Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Dariusz Wiśniewski

Protokolant Joanna Radziszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 14 maja, 18 czerwca i 13 sierpnia 2018 roku

sprawy:

A. G. , syna L. i A. z domu S., urodzonego w dniu (...) w O.,

oskarżonego o to, że:

I.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. przy ulicy (...), obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 29,97 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

II.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. przy ulicy (...), obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 12,99 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

III.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. przy ulicy (...), obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 32,88 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

IV.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 49,99 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

V.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 23,98 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

VI.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 28,93 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

VII.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 12,99 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

VIII.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 27,97 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

IX.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 1,99 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

X.  w dniu 23 listopada 2017 roku, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując
się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. w postaci karty płatniczej mikroprocesorowej o numerze (...), wydanej przez (...) BANK S.A., którą wcześniej przywłaszczył, po wprowadzeniu pracownika Supermarketu (...) w B. obsługującego terminal płatności zbliżeniowych, a za jego pośrednictwem (...) BANK S.A., w błąd co do posiadania uprawnienia do posłużenia się opisaną kartą płatniczą, doprowadził (...) BANK S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w kwocie 12,99 zł, płacąc w ten sposób za towar, czym bez upoważnienia wpłynął jednocześnie na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym M. N. i zmienił zapis dotyczący ich wartości, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ,

I.  Oskarżonego uznaje za winnego tego, że w dniu 23 listopada 2017 roku w B., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N. pod postacią karty płatniczej o numerze (...), wydanej przez (...) Bank S.A., którą uprzednio przywłaszczył, wyzyskując błąd pracowników punktów handlowych, obsługujących terminale płatności zbliżeniowych, co do posiadania przez niego uprawnienia do posługiwania się opisaną kartą płatniczą, doprowadził ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w postaci środków pieniężnych zapisanych na jego rachunku w (...) Bank S.A. w łącznej kwocie 234,68 zł, w ten sposób, że dziesięciokrotnie użył opisanej karty płatniczej do dokonania płatności zbliżeniowych za zakupione towary, a mianowicie:

- o godzinie 08:27 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 01,99 zł,

- o godzinie 08:30 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 12,99 zł,

- o godzinie 08:43 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 49,99 zł,

- o godzinie 09:12 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 29,97 zł,

- o godzinie 09:13 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 12,99 zł,

- o godzinie 09:41 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 32,88 zł,

- o godzinie 09:49 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 23,98 zł,

- o godzinie 10:03 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 28,93 zł,

- o godzinie 10:04 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 12,99 zł,

- o godzinie 10:16 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 27,97 zł,

przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności wymierzonej mu za umyślne przestępstwo podobne, to jest czynu z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. – i za to na mocy art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazuje go, zaś na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na mocy art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia w całości wyrządzonej przestępstwem szkody poprzez zapłatę na rzecz M. N. kwoty 234,68 zł (dwieście trzydzieści cztery złote sześćdziesiąt osiem groszy).

III.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Marcina Romejko kwotę 588 (pięćset osiemdziesiąt osiem) złotych, wraz z podatkiem VAT w wysokości 23%, to jest w kwocie 135,24 zł (sto trzydzieści pięć złotych dwadzieścia cztery grosze), czyli łączną kwotę 723,24 zł (siedemset dwadzieścia trzy złote dwadzieścia cztery grosze) tytułem kosztów obrony z urzędu.

