Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym

przewodniczący SSO Małgorzata Bartczak – Sobierajska

protokolant st. sekr. sąd. Małgorzata Barabasz

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2018 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Centrum Usługowego sp. z o.o. w T.

przeciwko A. S.

o zapłatę i zaniechanie

1)  oddala powództwo,

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.417,00 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście zło tych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 1/18

ZARZĄDZENIE

1. (...),

2. (...)

T., (...).

VI GC 1/18

UZASADNIENIE

Powód (...) Centrum Usługowe sp. z o.o. w T. wniósł o:

1.  zasądzenie od pozwanego A. S. na rzecz powoda kwoty 129.950,76 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej od dnia 10 września 2016 roku do dnia zapłaty, tytułem naprawienia szkody,

2.  nakazanie pozwanemu zaniechania niedozwolonych działań polegających na:

a)  wykorzystywaniu stron internetowych pod adresem (...)
i (...) oraz adresów poczty elektronicznej (...) i (...) na potrzeby działalności gospodarczej pozwanego,

b)  oznaczaniu usług świadczonych przez pozwanego w sposób mylący, sugerujący kontrahentom udział powoda w ich świadczeniu,

3.  nakazanie pozwanemu usunięcia skutków niedozwolonych działań, przez:

a.  przywrócenie powodowi kontroli nad ww. portalami internetowymi oraz kontami pocztowymi poprzez wydanie powodowi niezbędnych danych logowania i przekazania powodowi uprawnień administratora stron oraz przekazanie powodowi dostępu do serwera, na który następuje przekierowanie domen (...),

b.  przeniesienie praw do domen (...)na rzecz powoda,

c.  przeniesienie na powoda majątkowych praw autorskich do wszelkich danych zawartych na serwerze na który następuje przekierowanie ww. domen, w szczególności do treści stron internetowych,

Powód wniósł także o zabezpieczenie roszczeń objętych pkt 2 żądania pozwu, poprzez zakazanie pozwanemu wykorzystywania stron internetowych pod adresem (...) i (...) oraz adresów poczty elektronicznej (...) i (...) na czas procesu oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów postępowania zabezpieczającego, według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 18 stycznia 2018 r. Sąd oddalił wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych, a postanowieniem z dnia 6 lutego 2018 r. oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania. Pozwany zakwestionował zasadność dochodzonych przez powoda roszczeń. Pozwany zaprzeczył aby dopuścił się czynów nieuczciwej konkurencji. Pozwany oświadczył, iż jeżeli powódka wystąpienie rzekomej szkody łączy z faktem przeniesienia na pozwanego prawa do powołanych domen, to z ostrożności procesowej podnosi zarzut przedawnienia.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...) w T.. Głównym przedmiotem działalności powoda jest szeroko rozumiana działalność turystyczna, dotycząca przede wszystkim obsługi grup wycieczkowych i turystów indywidualnych na terenie miasta T. w zakresie wynajmu przewodnika, rezerwacji noclegów, układania programu pobytu, rezerwacji i zakupu biletów wstępu oraz organizacji wycieczek krajoznawczych, a także promocja walorów turystycznych T., za pośrednictwem mediów oraz różnego rodzaju materiałów promocyjnych. Pozwany w okresie od dnia 2 grudnia 2002 roku do dnia 30 października 2013 roku był członkiem zarządu powoda (w tym w okresie od dnia 20 maja 2004 roku do dnia 20 maja 2013 roku pełnił funkcję prezesa zarządu spółki).

Dowód: pełny odpis KRS powoda k. 19 – 25.

W okresie od dnia 18 marca 2002 roku do dnia 19 lutego 2014 roku pozwany jednocześnie był zatrudniony u powoda jako kierownik biura. Do zakresu obowiązków pozwanego należało reprezentowanie powoda i prowadzenie jego bieżących spraw, w tym nadzór nad sprawami organizacyjnymi, prawnymi i finansowymi.

