Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2013 r. w Kaliszu

odwołania Z. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 14 czerwca 2013 r. Nr (...)

w sprawie Z. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 14 czerwca 2013 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu Z. F. emeryturę poczynając od dnia 11 czerwca 2013 r.,

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz odwołującego Z. F. kwotę 120,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

W dniu 29.05.2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla Z. F..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.decyzją z dnia 14.06.2013 r. w sprawie (...)odmówił Z. F.prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O.odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.) tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od powyższej decyzji w dniu 12.07.2013 r. wniósł odwołanie Z. F., w którym podniósł, iż wykonywana przez niego praca w okresie od 16.06.1980 r. do 31.07.1984 r. w (...)w K.na stanowisku mechanika w kanałach, w okresie od 01.08.1984 r. do 31.07.1992 r. w Zakładzie (...)w K.na stanowisku operatora suwnicy, w okresie od 03.08.1992 r. do 14.03.1994 r. w Przedsiębiorstwie (...)w K.na stanowisku operatora suwnic, w okresie od 14.04.1997 r. do 31.12.1998 r. i nadal w (...)Sp. z o.o. w K.na stanowisku operatora suwnic oraz w okresie od 15.12.1971 r. do 11 04.1977 r. w (...) na stanowisku polerowacza, na których to stanowiskach wykonywał pracę stale, jest pracą na stanowiskach wymienionych w wykazie A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania Z. F..

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący urodził się dnia (...). Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999r. wynoszący 25 lat, 1 miesiąc i 2 dni. Organ rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w okresie od 12.04.1977 r. do 11.04.1979 r. w (...) na stanowisku polerowacza w rozmiarze 2 lata. Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach od 16.06.1980 r. do 31.07.1984 r. w (...)w K.na stanowisku mechanika, w okresie od 01.08.1984 r. do 31.07.1992 r. w Zakładzie (...)w K.na stanowisku operatora suwnicy, w okresie od 03.08.1992 r. do 14.03.1994 r. w Przedsiębiorstwie (...)w K.na stanowisku operatora suwnic, w okresie od 14.04.1997 r. do 31.12.1998 r. i nadal w (...)Sp. z o.o. w K.na stanowisku operatora suwnic oraz w okresie od 15.12.1971 r. do 11 04.1977 r. w (...)na stanowisku polerowacza,. Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadł status pracownika.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do wykazania okresu pracy w warunkach szczególnych od 16.06.1980 r. do 31.07.1984 r. w (...)w K.na stanowisku mechanika, okresu od 01.08.1984 r. do 31.07.1992 r. w Zakładzie (...)w K.na stanowisku operatora suwnicy, okresu od 03.08.1992 r. do 14.03.1994 r. w Przedsiębiorstwie (...)w K.na stanowisku operatora suwnic, okresu od 14.04.1997 r. do 31.12.1998 r. i nadal w (...)Sp. z o.o. w K.na stanowisku operatora suwnic oraz okresu od 15.12.1971 r. do 11 04.1977 r. w (...) na stanowisku polerowacza.

Odwołujący w okresie od 16.06.1980 r. do 31.07.1984 r. zatrudniony był w (...)w K.. Przedsiębiorstwo zajmowało się produkcją cegieł, dachówek i innych elementów ceramicznych dla potrzeb budownictwa. Posiadało zakłady w kilku miejscach K.oraz w okolicach. Firma dysponowała samochodami ciężarowymi – 15-20 sztuk- stary, jelcze- beczkowozy, inne samochody ciężarowe. Baza transportowa mieściła się na ulicy (...)w K.. Były tam także warsztaty, gdzie naprawiano własny sprzęt. W warsztatach były dwa kanały: jeden na kilka samochodów i jeden na jeden samochód. Naprawy wykonywane były głównie w kanałach. Wymontowywano silniki, resory, skrzynie biegów. Części te były naprawiane w firmach zewnętrznych. Następnie części były zamontowywane. Na powierzchni odbywały się drobniejsze naprawy: regulacja zaworów, naprawa głowic, Stanowisko odwołującego w tym zakładzie określono jako mechanik. Powyższe wynika ze świadectwa pracy z dnia 31.07.1984 r. oraz z podania o przyjęcie do pracy z dnia 02.06.1980 r., zaświadczenia lekarskiego z dnia 03, 09.06.1980 r., kwestionariusza osobowego z dnia 14.10.1980 r., karty obiegowej zmiany z dnia 16.06.1980 r., wniosku w sprawie zatrudnienia z dnia 16.06.1980 r., angażu z dnia 25.08.1982 r. i z dnia 01.08.1983 r., karty obiegowej zmiany z dnia 31.07.1984 r.

