Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 16 października 2018r

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

Protokolant: Małgorzata Wilkońska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 października 2018r

sprawy z powództwa E. P.

z udziałem Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gdyni

przeciwko M. T.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15 960 zł. (piętnaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 15 960 zł. od dnia 23 maja 2017r do dnia 16 października 2018r,

- od kwoty 3200 zł. od dnia 23 maja 2017r od dnia 16 października 2018r;

2. umarza postępowanie w sprawie w pozostałym zakresie;

3. świadczenie opisane w punkcie 1 wyroku rozkłada na 80 rat, 79 równych rat w kwotach po

200 zł. (dwieście złotych) miesięcznie, 80 - ta kolejna rata w kwocie 160 zł. (sto sześćdziesiąt

złotych) powiększona o kwotę odsetek ustawowych za opóźnienie - od kwoty 15 960 zł. od

dnia 23 maja 2017r do dnia 16 października 2018r oraz od kwoty 3200 zł. od dnia 23 maja

2017r od dnia 16 października 2018r; raty płatne będą miesięcznie, do dnia 10 – go każdego

miesiąca, poczynając od pierwszego miesiąca po uprawomocnieniu wyroku w sprawie;

4.  nie obciąża pozwanego kosztami procesu.

Sygnatura akt: I C 635/17

UZASADNIENIE

Powód E. P. wniósł pozew przeciwko M. T. domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 19.160 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że pozwany zawarł z bankiem (...) S.A. w W. umowę preferencyjnego kredytu studenckiego w wysokości 20.400 zł. Poręczycielem długu wynikającego z umowy był powód. W związku z faktem, że pozwany nie spłacał rat kredytu, powód – jako poręczyciel – został wezwany do zapłaty. Powód uiścił łącznie na rzecz banku kwotę 20.560 zł do dnia 3 października 2016r. Jak wskazuje powód, spłata zobowiązania przez poręczyciela prowadzi do tzw. subrogacji ustawowej i tym samym poręczyciel jest uprawniony do żądania zapłaty uiszczonej przez niego kwoty bezpośrednio od dłużnika. W odpowiedzi na wezwanie, pozwany zaakceptował zasadność i wysokość roszczenia, jednakże wskazał, że może uiszczać jedynie sumy w wysokości 200 zł miesięcznie. Zdaniem powoda, taka kwota nie stanowi spełnienia roszczenia i naraża go na dotkliwe straty finansowe. Pozwany powołuje się na brak możliwości zawarcia umowy ze względu na dolegliwości psychiczne, których nigdy nie udowodnił.

(pozew k. 2-4)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o rozłożenie świadczenia na raty. Pozwany przyznał, że zawarł umowę kredytu studenckiego oraz że spłaty kredytu w kwocie 20.560 zł dokonał powód. Pozwany wskazał, że niemożność spłaty kredytu wynikła nie z jego winy, lecz wskutek choroby psychicznej – schizofrenii paranoidalnej. Rozwój choroby spowodował, że pozwany nie mógł podjąć pracy i utrzymuje się z renty socjalnej w wysokości 724,40 zł netto. Pozwany nie pracuje dorywczo i został zaliczony do osób niepełnosprawnych, jest całkowicie niezdolny do pracy. Pozwany podtrzymał deklarację spłaty zobowiązania w ratach po 200 zł miesięcznie. Jednocześnie wskazał, że dotychczas pozwany spłacił powodowi kwotę 2.400 zł. Pozwany wskazał, że wysokość jego świadczenia jest na tyle niska, że nie podlega zajęciu egzekucyjnemu. Tym samym skierowanie sprawy do egzekucji pozostanie trwale bezskuteczne z uwagi na brak innych składników majątkowych.

(odpowiedź na pozew k. 37-37v)

Postanowieniem z dnia 28.11.2017r na podstawie art. 59 kpc Sąd zawiadomił Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gdyni o toczącym się postępowaniu. Prokurator przystąpił do sprawy w dniu 7.12.2017r. Pismem z dnia 19.04.2018r Prokurator poinformował, że nie wystąpi z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie pozwanego.