IV.  Zwalnia oskarżonego od opłaty oraz pozostałych kosztów sądowych, obciążając nimi rachunek Skarbu Państwa.

Sędzia :

II K 74/18

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. N. posiadał środki pieniężne zapisane na rachunku w (...) Bank S.A. Do tego rachunku wskazany bank wydał mu kartę płatniczą o numerze (...). Stanowiła ona dokument stwierdzający jego prawa majątkowe. Umożliwiała także dokonywanie płatności zbliżeniowych, jednorazowo do kwoty 50 złotych. W dniu 22 listopada 2017 roku M. N. zgubił opisaną kartę w pobliżu miejsca swojego zamieszkania przy ulicy (...) w B.. Tam znalazł ją oraz przywłaszczył sobie A. G.. W dniu 23 listopada 2017 roku wyżej wymieniony, wyzyskując błąd pracowników punktów handlowych, obsługujących terminale płatności zbliżeniowych, co do posiadania przez niego uprawnienia do posługiwania się tą kartą, doprowadził ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N. w postaci środków pieniężnych zapisanych na jego rachunku bankowym, dziesięciokrotnie używając jej do dokonania płatności zbliżeniowych za zakupiony w tych punktach towar o łącznej wartości 234,68 zł, a mianowicie:

-

o godzinie 08:27 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 01,99 zł,

-

o godzinie 08:30 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 12,99 zł,

-

o godzinie 08:43 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 49,99 zł,

-

o godzinie 09:12 w sklepie sieci S. przy ul. (...), kupując towary wartości 29,97 zł,

-

o godzinie 09:13 w sklepie sieci S. przy ul. (...), kupując towary wartości 12,99 zł,

-

o godzinie 09:41 w sklepie sieci S. przy ul. (...), kupując towary wartości 32,88 zł,

-

o godzinie 09:49 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 23,98 zł,

-

o godzinie 10:03 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 28,93 zł,

-

o godzinie 10:04 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 12,99 zł,

-

o godzinie 10:16 w sklepie (...) przy ul. (...), kupując towary wartości 27,97 zł.

W dniu 24 listopada 2017 roku M. N. stwierdził, że nie ma swojej karty płatniczej. Po bezskutecznych próbach jej odnalezienia i zorientowaniu się, że ktoś inny dokonał za jej pomocą szeregu transakcji, pokrzywdzony zablokował ją i złożył zawiadomienie o przestępstwie.

A. G. był w przeszłości wielokrotnie karany, głównie za przestępstwa przeciwko mieniu. W dniu 12 stycznia 2018 roku został zatrzymany i tymczasowo aresztowany w innej sprawie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o:

zeznania M. N. (k. 3, 12o, 112), materiały złożone przez pokrzywdzonego (k. 7, 9, 14 – 16), nagrania z kamer systemu monitoringu wraz z materiałem poglądowym oraz dokumentacją fotograficzną i protokołem oględzin (k. 20, 22 – 34, 38 – 39, 43 – 49), notatkę (k. 50), informacje z (...) Bank S.A. wraz z załącznikami (k. 61 – 66, 139), dane o karalności wraz z odpisami wyroków (k. 69 – 76, 78 – 79, 140 – 141) oraz materiały nadesłane przez (...) w B. (k. 116 – 131).

A. G. zarzucono popełnienie dziesięciu występków z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zb. z art. 287 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Oskarżony przyznał się do winy. Wyjaśnił (k. 58 – 59o, 86, 111o), że pewnego dnia pod koniec listopada 2017 roku na chodniku przy ulicy (...) w B. znalazł kartę płatniczą. W pobliżu nie było jej właściciela. Początkowo chciał zanieść ją na Policję, ale dowiedział się, że nawet nie znając kodu PIN można taką kartą dokonywać płatności do kwoty 50 złotych. Będąc osobą uzależnioną od alkoholu, nie był w stanie oprzeć się takiej okazji. Udał się z tą kartą do pobliskich sklepów (...) oraz sieci S., gdzie wielokrotnie użył jej do płatności zbliżeniowych za artykuły żywnościowe, papierosy i alkohol. Nie był w stanie określić, ile razy posłużył się tą kartą, ani na jaką łącznie kwotę dokonał za jej pomocą zakupów. Zasłonił się także niepamięcią co do okoliczności utraty nad nią posiadania. Przeprosił pokrzywdzonego oraz zobowiązał się do naprawienia w całości wyrządzonej szkody. Zaznaczył jednocześnie, że nie był w pełni świadomy konsekwencji, jakie wiążą się z używaniem cudzej karty płatniczej. Na rozprawie podkreślił, że zgłosił się na terapię dla osób uzależnionych od alkoholu (k. 110). Z drugiej strony, A. G. złożył odpowiedź na akt oskarżenia (k. 93 – 94), w treści której podał, że w posiadaniu karty pokrzywdzonego był „dwie, a góra trzy godziny”
i płacił nią tylko trzy, bądź cztery razy. Wyraził przekonanie, że bez podawania kodu PIN można dokonać jedynie paru transakcji. Zakwestionował też tezę, iż swoim zachowaniem zrealizował znamiona czynów z art. 286 § 1 k.k. i art. 287 § 1 k.k.