Dowód: umowa o pracę z dnia 18 marca 2002 r. k. 26, zakres obowiązków k.

27 – 28, umowa o pracę z dnia 1 kwietnia 2003 r. k. 29 – 30, zakres

obowiązków k. 31 – 33.

Pozwany w okresie zatrudnienia w powodowej spółce stworzył i utrzymywał stronę internetową pod adresem (...) oraz jej anglojęzyczną wersję pod adresem (...) przeznaczoną do promowania walorów turystycznych miasta T. oraz zachęcania osób odwiedzających stronę do korzystania z usług powoda. Strona zawierała logo powoda, ofertę usług powoda oraz numer pozwolenia Urzędu Marszałkowskiego na wykonywanie pośrednictwa turystycznego. Przedmiotową stronę internetową, zgodnie z zawartymi umowami, o których mowa niżej, uaktualniał i uzupełniał pozwany.

Pozwany od czasu zawiązania powodowej spółki do chwili obecnej jest jej wspólnikiem. Pozwany samodzielnie, poza innymi obowiązkami, prowadził i utrzymywał adresy internetowe oraz redagował zamieszczane na tych witrynach treści.

Dowód: zeznania świadka A. H. k. 306 – 307,

00:12:59 – 01:40:03, zeznania świadka M. R. k. 311 – 313,

01:59:34 – 02:41:08, zeznania świadka M. S. k.333- 334,

00:16:45 – 00:39:05, zeznania świadka M. G. k. 334 v. – 335 v.,

00:42:33 – 01:23:10, przesłuchanie pozwanego k. 345 - 347.

W dniu 16 stycznia 2008 r. między powodem a pozwanym została zawarta umowa, podpisana przez pozwanego oraz za powoda przez członków Rady Nadzorczej: Z. W., G. R. i A. U.. Na mocy tej umowy pozwany A. S. został wyznaczony administratorem stron internetowych (...) i (...)pl. Jednocześnie powierzono pozwanemu obowiązek autorskiego edytowania i rozbudowy ww. stron o tematyce turystycznej i krajoznawczej, nakładając na pozwanego prawa własności autorskiej i dysponenckiej do wprowadzania treści tekstowych, graficznych i fotograficznych. Pozwany został też zobowiązany do utrzymywania stosownych treści promujących działalność przewodnicką i ofertę turystyczną Spółki – w czasie trwania stosunku pracy między stronami umowy. Pozwany przejął ten obowiązek bez wynagrodzenia. Ponadto Spółka przeniosła na pozwanego obowiązek utrzymywania na serwerach ww. wraz z adresami poczty elektronicznej (...) oraz (...) Ponadto powód przeniósł na pozwanego prawa do abonowania nazw ww. domen internetowych oraz przypisanych adresów poczty elektronicznej. Na podstawie tej umowy pozwany uzyskał prawo do tych domen i od tego czasu opłacał z własnych środków ich utrzymanie na serwerze.

Umowa ta była rozwinięciem poprzednich umów, tj. z 12 października 2004 r. i z 5 lipca 2007 r.

Dowód: umowa z 16.01.2008 r. k. 55, umowa z 12.10.2004 r. k.299, umowa z

05.07.2007 r., faktury (...), przesłuchanie pozwanego k. 345 – 347.

W powodowej spółce istniał konflikt. W grudniu 2013 r. powód rozwiązał z pozwanym umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, w związku z czym pozwany wniósł pozew do Sądu Pracy. Ostatecznie stosunek pracy pomiędzy stronami uległ rozwiązaniu z dniem 19 lutego 2014 r. w wyniku ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym w T., w sprawie (...)o przywrócenie pozwanego do pracy.

Dowód: protokół rozprawy z dnia 30 kwietnia 2014 roku, sygn.

IV P 152/14 k. 34 – 37, zeznania świadka A. H. k. 306 – 307,

00:12:59 – 01:40:03, przesłuchanie pozwanego k. 345 - 347.

