Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 czerwca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił wnioskodawczyni T. S. prawa do dodatku pielęgnacyjnego. W uzasadnieniu wskazano ,że komisja lekarska ZUS nie stwierdziła u wnioskodawczyni niezdolności do samodzielnej egzystencji /decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 5 września 2017 roku wnioskodawczyni odwołała się od powyższej decyzji , wskazując ,ze jest osobą kaleką i nie ma środków na rehabilitację a świadczenia z ZUS w tym zakresie przysługują jej tylko dwa razy do roku/ odwołanie k- 2-2odw/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddaleni8e wskazując argumentację jak w zaskarżonej decyzji / odpowiedź na odwołanie k- 5-5odw/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawczyni T. S. urodziła się w dniu (...). Ma ustalone prawo do emerytury . Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 2 lutego 2015 roku w sprawie XI U 743/14 wnioskodawczyni została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności , na stałe a stopień niepełnosprawności datuje się od 12 maja 2015 roku. Wnioskodawczyni posiada wykształcenie średnie, ukończyła technikum gastronomiczne /niesporne/.

W dniu 5 maja 2017 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie jej dodatku pielęgnacyjnego / wniosek w aktach ZUS/.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 5 czerwca 2017 roku wnioskodawczyni nie została uznana za niezdolną do samodzielnej egzystencji/ orzeczenie w aktach ZUS/.

W związku ze sprzeciwem wnioskodawczyni , została ona skierowana na badanie przez komisję lekarską ZUS. Orzeczeniem komisji z dnia 23 czerwca 2017 roku nie uznano wnioskodawczyni za niezdolną do pracy. W uzasadnieniu orzeczenia komisja wskazała ,że wnioskodawczyni przebyła udar mózgu ale może sama poruszać się. W skali B. stan zdrowia wnioskodawczyni i możliwość samodzielnej egzystencji oceniono na 95 (przy skali do 100). Wnioskodawczyni spożywa posiłki i porusza się samodzielnie. W zakresie higieny osobistej samodzielnie wykonuje czynności z tym związane, korzysta bez pomocy z toalety. W zakresie kąpieli całego ciała wymaga pomocy innej osoby. W zakresie poruszania się po powierzchniach płaskich porusza się samodzielnie ale może potrzebować pomocy laski. Samodzielnie wchodzi i schodzi po schodach. Ponadto ubiera się i rozbiera samodzielnie. Wnioskodawczyni panuje nad utrzymaniem stolca i moczu. W ocenie komisji wnioskodawczyni nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji/orzeczeni komisji i opinia lekarska, ocena pacjenta według skali B. w aktach ZUS/.

W ocenie biegłego internisty wnioskodawczyni w 2013 roku przebyła udar mózgu. Obecnie uskarża się na stan po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu z przemijającym niedowładem połowiczym prawostronnym i dysfazją. Ponadto u wnioskodawczyni występuje nadciśnienie tętnicza kontrolowane lekami, cukrzyca typu II leczona insulinoterapią, obustronne odbiorcze uszkodzenie słuchu. Wnioskodawczyni cierpi na zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, szumy uszne obustronne, nikotynizm i zespól bólowy kręgosłupa. Z punktu widzenia schorzeń internistyczno-kardiologicznych wnioskodawczyni nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Schorzenia na jakie cierpi wnioskodawczyni mają charakter przewlekły , wymagają stałego leczenia i kontroli. Stan zdrowia wnioskodawczyni jest poważny i występuje ryzyko kolejnych niekorzystnych powikłań ale nie ma to znaczenia przy ocenie zdolności do samodzielnej egzystencji / opinia biegłego internisty k- 13-15/.

W ocenie biegłego neurologa u wnioskodawczyni rozpoznaje się stan po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu z niedowładem prawostronnym i dysfazją. Wnioskodawczyni uskarża się na zawroty głowy naczyniopochodne i kręgopochodne. Cierpi na chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa odcinka szyjnego i lędźwiowo krzyżowego. Po przebytym w 2013 roku udarze wnioskodawczyni po hospitalizacji nie uskarżała się na niedowład i zaburzenia mowy. Stwierdzono wówczas jedynie niedowład ośrodkowy nerwu twarzowego prawego. U wnioskodawczyni występuje obustronne odbiorcze uszkodzenie słuchu. Występują szumy uszne i zawroty głowy. Wnioskodawczyni może samodzielnie ubrać się i rozebrać jak też poruszać, korzysta z laski. Może samodzielnie spożywać posiłki, przemieszczać się i korzystać z toalety. Wnioskodawczyni swobodnie przemieszcza się po powierzchniach płaskich chociaż może korzystać z laski , jak też wchodzić i schodzić po schodach samodzielnie. Kontroluje oddawanie moczu i stolca. Jest zależna od innych osób przy kąpieli i myciu całego ciała. Niewielki występujący niedowład u wnioskodawczyni nie powoduje u niej z punktu widzenia neurologa niezdolności do samodzielnej egzystencji / opinia biegłej neurolog k-21-23/.