Sąd zważył, co następuje:

Wina oskarżonego nie budzi żadnych wątpliwości.

M. N. zeznał (k. 3, 12o, 112), że kartą płatniczą wydaną mu przez (...) Bank S.A. posługiwał się po raz ostatni w dniu 22 listopada 2017 roku, dokonując nią płatności na stacji paliw
i w sklepie sieci K.. Potem wrócił do miejsca swego zamieszkania przy ulicy (...) w B.. W dniu 24 listopada 2017 roku, w godzinach popołudniowych, zorientował się, że wskazanej wyżej karty nie ma. Początkowo poszukiwał jej w domu, zaś w dniu 25 listopada 2017 roku rano również w swoim samochodzie, jednak jej nie odnalazł. Wykluczył, aby ktoś mu ją ukradł, dochodząc tym samym do wniosku, że musiał ją zgubić. Z pomocą syna zalogował się na swój rachunek bankowy i stwierdził, że w dniu 23 listopada 2017 roku przy pomocy owej karty ktoś dokonał szeregu zakupów w sklepach (...) i sieci S. w B.. Zablokował wówczas zagubioną kartę i zgłosił się do KPP w B. celem złożenia zawiadomienia o przestępstwie. Kiedy na jego rachunku zostały już zaksięgowane wszystkie transakcje, okazało się, iż jego karty użyto dziesięciokrotnie, do zakupu towarów o łącznej wartości 234,68 zł. Bank nie zwrócił mu tych pieniędzy.

Powyższe depozycje są spójne i konsekwentne, z pozytywnym skutkiem poddają się weryfikacji przez pryzmat zasad logiki i wskazań doświadczenia życiowego, a przy tym znajdują pełne potwierdzenie w innych dowodach zebranych w sprawie, przeto Sąd obdarzył je przymiotem wiarygodnych.

W oparciu o złożone przez pokrzywdzonego wydruki historii operacji na rachunku bankowym (k. 7, 9) i materiały uzyskane ze sklepu sieci S. przy ulicy (...) w B. (k. 14 – 16), jak również informacje nadesłane przez (...) Bank S.A. (k. 61 – 66, 139) i (...) w B. (k. 116 – 131), jednoznacznie ustalono datę, godzinę oraz miejsce przeprowadzenia
i wartość wszystkich zakwestionowanych przez M. N. transakcji. Oględziny nagrań, które pochodziły z systemu monitoringu sklepu sieci S. przy ulicy (...) w B., w zestawieniu z dokumentacją fotograficzną dotyczącą A. G., nie pozostawiły wątpliwości, iż to oskarżony w dniu 23 listopada 2017 roku trzykrotnie posłużył się w tej placówce handlowej kartą M. N. (k. 20, 22 – 34, 38 – 39, 43 – 49). Uwzględniając z kolei fakt, że część płatności w sklepach (...) została dokonana przy użyciu tej samej karty tuż przed wizytą A. G. w placówce sieci S., a część bezpośrednio po tej wizycie (przy czym wszystkie transakcje przeprowadzono na przestrzeni niespełna dwóch godzin w punktach leżących przy jednej ulicy na odcinku około 200 metrów), zasady logiki oraz wskazania doświadczenia życiowego przemawiają za przyjęciem, że także w sklepach (...) zgubioną przez pokrzywdzonego kartą posługiwał się oskarżony (który w złożonych w toku dochodzenia wyjaśnieniach podawał, iż liczby i ogólnej wartości transakcji w rzeczywistości nie pamięta). Nie sposób zarazem uczynić racjonalnego założenia, że osoba dorosła, płacąca przywłaszczoną kartą płatniczą innej, nieznanej jej osoby, może pozostawać w subiektywnym przeświadczeniu, że nie popełnia czynu zabronionego. Jest przy tym faktem, że dla transakcji zbliżeniowych banki stosują zarówno limit kwotowy pojedynczej operacji (aktualnie we wszystkich polskich bankach wynosi on 50 złotych), jak też limity dzienne, dotyczące liczby operacji tego typu, jakie można wykonać w ciągu jednego dnia. Jednak w tym drugim przypadku wartość limitu jest indywidualnie ustalana przez każdy bank, a do tego klienci mają możliwość jej modyfikowania – dlatego też w analizowanej tutaj sytuacji kolejne transakcje dokonywane przez oskarżonego mogły owego limitu nie sięgnąć.