W okresie od 01.08.1984 r. do 31.07.1992 r. odwołujący zatrudniony był w Zakładzie (...) w K.. Była to fabryka domów. Produkowała wielkie płyty: ściany, stropy dla potrzeb budownictwa wielorodzinnego z wielkiej płyty. Odwołujący pracował na stanowisku operatora suwnic. Była to suwnica o udźwigu ponad 12 ton. Odwołujący wyjmował przy pomocy suwnicy wielkie płyty z formy. Powyższe wynika ze świadectwa pracy z dnia 31.07.1992 r. Stanowisko operatora wpisano także w podaniu o pracę z dnia 26.07.1984 r., karcie obiegowej zmiany z dnia 01.08.1984 r. i z dnia 31,12,1992 r., umowie o pracę z dnia 01.08.1984 r., angażach z dnia 15.03.1985 r., 14.11.1986 r., 16.07.1987 r., 30.07.1987 r., 10.10.1987 r., 23.03.1988 r., 30.09.1988 r., 30.03.1989 r., 16.06,1989 r., 16.08.1989 r., 14.09.1989 r., 31.01.1990 r., 18.04.1990 r., 05.06.1990 r., 20.08.1990 r., 04.12.1990 r., 15.07.1991 r., 21.10.1991 r., 23.01.1992 r.,

W okresie od 03.08.1992 r. do 14.03.1994 r. odwołujący zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w K.. Firma ta powstała na bazie fabryki domów. Odwołujący wykonywał pracę w tym samym miejscu, na tym samym sprzęcie, jak u poprzedniego pracodawcy. Pracował na stanowisku operatora suwnic. Powyższe wynika ze świadectwa pracy z dnia 14.03.1994 r. Stanowisko operatora wynika także z podania o pracę z dnia 03.08.1992 r., karty obiegowej zmiany z dnia 14.03.1994 r., umowy o pracę z dnia 03.08.1992 r., angażu z dnia 22.10.1992 r., umowy o pracę z dnia 31.12.1992 r., angażu z dnia 05.05.1993 r., umowy o prace z dnia 31.07.1993 r., z dnia 28.02.1994r.

W okresie od 14.04.1997 r. do 31.12.1998 r. i nadal do 2005 r. odwołujący zatrudniony był w (...) Sp. z o.o. w K.. Pracował na stanowisku operatora suwnic. Firma (...)objęła część majątku po firmie (...). Odwołujący pracował w miejscu, gdzie była fabryka domów, nadal obsługiwał suwnicę. Powyższe wynika ze świadectwa pracy z dnia 31.12.2005 r. Podobnie z umowy o pracę z dnia 14.04.1997 r., kwestionariusza osobowego z dnia 30.06.1997 r., orzeczenia lekarskiego z dnia 30.04.1997 r. i z dnia 25.04.1998 r., podania o pracę z dnia 07.04.1997 r. Pracodawca stwierdził w piśmie z dnia 07.11.2013 r., iż nie wystawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach, gdyż nie stosował aktów resortowych i według niego wystarczające jest zwykłe świadectwo pracy.

Odwołujący posiada uprawnienia do obsługi suwnicy kategorii (...) od dnia 15.12.1984r.

