozwanej dotyczący braku umocowania G. T. do jej reprezentowania okazał się niezasadny. W pierwszej kolejności wskazać należy, że G. T. był w czasie zawierania i realizacji umów jedynym pracownikiem pozwanej i faktycznie prowadził za pozwaną działalność gospodarczą. Z uwagi na zakres jego czynności, umocowanie do korzystania z rachunku bankowego i korzystanie z adresu mailowego i numeru telefonu, wykorzystywanych przez pozwaną w ramach prowadzonej działalności, zasadnym jest przyjęcie, iż G. T. był osobą czynną w lokalu przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 97 k.c. Powołany przepis stanowi, że osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa dysponuje zatem dorozumianym, ustawowym pełnomocnictwem. Domniemanie to zostało zastrzeżone na korzyść klientów działających w zaufaniu do profesjonalnego zorganizowania aktywności przedsiębiorstwa i odnosi się do wszystkich osób, które mają faktyczną możliwość dokonywania czynności prawnych w obiektach przedsiębiorstwa. Ochrony tej klient może zostać pozbawiony jedynie w razie ustalenia, że przy zawieraniu umowy wiedział o tym, iż zawiera ją z osobą nie umocowaną do takich działań, albo gdyby okoliczności wykluczały wszelką wątpliwość co do umocowania (braku umocowania) tej osoby do zawierania umów ze skutkiem dla przedsiębiorstwa, przykładowo gdyby przedsiębiorstwo poinformowało w sposób wyraźny swoich klientów o tym, że konkretne osoby czynne w jego lokalu nie są umocowane do zawierania umów. Kontrahent nie ma przy tym w normalnym toku rzeczy obowiązku ustalania, czy określona osoba jest uprawniona do zawierania umów. Ryzyko negatywnych skutków w tej mierze może obciążać wyłącznie przedsiębiorstwo. Jak wskazuje się w orzecznictwie, pojęcie "lokal przedsiębiorstwa przeznaczony do obsługiwania publiczności" musi być rozumiane szeroko, jako każde miejsce w przedsiębiorstwie, w którym znajdują się osoby i urządzenia służące do kontaktów z klientami i zawierania umów, także na odległość. Nie ma żadnych podstaw, by wyłączyć możliwość zawierania umów na odległość przy pomocy faksu, poczty elektronicznej czy telefonu, jak również, by wyłączyć w takiej sytuacji stosowanie art. 97 k.c. (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22 marca 2017 r. I ACa 964/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 października 2014 r. I ACa 475/14).

Podkreślić trzeba, że pozwana powierzyła G. T. faktycznie prowadzenia całej działalności, w tym kontakt z kontrahentami, co wymagało składania w jej imieniu oświadczeń woli, w tym odpowiednich zleceń przewozu. Co więcej, pozwana potwierdziła umowy zawarte przez swojego pracownika, o czym świadczy zaakceptowanie wystawionych przez powoda faktur VAT. Umowy zostały zatem ważnie zawarte, nawet gdyby przyjąć brak umocowania po stronie wymienionego pracownika, zgodnie z art. 103 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Na marginesie wskazać należy, że w poprzednim okresie dysponował pełnomocnictwem ogólnym udzielonym przez pozwaną, a brak jest informacji, że powód wiedział o odwołaniu przedmiotowego umocowania. Nie ma zarazem podstaw, by przyjąć, że z łatwością mógł się dowiedzieć o odwołaniu pełnomocnictwa, chociażby z uwagi na komunikację stron na odległość. Umowa przewozu między stronami została zatem skutecznie zawarta również w świetle art. 105 k.c., stanowiącym, że jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć,.

W dalszej kolejności ustalenia wymagało, czy powód faktycznie wykonał zlecone mu usługi. W tym względzie jednak powód nie sprostał spoczywającemu na nim obowiązkowi dowodzenia. Przedłożone przez niego dokumenty prywatne w postaci faktur stanowią jedynie dokumenty księgowo-finansowe i w świetle pozostałych przeprowadzonych dowodów nie pozwoliły na przyjecie, że powód wykonał przewóz zgodnie z umową, tj. przewiózł pellet. Na ich podstawie było możliwe jedynie ustalenie, że jako dokumenty księgowe zostały wystawione, a obciążona wynikającymi z nich należnościami pozwana je zaakceptowała. Pozostawała ona jednak, za sprawą swego pracownika G. T., w fałszywym przekonaniu, że faktury obejmują wynagrodzenie za zlecone i wykonane usługi. Podobnie tzw. karty drogowe (k. 13-22) nie potwierdziły, że istotnie powód wykonał zobowiązanie zgodnie z treścią umowy, jako że kontrahenci – poza spółką (...) sp. z o.o. w K. – nie potwierdzili, by odnotowali faktycznie dokonanie wymienionych przewozów przez powoda na rzecz pozwanej (k. 81, 83, 86, 103, 113). Ponadto, nie wszystkie z wymienionych kart zostały podpisane, nie zostało wyjaśnione, kto złożył znajdujące się na nich podpisy, nie wszystkie karty zawierają przy tym kompletne dane, niektóre dotyczą innych kontrahentów niż pozwana. Załączono przy tym tylko jeden dokument „wz”, a nie jest wiadomym, którego dokładnie ze zleceń przewozu ono dotyczy. Przede wszystkim zaś treść tych dowodów w zakresie przewożonego towaru nie oddaje rzeczywistości, jako że pozostają one w sprzeczności z osobowymi źródłami dowodowymi, ocenionymi jako wiarygodne. Z kolei dowód z przesłuchania powoda pominięto, z uwagi na jego niestawiennictwo na kolejnym terminie rozprawy.

W konsekwencji, powództwo oddalono w całości, jako że roszczenie nie zostało udowodnione.

Nie uwzględniono przy tym wniosku pozwanej o przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Olsztynie, ponieważ zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Rybniku był niezasadny. Powód, uzasadniając przedmiotową właściwość, zasadnie powołał się na właściwość przemienną, przewidzianą w art. 34 k.p.c., ze wskazaniem miejsca płatności należności. Miejscem tym miał być R., jako siedziba przedsiębiorstwa powoda, zgodnie z art. 454 k.c.

O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanej jako strony wygrywającej koszty procesu w kwocie 4 817 zł, na które złożyła się opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika 4 800 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika wynikała z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 26 października 2016 r.