Reasumując, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dał podstawę do przyjęcia, że A. G. w dniu 23 listopada 2017 roku w B., działając w warunkach czynu ciągłego, czyli
w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a także w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe M. N., to jest kartą płatniczą o numerze (...), wydaną przez (...) Bank S.A., którą uprzednio przywłaszczył, wyzyskując błąd pracowników punktów handlowych, obsługujących terminale do płatności zbliżeniowych, co do posiadania przez niego uprawnienia do posługiwania się opisaną kartą płatniczą, doprowadził ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. N., to znaczny środkami pieniężnymi zapisanymi na jego rachunku w (...) Bank S.A. – o łącznej wartości 234,68 zł – w ten sposób, że dziesięciokrotnie użył opisanej wyżej karty płatniczej do dokonania płatności zbliżeniowych za zakupione towary, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne. Swoim zachowaniem oskarżony zrealizował w pełni ustawowe znamiona występku z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Zestawiając treść wyroku z zarzutami sformułowanymi przez rzecznika oskarżenia publicznego, wskazać należy, że Sąd stanął na stanowisku, że A. G., dokonując kolejnych transakcji, działał w warunkach czynu ciągłego, to jest w krótkich odstępach czasu (na przestrzeni niespełna dwóch godzin) i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru (dokonywania płatności zbliżeniowych do kwoty 50 złotych za pomocą przywłaszczonej karty płatniczej innej osoby). Sąd doprecyzował także godziny poszczególnych transakcji, adresy sklepów, w których były one przeprowadzane, numer karty płatniczej pokrzywdzonego, a także sposób realizacji przez sprawcę znamion oszustwa (wyzyskanie błędów pracowników z punktów handlowych, obsługujących terminale płatności zbliżeniowych, którzy sami dokonywali niekorzystnych dla pokrzywdzonego rozporządzeń jego mieniem). Sąd uznał również, że zbieg przepisów art. 286 § 1 k.k. i art. 287 § 1 k.k. miał w tym wypadku charakter pozorny, a reguła konsumpcji wymagała usunięcia z opisu czynu ustawowych znamion tzw. oszustwa komputerowego (zaś z kwalifikacji prawnej czynu – art. 287 § 1 k.k.).