W opinii biegłego diabetologa wnioskodawczyni cierpi na cukrzycę II stopnia, niewyrównana i niepowikłaną. Ponadto uskarża się na nadciśnienie tętnicze i stan po przebytym udarze mózgu. Wnioskodawczyni z powodu cukrzycy jest leczona insuliną , którą podaje sobie sama. Wnioskodawczyni wymaga stałej opieki Poradni diabetologicznej, odpowiedniej dawki insuliny dostosowanej do diety i wysiłku fizycznego. Z punktu widzenia diabetologa cukrzyca u wnioskodawczyni nie powoduje niezdolności do samodzielnej egzystencji. W przypadku wnioskodawczyni nie występuje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych/ opinia diabetologa k-24-25odw/.

W opinii biegłego psychologa u wnioskodawczyni występuje osłabienie procesów poznawczych potwierdzające zmiany organiczne w ośrodkowym układzie nerwowym, obecnie w umiarkowanym stopniu, upośledzające codzienne funkcjonowanie. Ponadto występują wzmożone reakcje neurotyczne z dominacją objawów lękowo-depresyjnych, co może nasilać dolegliwości somatyczne. W trakcie badania psychologicznego zaznaczone były u wnioskodawczyni tendencje agrawacyjne / opinia biegłego psychologa k- 33-34/.

W opinii biegłego psychiatry wnioskodawczyni cierpi na organiczne zaburzenia nastroju oraz zaburzenia funkcji poznawczych bez otępienia. U wnioskodawczyni nie stwierdza się naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji. Stwierdzone u wnioskodawczyni schorzenia psychiatryczne nie powodują u niej niezdolności do samodzielnej egzystencji / opinia biegłego psychiatry k- 45-47/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na dokumentach załączonych do akt sprawy w tym aktach rentowych oraz opiniach biegłych. W ocenie sądu kluczowe znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie mają opinie biegłych lekarzy oraz neuropsychologa z uwagi na konieczność ustalenia jaki jest stan zdrowia wnioskodawczyni a co za tym idzie czy powoduje on u wnioskodawczyni niezdolność do samodzielnej egzystencji. W ocenie sądu wydane w sprawie opinie są miarodajne dla dokonania powyższych ustaleń. Biegli wydali je po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną oraz za wyjątkiem biegłego psychiatry, po zbadaniu wnioskodawczyni. Opinie w ocenie Sądu są spójne , konsekwentne i wyczerpujące. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności pozwalających na ich zdyskredytowanie. Podnieść należy ,że opinia wydana przez biegłego psychiatrę została sporządzona w oparciu o akta i załączoną dokumentację medyczną, bez badania wnioskodawczyni, na jej wniosek. W opinii tej biegły nie wskazał ,że badanie wnioskodawczyni byłoby niezbędne do jej wydania.

Należy zwrócić również uwagę ,że biegli w swoich opiniach nie negowali występowania u wnioskodawczyni szeregu nawet bardzo poważnych schorzeń przewlekłych, wymagających pozostawania w stałym leczeniu i opieki lekarskiej czy też udaru niedokrwiennego mózgu przebytego w 2013 roku ale jak zgodnie podnosili w opiniach nie powoduje to niezdolności do samodzielnej egzystencji czy też braku możliwości zaspokajania samodzielnego podstawowych potrzeb życiowych. Niewątpliwie stan zdrowia wnioskodawczyni utrudnia jej codzienne funkcjonowanie, powoduje konieczność przewlekłego leczenia ale nie jest to równoznaczne z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Konkluzja taka wypływa z opinii wszystkich biegłych lekarzy.

Ponadto podnieść należy ,że w toku procesu wnioskodawczyni nie zgłosiła żadnych zastrzeżeń co do opinii, twierdząc, że ich nie rozumie. Nie mniej jednak zauważyć należy ,że wnioskodawczyni jest osobą ze średnim wykształceniem, która w przeszłości była aktywna zawodowo, prowadziła własną działalność a podczas rozprawy w sposób jasny i zrozumiały argumentowała dlaczego w jej ocenie powinna mieć przyznany dodatek pielęgnacyjny. Ponadto zarówno biegły psycholog jak i lekarze badający wnioskodawczynię w ZUS wskazywali na tendencje agrawacyjne w jej zachowaniu.