(postanowienie k. 47 akt, zgłoszenie Prokuratora k. 54, pismo z dnia 19.04.2018r)

Postanowieniem z dnia 30 maja 2018r. Sąd umorzył postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 2.000 zł.

(postanowienie z dnia 30 maja 2018r. k. 85)

Na rozprawie w dniu 2 października 2018r. powód cofnął pozew co do kwoty 1.200 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

(protokół rozprawy z dnia 2 października 2018r. k. 97)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 stycznia 2006r. pozwany M. T. zawarł z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. umowę preferencyjnego kredytu studenckiego dopłaty (...) nr (...) w wysokości 20.400 zł. Zabezpieczeniem spłaty kredytu było poręczenie udzielone przez powoda E. P..

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o zaświadczenie (...) S.A. z dnia 6 października 2016r. k. 9)

Pozwany nie spłacał rat kredytu, w związku z czym kredytodawca do zapłaty wezwał poręczyciela. Do dnia 3 października 2016r. pozwany spłacił w całości zobowiązanie kredytowe. Łącznie powód uiścił na rzecz (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 20.560 zł.

(okoliczności bezsporne w oparciu o zaświadczenie (...) S.A. z dnia 6 października 2016r. k. 9)

Pismem z dnia 25 października 2016r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 20.560 zł w terminie 14 dni od doręczenia wezwania. W odpowiedzi na wezwanie, w piśmie z dnia 4 listopada 2016r. pozwany oświadczył, że nie jest w stanie zaspokoić roszczenia jednorazowo w wyznaczonym terminie i zadeklarował spłatę zobowiązania w ratach po 200 zł w terminie do dnia 10 - tego każdego miesiąca począwszy od listopada 2016r. Dalsza korespondencja stron nie doprowadziła do zawarcia porozumienia w zakresie spłaty zobowiązania.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wezwanie do zapłaty z dnia 25 października 2016r. k. 7, odpowiedź pozwanego z dnia 4 listopada 2016r. k. 8)

Od dnia 9 listopada 2016r. pozwany co miesiąc uiszcza na rzecz powoda kwotę po 200 zł. Łącznie pozwany uiścił na rzecz powoda kwotę 4.600 zł. Aktualnie do spłaty pozostaje kwota 15.960 zł.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o dowody wpłaty k. 20-23, 45, przesłuchanie powoda płyta CD k. 99)

Pozwany M. T. cierpi na astmę i schizofrenię paranoidalną, leczy się psychiatrycznie, legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS pozwany został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do dnia 30 września 2020r. Pozwany leczy się ambulatoryjnie od 30.09.2010r z powodu przewlekłej schizofrenii, prostej, następnie paranoidalnej., zaś objawy zaostrzenia schizofrenii ujawniły się pod koniec studiów. Jedynym dochodem pozwanego jest renta socjalna w wysokości 724,40 zł netto. Pozwany prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z matką, która posiada emeryturę w kwocie około 830 zł oraz dochody z prac dorywczych w kwocie około 300 zł. Na comiesięczne wydatki składają się: czynsz za mieszkanie (latem – 400 zł, zimą – 600 zł), opłaty za prąd (100-200 zł), wydatki na zakup biletu miesięcznego (50 zł), zakup żywności i odzieży (200 zł), leków (250 zł). Pozwany nie ma oszczędności, nieruchomości, ani też samochodu.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 38, decyzja ZUS z dnia 3 sierpnia 2017r. k. 39, opinia sądowo – psychiatryczna k. 40-43, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 44, przesłuchanie pozwanego płyta CD k. 99)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz dowodu z przesłuchania stron.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej powołanych powyżej dokumentów. Podkreślić bowiem należy, iż żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów, prawdziwości twierdzeń w nich zawartych, ani też nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod tymi pismami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Forma i treść przedmiotowych dokumentów nie budzi również wątpliwości Sądu.

Za wiarygodne Sąd również uznał zeznania stron. W ocenie Sądu zeznania powoda i pozwanego były szczere, wewnętrznie spójne i nie budziły wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania. Nadto, w części zeznania te znalazły potwierdzenie w dowodach z dokumentów.