Ustawowe znamiona przestępstwa z art. 275 § 1 k.k. wypełnia m.in. sprawca, który posługuje się dokumentem stwierdzającym prawa majątkowe innej osoby lub dokument taki przywłaszcza. W pojęciu „dokumentu stwierdzającego prawa majątkowe innej osoby” niewątpliwie mieści się także karta płatnicza, czyli zapisany nośnik informacji, który identyfikuje jej wydawcę i posiadacza, stanowi dowód łączącego ich stosunku prawnego, a zarazem stwierdza prawa majątkowe tego posiadacza (prawo do wypłaty gotówki oraz dokonywania rozliczeń bezgotówkowych, do wysokości środków zgromadzonych na rachunku albo przyznanych w ramach kredytu). Takie stanowisko zajął również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 21 października 2003 roku w sprawie o sygnaturze akt I KZP 33/03. Z powyższego wynika zaś, że A. G., przywłaszczając sobie kartę płatniczą M. N., a następnie posługując się nią, zrealizował ustawowe znamiona czynu z art. 275 § 1 k.k.

W poglądach przedstawicieli doktryny, jak też w orzecznictwie sądowym pojawiły się wątpliwości
i rozbieżności co do tego, czy przestępcze transakcje zbliżeniowe stanowią kradzież zwykłą, kradzież z włamaniem, czy może oszustwo, a ponadto, czy działanie sprawcy realizuje jednocześnie znamiona tzw. oszustwa komputerowego.

W dość głośnym wyroku z dnia 22 marca 2017 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt III KK 349/16, Sąd Najwyższy stwierdził, że dokonanie płatności zbliżeniowej przez osobę nieuprawnioną, która w posiadanie użytej do tego celu karty weszła wbrew woli jej właściciela, stanowi przestępstwo kradzieży z włamaniem. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy dużo miejsca poświęcił kierunkowi, jaki w ostatnich latach przyjął kierunek wykładni terminu „włamanie”, dochodząc do wniosku, że zbliżając kartę płatniczą do terminalu POS sprawca dokonuje przełamania bariery elektronicznej oraz przedostaje się do rachunku właściciela karty, a następnie zabiera mienie w postaci wartości pieniężnych zapisanych na tym rachunku w systemie informatycznym banku, chociaż fizycznie nie obejmuje ich w posiadanie, a dostaje za nie ekwiwalent w postaci towaru lub usługi. Taka konstrukcja, pomijając zgłoszone przez glosatorów wątpliwości, czy rzeczywiście w takiej sytuacji dochodzi do „włamania” i następnie „zaboru cudzej rzeczy ruchomej”, jest w istocie bardzo sztuczna. Sąd Najwyższy dostrzegł zarazem, że w orzecznictwie pojawił się pogląd zmierzający do uznania, że taki czyn sprawcy wyczerpuje znamiona przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 k.k., lecz ani słowem nie wyjaśnił, dlaczego taką koncepcję odrzuca.

W ocenie Sądu orzekającego w sprawie niniejszej, przybliżenie karty płatniczej do terminalu POS nie skutkuje wcale „przedostaniem się do rachunku bankowego właściciela karty”, lecz wysyła zlecenie określonego rozdysponowania zgromadzonych na tym rachunku środków. Co więcej, w wyniku przyjęcia takiego zlecenia do realizacji, sprawca nie wchodzi w fizyczne posiadanie cudzych środków pieniężnych (banknotów, czy monet), a jedynie doprowadza do cyfrowego przekształcenia pozbawionych fizycznego bytu zapisów na rachunku bankowym pokrzywdzonego. Dlatego też, analizowana sytuacja nie może być uznana ani za kradzież z włamaniem (art. 279 § 1 k.k.), ani też za kradzież zwykłą (art. 278 § 1 k.k.). W istocie (jak wywiódł dr Paweł Opitek w dość obszernym opracowaniu pt. „Kwalifikacja prawna przestępstw związanych z transakcjami kartą płatniczą, zamieszczonym w czasopiśmie „Prokuratura i Prawo”, Numer 2 z 2017 roku) mamy w takim wypadku do czynienia z przestępstwem oszustwa (art. 286 § 1 k.k.).