W okresie od 15.12.1971 r. do 31.05.1980 r. odwołujący zatrudniony był w (...). Pracował na wydziale M1 jako polerowacz. Na wydziale tym polerowano części do turbiny samolotowej. Polerowanie odbywało się przy użyciu tzw. turbinki z nałożonym papierem ściernym i pasty. Turbinka była uruchamiana powietrzem i miała obroty około 10000. Pracodawca wystawił odwołującemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach za okres od 12.04.1977 r. do 11.04.1979 r. i okres ten został przez organ rentowy uznany. Co do okresu wcześniejszego pracodawca w piśmie z dnia 12.11.2013 r. stwierdził, iż z dokumentacji w aktach osobowych nie wynika, aby odwołujący wykonywał pracy polerowacza, stąd nie było podstaw do wystawienia mu świadectwa pracy w szczególnych warunkach. W podaniu o pracę z dnia 23.11.1971 r. odwołujący wniósł o zatrudnienie na stanowisku ślusarza. W karcie obiegowej zmiany z dnia 15.12.1971 r. wskazano, iż odwołujący zostaje zatrudniony do przekwalifikowania do zawodu ślusarza polernika. Tak określono jego stanowisko w umowie o pracę z dnia 15.12.1971 r. W okresie od 21.04.1972 r. do 14.01.1974 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową. Następnie zgłosił się do pracy w dniu 24.01.1974 r. wnosząc o zatrudnienie na stanowisku ślusarz. Tak określono jego stanowisko w zaświadczeniu lekarskim z dnia 29.01. 1974 r., w karcie obiegowej zmiany z dnia 02.02.1974 r., karcie zmian personalnych z dnia 01.03.1975 r., angażach z dnia 06.03.1975 r., 27.06.1975 r., 27.06.1976 r. W karcie zmian personalnych z dnia 15.04.1977 r. wskazano zmianę stanowiska pracy odwołującego z dniem 12.04.1977 r. na stanowisko polerowacz. Podobnie w angażu z dnia 26.04.1977 r. Stanowisko pracy odwołującego jako polerowacz określano do 11.04.1979 r. Odwołujący o tym, iż zatrudniony był w (...) jako polarnik czy polerowacz pisał w życiorysie z dnia 02.06.1980 r. przygotowywanym dla potrzeb ubiegania się o pracę w firmie (...). Odwołujący kończył szkołę samochodową, nie miał więc zawodu ślusarza. Został przyuczony do zawodu polernika i taką pracę wykonywał zarówno przed odbyciem służby wojskowej, jak i po jej odbyciu. Polernikom wpisywano dopiero od pewnego momentu w dokumentach stanowisko polarnik czy polerowacz, a nie ślusarz czy ślusarz polarnik i to na wyraźne żądanie pracowników.

(dowód: zeznania odwołującego, akta osobowe odwołującego, zeznania świadków W. M., W. K., J. B., J. O., A. K.)

Jako praca w szczególnych warunkach wymieniona została w wykazie A Dział V poz.3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 08.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, praca operatora ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, w Wykazie A Dział XIV poz. 16 – prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych, natomiast w Dziale III poz. 78 – prace przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym.

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami). Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymagał także dla spełnienia warunków do świadczenia, rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Od dnia 01.01.2013 r. nie jest wymagany warunek rozwiązania stosunku pracy.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek w dniu (...). Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe i nieskładkowe za okres 25 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r.

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Pracodawca (...) wystawił odwołującemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach za okres 1977-1979, natomiast co do okresu wcześniejszego odmówił wystawienia świadectwa, uznając iż z dokumentacji osobowej odwołującego nie wynika aby w latach 1971 -1977 wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Firma (...)nie wystawiła odwołującemu świadectwa pracy w szczególnych warunkach, uznając wadliwie iż nie ma takiego obowiązku. Co do pozostałych okresów pracodawcy odwołującego nie istnieją.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21 września 1984, sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630)

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, odwołującemu wystawiono świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres 1977-1979 w (...), natomiast w pozostałych zakładach nie wystawiono takiego świadectwa. Zakłady, poza Firmą (...), nie istnieją.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie od 16.06.1980 r. do 31.07.1984 r. w (...)w K.na stanowisku mechanika pojazdów mechanicznych wykonującego pracę w kanałach, w okresie od 01.08.1984 r. do 31.07.1992 r. w Zakładzie (...)w K.na stanowisku operatora suwnicy, w okresie od 03.08.1992 r. do 14.03.1994 r. w Przedsiębiorstwie (...)w K.na stanowisku operatora suwnic, w okresie od 14.04.1997 r. do 31.12.1998 r. i nadal w Firmie (...)Sp. z o.o. w K.na stanowisku operatora suwnic Co do okresu od 15.12.1971 r. do 11 04.1977 r. w (...)na stanowisku polerowacza, Sąd uznał iż zeznania świadków O.i K.oraz dokumenty w aktach osobowych odwołującego wskazują, iż wykonywał w okresie zatrudnienia w WSK pracę polarnika czy polerowacza w przedziale czasowym dłuższym, niż to wykazał pracodawca w zaświadczeniu o pracy w szczególnych warunkach, co najmniej od 1973 r. do kwietni 1979 r.

Zauważyć należy także, iż zgodnie z ostatnim orzecznictwem Sądu Najwyższego okres służby wojskowej powinien być także zaliczony jako okres pracy w szczególnych warunkach (Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 16.10.2013 r. II UZP 6/13).

Odwołujący, wraz z uznanym okresem 2 lat, wykazał okres ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący spełnił zatem warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd uwzględnił odwołanie i przyznał odwołującemu emeryturę.

O kosztach orzeczono w myśl art. 98 k.p.c..