Żona pozwanego M. S. również współpracowała z powodową spółką – oprowadzała wycieczki w okresie od 2002 r. do stycznia 2014 r. Prowadziła też własną działalność gospodarczą pod firmą (...). Pozwany w okresie sprawowania funkcji prezesa zarządu powoda, w dniu 17 marca 2009 r., w imieniu powoda, przeniósł prawa do domeny internetowej (...)na rzecz M. M. (obecnie S.), na okres jednego roku.

Dowód: zeznania świadka M. S. k. 333 - 334, 00:16:45 –

00:39:05, umowa k. 323, przesłuchanie pozwanego k. 345 – 347, pismo z

18.09.2015 r. k. 92, wniosek k. 93.

Od lutego 2014 r. pozwany prowadzi własną działalność i wykorzystuje te same strony internetowe, lecz bez promowania powodowej spółki.

Dowód: przesłuchanie pozwanego k. 345 – 347, informacja z (...) k. 56.

Powód dopiero pismem z dnia 12 sierpnia 2015 r. powód wezwał pozwanego do przeniesienia prawa do domeny internetowej (...) W piśmie tym strona powodowa twierdziła, że umowa dotycząca tej domeny nie została skutecznie zawarta. Wcześniej nie kwestionował praw pozwanego do przedmiotowych stron internetowych. Pozwany nie zgodził się z żądaniem powoda udzielając odpowiedzi pismem z 14 września 2015 r.

Dowód: pismo powoda k. 52, pismo pozwanego k. 53 – 54.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów, które nie budziły wątpliwości, zeznania świadków, a także w oparciu o dowód z przesłuchania pozwanego A. S. oraz tylko częściowo na podstawie zeznań prezesa powoda S. B..

Dokumenty prywatne stanowiły dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.) i w tym znaczeniu przedstawione przez strony dokumenty nie zostały skutecznie zakwestionowane. Były bowiem jasne, kompletne i czytelne.

Sąd uznał za wiarygodne w całości zeznania świadków M. G. i M. S., albowiem były one jasne, logiczne i co do zasady spójne, a ponadto korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym sprawy, w szczególności z dowodami z dokumentów.

Zeznania świadków A. H. i M. R. były co do zasady wiarygodne, ale nie miały wpływu na ocenę prawną przedmiotu sporu i interpretację (...)r. Ponadto świadek M. R. jest księgową i nic nie wiedziała o ww. umowie.

Zeznania świadka A. U. niewiele wniosły do sprawy albowiem świadek z uwagi na stan zdrowia ma zaniki pamięci. Ponadto wiedzę o większości faktów posiadał od innych osób.

Zeznania świadka D. J. również nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd uwzględnił w całości zeznania pozwanego, ponieważ były one jasne i przekonujące, a ponadto korelowały one z treścią pozostałych dowodów przeprowadzonych w sprawie, w szczególności z dowodami z dokumentów

Za częściowo wiarygodne Sąd uznał zeznania powoda, tj. w zakresie bezspornym i znajdującym potwierdzenie w innych dowodach.

Przedmiot sporu sprowadzał się zasadniczo do oceny, czy pozwany dopuścił się względem powoda czynów nieuczciwej konkurencji i działał na szkodę powoda.

Powództwo nie było uzasadnione.

W ocenie powoda, działania pozwanego stanowiły szereg czynów nieuczciwej konkurencji, które spowodowały powstanie znacznej szkody majątkowej po stronie powoda. I tak powód powołał się na art. 11 ust. 1 u.z.n.k., zgodnie z którym czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. Przepis ten ma również zastosowanie do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego – przez okres trzech lat od jego ustania. Przez „tajemnicę przedsiębiorstwa" rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Według powoda tajemnicę przedsiębiorstwa stanowiła jego lista klientów, do której pozwany miał dostęp i którą bezprawnie wykorzystał do przejęcia klientów powoda.