W płatnościach manualnych dokonywanych przy użyciu sklepowych czytników (POS) sprawca posługujący się kartą płatniczą oddziałuje na proces decyzyjny osoby obsługującej terminal, by wykonała konkretne czynności faktyczne, warunkujące realizację sprzedaży: uruchomiła czytnik, wstukała na jego klawiaturze cenę towaru lub usługi oraz zatwierdziła ją. Dopiero wtedy terminal zasygnalizuje możliwość płatności i – w wypadku transakcji zbliżeniowej – sprawca będzie musiał przyłożyć do jego ekranu kartę. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych (t.j. Dz. U. z 2017 roku, poz. 2003, ze zm.), na przedstawicielu akceptanta karty (sprzedawcy) ciąży prawny obowiązek czuwania nad tym, by usługa płatnicza przebiegała bezpiecznie, co może wymagać od niego zweryfikowania osoby posługującej się kartą, a także odmowy przyjęcia zapłaty w momencie stwierdzenia, iż karty używa osoba do tego nieuprawniona. Przestępca może zatem oszukać akceptanta przez wprowadzenie go w błąd za pomocą różnych podstępnych zabiegów, prowadzących do wytworzenia u niego mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy (np. oświadczyć, że chce „ zapłacić swoją kartą”), względnie wyzyskać błąd u akceptanta już istniejący, to jest wykorzystać jego fałszywe wyobrażenie o rzeczywistości (np. założenie, że osoba posługująca się kartą ma do tego stosowne umocowanie, zaś w konsekwencji odstąpienie od zweryfikowania jej danych oraz pozwolenie jej na przyłożenie karty do czytnika). Akceptant, który został wprowadzony w błąd lub którego błąd wyzyskano, nie dysponuje swoim majątkiem, ale jest umocowany (w ramach stosunku cywilnoprawnego) do rozporządzenia cudzym mieniem w trakcie realizacji płatności. To rozporządzenie następuje w momencie, kiedy akceptant podejmuje czynności faktyczne, związane z obsługą terminalu POS i stanowiące warunek konieczny do zrealizowania płatności. Końcowym skutkiem tych czynności jest bowiem przyjęcie przez stosowny system zlecenia płatniczego, w wyniku którego dany sprawca osiąga korzyść majątkową (tzn. otrzymuje towar lub usługę bez ponoszenia za to kosztów), zaś sytuacja finansowa pokrzywdzonego ulega pogorszeniu (saldo na jego rachunku zostaje zmniejszone, a nie dostaje on za to żadnego ekwiwalentu).

Powyższe dało podstawę do przyjęcia, że A. G., posługując się kartą płatniczą M. N. i dokonując przy jej użyciu płatności zbliżeniowych, wyzyskiwał błąd pracowników kolejnych punktów handlowych, obsługujących terminalne POS (sprzedawców w sklepach (...) oraz sieci S.), co do posiadania przez niego uprawnienia do takich działań, i doprowadzał ich w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pokrzywdzonego w postaci środków pieniężnych zapisanych na jego rachunku bankowym, czym zrealizował ustawowe znamiona czynu z art. 286 § 1 k.k.

Odpowiedzialności karnej z art. 287 § 1 k.k. podlega sprawca, który w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, ewentualnie wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych, bądź też zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych. W trakcie transakcji zbliżeniowych cudzą kartą płatniczą niewątpliwie dochodzi do nieuprawnionego „przetwarzania”, „gromadzenia” oraz „przekazywania” danych informatycznych, a zarazem do zmiany ich zapisu (zarówno w systemie informatycznym banku, jak też w samej pamięci mikroprocesora karty), zaś sprawca działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Należy jednak zauważyć, że sprawca oszustwa popełnionego w drodze użycia cudzej karty do płatności w POS w trybie zbliżeniowym nie nakierowuje swoich działań na urządzenia lub systemy operujące na danych informatycznych, czy też na same zapisy tych danych, lecz na osobę, która obsługuje terminal POS. I to na skutek legalnej ingerencji tej osoby – a nie w sposób automatyczny – przeprowadzana jest określona operacja na danych informatycznych. Wreszcie, dla sprawcy oszustwa manipulacja owymi danymi jest w istocie ubocznym efektem jej działań, w istocie nie mając dla niego większego znaczenia. W rezultacie, Sąd stanął na stanowisku, że w przypadku oszukańczej płatności zbliżeniowej, jeżeli w ogóle może być mowa o zbiegu przepisów art. 286 § 1 k.k. i art. 287 § 1 k.k., to zbieg ten ma charakter pozorny, a reguła konsumpcji sprawia, że ujmowanie w kwalifikacji prawnej takiego oszustwa również art. 287 § 1 k.k. jest zbędne, gdyż zakwalifikowanie czynu jedynie z art. 286 § 1 k.k. oddaje całą jego zawartość kryminalną.