Podstawę prawną powództwa stanowił przepis art. 518 § 1 pkt 1 kc, zgodnie z którym osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi. Nie ulega wątpliwości, że osobą, która płaci cudzy dług, za który ponosi odpowiedzialność osobistą, jest poręczyciel. Powołany przepis pozwala poręczycielowi na nabycie ipso iure wierzytelności, jaką miał wierzyciel do dłużnika głównego, dzięki czemu sytuacja prawna poręczyciela ulega istotnemu wzmocnieniu. W braku bowiem takiego unormowania, poręczyciel mógłby dochodzić zwrotnie do dłużnika głównego spłaconej kwoty jedynie na podstawie istniejącego między nimi stosunku prawnego, a więc w zasadzie na podstawie przepisów o zleceniu bądź o bezpodstawnym wzbogaceniu (por. K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, Wyd. 9, Warszawa 2018).

W niniejszej sprawie bezsporne było, że powód zawarł z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu studenckiego na kwotę 20.400 zł, zaś zabezpieczeniem spłaty kredytu było poręczenie udzielone przez powoda E. P.. Nie było również sporu pomiędzy stronami, że wobec braku spłaty powyższego zobowiązania przez pozwanego, wierzyciel skierował swoje roszczenia do poręczyciela, który do dnia 3 października 2016r. spłacił w całości dług. Niesporna była również wysokość roszczenia. Pozwany bowiem przyznał, że powód spłacił na rzecz wierzyciela łącznie kwotę 20.560 zł. Wreszcie, w świetle oświadczeń obu stron złożonych na rozprawie w dniu 2 października 2018r. nie ulegało wątpliwości, że wobec częściowej spłaty przez pozwanego, aktualnie do zapłaty pozostaje kwota 15.960 zł.

Wobec powyższego – na mocy art. 518 § 1 pkt 1 kc – należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15.960 zł. Ponadto, na podstawie art. 481 kc Sąd zasądził na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 15.960 zł od dnia wniesienia pozwu tj. 23 maja 2017r. do dnia 16 października 2018r. oraz od kwoty 3.200 zł od dnia 23 maja 2017r. do dnia 16 października 2018r. Zważyć bowiem należy, iż przed wytoczeniem powództwa powód wzywał pozwanego do zapłaty m.in. pismem z dnia 25 października 2016r. wyznaczając pozwanemu 14 - dniowy termin do zapłaty. Na powyższe wezwanie pozwany odpowiedział pismem z dnia 4 listopada 2016r. Bez wątpienia zatem roszczenie powoda było już wymagalne w dniu wniesienia pozwu. Natomiast, datę końcową roszczenia o odsetki Sąd ustalił zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w uchwale z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70, OSNC 1971, nr 4, poz. 61. W orzeczeniu tym SN stwierdził, że rozkładając z mocy art. 320 kpc zasądzone świadczenia pieniężne na raty, sąd nie może – na podstawie tego przepisu – odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. W związku z powyższym, jak wspomniano powyżej, Sąd zasądził odsetki ustawowe najpóźniej do dnia wyrokowania tj. do dnia 16 października 2018r.