Rację ma pozwany, iż powód w żaden sposób nie udowodnił ww. przesłanek. Pozwany zeznał, iż żaden z klientów powoda nie został jego klientem, a powód nie podważył wiarygodności tych zeznań. Zresztą lista klientów powoda nie była poufna.

Następnie powód wskazał na naruszenie art. 12 ust. 2 u.z.n.k., w myśl którego czynem nieuczciwej konkurencji jest także nakłanianie klientów przedsiębiorcy lub innych osób do rozwiązania z nim umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy. Według powoda, skoro wskutek nieuczciwych działań pozwanego długoletni klienci powoda są obecnie obsługiwani przez pozwanego, to można mówić o bezprawnym nakłanianiu klientów powoda do zakończenia współpracy z nim. Stanowisko to nie znajduje żadnego uzasadnienia w zgromadzonym materiale dowodowym. Twierdzenia powoda w tym zakresie są gołosłowne albowiem w ogóle nie doszło do „przejęcia klientów”.

Kolejnym zarzutem ze strony powoda było to, że pozwany podejmuje działania polegające na wysyłaniu z adresu internetowego wiadomości e-mail do klientów powoda, wskazujących na zmianę siedziby działalności, jak też zamieszczanie na stronie internetowej informacji, że to pozwany jest osobą do której należy ta strona, co stanowi czyn nieuczciwej konkurencji wskazany w art. 14 ust. 1 u.z.n.k. Przy czym powód wskazał, iż na jego przedsiębiorstwo składały się również takie wartości niematerialne jak jego adresy e-mail, czy strona internetowa pod adresem (...)

W myśl art. 14 u.z.n.k., czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody (ust.1). Wiadomościami, o których mowa w ust. 1 są nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd informacje, w szczególności o wytwarzanych towarach lub świadczonych usługach (ust.2 pkt 2). Zdaniem Sądu trudno zgodzić się ze stroną powodową co do tego, aby zaszły przesłanki określone w wymienionym przepisie, ponieważ nie sposób przyjąć, aby pozwany rozpowszechniał jakieś nieprawdziwe informacje o przedsiębiorstwie swoim, czy powoda.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że domeny internetowe oraz adresy e-mail, na które powołał się powód, nie zawierają w swojej nazwie niczyjej firmy, ani nazwy własnej – lecz ich brzmienie stanowi ogólną informację, nawiązującą do branży turystycznej, związanej z T., w której działa wiele podmiotów.

Zupełnie pozbawione podstaw było oparcie przez powoda roszczenia także na art. 293 § 1 k.s.h. Zdaniem powoda, działania pozwanego w okresie, gdy był on członkiem zarządu, przyczyniły się do spowodowania szkody po stronie powoda. Zgodnie z art. 293 § 1 k.s.h., członek zarządu odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy. Wbrew powodowi, dochodzone roszczenie nie znajduje oparcia w materiale dowodowym, żaden dowód nie potwierdził nadużycia uprawnień przez pozwanego. To raczej w okresie późniejszym spadł stopień staranności w zarządzie majątkiem Spółki wymaganej w obrocie gospodarczym.

Biorąc pod uwagę powyższe należało uznać roszczenia powoda za bezzasadne. Zebrany materiał dowodowy nie potwierdził bowiem aby pozwany dopuścił się czynów nieuczciwej konkurencji wobec powoda.

Z tej przyczyny Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. W tym miejscu należy dodać, że strona powodowa w żadnym stopniu nie wykazała związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy działalnością gospodarczą podjętą przez pozwanego po rozwiązaniu z nim stosunku pracy, a spadkiem własnych dochodów, w stosunku do lat ubiegłych. Sposób wyliczenia wysokości szkody (jaka rzekomo powstała u powoda), wskazany w pozwie, polegający na porównaniu dochodów w latach 2012 – 2013 z dochodami Spółki w latach następnych, jest nie do przyjęcia. W prowadzonej przez powoda działalności w branży turystycznej, na wzrost lub spadek osiąganych przychodów, a co za tym idzie dochodów, wpływać mogą różne czynniki. Słusznie wskazał pozwany, że takimi czynnikami są odpowiedni dobór kadry zarządzającej, spójna polityka zarządzania firmą, rozpoznanie potrzeb rynku tych usług, nakłady na promocję – także w Internecie, wykorzystanie nowoczesnych mediów jako form komunikacji, w tym portali społecznościowych, istniejąca konkurencja.