Sąd wymierzył oskarżonemu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, uznając, że będzie ona w pełni adekwatna do stopnia jego winy i całokształtu okoliczności przypisanego mu przestępstwa.

Za przesłanki o charakterze łagodzącym Sąd uznał stosunkowo niewielką wysokość wyrządzonej przez A. G. szkody, fakt, iż zasadniczo przyznał się on do winy oraz złożył wyjaśnienia zgodne z dokonanymi ustaleniami faktycznymi, wyraził żal z powodu swojego postępowania, przeprosił M. N. i zobowiązał się do zwrotu kwoty, o którą uszczuplił zgromadzone przez niego środki. Sąd docenił również, że oskarżony zaakceptował fakt, iż jest osobą uzależnioną od alkoholu i podjął walkę ze swoją chorobą. Wagę powyższych przesłanek obniża jednak to, że zgromadzony w trakcie postępowania materiał dowodowy w zasadzie od samego początku nie pozostawiał wątpliwości co do winy oskarżonego i pozwalał na dokonanie kluczowych ustaleń faktycznych bez jego wyjaśnień, a jednoznacznie określona szkoda, wynikająca z umyślnego działania A. G., i tak oznaczała konieczność zobowiązania go do jej naprawienia (przy czym, mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonego oraz jego możliwości zarobkowania, szanse na rzeczywiste, szybkie zrealizowanie przez niego tego obowiązku nie rysują się pozytywnie). Nadto, oskarżony przejawia póki co jedynie werbalny krytycyzm do swojego wcześniejszego trybu życia, popełnionych przestępstw i choroby alkoholowej, za którym trudno jeszcze dostrzec faktyczne oraz trwałe przewartościowanie celów i dążeń.

Za okoliczność obciążającą Sąd uznał przede wszystkim dotychczasową, wielokrotną karalność A. G., w tym za przestępstwa podobne (k. 69 – 76, 78 – 79, 140 – 141). Oskarżony już po raz kolejny zaprezentował swoją postawą rażące lekceważenie obowiązujących norm prawnych i całkowity brak poszanowania dla cudzego mienia, działając w warunkach recydywy, z premedytacją, i głównie w celu zdobycia papierosów oraz alkoholu, dowodząc bardzo wysokiego stopnia swojej demoralizacji.

Mając na względzie fakt, że A. G. umyślnym działaniem spowodował szkodę w mieniu M. N. w łącznej wysokości 234,68 zł i kierując się treścią art. 46 § 1 k.k., Sąd zobowiązał oskarżonego do jej naprawienia w całości, poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego wskazanej kwoty.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu orzeczono z uwzględnieniem § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 2 pkt 3 oraz § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 roku, poz. 1714, ze zm.).

Mając na uwadze fakt, że oskarżony nie posiada żadnego majątku (k. 60, 80 – 81), jest obecnie pozbawiony wolności w innej sprawie i nie uzyskuje żadnych dochodów, kierując się dyspozycją art. 624 § 1 k.p.k., Sąd w całości zwolnił A. G. od ponoszenia kosztów sądowych i obciążył nimi Skarb Państwa.

Sędzia :