Z uwagi na szczególną sytuację pozwanego, należność główną zasądzoną w punkcie pierwszym wyroku, na podstawie przepisu art. 320 kpc, Sąd rozłożył na 80 rat, w tym na 79 równych rat w wysokości po 200 zł każda, i jedną ostatnią ratę w kwocie 160 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 15.960 zł od dnia wniesienia pozwu tj. 23 maja 2017r. do dnia 16 października 2018r. oraz od kwoty 3.200 zł od dnia 23 maja 2017r. do dnia 16 października 2018r. Jednocześnie, Sąd zastrzegł, iż raty są płatne miesięcznie, do 10 – tego dnia każdego miesiąca, poczynając od pierwszego miesiąca po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku. Zgodnie z treścią przepisu art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Jak podnosi się w doktrynie zastosowanie tego tzw. moratorium sędziowskiego może mieć miejsce jedynie w wypadkach "szczególnie uzasadnionych", tzn. wyjątkowych. Należy przyjąć, że owe "szczególne okoliczności" zachodzą wówczas, kiedy natychmiastowe wykonanie wyroku byłoby rażące sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Na przykład jeżeli ze względu na stan majątkowy, zdrowotny, rodzinny i inne niezwłoczne spełnienie świadczenia lub jednorazowo spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe, bardzo utrudnione lub narażałoby pozwanego albo jego bliskich na niepowetowaną szkodę. Stosując przepis art. 320 kpc Sąd powinien rozważyć wszystkie okoliczności danej sprawy, zarówno dotyczące pozwanego, jak i powoda (por. A. Zieliński (red.) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wydanie 7, C.H. Beck 2014, s. 563-564).

W ocenie Sądu przypadek pozwanego należało uznać za szczególnie uzasadniony w rozumieniu przepisu art. 320 kpc. Rozpoznając wniosek pozwanego Sąd wziął pod uwagę sytuację osobistą i materialną pozwanego, jego postawę, a także wyważył interesy wierzyciela i dłużnika. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że miesięczny dochód w gospodarstwie domowym pozwanego wynosi najwyżej około 1.850 zł miesięcznie, z czego kwota 720 zł stanowi rentę pozwanego, kwota 830 zł emeryturę jego matki, a kwota 300 zł dochody z prac dorywczych. Bez wątpienia tak niskie dochody nie pozwalają spełnić jednorazowo całego zasądzonego świadczenia, z uwagi na wysokość ponoszonych wydatków związanych z utrzymaniem. Sąd miał również na uwadze postawę pozwanego, który po wezwaniu go przez powoda do zapłaty zadeklarował spłatę tego zobowiązania w ratach po 200 zł i jak wynika z oświadczeń stron oraz załączonych dowodów wpłat, pozwany wywiązuje się z tego zobowiązania, co miesiąc wpłacając na rachunek powoda kwotę 200 zł. Częściowa spłata zadłużenia była przyczyną częściowego cofnięcia pozwu w niniejszej sprawie. Biorąc pod uwagę aktualne dochody pozwanego, a także uwzględniając jego szczególną sytuację osobistą i materialną, w tym ograniczone możliwości zarobkowania wynikające z jego stanu zdrowia, Sąd uznał, że pozwany jest w stanie co miesiąc uiszczać ratę w kwocie 200 zł. Co prawda ostatnia rata jest wyższa i obejmuje także odsetki, niemniej okres 80 miesięcy – zdaniem Sądu – jest wystarczający, aby taką kwotę zaoszczędzić. Nie można wykluczyć, że do tego czasu pozwany uzyska zatrudnienie, o które się aktualnie stara i jego możliwości finansowe ulegną korzystnej zmianie. Sąd miał także na uwadze, że powód ostatecznie wyraził zgodę na rozłożenie świadczenia na raty. Zdaniem Sądu, skorzystanie z możliwości przewidzianej w art. 320 kpc nie spowodowuje szkody dla powoda, tym bardziej, że od dwóch lat pozwany dokonuje systematycznie spłaty zobowiązania, co daje wystarczającą rękojmię wywiązania się z nałożonego przez sąd obowiązku. Nadto, zważywszy na sytuację finansową i majątkową pozwanego, w tym wysokość dochodów, egzekucja skierowana przeciwko pozwanemu nie byłaby skuteczna. Bez wątpienia, konieczność jednorazowej spłaty całej należności mogłaby spowodować szkodę po stronie pozwanej, albowiem z jednej strony zostałaby obciążona dodatkowo kosztami egzekucji, a z drugiej w dalszym ciągu naliczane byłyby odsetki od całości zadłużenia, co zwiększałoby rozmiar długu. W takiej sytuacji dokonywane przez pozwanego wpłaty zaliczane byłyby na poczet rosnącego zadłużenia z tytułu odsetek, a dopiero w dalszej kolejności na poczet kapitału należności głównej. Z tych względów wniosek o rozłożenia świadczenia na raty zasługiwał na uwzględnienie.