Z analizy materiału dowodowego niewątpliwie wynika, iż pozwany był jedyną osobą faktycznie zaangażowaną w działania nakierowane na rozwój Spółki poprzez promocję w sieci internetowej. Ponadto powodowa Spółka nie posiadała wykwalifikowanej i doświadczonej kadry zarządzającej – korzystała z usług przewodników, a wewnętrzne spory i brak spójnej polityki zarządzania firmą (co wprost zostało przyznane przez powoda w dokumentach załączonych do pozwu, takich jak sprawozdania zarządu czy rady nadzorczej spółki) powodowały trudności w funkcjonowaniu Spółki. Dodatkowo brak zaangażowania powoda w nowoczesne formy promocji działalności, czy brak odpowiedniego wypozycjonowania oferty Spółki w sieci internetowej, oraz brak reakcji na zmieniające się potrzeby rynku, a także pojawienie się równocześnie wielu konkurencyjnych podmiotów, świadczących tożsame usługi w branży turystycznej na rynku (...) – bezpośrednio spowodować mogły spadek dochodu powoda we wskazanym w pozwie okresie, bez żadnego związku tej sytuacji z działalnością gospodarczą podjętą przez pozwanego.

Należy też podkreślić, iż w czasie kiedy zostały zakupione materiały promocyjne wskazane przez powoda, to zgodnie z umową pozwany zajmował się na swoich stronach promocją strony powodowej. Sytuacja uległa zmianie po zakończeniu tej współpracy. Powód nie może więc winić pozwanego i obciążać go za własne decyzje, związane z zakończeniem współpracy między stronami.

Z tych wszystkich względów należało uznać, że nie zostały spełnione przesłanki z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, które warunkowałyby odpowiedzialność pozwanego za naruszenie przepisów ww. ustawy. W konsekwencji, bezzasadne okazało się także żądanie zapłaty, które znajduje swoje oparcie w regułach odpowiedzialności odszkodowawczej, po stwierdzeniu, że miał miejsce czyn nieuczciwej konkurencji.

W przedmiotowej sprawie w żadnym wypadku nie może być mowy o bezprawnym działaniu pozwanego, czy przekroczeniu przez niego kiedykolwiek jakichś uprawnień. Wszystkie inicjatywy podejmowane przez pozwanego były zgodne z prawem. Jak już wspomniano, domeny internetowe oraz adresy e-mail, należące do pozwanego, nie zawierają w swojej nazwie niczyjej firmy, ani nazwy własnej – lecz ich brzmienie stanowi ogólną informację, nawiązującą do branży turystycznej, związanej z T., w której działa wiele podmiotów i nikt nie może sobie rościć pretensji do wyłączności. Pozwany nie nabył przedmiotowych domen na zasadzie pierwotnej rejestracji, lecz w sposób wtórny, poprzez umowne przeniesienie praw do tychże domen przez podmiot pierwotnej ich rejestracji, na zasadzie swobody zawierania umów w warunkach wolnorynkowych.

Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 2 art. 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 2, ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz art. 293 k.s.h. w zw. z art. 6 k.c. a contrario Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., mając na uwadze zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Powód przegrał sprawę w całości, a zatem to na nim ciąży obowiązek zwrotu poniesionych przez przeciwnika kosztów procesu. Na zasądzone od powoda koszty w łącznej wysokości 5.417,00 zł składa się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanego w stawce minimalnej oraz opłata od pełnomocnictwa.

Z/

1)  (...),

2)  (...)

3)  (...).

T. (...)r.