Sąd zważył , co następuje :

Zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2004 nr 39, poz. 353, ze zm.) dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia. Z analizy przepisu wynika, iż przesłanki w postaci całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji muszą wystąpić łącznie.

Zgodnie z art. 12 powyższej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się, stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zgodnie z treścią przepisu Art.13 ust 5 powyższej ustawy w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji.

W ocenie Sadu w świetle ustaleń poczynionych w sprawie a przede wszystkim w oparciu o opinie biegłych wnioskodawczyni nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji . Nie zmienia to faktu ,że wnioskodawczyni z racji na jej stan zdrowia potrzebuje opieki i pomocy, ale w rozmiarze mniejszym. Ograniczenia w funkcjonowaniu jakie ewidentnie istnieją u wnioskodawczyni nie czynią jej niezdolną do samodzielnej egzystencji. Jak wynika z ustaleń sądu podstawowe czynności życiowe wnioskodawczyni wykonuje samodzielnie. Jest w stanie poruszać się po powierzchni płaskiej chociaż pomaga sobie przy tym korzystając z laski, wchodzi i schodzi samodzielnie po schodach. Jest w stanie sama spożyć posiłek, zadbać o higienę osobistą chociaż przy kąpieli całego ciała potrzebuje pomocy innej osoby. Wnioskodawczyni może sama ubrać się , uczesać, skorzystać z toalety. Panuje nad czynnościami fizjologicznymi. To ,że wnioskodawczyni potrzebuje opieki i wsparcia jest rzeczą zrozumiałą z uwagi na jej wiek i dolegliwości na jakie się uskarża. Nie jest to jednak pomoc potrzebna przy zaspokajaniu podstawowych potrzeb a wnioskodawczyni jest zdolna do samodzielnej egzystencji. WS tym miejscu podkreślić należy ,że zdolność do samodzielnej egzystencji jest zachowana pomimo ,że wnioskodawczyni choruje na szereg chorób przewlekłych , poważnych , wymagających pozostawania w stałym leczeniu. Niewątpliwie dotyczy to nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy oraz stanu po udarze mózgu. Podnieść należy ,że w sprawie o sygn. akt III AUa 62/17 Sąd Apelacyjny w Lublinie wyroku z dnia 30.08.2017 roku (LEX nr 2362730) wskazał, że pojęcie niezdolności do samodzielnej egzystencji ma szeroki zakres i obejmuje opiekę i pomoc w załatwieniu elementarnych spraw życia codziennego. Sam fakt, że osoba doznaje pewnych utrudnień w realizacji potrzeb życia codziennego czy też, że potrzebuje pomocy innych osób nie może przesądzać o uznaniu jej za niezdolną do samodzielnej egzystencji. Jeżeli stan zdrowia ubezpieczonego nie powoduje konieczności zapewnienia mu stałej ani długotrwałej opieki i pomocy innej osoby, by mogły zostać zaspokojone jego elementarne potrzeby życia codziennego i nie zostało wykazane aby nie radził sobie z obowiązkami domowymi, sama okoliczność, że w związku z występującymi u ubezpieczonego schorzeniami doznaje on pewnych utrudnień w realizacji potrzeb życia codziennego, a czasem też potrzebuje pomocy innych osób, nie może uzasadniać uznania go za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji. Natomiast w wyroku z dnia 14.06.2017 roku w sprawie IIIAUa (...) Sąd Apelacyjny w Białymstoku (LEX nr 2347800) wskazał, że Sąd nie może sam ustalić istnienia niezdolności do samodzielnej egzystencji, jeżeli biegli lekarze dobrani stosowanie do schorzeń ubezpieczonego w wydanej opinii nie dojdą do takiego wniosku. Powyższe poglądy sadów w pełni podziela Sąd orzekający. W tym miejscu wskazać należy również, że bez znaczenia dla rozpoznania sprawy pozostaje okoliczność braku środków finansowych i niskiej emerytury wnioskodawczyni, co uniemożliwia jej prowadzenie leczenia i rehabilitacji na poziomie przez nią oczekiwanym. Sytuacja majątkowa ubezpieczonego nie jest bowiem przesłanką przyznania tego świadczenia.

Wobec powyższego w ocenie Sądu wnioskodawczyni nie będąc osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji i mając nieukończony 75 rok życia nie spełnia warunków uprawniających do przyznania jej dodatku pielęgnacyjnego.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.