Z uwagi na częściowe cofnięcie pozwu wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, Sąd umorzył postępowanie w zakresie żądania zapłaty ponad kwotę 15.960 zł. Zgodnie z treścią art. 203 § 1 kpc pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Sąd zważył, iż w niniejszej sprawie powód cofnął pozew wraz z zrzeczeniem się roszczenia, a zatem zgoda pozwanego nie była potrzebna. Nadto, oceniając czynność procesową powoda w myśl przepisu art. 203 § 4 kpc sąd nie dopatrzył się okoliczności wskazujących na to, aby czynność ta była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzała do obejścia prawa. W tym stanie sprawy, uznając cofnięcie pozwu za dopuszczalne i prawnie na mocy art. 355 § 1 kpc należało orzec jak w punkcie 2 sentencji wyroku.

Nadto, na mocy art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami procesu. Nie ulega wątpliwości, że przepis art. 102 kpc urzeczywistnia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Zważyć jednak należy, iż nieskonkretyzowanie w tym przepisie „wypadków szczególnie uzasadnionych” oznacza, że to sądowi rozstrzygającemu sprawę została pozostawiona ocena, czy całokształt okoliczności pozwala na uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, przemawiający za nieobciążaniem strony przegrywającej spór kosztami procesu w całości lub w części. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie. W wyroku z dnia 2 października 2015r. I ACa 2058/14 LEX nr 1820933 Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że sposób skorzystania z przepisu art. 102 kpc jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione", ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu, która następuje niezależnie od przyznanego zwolnienia od kosztów sądowych. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w postanowieniu z dnia 22 lutego 2011r. II PZ 1/11 trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 kpc. Dokonując tej oceny sąd orzekający winien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania że jest ona wadliwa. Nadto, należy zwrócić uwagę, że zastosowanie przepisu art. 102 kpc nie wymaga osobnego wniosku od strony przegrywającej. Powinno ono być ocenione w całokształcie okoliczności konkretnego przypadku, z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego do kręgu tych okoliczności zalicza się między innymi ciężką sytuację strony przegrywającej (por. wyrok SN z dnia 17 listopada 1972r., I PR 423/72, OSNC 1973, Nr 7-8, poz. 138).

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy istniały uzasadnione okoliczności do skorzystania z dobrodziejstwa określonego w art. 102 kpc i odstąpienia od obciążania pozwanego kosztami procesu z uwagi na jego sytuację materialną i zdrowotną. Zważyć należy, iż pozwany jest osobą chorą, cierpi na astmę i schizofrenię paranoidalną, leczy się psychiatrycznie, a także legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Z uwagi na uznanie go – orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS – za osobę całkowicie niezdolną do pracy, dotąd pozwany nie mógł uzyskać zatrudnienia. Na łączne dochody pozwanego i jego matki, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, składają się: renta socjalna pozwanego w wysokości 724,40 zł netto, emerytura matki w kwocie około 830 zł oraz dochody matki z prac dorywczych w kwocie około 300 zł. Na comiesięczne wydatki składają się natomiast: czynsz za mieszkanie (latem – 400 zł, zimą – 600 zł), opłaty za prąd (100-200 zł), wydatki na zakup biletu miesięcznego (50 zł), zakup żywności i odzieży (200 zł), leków (250 zł). Pozwany nie ma oszczędności, nieruchomości, samochodu. Powyższe okoliczności legły także u podstaw zwolnienia pozwanego od kosztów sądowych w niniejszej sprawie. W tym stanie rzeczy obciążenie pozwanego nawet częścią kosztów procesu może wpłynąć tylko i wyłącznie na pogorszenie i tak złej sytuacji materialnej pozwanego i spowodować, że nie będzie miał wystarczających środków na pokrycie kosztów bieżącego utrzymania oraz na dalsze leczenie. Dlatego też sytuacja majątkowa i zdrowotna pozwanego przemawia za odstąpieniem od obciążania go kosztami procesu.